Op 20 novimber wurde yn Ljouwert twa eveneminten holden dy’t bydrage oan in ynklusivere Wikipedia mei tagelyk mear taalferskaat. It middeisprogramma fan WikiWomen en de jûn fan de Fryske edit-a-thon rjochtsje har op it fersterkjen fan de represintaasje fan froulju en it behâld fan minderheidstalen op Wikipedia, mei bysûndere oandacht foar de Fryske taal en … [Lees meer...] over20 november 2024: WikiWomen en Fryske edit-a-thon
Frisistyk Utljochte
Sybe Sybesma, 100 jier lyn berne
Op 5 novimber 2024 wie it 100 jier lyn dat skriuwer Sybe Sybesma (1924-1986) berne waard. Rint Sybesma (1960) stiet op de webside fan Tresoar yn trije artikels mei ynlieding stil by it libben en wurk fan syn omke. Rint Sybesma is heechlearaar Sineeske taalkunde oan de universiteit yn Leiden. Sûnt 2018 publisearret er ûnder it pseudonym Ruerd Smaling gedichten en koarte ferhalen … [Lees meer...] overSybe Sybesma, 100 jier lyn berne
De skjintme vurt ferbwólgwódde fan Trinus Riemersma
Freed 1 novimber is yn Tresoar de biografy Der is neat glêd te striken. Biografy fan Trinus Riemersma fan de hân fan Doeke Sijens ferskynd. Ta de presintaasje hat Pieter Duijff syn fyzje jûn op Riemersma syn roman De skjintme vurt ferbwólgwódde (1981). Trinus Riemersma skriuwt yn syn ienmanstydskrift De Kul yn de foarste jiergong fan 1983 op side 16 in koart ‘jênsteg … [Lees meer...] overDe skjintme vurt ferbwólgwódde fan Trinus Riemersma
Op syn Gitersk (*1751- † ?X) II*. By it weiwurden fan ien fan de migraasjetalen fan Fryslân
Taalkundige ferskillen tusken it Stellingwerfsk en it Gitersk? Yn Op syn Gitersk I is de skiednis fan de opkomst en delgong fan it Nedersaksyske dialekt boppe de Tsjonger of Kuunder ferteld mei de taalsosjologyske achtergrûnen dêrfan. It die bliken dat de sterk geografysk bepaalde identiteit fan it Gitersk syn namme oant op it lêst bewarre hie. De fraach is no oft dat mei de … [Lees meer...] overOp syn Gitersk (*1751- † ?X) II*. By it weiwurden fan ien fan de migraasjetalen fan Fryslân
Jülje/joolje
Yn it Saterfriesisches Wörterbuch fan Marron Fort komt it tiidwurd jülje foar, mei de betsjutting "beim Laufen die Absätze schief setzen, so dass die Zehen nach außen stehen". It lemma ferwiist troch nei twäärsfoutje, dat de omskriuwing "mit nach außen gerichteten Fußspitzen gehen" krigen hat. Dat beskriuwt sawat it loopke fan Charlie Chaplin. Bouke Slofstra makke my op it … [Lees meer...] overJülje/joolje
Portret Gysbert Japicxpriiswinner Jetske Bilker ûntbleate
Op freed 18 oktober is by Tresoar it portret ûntbleate dat keunstner Mark Bunder makke fan Gysbert Japicxpriiswinner Jetske Bilker. Dat wie by in literêre middei, wêrby't skriuwsters Jetske Bilker en Vrouwkje Tuinman te gast wienen. Ek is de Nederlânske oersetting fan Spegel en sonde, it boek dêr't Jetske yn 2023 de Gysbert Japicxpriis mei wûn, presintearre. It portret wurdt op … [Lees meer...] overPortret Gysbert Japicxpriiswinner Jetske Bilker ûntbleate
9 novimber 2024: DINGtiid-lêzing ‘Frysk yn ‘e soarch’
Hoe kinne it Frysk en oare regionale talen de kwaliteit fan de soarch befoarderje? Sneon 9 novimber 2024 – 10.00 oere Auditoarium fan sikehûs Nij Smellinghe, Drachten Hoe kinne it Frysk en oare regionale talen de kwaliteit fan de soarch befoarderje? Wat betsjut it foar de pasjint en wat foar de organisaasje? Oer dat tema organisearret DINGtiid, it Ryksadvysorgaan fan de … [Lees meer...] over9 novimber 2024: DINGtiid-lêzing ‘Frysk yn ‘e soarch’
Douwe Kalma neireizge
Yntrigearre troch de earste reis nei Ingelân dy’t de Jongfryske foaroanman en letterkundige Douwe Kalma (1896-1953) eksakt hûndert jier lyn makke, beprate ik mei myn maat Binne Keulen, de yndertiid ek yn it Frysk ôfstudearre dosint sjoernalistyk oan de hegeskoalle Windesheim om Douwe Kalma foar in part nei te reizgjen. Kalma hie yndertiid wikenlang yn Ingelân west … [Lees meer...] overDouwe Kalma neireizge
Leaver ljouwer
It lêste nûmer fan it blêd Amsterdamer Beiträge zur älteren Germanistik is hielendal oan it Aldfrysk wijd. Yn dy bondel stiet in stik fan Stephen Laker oer de labiale wriuwer (of: rûzer) yn it Aldfrysk, oars sein: oer de fonologyske skiednis fan it ding dat mei it letterteken <w> útdrukt wurdt yn bliuwe, driuwe en skriuwe. (Noat: de tekens <> wurde brûkt om skreaune … [Lees meer...] overLeaver ljouwer
Sjedit is ek in konstruksje dêr’t Jarich oer skreaun hat
Op 20 septimber is taalkundige Jarich Hoekstra ferstoarn. Ta syn neitins ha Bouke Slofstra en Henk Wolf in pear stikken út Jarich syn pinne opdold om se hjir nochris wer yn it ljocht te jaan. Ynstee fan dy man kin men ek sizze fan dy man dêr of dy man dêre. Dat makket dat it noch wat mear opfalt dat nei ien man yn it bysûnder ferwiisd wurdt. Fierder kin men mei dy man dêre … [Lees meer...] overSjedit is ek in konstruksje dêr’t Jarich oer skreaun hat
25 oktober 2024: Dei fan de Fryske taalkunde
13e Dei fan de Fryske taalkunde || 25 oktober 2024 || Ljouwert De Fryske Akademy organisearret op freed 25 oktober de 13e Dei fan de Fryske taalkunde. De dei is ornearre foar elkenien dy't direkt of yndirekt dwaande is mei de taalkunde fan it Frysk. It programma stiet no online. Opjaan kin troch in mail te stjoeren nei taalkundedei@fryske-akademy.nl. … [Lees meer...] over25 oktober 2024: Dei fan de Fryske taalkunde
Omwenners
Op 20 septimber is taalkundige Jarich Hoekstra ferstoarn. Ta syn neitins ha Bouke Slofstra en Henk Wolf in pear stikken út Jarich syn pinne opdold om se hjir nochris wer yn it ljocht te jaan. Jarich wie in alsidich man. As teoretysk taalkundige is er fierwei it ferneamdst wurden, mar yn syn tiid by de Fryske Akademy foarme er mei Rienk de Haan ek it Taalburo, dat de … [Lees meer...] overOmwenners
Op syn Gitersk (*1751- †2011). By it ferstjerren fan ien fan de migraasjetalen fan Fryslân
Ien fan de bêst bewarre geheimen op taalsosjologysk en dialektologysk gebiet yn Fryslân is wol it saneamde ‘Gieters’, it no útstoarne dialekt fan it Nedersaksysk, as migraasjetaal ôfkomstich fan it Oeriselske Gieteren (Giethoorn) en omkriten. Yn 1751 waard it foar it earst troch de earste turfmakkers nei Aldehaske en omkriten meibrocht, yn 2011 is de lêste sprekker yn Lúnbert … [Lees meer...] overOp syn Gitersk (*1751- †2011). By it ferstjerren fan ien fan de migraasjetalen fan Fryslân
En wa moat it belije? Men!
Op 20 septimber is taalkundige Jarich Hoekstra ferstoarn. Ta syn neitins ha Bouke Slofstra en Henk Wolf in pear stikken út Jarich syn pinne opdold om se hjir nochris wer yn it ljocht te jaan. Jarich skreau syn stik oer de ûnpersoanlike omnamwurden men, jins en jin yn it Nijfrysk (fan 2010) foar in kongres oer sokke omnamwurden yn Germaanske talen. It is faak en folle … [Lees meer...] overEn wa moat it belije? Men!
Ammerins Moss-de Boer: ‘Fertale mei AI en de oersetter as kulturele brêgebouwer’
Hieltyd faker wurdt AI (artificial intelligence) ynset om teksten te fertalen. Dochs kin in goeie oersetting net sûnder de kulturele ekspertize fan minsklike oersetters. Ammerins Moss-de Boer jout har fyzje dêrop. Moss-de Boer studearre Ingelsk, ferbleau in skoft yn Ierlân, mar wennet no alwer mear as tweintich jier mei har Ierske man en twa bern yn Fryslân. It skeakeljen … [Lees meer...] overAmmerins Moss-de Boer: ‘Fertale mei AI en de oersetter as kulturele brêgebouwer’
‘Ik wie benijd hoe’t it eartiids wie’
Philippus Breuker hat tsientallen boeken en noch folle mear artikels op syn namme te stean. Dêr die de âld-heechlearaar Frysk in soad ûndersyk foar, ûnder oare yn de argiven fan Tresoar. No’t er meikoarten 85 jier wurdt, is er syn eigen ûnbidich grutte argyf oan it oarderjen, om it stadichoan oer te dragen oan Tresoar. Yn syn studearkeamer yn Boazum stean de boekekasten fol, … [Lees meer...] over‘Ik wie benijd hoe’t it eartiids wie’
In memoriam Jarich Freark Hoekstra (Hitsum 17-2-1956 − Kiel 20-9-2024)
Op sneon 14 oktober 2023 wie Jarich Hoekstra yn de Boalserter tsjerke oan it wurd as foarsitter fan de Gysbert Japicxpriis. Jetske Bilker krige de priis foar har roman Sonde en spegel (2021). Jarich ljochte yn syn ferhaal ta hoe’t de sjuery ta syn oardiel kaam wie. Oan de ynhâld en de presintaasje fan it treflike ferhaal wie te sjen dat er in alsidich en bejeftige man wie. Nei … [Lees meer...] overIn memoriam Jarich Freark Hoekstra (Hitsum 17-2-1956 − Kiel 20-9-2024)
Puzelstikjes fine
Professor Alderik Blom naam in pear moannen frij om as gastûndersiker oan de Fryske Akademy nei Ljouwert te kommen. De heechlearaar Keltology bestudearre yn de argiven fan Tresoar de nei-oarlochske kontakten tusken Bretanje en Fryslân. Yn 1948 ferskynde in spesjaal temanûmer fan Frysk literêr moanneblêd De Tsjerne. It gie oer Bretanje mei omtinken foar it keltyske Bretonsk, … [Lees meer...] overPuzelstikjes fine
In Frysk Urdd Eisteddfod?
In festival dat folslein yn it teken stiet fan de Fryske taal en kultuer? Foar guon sil it as in dream klinke. Yn Wales is it lykwols de realiteit. Dêr wurdt elk jier it Urdd Eisteddfod organisearre: in taal- en kultuerfestival foar jongerein dy’t it Welsk yn it sintsje set. Dit jier wie it evenemint yn Maldwyn en Arjen Bloem, Kyra Rottiné en Welmoed Sjoerdstra gienen der as … [Lees meer...] overIn Frysk Urdd Eisteddfod?
Dr. Obe Postmapriis 2024 foar Willem Schoorstra
De dr. Obe Postmapriis 2024 wurdt takend oan Willem Schoorstra foar syn boek De Poëtyske Edda. De priis bestiet út 4.000 euro en in oarkonde. Deputearre Eke Folkerts rikt de priis freed 8 novimber út. De Edda is yn Yslân skreaun, yn de djippe midsiuwen, en befettet goade- en heldeferhalen yn dichtfoarm. Neffens de advyskommisje, besteande út Maaike Andringa, Marc van … [Lees meer...] overDr. Obe Postmapriis 2024 foar Willem Schoorstra
Fryske Akademy Skripsjepriis 2022-2024 takend oan Sannah Debreczeni
De Fryske Akademy Skripsjepriis 2022-2024 is op de Akademydei takend oan Sannah Debreczeni. Debreczeni hat har masterskripsje,Exploring the Link Between Attitudes and Intelligibility in the Frisian Context: Introducing the Theory of Planned Behaviour, foltôge foar de oplieding Research Master Language & Cognition oan de Ryksuniversiteit Grins op 28 juny 2022. De priis … [Lees meer...] overFryske Akademy Skripsjepriis 2022-2024 takend oan Sannah Debreczeni
Eppie Dam en Ammerins Moss-de Boer beneamd ta lid fan de Fryske Akademy
De Fryske Akademy yn Ljouwert hat op de jierlikse Akademydei twa nije leden beneamd: skriuwer en dichter Eppie Dam en tolk-oersetter Ammerins Moss-de Boer. De leden binne beneamd op grûn fan harren bysûndere bydrage op it mêd fan de wittenskip of de maatskippij oangeande de Fryske taal en kultuer. Eppie Dam (71, wenjend te Sleat, berne te Bitgummole) Ut de laudaasje troch … [Lees meer...] overEppie Dam en Ammerins Moss-de Boer beneamd ta lid fan de Fryske Akademy
De stereotypearring fan de Fryske identiteit
Yn seizoen fjouwer fan it programma Denkend aan Holland fan Omroep MAX (2022) farre de BN’ers Janny van der Heijden en André van Duin troch bysûndere gebieten yn hiel Nederlân, om it Nederlânske lânskip te bewûnderjen. Yn dat seizoen hawwe se tegearre de Alvestêdetocht yn Fryslân fearn. Harren reis is ûnderferdield yn fjouwer ôfleveringen, dêr't se it Fryske lânskip en de … [Lees meer...] overDe stereotypearring fan de Fryske identiteit
Nije Aldfryske hânskriftfragminten opdûkt yn Wenen
It is net alle dagen dat der nije stikken Aldfrysk fûn wurde, en as dat al bart, dat soks dan fier fan Fryslân wêze moat: yn Wenen. Dochs is it sa. Prof. dr. Robert Nedoma fertelt deroer yn in skriftlik fraachpetear nei oanlieding fan syn publikaasje fan de fynst. In skoftsje lyn krige de Österreichische Nationalbibliothek yn Wenen in bondeltsje hânskriftfragminten oerlange … [Lees meer...] overNije Aldfryske hânskriftfragminten opdûkt yn Wenen
Lêstips foar de simmer fan Jetske Bilker
Skriuwer en Gysbert Japicxpriis-winner Jetske Bilker sil dizze simmer mei de hiele húshâlding op fytsfakânsje. ‘Fanút Leer nim ik de trein nei Bremerhaven en fyts dêrwei nei myn suske, midden yn Denemarken. En werom oer Hamburch, en sa nei Nederlân. Ik moat hiel ekonomysk mei de romte en it gewicht omspringe, dus in boek is gau tefolle en te swier. Ik hoopje dat tsjin … [Lees meer...] overLêstips foar de simmer fan Jetske Bilker
