Voornamendrift 72 Door Gerrit Bloothooft en David Onland Een voornaam die vertelt in welke streek je in Nederland geboren bent, het komt niet zo veel meer voor. En in de toekomst zullen het er ook steeds minder worden want er wordt nog maar weinig vernoemd naar grootouders en steeds meer verhuisd. De huidige regionale namen werden vroeger aan 8% van de meisjes en 5% van … [Lees meer...] overRegionale voornamen: Nederland
Naamkunde
Regionale voornamen: Noord-Brabant en Limburg
Voornamendrift 71 Door Gerrit Bloothooft en David Onland Voor het katholieke Brabant en Limburg zou gedacht kunnen worden dat er genoeg heiligen zijn om te onderscheiden tussen parochies en bedevaartsoorden, maar uit de voornaamgeving blijkt dat niet. Misschien juist doordat de pastoor en later de ambtenaar ervoor zorgde dat voornamen min of meer standaard in … [Lees meer...] overRegionale voornamen: Noord-Brabant en Limburg
Regionale voornamen: Zeeland
Voornamendrift 70 Door Gerrit Bloothooft en David Onland Topnamen op de Zeeuwse eilanden waren in 2017 nog de traditionele vernoemingsnamen Jan en Johanna waar de rest van Nederland al lang voor Daan en Emma koos. Omdat regionale voornamen eigenlijk alleen kunnen bestaan door lokale vernoeming in volgende generaties, vinden we in Zeeland, als westelijke uitloper van de … [Lees meer...] overRegionale voornamen: Zeeland
Aangenaam – een podcast over namen
Zeg me je naam en ik weet waar je vandaan komt (Persbericht NTR) Bij de naam Pedro denk je aan Spanje, bij Yuri aan Rusland en bij Giuseppe aan Italie. Er zijn namen die typisch zijn voor de plek waar ze vandaan komen. Dit geldt in elk geval voor landen. Maar geldt het ook bínnen een klein land als Nederland?Jazeker! Natuurlijk zijn er de Friese namen. Tjitske, Rintje, … [Lees meer...] overAangenaam – een podcast over namen
Regionale voornamen: Zuid-Holland
Voornamendrift 69 Door Gerrit Bloothooft en David Onland De regionale voornamen in Zuid-Holland concentreren zich vooral tussen en rond de grote rivieren (Alblasserwaard en Vijfheerenland) en de Zuid-Hollandse eilanden, met Rotterdam als opvallend middelpunt. In het hele gebied vinden we bij zowel mannen als vrouwen varianten van Adriaan, en natuurlijk Leendert (Huijzer … [Lees meer...] overRegionale voornamen: Zuid-Holland
Regionale voornamen: Noord-Holland
Voornamendrift 68 Door Gerrit Bloothooft en David Onland Voornamen kunnen alleen regionaal zijn als mensen niet ver verhuizen en er bovendien een traditie is van het doorgeven van namen door het vernoemen van grootouders. Aan beide voorwaarden wordt steeds minder voldaan. In Noord-Holland, met grote verstedelijking rond Amsterdam, Haarlem, Zaanstreek, Alkmaar, Purmerend … [Lees meer...] overRegionale voornamen: Noord-Holland
Regionale voornamen: Gelderland en Utrecht
Voornamendrift 67 Door Gerrit Bloothooft en David Onland ‘Gelderland levert je mooie streken’ is de toeristische slogan van de provincie. En inderdaad, Gelderland kent heel verschillende landschappen en we vinden er ook streekeigen voornamen, maar niet overal meer. Dat is ook in Utrecht het geval en daarom combineren we beide provincies en onderscheiden drie gebieden: de … [Lees meer...] overRegionale voornamen: Gelderland en Utrecht
Regionale voornamen: Overijssel en Urk
Voornamendrift 66 Door Gerrit Bloothooft en David Onland Waar veel mensen komen en gaan vinden we weinig streekeigen voornamen. In Overijssel zijn er in Twente opvallend weinig wat te maken kan hebben met de opkomst van de Twentse textielindustrie in de 19e eeuw. Wat elders in Overijssel aan regionale namen resteert sluit aan bij omliggende streken want namen en gewoonten … [Lees meer...] overRegionale voornamen: Overijssel en Urk
Regionale voornamen: Drenthe
Voornamendrift 65 Door Gerrit Bloothooft en David Onland Drenthe is een Nedersaksisch gebied dat vanouds bestond uit verspreide bewoningskernen op zand te midden van uitgestrekte woeste gronden met bossen en moerassen. De grootschalige ontginningen, met name van het hoogveen vanaf de 17de eeuw en later van het laagveen, leidden tot omvangrijke bevolkingsimport vanuit de … [Lees meer...] overRegionale voornamen: Drenthe
Regionale voornamen: Groningen
Voornamendrift 64 Gerrit Bloothooft en David Onland We kennen de provincie Groningen van het Gerecht (de Stad), Westerkwartier, Fivelingo, Ommelanden, Oldambt, Veenkoloniën en Westerwolde. Dat onderscheid zien we ook in de regionale voornamen terug. De voornamen die in 19e eeuw streekgebonden waren en dat nog steeds zijn staan hier op de kaart als er nu meer dan 100 … [Lees meer...] overRegionale voornamen: Groningen
Regionale voornamen: Fryslân
Voornamendrift 63 Gerrit Bloothooft en David Onland De meeste regionale voornamen vinden we in Fryslân. Voor zolang het duurt tenminste, want ze worden steeds minder gegeven, of worden landelijk populair. Hierboven staan de meest populaire op de kaart van Fryslân, geschaard onder de gemeente (indeling 2007) waar een naam in de 19e eeuw – op basis van voorkomens in … [Lees meer...] overRegionale voornamen: Fryslân
Regionale voornamen in kaart
Voornamendrift 62 Door Gerrit Bloothooft en David Onland Zijn er voornamen waaruit je kunt afleiden waar iemand in Nederland geboren is? Ja, er is een grote kans dat Bintje uit Friesland komt, Luppo uit Groningen, Lammigje uit Drenthe, Duvera uit West-Friesland, Kniertje uit Scheveningen, Jozias uit Zeeuws-Vlaanderen, Dimphina uit West-Brabant, Hubert uit Zuid-Limburg, en … [Lees meer...] overRegionale voornamen in kaart
Geboorteplaats: 33o 57′ NB, 25o 37′ OL
In het jaar 1912 is door ons, Ambtenaar van den Burgerlijke stand der gemeente Nijmegen, provincie Gelderland, ingevolge missive van den Minister van Oorlog tot ’s Gravenhage /../ ingeschreven een uittreksel uit het dagregister, gehouden aan boord van het stoomschip Koning Willem III, zich bevindende op 33o 57' Noorderbreedte en 25o 37' Oosterlengte, houdende dat aan boord van … [Lees meer...] overGeboorteplaats: 33o 57′ NB, 25o 37′ OL
Aangenaam, zeven podcasts bij de NTR over voornamen
Voornamendrift 60 Door Gerrit Bloothooft Soms meldt zich iemand bij me die origineel en doortastend is. Edda Heinsman, die als freelancer voor de NTR werkt, is er een van. Ze is gefascineerd door voornamen en maakt daar podcasts over onder de titel ‘Aangenaam’. Ze schrijft er zelf over: ‘Zo gaan we op zoek naar de meest getatoeëerde naam van Nederland, en komen we er … [Lees meer...] overAangenaam, zeven podcasts bij de NTR over voornamen
Het NAMES corpus met 850.000 namen, gratis
Voornamendrift 59 Door Gerrit Bloothooft Het CLARIAH project NAMES had tot doel om 189.707 verschillende enkelvoudige voornamen (61,9 miljoen voorkomens) en 562.676 verschillende enkelvoudige achternamen (54,5 miljoen voorkomens) uit de 19e eeuwse burgerlijke stand (wiewaswie.nl versie 2011) zoveel mogelijk te voorzien van een standaardvorm. Dat zijn praktische … [Lees meer...] overHet NAMES corpus met 850.000 namen, gratis
Uniek zijn, met naamvarianten
Voornamendrift 58 Door Gerrit Bloothooft Mijn naam wordt wel als Bloothoofd geschreven in plaats van Bloothooft, wat met de huidige spelling begrijpelijk is. Maar is Bloothoofd een schrijffout en gaat het om mij, of is het een wezenlijk verschil en gaat het om iemand anders die echt Gerrit Bloothoofd heet? Voor historische persoonsreconstructie (als onderdeel van een … [Lees meer...] overUniek zijn, met naamvarianten
Uniek zijn, voor een historische bevolkingsadministratie
Voornamendrift 57 Door Gerrit Bloothooft 82% van alle Nederlanders heeft een unieke naam, als je tenminste alle voornamen en de achternaam gebruikt. Met alleen de eerste voornaam en de achternaam daalt dat percentage naar 46%. Op basis van alleen een naam kunnen we niet iedereen identificeren. Omdat ik naar analogie met de huidige basisregistratie personen graag een … [Lees meer...] overUniek zijn, voor een historische bevolkingsadministratie
Uniek zijn, of juist niet
Voornamendrift 56 Door Gerrit Bloothooft We zijn allemaal uniek. Ons DNA bepaalt ons lijf, onze omgeving vormt ons, en we kunnen er binnen die omstandigheden zelf ook nog wat van maken. Maar hoe weten anderen van ons bestaan, wat is daar in taal minimaal voor nodig? Daarvoor krijgen we een naam. Dat is het eerste wat de overheid van ons wil weten, en vanaf welke datum we … [Lees meer...] overUniek zijn, of juist niet
Marjolein Droomelot
Voornamendrift 55 Door Gerrit Bloothooft Op 7 januari 1920 werd de eerste Marjolein in Nederland geboren, te midden van het rumoer van een acteursstaking. Vader Herman Heijermans kreeg het voor elkaar om de Amsterdamse ambtenaar van de Burgerlijke Stand te overtuigen dat Marjolein en Droomelot acceptabele voornamen voor een kind waren. Dat was niet vanzelfsprekend … [Lees meer...] overMarjolein Droomelot
Breng die rozen naar Sandra
Voornamendrift 54 Door Gerrit Bloothooft en David Onland Het valt niet mee om origineel te zijn. Dat waren de ouders die hun dochter in 1936 Sandra noemden ook niet. Ze waren weliswaar in Nederland sinds lange tijd de eersten, maar de naam, verkorting van Alexandra > Alessandra (Italiaans) > Sandra of van Cassandra, is duizenden jaren oud. Oude attestaties in Nederland … [Lees meer...] overBreng die rozen naar Sandra
Sneustra’s, klungelsma’s en pafstra’s
Door Henk Wolf Friezen zijn dol op hun -a-achternamen, zo dol dat ze op basis van bestaande patronen in de negentiende eeuw zelfs nieuwe familienamen zijn gaan vormen die niet helemaal etymologisch verantwoord waren. Zo werd -sma, dat oorspronkelijk een familierelatie aangaf, zoals in Jansma, toen ook achter plaatsbepalingen geplakt. Een naam als Dijksma is dan ook het … [Lees meer...] overSneustra’s, klungelsma’s en pafstra’s
De afstand tussen twee Nederlanders
Voornamendrift 53 Door Gerrit Bloothooft In een 1,5 m samenleving ben je je bewust van de afstand tot de mensen om je heen. Maar hoeveel mensen zijn er nu eigenlijk in je directe omgeving en hoeveel zijn er die je eigenlijk nooit zult ontmoeten? Kortom, wat is de verdeling van de afstand tussen twee Nederlanders? Dat is niet alleen van belang voor de verspreiding van … [Lees meer...] overDe afstand tussen twee Nederlanders
Door gevaarlijke stijlfiguren omringd
Door Wouter van der Land Het ergste jeukwoord van het afstandsonderwijs vond ik ‘thuissafari’, een terugkerende aanduiding voor de opdrachtjes in en om het huis die mijn zoon moet uitvoeren. Want wat heeft het op zoek gaan naar voorwerpen waarvan de naam in meervoudsvorm een dubbele medeklinker bevat, of het met de keukenweegschaal vaststellen dat zestien A4’tjes van … [Lees meer...] overDoor gevaarlijke stijlfiguren omringd
Eddie, Eip, Erry en Ted
Variatie in familieberichten (14): een restgroep Door Siemon Reker Laten we nog éenmaal naar de kindertaal-roepnamen kijken en een kleine restgroep presenteren. (Donderdag vraag ik in het verlengde hiervan om hulp van collega-taalgebruikers.) Voor mij gaat het om voorbeelden die overtuigend genoeg zijn om ze in dit deel van de serie op te nemen, dus ze te beschouwen als … [Lees meer...] overEddie, Eip, Erry en Ted
Gratis: heel veel plaatsnamen
Dagboek van een amateurprogrammeur Het onderzoekje dat ik begon naar namen in de 1100 streekromans die ik elektronisch van Ewoud Sanders had gekregen, is inmiddels officieel mislukt. Maar hij heeft misschien een aardige bijvangst opgeleverd: een databaseje met meer dan vijfduizend plaatsnamen (namen van gehuchten, dorpen en steden) in het Nederlandse taalgebied. … [Lees meer...] overGratis: heel veel plaatsnamen
