De redactie van Neerlandistiek heeft het er het afgelopen jaar bij laten zitten. Waar we in eerdere jaren met grote regelmaat een wedstrijd uitschreven voor nieuwe taalregels voor het Nederlands, hebben allerlei omstandigheden ons daar in 2020 van weerhouden. Maar een pandemie mag natuurlijk geen reden zijn om de Nederlandse taal te laten ondergaan in … [Lees meer...] overWedstrijd: bedenk de nieuwe taalregel 2021
Uitgelicht
Dichtertje
In de cursus 'Moderne Letterkunde in de klas: Literatuur en burgerschap' (Master Language) besprak ik deze week met een groep masterstudenten uit het hele land de intrigerende novelle 'Dichtertje' van Nescio uit 1917 tegen de achtergrond van de mentaliteit van de burgerlijke cultuur. Een van de beste boeken over die mentaliteit vind ik nog altijd The Bourgeois van Franco … [Lees meer...] overDichtertje
Scholieren doen taalkunde
WO3 Rijnlands Lyceum Sassenheim bezig met Taalkunde De afgelopen weken zijn de leerlingen uit de derde klas vwo van het Rijnlands Lyceum Sassenheim bezig geweest met het schrijven van een taalkundige uiteenzetting. Normaal gesproken moeten ze dan opletten voor welk publiek ze schrijven, dus bedachten we om deze taalkundigen in spé voor Neerlandistiek te laten schrijven. … [Lees meer...] overScholieren doen taalkunde
Een oefening in lezen
Dit is het zesde deel van een briefwisseling tussen dichter Evi Aarens en criticus Jeroen Dera over de hedendaagse Nederlandstalige poëzie. Aarens las Dera’s nieuwe boek Poëzie als alternatief (uitgeverij Wereldbibliotheek) en zocht contact. Hieronder schrijft Dera zijn laatste brief. Dag Evi, In de wonderlijke roman Die Wand van Marlen Haushofer wordt de … [Lees meer...] overEen oefening in lezen
Taal tegen de feiten
Welk van de volgende twee zinnen is waar? Als 221 een priemgetal was, kon je het niet door 17 delen.Als 221 een priemgetal was, kon je het door 17 delen. De meeste mensen zullen vinden dat de eerste waarder aanvoelt dan de tweede. Maar waarom? Een priemgetal is een getal dat je alleen door 1 of door zichzelf kunt delen. Beide zinnen gaan dus over een situatie die sowieso … [Lees meer...] overTaal tegen de feiten
Nieuwe inrichting Schrijfakademie.nl
Vanaf vandaag kunnen leerlingen en docenten uit het voortgezet onderwijs terecht op de vernieuwde Schrijfakademie.nl. Een website waar scholieren hun schrijfvaardigheden kunnen oefenen. Schrijfakademie.nl is een project van de Universiteit Utrecht, gefinancierd door het Ministerie van OCW. Schrijfakademie.nl geeft leerlingen oefenstof waarmee ze leren te verwoorden wat ze … [Lees meer...] overNieuwe inrichting Schrijfakademie.nl
Een nieuw gedicht van Jan Six van Chandelier gevonden en een plano onder de aandacht gebracht
Bij het doorzoeken van Google met de zoekterm I.S.V.C. kwam ik een verwijzing tegen naar een verkoopcatalogus Prints and Etchings, Manchester (1819) waarin als nr. 77 werd aangeboden een gravure van King Charles II on horseback met ‘eight Dutch verses, I.S.V.C.’. Ger Luijten van de Fondation Custodia in Prijs was zo vriendelijk voor me na te speuren waar de bedoelde prent zich … [Lees meer...] overEen nieuw gedicht van Jan Six van Chandelier gevonden en een plano onder de aandacht gebracht
Zaid is de slimste van zijn broers
De middeleeuwse Arabische grammaticus Al-Sirafi is de auteur van een puzzel die taalkundigen nog steeds bezig houdt. Onlangs plaatsten vier studenten van het Amerikaanse MIT er een artikeltje over. Dit is het puzzeltje: de volgende zin lijkt goed: Zaid is de slimste van zijn broers. Het probleem is dat je Zaid meestal niet onder zijn eigen broers schaart. Als iemand je … [Lees meer...] overZaid is de slimste van zijn broers
Met Jeroen Ondecjeplecjus Dera naar Gedichtistan
Dit is het vijfde deel van de briefwisseling tussen dichter Evi Aarens (Disoriëntaties, 2021) en criticus Jeroen Dera over de hedendaagse poëzie. Aarens las Dera’s boek Poëzie als alternatief (uitgeverij Wereldbibliotheek) en zocht contact. Beste Jeroen, Omdat wij keurige mensen zijn, veinzen wij al een tijdje dat we het in grote lijnen met elkaar eens zijn. Wij geven … [Lees meer...] overMet Jeroen Ondecjeplecjus Dera naar Gedichtistan
Luc Devoldere: Lofrede op het Verdrag inzake de Taalunie
De LOF-rede wordt uitgesproken door Luc Devoldere, voormalig afgevaardigd bestuurder van Ons Erfdeel vzw. Hij spreekt een laudatio uit over de tekst van het Verdrag van de Taalunie, ondertekend op 9 september 1980 in het Brusselse Egmontpaleis. … [Lees meer...] overLuc Devoldere: Lofrede op het Verdrag inzake de Taalunie
“Uw tijd komt nog wel, want er komen tribunalen.”
Bedreigen en beloven De parlementaire democratie in Nederland heeft een nieuw dieptepunt bereikt: voor het eerst in decennia heeft een Kamerlid een ander Kamerlid in de nationale vergaderzaal persoonlijk bedreigd. Althans, een FvD-Kamerlid voegde de D66'er Sjoerd Sjoerdsma toe: "Uw tijd komt nog wel, want er komen tribunalen." Er zijn dan altijd slimmerds die opmerken … [Lees meer...] over“Uw tijd komt nog wel, want er komen tribunalen.”
Speciale aflevering Klokhuis over tweetaligheid
De meeste kinderen hebben één moedertaal. Sommige kinderen groeien op met meer dan één taal, bijvoorbeeld omdat hun moeder Nederlands is en hun vader Spaans. Of omdat er thuis Arabisch wordt gesproken en op school Nederlands. In Friesland krijgen veel kinderen zowel Fries als Nederlands met de paplepel ingegoten. Hoe is het om tweetalig te zijn? Wat zijn de voor- en nadelen van … [Lees meer...] overSpeciale aflevering Klokhuis over tweetaligheid
‘Sy drincken bloet; dat seit die jeeste’
WikiLeaks wekte al de schijn, dat ze kinderen bestelden net als bij de pizzalijnEen pedonetwerk wereldwijd, vraag niet hoeVia Hillary Clinton tot de Oranjes aan toeWelkom op het allerleipste festivalJe hebt geen kaartje nodig, want je bent er alDit is de val van de cabalWhere we go one, we go all Aldus rapt Lange Frans in het vorig jaar uitgebrachte nummer ‘Lockdown’. … [Lees meer...] over‘Sy drincken bloet; dat seit die jeeste’
Een polemiek? Maar met wie?
Dit is het vierde deel van de briefwisseling tussen dichter Evi Aarens en criticus Jeroen Dera over de hedendaagse Nederlandstalige poëzie. Aarens las Dera’s nieuwe boek Poëzie als alternatief (uitgeverij Wereldbibliotheek) en zocht contact. Inmiddels vindt Dera het tijd zich in het openbaar af te vragen met hij eigenlijk gedachten zit uit te wisselen. Beste … [Lees meer...] overEen polemiek? Maar met wie?
Etymologica: heuvel en andere hobbels
Het woord heuvel is voor ons heel normaal, maar als men de geschiedenis ervan bekijkt, dan stelt men vast, dat het toch een relatief jong woord is. Het komt weliswaar in het Oudnederlands van de tiende-eeuwse ‘Wachtendonckse Psalmen’ voor: Feita sulun uuerthun sconitha uuostinnon in mendisle huuela begurdida uuerthunt ‘De schoonheden van de woestijn zullen vet … [Lees meer...] overEtymologica: heuvel en andere hobbels
Praten met je schoonmoeder via een steen
Sinterklaas heeft eindelijk iets om in de schoen te doen van iedere scholier die taal boeiend vindt, maar wiskunde ook. Zo iemand tegen wie iedereen zegt dat zij dan natuurlijk iets met die wiskunde moet doen, en niet met die taal, want in die wiskunde, daar zitten de echte uitdagingen. Aan zo iemand wil Sinterklaas duidelijk maken dat juist in talen vaak een ingewikkelde … [Lees meer...] overPraten met je schoonmoeder via een steen
Een dikke bromvlieg in het late najaar
Benders essayeert maar wat Op 22 november 2012 ontving ik op mijn werkadres een mailtje van de mij totaal onbekende Martinus Benders: ‘Ik zie dat het uw taak is de literatuur bij te houden. Graag zou ik met u een afspraak maken om even te controleren of mijn boeken bij u in de kast staan. Laat maar even weten wanneer het u schikt.’ Als je op Google te vinden bent, krijg je … [Lees meer...] overEen dikke bromvlieg in het late najaar
Wat beteken Nederlands vir jou?
Wenners van die SAVN-kortfilmkompetisie Die Suid-Afrikaanse Vereniging vir Neerlandistiek (SAVN) het aan Suid-Afrikaanse studente die uitdaging gegee om ’n kortfilm waarin hulle verduidelik wat Nederlands vir hulle beteken. Ontmoet die filmmakers en die bestuur SAVN, kyk na die drie beste kortfilms wat ingeskryf is en vind uit wie die wenner van die groot prys is! Dié … [Lees meer...] overWat beteken Nederlands vir jou?
Koerbaghs Woorden van de duivel
Tot 19 december 2021 is in de “Embassy of the Free Mind” in Amsterdam, gevestigd op Keizersgracht 123, een tentoonstelling te zien getiteld “Adriaan Koerbagh (1633-1669), eerherstel voor een Dwarse Denker”. Koerbagh, een leerling van de bekende filosoof Baruch Spinoza, was van mening dat God niet buiten de wereld bestond, maar zich juist manifesteerde in de wereld. Hij legde … [Lees meer...] overKoerbaghs Woorden van de duivel
Hoe gaat het? Goed
Een interessante plaats waar neerlandici zich de laatste jaren nuttig maken is de spreekkamer. Dokters voeren gesprekken met patiënten die zeker voor die patiënten vreselijk belangrijk zijn: ze hebben beperkte tijd en in die tijd moeten ze informatie overdragen aan iemand die vreselijk belangrijk voor hen is – de behandelend arts. Het is daarom goed dat zulke gesprekken … [Lees meer...] overHoe gaat het? Goed
Leest spreekt – over politiek spelen
Het gebeurt niet elke dag dat letterkundige neerlandici een NWO-project toegekend krijgen. Eerder dit jaar voltrok dit halve mirakel zich, voor een project van Leidse en Amsterdamse collega’s dat zich afspeelt op het breukvlak van de literatuurwetenschap, politieke filosofie en mediastudies. Playing Politics: Media Platforms, Making Worlds is een ambitieus en … [Lees meer...] overLeest spreekt – over politiek spelen
Etymologica: dictee
Afgelopen zaterdag was het weer zover: een groot aantal mensen zweette (of zweetten) op het Groot Dictee der Nederlandse taal. Het dictee, geliefd bij sommigen en gevreesd of gehaat bij anderen, werd in 1990 geïntroduceerd door Philip Freriks, destijds correspondent voor de Volkskrant in Parijs. Freriks nam daarbij het Franse La Dictée als voorbeeld. Het woord dictee … [Lees meer...] overEtymologica: dictee
Het gezelschap van anarchisten, punks en wat zich er voorts zoal aan jeugdige chaoten aandient
Over ‘De plasserparadox’ van Nick J. Swarth Wat maakt één van de vele honderden boeken die jaarlijks verschijnen tot een schitterend boek, dat zich weet te onderscheiden? Allereerst, denk ik, de stijl: de stijl moet meeslepen, schitteren, onontkoombaar zijn; ten tweede wil je dat een roman (of ook poëziebundel) je iets openbaart over aspecten van de wereld waarin je leeft; … [Lees meer...] overHet gezelschap van anarchisten, punks en wat zich er voorts zoal aan jeugdige chaoten aandient
Kist en koffer
Voor Petra Broomans Behalve de man, die Louis Ferdinand Céline een briljante boef noemde, heb ik nooit een wonderlijker kerel gekend dan J.A. Sandfort. Sandfort, die je in een hoekje van de zuinig verwarmde Openbare Leeszaal in Hilversum kon zien zitten met zijn vuile schoenen en oude overjas. Sandfort, die van de steun moest leven op gevulde koeken van vijftig cent het … [Lees meer...] overKist en koffer
Het Nieuwe Spelalfabet
Voornamendrift 83 Met de komst van de telefoon en een niet altijd goede verbinding werd begin vorige eeuw het spelalfabet geïntroduceerd. Een letter wordt daarin verduidelijkt met de beginletter van een woord. En als de beginletter zelf niet goed wordt verstaan dan is die meestal nog wel te reconstrueren uit de rest van het woord. Omdat mijn postcode eindigt op PE … [Lees meer...] overHet Nieuwe Spelalfabet
