• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Hoe gaat het? Goed

10 november 2021 door Marc van Oostendorp Reageer

Een interessante plaats waar neerlandici zich de laatste jaren nuttig maken is de spreekkamer. Dokters voeren gesprekken met patiënten die zeker voor die patiënten vreselijk belangrijk zijn: ze hebben beperkte tijd en in die tijd moeten ze informatie overdragen aan iemand die vreselijk belangrijk voor hen is – de behandelend arts.

Het is daarom goed dat zulke gesprekken onderzocht worden: hoe kunnen ze het beste gevoerd worden? Het proefschrift waarop Manon van der Laaken onlangs aan de UvA promoveerde (gratis) is een goed voorbeeld van zulk onderzoek. Haar boek gaat over een specifiek soort gesprekken – van patiënten die eerder behandeld zijn aan hoofd-halskanker.

Ongemakkelijk

De kern van Van der Laakens werk gaat over de waarde van de zogenaamde Lastmeter – een vragenlijst die patiënten tevoren invullen over hun klachten om het gesprek te stroomlijnen. Maar een van de interessantste hoofdstukken gaat over een soort bijvangst: iets wat Van der Laaken opviel toen ze bezig was de opgenomen gesprekken uit te schrijven en haar ineens trof: alle gesprekken begonnen met de vraag “Hoe gaat het met u?” of varianten daarvan zoals “Hoe is het nu?” of “Hoe is het met u gegaan?” En daarop begonnen alle patiënten te praten over hun medische wedervaren.

Allemaal! Dat was op zich al opvallend omdat uit eerder onderzoek bleek dat patiënten in Amerika vaak in de war raakten van die vraag: moesten ze nu beginnen over het lekkere weer of over hun blijvende gewichtsverlies? Bij nadere analyse blijkt er een belangrijke reden voor het verschil tussen de Nederlandse en de Amerikaanse patiënten. De laatsten komen zelf de wachtkamer binnen en treffen daar de arts, zodat er eerst wat sociaal verkeer moet plaatsvinden dat dan in het beste geval ongemerkt maar in het slechtste geval ongemakkelijk overloopt in het medische consult.

Aarzelingen

In Nederland is het wat duidelijker afgebakend: de arts komt de patiënt halen in de wachtkamer, en daar vindt de sociale interactie plaats. Dan gaat men naar de spreekkamer, neemt plaats en de dokter kijkt bijvoorbeeld even op haar computerscherm om de data te bekijken. Pas daarna stelt ze de vraag ‘hoe het gaat’. De context is dan zo duidelijk medisch dat mensen weten wat ze moeten zeggen. (Naast veel meer is dit ook een mooi voorbeeld hoe belangrijk de context is om te bepalen wat een zin betekent.)

Iets minder aandacht besteedt Van der Laaken aan een toch ook interessant detail: de patiënten begonnen hun antwoord allemaal met ‘goed’, en pas daarna kwamen er toch klachten. Die klachten werden, observeert Van der Laaken, vaak voorafgegaan door pauzes en aarzelingen. Het is mogelijk het laatste restje sociaal gedrag. Je kunt, zeker in Nederland (niet klagen maar dragen en bidden om kracht), op de vraag ‘Hoe gaat het?’ zelfs in deze omstandigheden, niet zeggen ‘slecht’. De aarzelingen wijzen daar ook op – alsof de patiënten hun klachten eerst moesten wegduwen om het sociaal wenselijke antwoord te geven. In ons hoofd zit nu eenmaal als enig mogelijk antwoord op de vraag ‘Hoe gaat het’ het antwoord ‘Goed’.

Ze moeten dat eerst zeggen, voordat ze overgaan naar waar ze voor gekomen zijn – de dokter vertellen hoe het echt met ze gaat.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel, Uitgelicht Tags: communicatie, medicijnen, pragmatiek, taalbeheersing

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

M. Vasalis • Afsluitdijk

De bus rijdt als een kamer door de nacht
de weg is recht, de dijk is eindeloos
links ligt de zee, getemd maar rusteloos,
wij kijken uit, een kleine maan schijnt zacht.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

RAG

Een web van één draad lang
waarin een spin voer vangt,
waarop een vlieg kort zit,
beweegt, zijn poten wast,
wegvliegt en keert, niet weet
waarvoor die draad zich spant.

Bron: Enkele gedichten, 1973

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

18 juni 2025

➔ Lees meer
Een rijk leven: afscheidsrede Johan Koppenol, VU Amsterdam

Een rijk leven: afscheidsrede Johan Koppenol, VU Amsterdam

17 juni 2025

➔ Lees meer
3 juli 2025: afscheidssymposium Johan Koppenol

3 juli 2025: afscheidssymposium Johan Koppenol

17 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1894 Edgard Blancquaert
sterfdag
1849 Barthold Lulofs
1984 Leonardus Michels
1986 W.A.P. Smit
➔ Neerlandicikalender

Media

Het culturele landschap van Frits van Oostrom

Het culturele landschap van Frits van Oostrom

19 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De internationale positie van het Engels

De internationale positie van het Engels

14 juni 2025 Door Marc van Oostendorp Reageer

➔ Lees meer
Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

11 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d