Datum: Zaterdag 25 augustus 2018 Locatie: Dordrechts Museum en Hof van Nederland (Dordrecht) 1618 – Paniek in de Republiek. Op 19 november 1618 verscheen een heldere komeet aan de ochtendhemel die in heel Europa voor grote paniek zorgde en in vele traktaten en pamfletten bediscussieerd werd. Wat kon deze staartster te betekenen hebben? In de Republiek bracht de komeet de … [Lees meer...] over25 augustus 2018: Congres ‘1618: Paniek in de republiek’
17e eeuw
23 augustus 2018: Bredero-avond, Amsterdam
Brederodagen 1985: een vrolijk anachronisme
Door Bert Nap Je trouwdag of de geboorte van je kind vergeet je niet. Ze zetten een mensenleven even stil. In 1985 merkte ik hoe zoiets ook kan gebeuren met een oude binnenstad. Bredero’s vierhonderdste geboortedag groeide op 16 en 17 maart 1985 uit tot een groots volksfestijn, een vrolijke chaos. Heel Nederland liep uit om zich te vergapen aan Amsterdams vroeg … [Lees meer...] overBrederodagen 1985: een vrolijk anachronisme
Gerbrand Adriaensz. Bredero’s Spaanschen Brabander: An English Appreciation
Door Nigel Smith English readers and playgoers should take Bredero most seriously, for he is more perceptive and more brilliantly entertaining than nearly all of his English contemporaries, and in his plays he often reveals himself to be the equal of Shakespeare and Ben Jonson. I’ll confine my comments to the Spaanschen Brabander (1617), the one Bredero play that has … [Lees meer...] overGerbrand Adriaensz. Bredero’s Spaanschen Brabander: An English Appreciation
Gerbrand Adriaenszn Bredero, een vroege Carmiggelt?
Door Margriet de Roever In ... 2018 zullen er weer herdenkingen zijn’, las ik een halve eeuw geleden in het Maandblad Amstelodamum. Dat wijdde toen bij Bredero’s 350ste sterfdag een nummer aan de dichter, met een vervolg in de aflevering daarop. Door modernere indices zou dan meer over hem aan het licht kunnen komen. Dat mag zo zijn, maar één akte daaruit is mij altijd … [Lees meer...] overGerbrand Adriaenszn Bredero, een vroege Carmiggelt?
Eva Roch krijgt Bredero’s Lied-boeck met een supplement
Toen ik vorige maand in de rijke Collection Frits Lugt in Parijs de kluchten van Noozeman voor Ceneton ging fotograferen maakte ik van de gelegenheid gebruik om nog een paar topstukken aan te vragen. Hij verzamelde voornamelijk tekeningen, schilderijen en kunstenaarsbrieven, maar verwierf ook een rijke collectie meestal geïllustreerde boeken; Daphne Wouts beschreef voor de … [Lees meer...] overEva Roch krijgt Bredero’s Lied-boeck met een supplement
Liederen van Bredero in een Haarlems handschrift uit 1611
Door Ad Leerintveld Veel literair werk uit het begin van de zeventiende eeuw is ontstaan in het clubverband van de rederijkerskamer. Bredero was vanaf 1611 lid van de Amsterdamse kamer ‘D’Eglentier’. Helaas zijn er van Bredero maar bitter weinig eigenhandig geschreven teksten overgeleverd. Garmt Stuiveling heeft ze in zijn Memoriaal van Bredero gereproduceerd. Beroemd is … [Lees meer...] overLiederen van Bredero in een Haarlems handschrift uit 1611
Slimme slaven en knullige knechten
Door Ton Harmsen De Romeinse komedie (waarvan Plautus en Terentius de belangrijkste auteurs zijn) beschikt over een vast arsenaal aan personages. De oude man (senex) is vaak knorrig, vermogend en gierig. Zijn zoon is meestal onbezonnen, onstuimig en verliefd. Het arme meisje, de geliefde van de zoon, blijkt later een uitstekende schoondochter te zijn. De oude dokter stelt … [Lees meer...] overSlimme slaven en knullige knechten
De onbekende Franse bron van Bredero’s Rodd’rick ende Alphonsus
Bredero zal het zelf waarschijnlijk niet hebben geweten, maar voor zijn tragedie Rodd'rick ende Alphonsus was hij enige dank verschuldigd aan de Franse schrijver Nicolas de Montreux. Door Annemieke Houben Rodd'rick ende Alphonsus, Bredero's tragedie over twee bevriende jonge ridders die hun hart verliezen aan dezelfde vrouw, werd in 1611 voor het eerst op de planken gebracht. … [Lees meer...] overDe onbekende Franse bron van Bredero’s Rodd’rick ende Alphonsus
Bredero’s Amsterdam op de kaart
Door Reinder Storm Voor een denkbeeldige tijdreis is een oude stadsplattegrond een uitstekende inspiratiebron. Proberen we dus Bredero in zijn eigen omgeving te ontmoeten, dan kunnen we het best eens op een contemporaine kaart kijken. Zoals te lezen is in het naslagwerk van dr. Marc Hameleers over kaarten van Amsterdam, zijn er tot halverwege de 19de eeuw ruim 250 kaarten … [Lees meer...] overBredero’s Amsterdam op de kaart
Wak!
Door Alan Moss Een leraar op mijn middelbare school was er heilig van overtuigd dat kinderen visueel zijn ingesteld. In zijn borstzakje droeg hij een etui met gekleurde markers. Aantekeningen gaf hij in de vorm van schilderijen, rebussen en felle diagrammen. Zijn lessen nam ik vast ter harte bij het lezen van De klucht van de koe, want op de achterzijde van het stencil dat ik … [Lees meer...] overWak!
Bredero – 400 jaar ’t Kan verkeeren!
Op 23 augustus 2018 is het 400 jaar geleden dat de dichter en toneelschrijver Gerbrand Adriaensz. Bredero overleed. Een populaire Amsterdammer die zijn publiek recht bij het hart wist te pakken. We gaan hem vieren, want zijn motto geldt nog altijd: geniet van het leven, maar bedenk dat ’t kan verkeeren! Wie was Bredero? We beleven het opnieuw in de volkse scènes uit zijn … [Lees meer...] overBredero – 400 jaar ’t Kan verkeeren!
Laarzen op het toneel
Door Ton Harmsen ‘Het vers sta wacker op zijne voeten’, schrijft Vondel in de Aenleidinge – een prachtige personificatie die leidt tot overwegingen over het schoeisel van het vers, de dichter en de toneelspeler. Vorige week schreef Roland de Bonth over de hooggekurkte laarzen, die naar toneelteksten verwijzen; hij wijst erop dat Balthasar Huydeoper dit woord gebruikt met de … [Lees meer...] overLaarzen op het toneel
14 september 2018, Amsterdam: Tragedie van Bredero op binnenplaats Amsterdam Museum
Op 14 september 2018 gaat op de beeldschone jongensbinnenplaats van het Amsterdam Museum Bredero’s tragikomedie Lucelle in première. Deze nieuwe productie van Theater Kwast is een ware Romeo & Juliet bewerking met onverwachte komische wendingen, zoals die alleen uit de pen van de beroemde Amsterdamse toneelschrijver kon vloeien. Lucelle Onder de neus van een rijke … [Lees meer...] over14 september 2018, Amsterdam: Tragedie van Bredero op binnenplaats Amsterdam Museum
Online: Het pamflet Poëtae Heautontumorumenoi, Of, Penne-krygh, Tusschen de Reformateurs der Poëzy, en E.B.I.S.K.A.
In november 1670 verscheen het pamflet Poëtae Heautontumorumenoi, of, Penne-krygh tusschen de Reformateurs der Poëzy, en E.B.I.S.K.A. Er was toen al een jaar lang een felle polemiek gaande tussen een aantal Schouwburgregenten, aangevuld met auteurs van wie de toneelstukken op de Schouwburg in première gingen (E.B.I.S.K.A.), en het gezelschap dat onder het motto Nil Volentibus … [Lees meer...] overOnline: Het pamflet Poëtae Heautontumorumenoi, Of, Penne-krygh, Tusschen de Reformateurs der Poëzy, en E.B.I.S.K.A.
Paris en Helene: Pieter Bernagie imiteert Hooft
De titel van het treurspel dat Pieter Bernagie in 1685 schreef is al bijzonder: Helena van Troje, eigenlijk Helena van Sparta en nog preciezer Helena de dochter van Zeus en Leda, de vrouw die ab ovo geboren is, heet hier Helene. Bernagie zal het wel op z'n Frans uitgesproken hebben. In ieder geval was hij trots op zijn Paris en Helene: in zijn voorrede weerlegt hij de bekende … [Lees meer...] overParis en Helene: Pieter Bernagie imiteert Hooft
Vondel op Goede Vrijdag
Door Ton Harmsen Over Goede Vrijdag zijn beroemde gedichten geschreven. Huygens wijdt er één van zijn Heilighe Daghen aan, Revius een sonnet dat in elke bloemlezing staat. Beide calvinisten tonen zich schuldbewust. Huygens is bereid om zijn botten te laten breken voor zijn zondigheid. Hij plaatst zelfs een kanttekening bij Jezus’ woord consummatum est: ‘’Tvoldaen voldoet mij … [Lees meer...] overVondel op Goede Vrijdag
Gedicht: G.A. Bredero – Eenzaamheid is armoede
• Op 23 augustus is het 400 jaar geleden dat Bredero overleed, en daarom is 2018 Bredero-jaar. Zie Bredero2018.nl. Het gedicht hieronder is een ietwat hertaalde versie van het origineel. Eenzaamheid is armoede Wat baat u het bezit van landen en van steden en 't prachtige gebouw vol dure kostbaarheden waarin u woont, omringd door 'n prinselijke stoet, wanneer u in uw … [Lees meer...] overGedicht: G.A. Bredero – Eenzaamheid is armoede
Gedicht: G.A. Bredero – Sonnet
• Op 23 augustus is het 400 jaar geleden dat Bredero overleed, en daarom is 2018 Bredero-jaar. Zie Bredero2018.nl. Sonnet Het heylich vat, der Goon* waar in dat sijn gesloten De plagen, en de straf van 't menschelijck geslacht: Is laas! voor mijn ontdeckt*, geopent, onverwacht, Want 'k hebber al bereets* veel smarten af genoten. Mijn sinnen* met geweldt* die sijnder … [Lees meer...] overGedicht: G.A. Bredero – Sonnet
Gedicht: G.A. Bredero – Klinckdicht aen de Kijckers
• Op 23 augustus is het 400 jaar geleden dat Bredero overleed, en daarom is 2018 Bredero-jaar. Zie Bredero2018.nl. Klinckdicht aen de Kijckers* Hier ziet ghy afghebeelt de bootsjes* vande Minne*, De grillicheytjes van het dartel Venus kindt, Dat poeselachtich wicht!* dat moeder-naackt en blindt De grootste zielen kan vermeestren en verwinnen. Dit kleyne guytjen, … [Lees meer...] overGedicht: G.A. Bredero – Klinckdicht aen de Kijckers
Nederland Leze Bredero
Door Roland de Bonth Leerlingen staan meestal niet te juichen als ik aankondig dat in de komende lessen literatuurgeschiedenis centraal zal staan. Sterker nog, opmerkingen als ‘’Nederlands is toch geen geschiedenis’’, ‘’Ik heb expres geen geschiedenis gekozen’’ en de onvermijdelijke waarom-moeten-we-die-oude-boeken-lezen-vraag zijn niet van de lucht. Omdat vreemde ogen dwingen … [Lees meer...] overNederland Leze Bredero
Cornelis de Bie overtreft Cervantes… in absurdisme
Cervantes was populair in het Nederland van de zeventiende eeuw. Zijn Don Quichot en drie van zijn Novelas exemplares zijn herhaaldelijk voor het toneel bewerkt. Slechts één van zijn vele toneelstukken vond zijn weg naar de Nederlanden: Los habladores, een ‘entremés’ (een tussenspel, dat werd opgevoerd tussen de bedrijven van een ernstig spel). Het werd bewerkt door Cornelis de … [Lees meer...] overCornelis de Bie overtreft Cervantes… in absurdisme
Website Brederojaar 2018 in de lucht
Door Lia van Gemert Haarlemse droge harten nu, Komt toont hier wie gij zijt, Wij Amsterdammers tarten u Te drinken eens om strijd! Op 23 augustus 2018 is het 400 jaar geleden dat de Amsterdamse dichter Gerard Adriaenszoon Bredero overleed. De man van de onbehouwen volkse typetjes en de hilarische tafereeltjes, maar ook van de bedroefde liefdesliedjes en de verstilde … [Lees meer...] overWebsite Brederojaar 2018 in de lucht
Opkomst en ondergang van de Republiek der Letteren
Door Marc van Oostendorp In de zestiende eeuw begonnen Europese geleerden een grote onderlinge verbondenheid te voelen – een verbondenheid over grote afstand die soms groter was dan die met de mensen direct om hen heen. Dat kwam tot uitdrukking in een metafoor die ze gebruikten voor hun onderling contact: de Republiek der Letteren, een informele staat waarvan de burgers … [Lees meer...] overOpkomst en ondergang van de Republiek der Letteren
Antwerpse grappen uit de zeventiende eeuw
Door Ton Harmsen Op 11 maart 2017 kocht Ilse Dewitte op een veiling in Brugge Den wet-steen des verstants van Richard Verstegen. Een klein boekje van 122 bladzijden, in 1620 gedrukt in Antwerpen door Guilliam Lesteens. Verstegen is een auteur van Gelderse afkomst, wiens familie naar Engeland was uitgeweken. Hij studeerde in Oxford, was goudsmid in Londen, raakte betrokken bij … [Lees meer...] overAntwerpse grappen uit de zeventiende eeuw
