Door Marc van Oostendorp Misschien moet een nieuwe literatuurgeschiedenis van de Nederlanden niet door letterkundigen geschreven worden, maar door historici. Die conclusie kun je trekken na het sprankelende en razend interessante De weg naar het binnenland – het laatste deel van de 'Geschiedenis van de Nederlandse literatuur', dat geschreven werd door de Leuvense hoogleraar … [Lees meer...] overVan zulcke schrijvers vlucht d’onvruchtbren overvloed
18e eeuw
De binnenlanden van het zuiden
door Rien Rooker Na een veertigjarige loopbaan als neerlandicus in het (Noord-)Nederlandse onderwijs denk je alles in je vak wel zo’n beetje gezien te hebben. Dat je dan toch nog opeens geconfronteerd wordt met een volstrekt blinde vlek in je kennisgebieden, is beslist een unieke ervaring. Toch was dat exact mijn beleving bij Tom Verschaffels De weg naar het binnenland, dat ik … [Lees meer...] overDe binnenlanden van het zuiden
Gedicht: A.C.W. Staring – Het vroege kievitsei & Het hondengevecht
Tweehonderdvijftig jaar en twee weken geleden werd Anthony Christiaan Winand Staring geboren. Het vroege kievitsei Piet Smul trad in de schuit van Leiden op Den Haag, En toefde bij het roer, terwijl een Maartse vlaag Verkeerde in zonneschijn. Daar kwam een knaap gelopen: "Een kievitsei, wie wil `t voor twee zesthalven kopen?" " `t Is vroeg", zei Smul. "ik neem `t-voor … [Lees meer...] overGedicht: A.C.W. Staring – Het vroege kievitsei & Het hondengevecht
Arthur Japin eenmalig op de planken met werk van 18e-eeuwse voorvader
Op 31 maart 2017 staat Arthur Japin met de Theater Kwast eenmalig op de planken met een geënsceneerde leesvoorstelling van Arlekijn Hulla, een 18e-eeuws kluchtspel dat voor de Amsterdamse Schouwburg werd geschreven door zijn directe voorvader Jacques Japin. Een schitterend gebrek De 18e-eeuwse toneelschrijver Jacques Japin, directe voorvader van Arthur Japin, schreef in … [Lees meer...] overArthur Japin eenmalig op de planken met werk van 18e-eeuwse voorvader
21 januari 2017: Grondvergadering Stichting Jacob Campo Weyerman
Op zaterdag 21 januari 2017 staat er voor wie zich interesseert voor de literatuur en het leven van de achttiende eeuw weer een boeiend menu te wachten. De Stichting Jacob Campo Weyerman komt die zaterdag bijeen in Amsterdam, ‘Arti et Amicitiae ’ (Rokin 114; ingang nr 112) en iedereen die zin heeft in unieke verhalen is van harte welkom. Het programma begint om 13.30 uur. De … [Lees meer...] over21 januari 2017: Grondvergadering Stichting Jacob Campo Weyerman
Het toppunt van retorica: Sophocles’ Philoctetes
Door Ton Harmsen Hoe meesterlijk de Griekse tragedieschrijver Sophocles ook is, in de Nederlandse renaissance is hij een ondergeschoven kindje. Cornelis van Ghistele, die ook Ovidius en Terentius vertaalde, zette Sophocles’ Antigone over uit een Latijnse versie (1556). Verder bracht de zestiende eeuw niets voort, behalve de vertaling van Ajax in het Latijn door Josephus Justus … [Lees meer...] overHet toppunt van retorica: Sophocles’ Philoctetes
‘Echte literatuur bedrijven deed je in de 18e eeuw niet in het Nederlands’
Door Michiel Leen Onlangs verscheen De weg naar het binnenland, het het achtste en laatste deel in de reeks Geschiedenis van de Nederlandse literatuur. De reeks is opgezet als doorlopend verhaal met alle recente vondsten en de nieuwste wetenschappelijke inzichten. De serie, een initiatief van de Taalunie, is bedoeld voor zowel Neerlandici als voor een breder publiek. De … [Lees meer...] over‘Echte literatuur bedrijven deed je in de 18e eeuw niet in het Nederlands’
Oorlog met andere middelen
Door Marc van Oostendorp Ik ken echt helemaal niemand die liever Dantes Paradiso leest dan Inferno. Ellende moet er zijn en anders vallen we in slaap. Wat dat betreft valt Lotte Jensen niet te benijden, die voor haar boek Vieren van vrede. Het ontstaan van de Nederlandse identiteit 1648-1815 door vele, vele jubelzangen, allegorieën en vrome overpeinzingen over de vrede heeft … [Lees meer...] overOorlog met andere middelen
CALL FOR ARTICLES: EARLY MODERN LOW COUNTRIES (EMLC)
Door Feike Dietz In the spring of 2017, Early Modern Low Countries (EMLC) will publish its first issue. This new open access journal will appear in two installments every year, containing high-quality, original scholarship for an international readership on any aspect of the history and culture of the Low Countries between 1500 and 1800. The successor of two well-reputed … [Lees meer...] overCALL FOR ARTICLES: EARLY MODERN LOW COUNTRIES (EMLC)
Pas verschenen: Nicolaas Hinlópen, Eerste trekken eener Nederduitsche spraekkonste
In de reeks Cahiers voor taalkunde is pas verschenen: Nicolaas Hinlópen, Eerste trekken eener Nederduitsche spraekkonste. Uitgegeven en ingeleid door Roland de Bonth, Jan Noordegraaf en Gijsbert Rutten. Nicolaas Hinlópen (1724-1793) was actief op het gebied van de Nederlandse taal- en letterkunde en een prominent lid van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te … [Lees meer...] overPas verschenen: Nicolaas Hinlópen, Eerste trekken eener Nederduitsche spraekkonste
Jaarcongres Werkgroep Achttiende Eeuw
Op 13 januari 2017 organiseert de Werkgroep Achttiende Eeuw haar jaarcongres. Dit jaar is gekozen voor het thema Conservatisme in de 18e eeuw. Het congres vindt plaats in de Faculty Club van de Radboud Universiteit Nijmegen. Als sprekers zijn onder anderen uitgenodigd Alicia Montoya (Radboud Universiteit), Annelien de Dijn (Universiteit van Amsterdam), Wessel Krul … [Lees meer...] overJaarcongres Werkgroep Achttiende Eeuw
Lancering www.schrijverskabinet.nl en oproep voor bijdragen
Door Lieke van Deinsen en Ton van Strien Op 13 oktober werden tijdens het namiddagsymposium ‘De literaire canon in de vroegmoderne tijd’ in het Rijksmuseum de website www.schrijverskabinet.nl en het boek The Panpoëticon Batavûm. The Portrait of the Author as a Celebrity gepresenteerd. Het Panpoëticon Batavûm was een sierhouten kabinet uit de achttiende eeuw waarin de … [Lees meer...] overLancering www.schrijverskabinet.nl en oproep voor bijdragen
Forensische taalkunde in de 18e eeuw
Door Marc van Oostendorp Nu wij van het Meertens Instituut in het Amsterdamse Spinhuis zitten, komen hier ineens allerlei historici over de vloer. Zo zaten hier gisterenmiddag Nel Klaversma en Lodewijk Wagenaar, die bezig zijn een manuscript te editeren van een achttiende eeuwse matroos (Journaal boek van ’t Oostindies Comp.s-schip Holland van ’t jaar 1781 tot 1784). Waar … [Lees meer...] overForensische taalkunde in de 18e eeuw
Twee opmerkelijke klankverschijnselen in de eerste helft van de zestiende eeuw: een signalement.
Door Renaat Gaspar Het relaas dat Jan Govertsz opgesteld heeft van zijn reis die hij in 1525 naar Palestina heeft gemaakt, en waarvan medio 2016 een eerste, geannoteerde uitgave in de Digitale Bibliotheek van de Nederlandse Letteren is opgenomen, bevat naast veel cultuurhistorische bijzonderheden tevens een tweetal merkwaardigheden die ook de uitsluitend taalkundig … [Lees meer...] overTwee opmerkelijke klankverschijnselen in de eerste helft van de zestiende eeuw: een signalement.
De dreigende drogreden
Door Ton Harmsen Hoeveel nieuwe stukken er ook verschenen, voor het repertoire van de Amsterdamse Schouwburg greep men graag naar oude succesnummers. Op een bewaard gebleven affiche uit 1760 staat de klucht Broershart uit 1668 op het programma, als naspel bij De dood van Sultan Selim, een tragedie uit 1717 door Willem van der Hoeven. Hij was een gevierd acteur die meer dan … [Lees meer...] overDe dreigende drogreden
Nieuw nummer Mededelingen Jacob Campo Weyerman
Onlangs verscheen het zomernummer van de Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman. In dat nummer wordt het landschap van de literatuur, zoals het in de eerste helft van de achttiende eeuw ‘in de marge’ of ‘aan de onderkant’ bestond, meer kleur en diepte verleend. De kermis, de Duivelshoek en de Jordaan, plaatsen waar literatuur voor geld werd vertoond en … [Lees meer...] overNieuw nummer Mededelingen Jacob Campo Weyerman
Vrede: utopie of haalbaal ideaal? Boekpresentatie & debat
In de loop van de geschiedenis zijn tal van vredescongressen georganiseerd en vredesorganisaties opgericht. De Nobelprijs voor de vrede is ingesteld om personen te eren die zich op uitzonderlijke wijze voor de vrede hebben ingezet. Cynici menen echter dat de toestand van vrede nooit te bereiken zal zijn. Sterker nog: elke vrede vormt de opmaat van een nieuwe oorlog. Wie heeft … [Lees meer...] overVrede: utopie of haalbaal ideaal? Boekpresentatie & debat
Veel menschen vinden vreugd in ’t maaken van geraas
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (70) Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan? Door Marc van Oostendorp Op het internet vind je de anonieme hartekreten van verslaafden. Niet alleen de wanhopige kreten om aandacht van hen die in onze tijd verslaafd zijn aan eten of aan niet eten, aan jenever drinken of … [Lees meer...] overVeel menschen vinden vreugd in ’t maaken van geraas
Verschenen: Laban Kaptein (ed.), Pieter van Woensel, Remarks, made on a journey …
Onlangs publiceerde Laban Kaptein in eigen beheer de eerste twee delen van (de geplande driedelige editie van) Pieter van Woensels Remarks, made on a journey through Turkey, Natolia, the Crimea and Russia, in the years 1784–89. Het gaat om een Engelse, becommentarieerde editie van Aanteekeningen gehouden op eene reize door Turkijen, Natoliën, de Krim en Rusland in de jaaren … [Lees meer...] overVerschenen: Laban Kaptein (ed.), Pieter van Woensel, Remarks, made on a journey …
En Peter zal ons nog een nader voorbeeld geven
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (69) Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan? Door Marc van Oostendorp Met Jacob Campo Weyerman kon je alle kanten op. Hij draaide zijn hand niet om voor allerlei schalksheden, maar evenmin voor wat gemoraliseer, terwijl hij de ene pagina druks aan de andere reeg. Hij schreef ook … [Lees meer...] overEn Peter zal ons nog een nader voorbeeld geven
Een Schip op strand is een gewisse baak in Zee
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (68)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpLiteraire genootschappen waren het internet van de achttiende eeuw. Iedereen kon van alles en nog wat gepubliceerd krijgen, liefst anoniem, en iedereen kon, al even anoniem, ongeremd commentaar leveren op het werk van … [Lees meer...] overEen Schip op strand is een gewisse baak in Zee
Drie nieuwe heldinnenbrieven: Croesus, Scipio en Montigny
Door Ton Harmsen In Leiden verzamelen we heldinnenbrieven. Dat is nog spannender dan postzegels sparen, en het plezier is hetzelfde: altijd weer een feest als je er een bij hebt. Maar niemand kan je vertellen of je verzameling compleet is. Een catalogus zoals die van de filatelist is er niet. Natuurlijk hebben we onder leiding van Olga van Marion systematisch gezocht, maar … [Lees meer...] overDrie nieuwe heldinnenbrieven: Croesus, Scipio en Montigny
Zegt, regt, echt
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (67)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpZegt rijmt op echt zoals jullie misschien weten – en zo niet, dan leer je weer eens nieuws op dit weblog. De prangende vraag is nu: waarom schrijf je het ene met een een g en het andere met een ch?Het eerste … [Lees meer...] overZegt, regt, echt
Het reuzerot
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (66)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpEr is een bekend soldatenliedje uit de Eerste Wereldoorlog, waarin de aantrekkelijkheid van het beroep als volgt wordt omschreven:Wie zijn Vader heeft vermoordEn zijn Moeder heeft vergeven,Die is nog veel te goedVoor … [Lees meer...] overHet reuzerot
Waarom zijn wij in Nederland niet erg trots op onze vaderlandse helden?
Willem van Oranje, Pim Fortuyn en Michiel de Ruyter: ze stonden allemaal in de top tien van de verkiezing van de "Grootste Nederlander Allertijden" in 2004. Allemaal leuk en aardig - Fortuyn zou nu waarschijnlijk niet meer zo hoog eindigen - maar eigenlijk zijn wij Nederlanders niet zo van de heldenverering. Wanneer je in ons land van "doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg" … [Lees meer...] overWaarom zijn wij in Nederland niet erg trots op onze vaderlandse helden?
