Een Brabants liedje uit de 18e eeuw Op de website van het Hoogheemraadschap van Rijnland las ik een interessant stuk van waterschapsarchivaris Gert Koese waarin een een achttiende-eeuws archiefstuk wordt beschreven. Het archiefstuk in kwestie is een weerkundig register uit 1725 van Nicolaas Kruikius, opzichter van het hoogheemraadschap Rijnland, en … [Lees meer...] over“Kik en kan au niet verstoan”
18e eeuw
Marc Smeets, Fleur Verberne On cultural, lexical and semantic translation problems
Since 2020 Nijmegen students of French (second year) participate in the digitizing project Correspondence of Belle van Zuylen. In the context of this translation sub-project, each of the students translates into Dutch a number of letters. This year they worked on the correspondence with Henriette L’Hardy. In this presentation we discuss briefly the role of this translating … [Lees meer...] overMarc Smeets, Fleur Verberne On cultural, lexical and semantic translation problems
Valerie Cossy – Never mentee and never mentor
Charrière’s epistolary relationship with these two members of the Constant family is representative of the originality of her subject-position as a woman writer in the eighteenth century. Her exchanges with the uncle and then with the nephew constitute two singular and self-consistent groups of letters in her general correspondence, each proving equally significant for her … [Lees meer...] overValerie Cossy – Never mentee and never mentor
Vermomde schrijver opgespoord
In 1774 werd in opdracht van het Leidse dichtgenootschap Kunst Wordt Door Arbeid Verkreegen een toneelstuk geschreven, getiteld Het feestvierend Leyden. Dit eeuwspel zou worden opgevoerd tijdens de 3 oktober-viering ter gelegenheid van 200 jaar Leidens ontzet. Doordat zulke toneelstukken vaak uit naam van het genootschap werden gepubliceerd en een auteursnaam dus ontbreekt, is … [Lees meer...] overVermomde schrijver opgespoord
Neerlandici in Het verhaal van Nederland
Het verhaal van Nederland is een tiendelige podcast met geschiedenisliefhebber en cabaretier Diederik van Vleuten. Wie zijn wij en aan wie hebben we dat te danken? In deze podcastserie spreekt Van Vleuten ook met twee neerlandici, Frits van Oostrom (over Jan van Brederode) en Lotte Jensen (over Sara Burgerhart), al wordt de laatste aangekondigd als 'historicus'. … [Lees meer...] overNeerlandici in Het verhaal van Nederland
Is Sara Burgerharts belager een womanizer of een serieverkrachter?
Net als Jos Noorman las ik onlangs de nieuwe uitgave van Tonnus Oosterhoffs hertaling van De historie van mejuffrouw Sara Burgerhart (Neerlandistiek, 2 januari 2022). En net als Marc van Oostendorp ervoer ik door Oosterhoffs voortreffelijke hertaling in hedendaags Nederlands minder afstand tot de tekst dan bij het lezen van het … [Lees meer...] overIs Sara Burgerharts belager een womanizer of een serieverkrachter?
Verschenen: Bijzonder vermaak in de nieuwe Mededelingen
Kort voor de jaarwisseling verscheen een nieuwe aflevering van de Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman, bijna honderd bladzijden rijk. Nummer 2 van de 44e jaargang blinkt uit in aandacht voor eigentijds volksvermaak. De lezer wordt uitgenodigd om vogels te spotten en de kermis af te wandelen. Als er nog tijd is, kan de steven in de richting van de Watergraafsmeer … [Lees meer...] overVerschenen: Bijzonder vermaak in de nieuwe Mededelingen
Eindelijk wél vertaalt
Dankzij Tonnus Oosterhoff heb ik het gevoel dat ik Sara Burgerhart voor het eerst echt gelezen heb. Ik ben er, als trouwe neerlandicus, een paar keer doorheen gegaan, en, heus, het is een interessant verhaal, vaardig verteld, zoals dat heet, een verhaal waar de historische sensatie vanaf spat, eenvoudigweg doordat de personages levensecht zijn en vrij alledaagse dingen … [Lees meer...] overEindelijk wél vertaalt
#SARABURGERHARTTOO
Intussen hoor ook ik van collega’s die, vaak op verzoek van studentenvertegenwoordigers, ‘trigger warnings’ verschaffen bij syllabi en andere collegeteksten: een expliciete waarschuwing vooraf bij materiaal dat studenten dienen te lezen of bekijken, die aangeeft dat hij of zij zich moet voorbereiden op geweld, racisme of seksueel misbruik, omdat er mogelijk oude trauma’s … [Lees meer...] over#SARABURGERHARTTOO
Verschenen: hertaling van Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart
‘Rebelse vrouwen in tijden van Verlichting.’ Onder dat kopje wordt de achttiende-eeuwse roman over Sara Burgerhart van Betje Wolff en Aagje Deken aangeprezen in de Canon van Nederland. Het boek uit 1782 is een pleidooi om jonge vrouwen zelfstandig keuzes te laten maken. De wees Sara Burgerhart woont in bij haar kwezelige tante en ontwikkelt zich tot een … [Lees meer...] overVerschenen: hertaling van Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart
Revisiting Revenge. New Perspectives for the Study of Revenge Tragedies (late 16th–early 18th century)
Report of the workshop held on 16-17 September 2021, Ghent University The conference workshop ‘Revisiting Revenge’ was initiated by the research groups THALIA and GEMS and organized by their members Tom Laureys, Kornee van der Haven and Jürgen Pietersin the context of a BOF-funded research project Radical Revenge? Revenge tragedy and providential thinking in the Dutch … [Lees meer...] overRevisiting Revenge. New Perspectives for the Study of Revenge Tragedies (late 16th–early 18th century)
Byblis, de tweeëntwintigste heldin van Ovidius (2)
Van den Burgs heldinnenbrief – geciteerd in het eerste deel van dit tweeluik – is geen letterlijke vertaling van de brief die Byblis aan Caunus schrijft in boek 9 van de Metamorfosen, maar hij volgt de tekst wel op de voet. Het bijzondere van deze brief van Ovidius is dat hij afwijkend van de 21 andere heldinnenbrieven onderdeel uitmaakt van een uitgebreid verhaal. Deze keer … [Lees meer...] overByblis, de tweeëntwintigste heldin van Ovidius (2)
Byblis, de tweeëntwintigste heldin van Ovidius (1)
Olga van Marion laat in haar proefschrift zien hoe belangrijk de heldinnenbrieven van Ovidius zijn geweest voor de Nederlandse letterkunde. Renaissance-auteurs fingeerden alle mogelijke brieven van personages uit de bijbel, de mythologie en de geschiedenis die direct of indirect teruggaan op de 21 Epistulae heroïdum van Ovidius, brieven van of aan Medea, Helena, Penelope en … [Lees meer...] overByblis, de tweeëntwintigste heldin van Ovidius (1)
Doctoraatsverdediging Steven Van Impe
Opname van de doctoraatsverdediging van Steven Van Impe, met als titel 'Biografie van een achttiende-eeuwse krant. De Gazette van Antwerpen, 1700-1804" op donderdag 16 september 2021 in het Felixarchief. Promotor: prof. dr. Hubert Meeus. Juryleden zijn prof. dr. Vanessa Joossen (voorzitter), prof. dr. Tom Verschaffel, dr. Lieke van Deinsen, prof. dr. Pierre Delsaerdt, prof. dr. … [Lees meer...] overDoctoraatsverdediging Steven Van Impe
Verschenen: Jaarboek Achttiende Eeuw
Het Jaarboek Achttiende Eeuw met als thema Liefde en Lust is net verschenen, en nu ook online beschikbaar (gratis voor abonnees en leden van de werkgroep). Het redactioneel is gratis online te lezen. Inhoud Van de redactie Afzonderlijke bijdragenVermijdbaar verval?Het uitzonderlijke voorbeeld van San Marino in Jan Hendrik van Dongens Mijn Tijd Winst (1789-1791)- Jan … [Lees meer...] overVerschenen: Jaarboek Achttiende Eeuw
Verschenen: Feike Dietz, Lettering Young Readers in the Dutch Enlightenment
Persbericht Universiteit Utrecht De weinige jeugdliteratuur uit de achttiende eeuw die we tegenwoordig nog kennen, heeft de reputatie braaf te zijn: denk aan ‘Jantje zag eens pruimen hangen’ van Hiëronymus van Alphen. Zelfs letterkundigen haalden lang hun neus op voor de gemakzuchtige lectuur die de moraliserende boodschappen op een presenteerblaadje aanbood. Die reputatie … [Lees meer...] overVerschenen: Feike Dietz, Lettering Young Readers in the Dutch Enlightenment
Vertaling van Jan Huygen: Op het uurwerk
Op het uurwerk Elk slagje dat het onrust slaat Knipt iets af van mijn levensdraad: Elk is een stap als na het graf: Zo kort mijn tijdelijk leven af, En spoedt zich na de eeuwigheid. Dies wenst mijn ziel, wanneer zij scheidt Van ’t lijf, dat z’ eeuwig leven mag, Daar duizend jaar is als een dag; Daar tijd, noch uur, noch zon, noch maan, Nooit op, … [Lees meer...] overVertaling van Jan Huygen: Op het uurwerk
Jean Guépin: Vergeten dichter uit Vlissingen komt online tot leven
Op de nieuwe website van het Zeeuws Genootschap is sinds begin 2021 veel meer ruimte gekomen voor digitale activiteiten: nieuws, video’s, lezingen, de boekwinkel en de voortgezette bouw aan onze Collectie Online. Op het gebied van de Zeeuwse literatuur zijn inmiddels twee online projecten van start gegaan: het digitaal toegankelijk maken van het complete werk van de dichters … [Lees meer...] overJean Guépin: Vergeten dichter uit Vlissingen komt online tot leven
Dichter bij Van Merken
Op zaterdag 21 augustus 2021 was het 300 jaar geleden dat Lucretia van Merken werd geboren. Volgens fijnproevers is zij de grootste dichter van de achttiende eeuw. Momenteel zijn in het Allard Pierson haar belangrijkste werken te zien. Op haar verjaardag lanceerden Neerlandica en gastconservator Lieke van Deinsen en Theatermaker Imre Besanger een mini-docu waarin zij op zoek … [Lees meer...] overDichter bij Van Merken
Hugo de Groot en zijn laatste kist
Het derde deel van de trilogie van Fredrik Duim heet Huig de Groot in Delft. Het geeft de gesprekken weer in de salon van Alida (Aaltje) van Overschie die wacht op de kist met het lijk van haar zoon. In het eerste bedrijf zit zij aan tafel met haar zoon Willem en haar kleinzoon Pieter. Haar schoondochter Maria van Reigerbergen arriveert pas in het tweede bedrijf. Het is … [Lees meer...] overHugo de Groot en zijn laatste kist
Hugo de Groot en zijn ambitieuze koningin
Meteen na zijn toneelstuk over de ontsnapping uit Loevestein schreef Fredrik Duim een trilogie, drie korte spelen over drie plaatsen waar in 1645 het einde van Hugo de Groot zich afspeelt: het hof in Zweden waar hij zijn ontslag neemt, de herberg in Rostock waar hij overlijdt, en de huiskamer van zijn moeder in Delft waar zeven familieleden zijn begrafenis voorbereiden. Die … [Lees meer...] overHugo de Groot en zijn ambitieuze koningin
Lukas Rotgans Gulde Eeuwe (1710)
uit Zedelessen uit oude verdichtzelen getrokken (1712) Lukas Rotgans werd in 1653 in Amsterdam geboren, maar verhuisde in 1664, waarschijnlijk vanwege de Amsterdamse pestepidemie, met zijn familie naar Utrecht. Rotgans stamde uit een rijk en invloedrijk geslacht (de Huydecopers waren naaste verwanten) en behalve een periode van 1672 tot 1674, waar hij vaandrig was, heeft … [Lees meer...] overLukas Rotgans Gulde Eeuwe (1710)
Het zwarte varken van Hugo de Groot
Fredrik Duim was een productief en is een vergeten dramaturg. Zelfs Jan te Winkel (Ontwikkelingsgang ²1924 deel V, p. 295) schuift hem met een snier terzijde. Toch geven zijn toneelstukken een helder en duidelijk beeld van hoe men over klassieke en vaderlandse geschiedenis dacht in de achttiende eeuw. Een functie van literatuur is het bewaren van herinnering aan bijzondere … [Lees meer...] overHet zwarte varken van Hugo de Groot
Amsterdam vs. Rotterdam in de 18e eeuw
Tommie van Wanrooij doet na zijn BA Nederlandse Taal en Cultuur in Nijmegen een onderzoeksmaster Literary Studies. Hij schreef al zijn eerste wetenschappelijke artikel – over twee 'stroomgedichten' uit de achttiende-eeuw, waaruit blijkt dat men in Amsterdam zijn eigen centrale positie ook toen al vanzelfsprekend achtte, terwijl men daar in Rotterdam heel anders over … [Lees meer...] overAmsterdam vs. Rotterdam in de 18e eeuw
De Taelboom van Lambert ten Kate Hermansz
Door Peter Alexander Kerkhof Ter leering ende vermaeck, hier een kijkje in mijn boekenkast; we bladeren door een achttiende-eeuwse studie van de Europese taalverwantschap met een fascinerende kaartje! … [Lees meer...] overDe Taelboom van Lambert ten Kate Hermansz