Tijdens twee inspiratiedagen over literatuuronderwijs voor (toekomstige) leraren van de tweede en derde graad secundair onderwijs stonden vier auteurs van literaire klassiekers centraal: Paul van Ostaijen, Andreas Burnier, Hugo Claus en Betje Wolff. Aan de hand van hun levensverhalen openden biografen en leraren een culturele en literaire wereld voor de leerlingen. Hun … [Lees meer...] overLiteraire helden in de klas: Hugo Claus (2)
20e eeuw
Literaire helden in de klas: Hugo Claus (1)
Tijdens twee inspiratiedagen over literatuuronderwijs voor (toekomstige) leraren van de tweede en derde graad secundair onderwijs stonden vier auteurs van literaire klassiekers centraal: Paul van Ostaijen, Andreas Burnier, Hugo Claus en Betje Wolff. Aan de hand van hun levensverhalen openden biografen en leraren een culturele en literaire wereld voor de leerlingen. Hun … [Lees meer...] overLiteraire helden in de klas: Hugo Claus (1)
Nederlandse liedjes
Door bevriende handen kwam ik onlangs in het gelukkige bezit van een bijzonder drukwerk: de dichtbundel Nederlandsche liedjes van Eric van der Steen uit 1932. Wie nu een bundel met vaderlandse gezangen verwacht, is door deze dichter mooi op het verkeerde been gezet. De poëzie van Van der Steen wordt door Gillis Dorleijn en Wiljan van den Akker in hun grote geschiedenis van … [Lees meer...] overNederlandse liedjes
Altijd pegvegs
Ik moest vanmorgen denken aan Willy Corsari, een Nederlandse schrijfster die pas stierf toen ze honderd was. Ze had haar eigen roem overleefd. Haar boeken werden tijdens haar leven zeer goed verkocht, maar nu zijn ze alleen nog tweedehands te vinden in Bol.coms kringloopwinkel. Ze had in haar jonge jaren toneelschool gedaan en was in het cabaret terecht gekomen. Een … [Lees meer...] overAltijd pegvegs
20 november 2025: Albert Verweylezing 2025 door Manon Uphoff
Albert Verweylezing 2025 Op donderdagavond 20 november houdt gastschrijver Manon Uphoff de jaarlijkse Albert Verweylezing. in het Academiegebouw van de Universiteit Leiden. Uphoff is vanaf najaar 2025 de nieuwe gastschrijver van de Universiteit Leiden. Als gastschrijver 2025 gaat ze een bijdrage leveren aan verschillende vakken die vanuit de bacheloropleiding Nederlandse … [Lees meer...] over20 november 2025: Albert Verweylezing 2025 door Manon Uphoff
Malle poffert, gekke vent
Een gat in het hoofd, de biografie van Heere Heeresma Anton de Goede is al vijftig jaar gefascineerd door het werk – denk onder andere aan Zwaarmoedige verhalen voor bij de centrale verwarming – en het recalcitrante, ondoorgrondelijke en geestige gedrag van de schrijver Heere Heeresma (1932-2011). Als lezer op de middelbare school, als boekverkoper van Athenaeum boekhandel … [Lees meer...] overMalle poffert, gekke vent
31 oktober 2025: lezingenmiddag Menno ter Braak en E. du Perron
In de Vossiuszaal van de UB Leiden vindt op vrijdagmiddag 31 oktober de jaarlijkse lezingenmiddag van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde plaats met bijzondere aandacht voor boeken uit de bibliotheek van Menno ter Braak en E. du Perron. Dit jaar staat de bijeenkomst in het teken van leessporen die Ter Braak in zijn boeken aanbracht, de relatie tussen Du Perron en Bep de … [Lees meer...] over31 oktober 2025: lezingenmiddag Menno ter Braak en E. du Perron
14 oktober 2025: Jacob Israël de Haan Jaarlezing
Er wordt nogal eens vergeten dat Jacob Israël de Haan naast een roeping als dichter ook een beroep had: dat van jurist. Naast zijn diplomatieke activiteiten voor de orthodoxie was hij in Palestina ook actief als rechtsgeleerde, en niet zonder succes. Hoe trad hij op in collegebanken en rechtzalen? En hoe hebben ook zijn juridische werkzaamheden bijgedragen aan zijn tragische … [Lees meer...] over14 oktober 2025: Jacob Israël de Haan Jaarlezing
Ontmoeting met Remco
Memorabele memoires (2): Remco Campert In deze rubriek blikt dichter Gerry van der Linden op bijzondere ontmoetingen terug. In de winter van 1974 liep ik met mijn geliefde en drie kunstenaarsvrienden langs een oud pakhuis aan de Oude Schans in Amsterdam, we zochten een plek om te wonen en werken. We spraken een grote man aan, handen als kolenschoppen, die in de … [Lees meer...] overOntmoeting met Remco
Verantwoordelijkheid voor de cultuur
Er is een tijd geweest – nog niet eens zo heel lang geleden – dat de twee belangrijkste dagbladen van Nederland, NRC Handelsblad en de Volkskrant, een wekelijkse culturele bijlage hadden, waarin ruimte was voor uitgebreide essays over kunst, literatuur, film enzovoorts. Op den duur waren daar ook nog eens aparte wekelijkse boekenbijlagen van afgesplitst. Misschien moet er … [Lees meer...] overVerantwoordelijkheid voor de cultuur
AS in Opus Gran
Niet lang nadat Harry Mulisch op 30 oktober 2010 overleed, begon ik aan een queeste waarvan de basis al was gelegd door letterkundigen Rudy Cornets de Groot en Marita Mathijsen. Het was hen opgevallen dat er personen in Mulisch’ werk voorkomen waarvan de voornaam met een A en de achternaam met een S begint. Voorbeelden zijn Archibald Strohalm in de gelijknamige debuutroman en … [Lees meer...] overAS in Opus Gran
Kees ’t Hart en S. Vestdijk
Elke schrijver heeft een voorganger die als een onuitwisbare stempel, én als een blinddoek werkt. Hij kijkt in zijn binnenbrein zonder zijn ogen te gebruiken. De fantasie als blindzicht vliegt alle kanten op. Hij blijft doof voor de buitenwereld. De schrijver hoort een machtige inwendige stem die hem vertelt dat alles fictie is. Net als Pinocchio raakt de schrijver verstrikt … [Lees meer...] overKees ’t Hart en S. Vestdijk
Verschenen: Taal van de laatste daad
In Taal van de laatste daad beargumenteer ik hoe Nederlandse literaire publieke intellectuelen tussen 1985 en 2015 schreven over gevoelige onderwerpen als de doodstraf, euthanasie en zelfdoding. De studie laat zien hoe schrijvers via essays, columns en opiniestukken hun ideeën deelden met een breed publiek en zo bijdroegen aan maatschappelijke discussies over leven en … [Lees meer...] overVerschenen: Taal van de laatste daad
Aandacht voor Slauerhoff
Het is een vrolijkstemmend artikel (deze week in Trouw) over Peter de Haan en Evert Duintjer Tebbens, van de ‘Stichting Herdenking J. Slauerhoff’, die allerlei initiatieven ontplooit om dichter Slauerhoff zichtbaar te maken en houden in zijn geboortestad Leeuwarden – zelfs als had de grote scheepsbard zelve een schijthekel aan de stad. Werkelijk aanstekelijk om te … [Lees meer...] overAandacht voor Slauerhoff
Andreas Burnier, Het jongensuur (1969)
Vijftig canonteksten in de klas (27) Andreas Burnier was het pseudoniem van Catharina Irma (‘Ronnie’) Dessaur (1931-2002). Onder dit pseudoniem publiceerde ze gedichten, verhalen, romans en essays. Onder haar eigen naam was ze van 1973 tot 1988 hoogleraar criminologie aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. Als joods meisje werd ze tijdens de Tweede Wereldoorlog om … [Lees meer...] overAndreas Burnier, Het jongensuur (1969)
Wie vermoordde Jacob Israël de Haan?
Wat een prachtige documentaire, The Visitor, over de vraag wie Jacob Israël de Haan in 1924 in Jeruzalem heeft doodgeschoten, en waarom. Je kunt hem hier bekijken. Het is een bijzonder complex verhaal. De Haan, die in Nederland onder andere naam had gemaakt als de schrijver van de eerste roman waarin het openlijk ging over een homoseksuele relatie, was in 1919 als zionist … [Lees meer...] overWie vermoordde Jacob Israël de Haan?
Hugo Brandt Corstius – Gek, gedreven en gevreesd
Leven en werk van een geniale schrijver en een niet zo productieve taalkundige Waarom lezen mensen eigenlijk biografieën? Dat heb ik me altijd afgevraagd. Hele kasten in boekwinkels staan er vol mee. Nu heb ik zelf eindelijk ook een biografie gelezen, en ik vond het fascinerend. Hoeveel biografieën in boekvorm zijn er eigenlijk verschenen van taalkundigen? Vanuit de … [Lees meer...] overHugo Brandt Corstius – Gek, gedreven en gevreesd
De middelste zin van… Sarung, sari en samfu
Een reis door Maleisië en Noord-Borneo van Aya Zikken Aya Zikken (1919 – 2013) is niet een heel bekende auteur, al ontving ze gelukkig in 1997 de Anna Bijnsprijs voor haar hele oeuvre. Haar eerste werk verscheen in 1953, haar laatste in 2007, toen ze 88 was. De middelste zin van Sarung, sari en samfu – Een reis door Maleisië en Noord-Borneo (1988) luidt: "De geul is … [Lees meer...] overDe middelste zin van… Sarung, sari en samfu
De middelste zin van… Twee minuten stilte
Burgerlijk ongehoorzaam als ik nu eenmaal ben heb ik niet de middelste zin uit een boek gekozen maar de middelste zin uit de mooiste passage die ik ken. Het gaat om het begin van het hoofdstuk ‘Promoveren necesse est’ uit het boek Twee minuten stilte van Karel van het Reve uit 1959 en daarna diverse malen herdrukt (de rest van het hoofdstuk is overigens ook niet te versmaden!). … [Lees meer...] overDe middelste zin van… Twee minuten stilte
De middelste zin van… Het Bureau
Bij de opdracht om een ‘bijdrage (inclusief sprekende afbeelding, bijvoorbeeld van het boek zelf, van de auteur van de bijdrage) waarin je een korte reflectie wijdt aan de middelste zin van een boek waarbij je – al is het maar een beetje – aan Peter-Arno moet denken. Lukt dat niet, dan mag het natuurlijk ook een volstrekt willekeurig boek zijn.’ heb ik mijzelf eerst verloren in … [Lees meer...] overDe middelste zin van… Het Bureau
“Bevrijd ben ik, maar voor hoelang?”
De middelste zin uit de speciale Nederland Leest-uitgave van De donkere kamer van Damokles (2012), luidt: ‘Bevrijd ben ik, maar voor hoelang?’. Een zin die meteen allerlei vragen bij me opriep, zoals ‘Zou Peter-Arno zich na 26 september ook bevrijd voelen, en zo ja, hoelang? Maar voor ik mijn eigen gedachten over de zin toeliet, legde ik hem voor aan mijn … [Lees meer...] over“Bevrijd ben ik, maar voor hoelang?”
“Ik heb geen zin om op te staan.”
De middelste zin van het nummer ‘Ik heb geen zin om op te staan’ van de Amsterdamse mod-beatband Het, uit 1965, is “Ik heb geen zin om op te staan.” Dat is niet helemaal verrassend, want die zin komt heel veel voor in de tekst – en ook dát is wel logisch, want het is een geweldige titel, die je niet vaak genoeg kunt herhalen. Maar ook taalkundig valt er veel aan te … [Lees meer...] over“Ik heb geen zin om op te staan.”
‘waaiende vergezichten / vergezelden onze wanhoop’
Twee monumentale overzichtswerken over Nederlandse poëzie Dit stuk verscheen eerder in NRC (17 september 2025) Er zijn van die boeken waarbij een mens maar net de verleiding kan weerstaan om de keukenweegschaal erbij te pakken. Een nieuw geluid. De geboorte van de moderne poëzie van Nederland van Gillis Dorleijn en Wiljan van den Akker is er zo eentje: 1262 bladzijden … [Lees meer...] over‘waaiende vergezichten / vergezelden onze wanhoop’
25 september 2025: God of de knaap: liederen van Ron Mesland op tekst van Jacob Israël de Haan
Een broeierig, melancholiek en soms humoristisch liedconcert. We volgen De Haan, queer, Joods en (anti-)zionistisch, tijdens zijn reis naar en verblijf in Jeruzalem, tot aan zijn dood in 1924. De jonge zangers vertolken solo en in duet een nieuwe cyclus van zeer gevarieerde liederen, met echo’s van Poulenc, Bach en Kurt Weill. Speciale gast: Fernando Oliveira, … [Lees meer...] over25 september 2025: God of de knaap: liederen van Ron Mesland op tekst van Jacob Israël de Haan
Nescio, Dichtertje (1918)
Vijftig canonteksten in de klas (26) Nescio (uit het Latijn: ‘ik weet het niet’) is het pseudoniem van Jan Hendrik Frederik Grönloh (1882-1961), die vooral bekend is geworden als de auteur van drie verhalen, Dichtertje, De uitvreter en Titaantjes, die tot de klassieken van onze literatuur gerekend worden. Die verhalen verschenen in 1918 en ze werden tijdens zijn leven … [Lees meer...] overNescio, Dichtertje (1918)
