Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

20e eeuw

Wie, zelfverblind, niet leest richt diep het letsel aan dat niet geneest

door Reageer

Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (165) Het Nederlandse sonnet bestaat 453 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan? Door Marc van Oostendorp Facultas medica Hij die het mes en het lancet hanteert kan onverschrokken zijn wanneer hij vreest met heilige vrees. Het edelste, de geest, wordt in dit uur beveiligd of gedeerd. Zie het gelaat van … [Lees meer...] overWie, zelfverblind, niet leest richt diep het letsel aan dat niet geneest

Verborgen boodschap van Lucebert

door 3 Reacties

Door Jos Joosten Hoe je blik met je aan de haal gaat. Als student werkte ik bij Albert Heijn. In die tijd - om precies te zijn in 1987 - vierde het bedrijf zijn 100-jarig bestaan. De directie had ter viering (werkelijk) een prachtplan opgevat. Het bedrijf zocht 25 Nederlandse beeldend kunstenaars aan die elk vier werken maakten voor AH. 100 in totaal, voor elk … [Lees meer...] overVerborgen boodschap van Lucebert

Hoe Willem Frederik Hermans keek bij het zwembad

door 1 Reactie

Door Marc van Oostendorp Een ontroerende passage in het Willem Frederik Hermans-nummer van het Multatuli Jaarboek staat in een artikel van mijn collega Peter Kegel: Bijna alle delen van de Volledige Werken [van Multatuli] zijn door Hermans fors becommentarieerd, via talloze aanstrepingen en opmerkingen de marges. Die marginalia werden door Hermans daarbij steeds … [Lees meer...] overHoe Willem Frederik Hermans keek bij het zwembad

De geur van graan dat bloeit en stuift

door 1 Reactie

Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (164) Het Nederlandse sonnet bestaat 453 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan? Door Marc van Oostendorp Het vers van Gorter Het vers van Gorter heeft de geur van graan dat bloeit en stuift: die reuk van hemels zoet met erdoorheen het aardse evengoed: dat zegt de tarwe en het brood al aan. En koren … [Lees meer...] overDe geur van graan dat bloeit en stuift

Liefde is bescherming: van en over Couperus en Gorters Verzen 1890.

door Reageer

Door Sander Bink Liefde is bescherming. Zij dacht dat, zo zij liefhad, zij beschermen zou, zij hèm beschermen zou, voor het Leven, het Noodlot en zichzelf. Want liefde was haar het afsmekende gebed: het Noodlot zou niet durven verpletteren, een, die werd bemind… Dit zijn de mooiste drie zinnen uit de hele Nederlandse literatuur. De passages over de liefde uit 1 Korinthiërs … [Lees meer...] overLiefde is bescherming: van en over Couperus en Gorters Verzen 1890.

Hoe nu verder met Lucebert?

door 7 Reacties

Door Sander Bax De jonge Lucebert was in de ban van het nazisme. Dat kopten de kranten op de dag waarop het boek Lucebert verscheen, de kersverse biografie die Wim Hazeu schreef over de ‘keizer der vijftigers’. De biograaf had zijn boek zo goed als af toen hij brieven in handen kreeg die de 19-jarige Bertus Swaanswijk (die toen nog geen Lucebert heette) schreef aan zijn … [Lees meer...] overHoe nu verder met Lucebert?

Kon ik ze thuis ontslaan van mijn bestaan!

door Reageer

Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (163) Het Nederlandse sonnet bestaat 453 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan? Door Marc van Oostendorp Werkloosheid Drie jaar nu al. Ik kom nog in ‘t gesticht. Kon ik ze thuis ontslaan van mijn bestaan! Mijn kleine zusje ziet me nauwelijks aan. ‘t Is of de meid het woord niet tot mij richt. Ieder leeft op, als … [Lees meer...] overKon ik ze thuis ontslaan van mijn bestaan!

Gedicht: Edmond van Offel – Februari. – De Visschen.

door 1 Reactie

Februari. - De Visschen. In wankelwalmen spiegelblankt het water, waar schuin een blik der bleeke zon, door wisch en wilgetwijgen heen, gevallen is; - en vrij van ijs, het zwelt met zacht geklater; het drinkt de zilvren klaarte, 't kille water, het wendt hem om en voelt in hem 't gerits van 't visschelken dat schiet als vonkgeflits door 't zwarte riet dat dood en … [Lees meer...] overGedicht: Edmond van Offel – Februari. – De Visschen.

Gedicht: Jacqueline van der Waals – Sonnet

door Reageer

Nieuw in de DBNL: werk van onder veel anderen Mensje van Keulen, Ed Leeflang, Guus Kuijer, Nel Noordzij, J. van Oudshoorn,  Geerten Meijsing - en Jacqueline van der Waals. Sonnet komt uit een korte cyclus waarin Van der Waals zich tot God richt. . Het zou een blijde tijding zijn, indien God heden tot mij sprak: ‘De dag is om, Waarop gij werken mocht, nù laat mij zien Het … [Lees meer...] overGedicht: Jacqueline van der Waals – Sonnet

12 maart 2018, Utrecht: De onverwachte jaren zestig: boekpresentatie Geert Buelens

door Reageer

Op 12 maart organiseren Tivoli, het Literatuurhuis, deBuren, het Center for the Humanities (UU) en Ambo/Anthos een avond over de jaren zestig, naar aanleiding van de verschijning van De jaren zestig. Een cultuurgeschiedenis; het langverwachte nieuwe boek van de Utrechtse hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde Geert Buelens waarin het gehate en geliefde decennium voor het … [Lees meer...] over12 maart 2018, Utrecht: De onverwachte jaren zestig: boekpresentatie Geert Buelens

Op de zuiv’re wel der eigen taal

door 8 Reacties

Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (161) Het Nederlandse sonnet bestaat 452 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan? Door Marc van Oostendorp Vreugde in Holland Vreugd is het in de grote wei te staan, – water en bloei en lucht zo ver men ziet – het oog speurt hoe de vogels over gaan en wet zijn scherpte aan een vrij gebied. Vreugd is het, … [Lees meer...] overOp de zuiv’re wel der eigen taal

Hella S. Haasse honderd jaar

door 4 Reacties

Vandaag zou Hella S. Haasse honderd jaar zijn geworden. Dat heeft ze niet gehaald, maar het scheelde niet eens zo veel. Ze overleed in 2011, op ruim 93-jarige leeftijd. Een lieve, wijze, bescheiden en tegelijk zelfbewuste vrouw, met uitzonderlijke gaven. Meer dan dertig jaar ben ik met haar bevriend geweest. Deze dag roept veel herinneringen op. Gisteren kreeg ze een … [Lees meer...] overHella S. Haasse honderd jaar

Gedicht: Caesar gezelle – Onvruchtbaar

door Reageer

Onvruchtbaar Hoe gretig grijpt mijn hand soms naar de dichterveder en legt ze, onmachtig, op het blanke blad weêr neder: de dichterbronne sluit heur boesem weiger toe en eer ze aan 't wellen gaat, is 't wellen zij reeds moê ! Mijn hert wou gudsen! met van geestdrift bevend' handen, voel, moegerust, de pen ik in mijn vingers branden en beelden in 't gelid daar … [Lees meer...] overGedicht: Caesar gezelle – Onvruchtbaar

Gedicht: A. van Collem – De straatveeg

door Reageer

• Liederen van huisvlijt (1917) van de socialistische dichter A. van Collem is een van de bundels die de top-5 van de VSB-prijs-1918-verkiezing net niet gehaald hebben. De straatveeg Is geneigd om alles aan te bijten, Loopt, wanneer men haar te loopen zegt, Komt haar voeten aan de straten slijten, Heeft zich voor de heeren heengelegd; Draagt uit kroegen kruiken … [Lees meer...] overGedicht: A. van Collem – De straatveeg

Pas verschenen: Marijke van Faassen en Ton van Kalmthout (red.) Vonken van inspiratie. Correspondenten rond 1900 en de uitgave van hun brieven

door Reageer

Ter gelegenheid van het lanceren van het project Brieven en correspondenten rond 1900 en het afscheid van dr. Annemarie Kets organiseerde het Huygens ING eind 2016 een symposium. De lezingen die toen werden gehouden, zijn nu verschenen in een boekje dat is geredigeerd door Marijke van Faassen en Ton van Kalmthout. Behalve van de redacteuren zijn er bijdragen van Peter Paul … [Lees meer...] overPas verschenen: Marijke van Faassen en Ton van Kalmthout (red.) Vonken van inspiratie. Correspondenten rond 1900 en de uitgave van hun brieven

Ik hard u, Holland, niet

door Reageer

Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (159) Het Nederlandse sonnet bestaat 452 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan? Door Marc van Oostendorp Afscheid van Holland Twintig jaar vrijheid, twintig jaar verraad aan het edelste. Ik hard u, Holland, niet met dit gelaat, waarop geschreven staat: ziehier die zich voor geld aan ieder biedt. Het … [Lees meer...] overIk hard u, Holland, niet

Gedicht: vsb-prijs 1918 – Herman van den Bergh

door Reageer

Wie zou honderd jaar geleden de vsb-poëzieprijs hebben gekregen? Deze week aandacht voor vijf in 1917 verschenen bundels, toegelicht door een vakkundige jury, met aan het eind een verkiezing van de beste bundel. Vandaag als laatste De boog van Herman van den Bergh (1897-1967). Op de Coster-site nog 5 gedichten uit deze bundel. * Vitaler en universeler Herman van den … [Lees meer...] overGedicht: vsb-prijs 1918 – Herman van den Bergh

Gedicht: vsb-prijs 1917 – Annie Salomons

door 1 Reactie

Wie zou de VSB-poëzieprijs krijgen als het terug 1918 was? Deze week aandacht voor vijf in 1917 verschenen bundels, toegelicht door een vakkundige jury, met aan het eind een publieksverkiezing van de beste bundel. Vandaag als vierde de bundel Nieuwe verzen van Annie Salomons (1885-1980, de enige vrouw onder de genomineerden), ingeleid door dichter Ingmar Heytze, die ook vijf … [Lees meer...] overGedicht: vsb-prijs 1917 – Annie Salomons

Gedicht: vsb-prijs 1917 – Jacob Israël de Haan

door Reageer

Wie zou de VSB-poëzieprijs krijgen als het terug 1918 was? Deze week aandacht voor vijf in 1917 verschenen bundels, toegelicht door een vakkundige jury, met aan het eind een publieksverkiezing van de beste bundel. Vandaag als derde de bundel Liederen van Jacob Israël de Haan, ingeleid door taalkundige Marc van Oostendorp, die ook vijf gedichten uit deze bundel … [Lees meer...] overGedicht: vsb-prijs 1917 – Jacob Israël de Haan