• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

communicatie

Taal als grens (II)

21 juni 2021 door Jan Renkema 2 Reacties

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 10) – Wat ik aan het vorige gesprek overhoud, is de gedachte dat taal altijd een grens aanbrengt: tussen de ‘ik’ die spreekt en datgene waarover gesproken wordt. Je staat dus altijd op een of andere manier ‘buiten’ datgene waarover je het hebt. Taal brengt dus altijd een scheiding aan, en dat zou dan … [Lees meer...] overTaal als grens (II)

Taal als grens (I)

19 juni 2021 door Jan Renkema 2 Reacties

Onbegrip begrepen" 40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 9) – We gaan door met filosoferen over taal, nu aan de hand van mijn citatenverzameling met uitspraken over taal. Ik begin met voor mij een van de meest intrigerende, van een persoon die echt een groot taaltalent is, en die niet voor niets is benoemd tot Dichter des Vaderlands: Lieke Marsman. In 2017 … [Lees meer...] overTaal als grens (I)

Taal en communicatie

17 juni 2021 door Jan Renkema Reageer

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 8) – Waar staan we nu na zeven gesprekken? Jij zei in het eerste gesprek dat mensen zo vaak langs elkaar heen praten.– Ja, en toen begon jij over die Toren van Babel en de taalverwarring. Ik begrijp uit jouw verhaal dat je dan niet moet denken aan de verscheidenheid van talen in de wereld, maar aan … [Lees meer...] overTaal en communicatie

Een alledaags voorbeeld van miscommunicatie

14 juni 2021 door Jan Renkema 3 Reacties

Onbegrip begrepen - 40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 7) – Laatst moest ik tanken. Ik ging afrekenen, en toen gebeurde er iets heel geks. Voor ik met een volle tank verder reed, heb ik alles direct zo duidelijk mogelijk proberen te noteren. A, dat ben ik. En B is de vrouw achter de kassa. A  Goedemiddag, even afrekenen graag.B  Dat is eh pomp 5. … [Lees meer...] overEen alledaags voorbeeld van miscommunicatie

Babel digitaal

12 juni 2021 door Jan Renkema Reageer

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 6) – Hier is mijn poging voor een hedendaagse Toren van Babel. Je bracht me zelf op het idee, toen je in een eerder gesprek over onbegrip over bubbels begon. De Toren van i-BubbelOoit werd op de hele aarde één enkele taal gesproken. Toen de mensen steeds meer wilden communiceren, ontwikkelden ze een … [Lees meer...] overBabel digitaal

Wat is toch taalverwarring?

10 juni 2021 door Jan Renkema 2 Reacties

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 5) – Ik probeer nog steeds je mythologische benadering te volgen. De vraag is: waarom bestaan er zoveel verschillende talen? Het ‘mythische’ antwoord is: de mensheid ging niet de aarde bewonen, maar wilde in een stad met een toren tot in de hemel reiken. En dan zorgt een godheid ervoor dat ze elkaar … [Lees meer...] overWat is toch taalverwarring?

Taalverwarring als straf voor …?

7 juni 2021 door Jan Renkema Reageer

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 4) – Laten we dit vasthouden. Jij vraagt je af waarom mensen elkaar vaak niet begrijpen. En er is een mythe die dit probeert te verklaren.– Ik begrijp van de vorige keer dat die taalverwarring eigenlijk geen straf is voor die toren maar, zoals jij zegt, voor de hoogmoed van het ‘tot in de hemel … [Lees meer...] overTaalverwarring als straf voor …?

Babylonische spraakverwarring

5 juni 2021 door Jan Renkema 4 Reacties

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 3) – Je zei dat je nog iets moest vertellen over die mythe, de Toren van Babel, en de straf van de taalverwarring.– Alleen die eerste zin al: ‘Ooit werd er op de hele aarde één enkele taal gesproken.’– Ja, als dat nu zou kunnen! Geen tolken nodig in de EU. De toespraak van president Kim van Noord-Korea … [Lees meer...] overBabylonische spraakverwarring

De kracht van een mythe

3 juni 2021 door Jan Renkema 1 Reactie

Onbegrip begrepen: 40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 2) – Waarom wil je het nu weer hebben over die mythe over de Toren van Babel?– Jouw vraag was waarom mensen elkaar vaak niet begrijpen. En er is een beroemde mythe die daarvoor een ‘verklaring’ wil geven.– Ja, maar een mythe is toch zoiets als een sprookje. Het blijft een verzonnen verhaal dat leuk … [Lees meer...] overDe kracht van een mythe

Taalverwarring

31 mei 2021 door Jan Renkema 6 Reacties

Onbegrip begrepen: 40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 1) – Taal is eigenlijk helemaal niet zo geschikt voor communicatie, vind ik.– Hoe bedoel je?– Nou, al dat onbegrip, al die miscommunicatie? Neem nou de overheid met die moeilijke teksten of ziekenhuizen met hun patiëntenvoorlichting.– O, die overbekende voorbeelden. Als je informatie niet afstemt op … [Lees meer...] overTaalverwarring

Ode aan Alex Brenninkmeijer

13 februari 2021 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Door Carel Jansen In 2007 verscheen bij uitgeverij Politieke Pers een aardig boek, met de titel Zullen we zwaluwstaarten? Het staat vol met voorbeelden van ambtelijke taal die ook nu nog voor veel bestuurders en ambtenaren herkenbaar zullen zijn. Denk aan eufemismen als “Hierbij staat budgettaire neutraliteit voorop”, in plaats van “Dit mag geen extra geld kosten”. Denk ook … [Lees meer...] overOde aan Alex Brenninkmeijer

Stap voor stap over de evenwichtsbalk

13 mei 2020 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Door Gudrun Reijnierse De tijd vliegt! Sinds mijn laatste blog is alweer een maand verstreken. Er gebeurde in de tussenliggende tijd op het gebied van (metafoor)communicatie rondom corona veel dat de moeite van het bloggen waard zou zijn. Toch wil ik eerst terugkomen op een metafoor van Rutte die ik in mijn vorige blog tijdelijk parkeerde: die van de stappen. In de … [Lees meer...] overStap voor stap over de evenwichtsbalk

De coronacommunicatie “kan (kon?) beter” – maar hoe?

18 maart 2020 door Redactie Neerlandistiek 3 Reacties

Door Gudrun Reijnierse De afgelopen weken staat het nieuws bijna volledig in het teken van de ontwikkelingen rondom het coronavirus. Eerst ging het vooral over China, toen over Italië, en nu over Nederland. Het virus is in korte tijd van een 'ver-van-mijn-bed-probleem' geworden tot een nationaal probleem dat ons dagelijks leven de komende tijd drastisch zal beïnvloeden. Met … [Lees meer...] overDe coronacommunicatie “kan (kon?) beter” – maar hoe?

Taal: ongeschikt voor communicatie?

27 december 2019 door Marc van Oostendorp 2 Reacties

Er zijn allerlei redenen waarom menselijke taal eigenlijk heel ongeschikt is voor communicatie. Ik noem er een paar. … [Lees meer...] overTaal: ongeschikt voor communicatie?

Taal en fluiten

23 december 2019 door Marc van Oostendorp Reageer

Wanneer iemand iets vertelt, gebruikt die persoon niet alleen taal, maar doet hij soms ook acties of geluiden na. Of hij fluit even. Behoort dat ook allemaal tot de taal? … [Lees meer...] overTaal en fluiten

Gesprekken met apen

19 december 2019 door Marc van Oostendorp 2 Reacties

Mensapen kunnen niet spreken en beheersen geen taal. Maar ze kunnen wel gesprekken voeren, net als mensen. … [Lees meer...] overGesprekken met apen

Taal en efficiëntie

4 maart 2019 door Marc van Oostendorp 5 Reacties

Door Marc van Oostendorp Dat taal gebruikt wordt voor communicatie, is voor jullie waarschijnlijk geen nieuws. De vraag is dan vervolgens of je dat ook aan die taal merkt, of er zaken zijn in taal die bepaald zijn door het feit dat het een communicatie-instrument is. Het is het onderwerp van een nieuw overzichtsartikel van een groep onder aanvoering van de Amerikaanse … [Lees meer...] overTaal en efficiëntie

Een goede dokter legt niet alles uit

4 januari 2019 door Marc van Oostendorp 1 Reactie

Door Marc van Oostendorp Een paar jaar geleden begeleidde ik een Italiaanse dame naar een Nederlands ziekenhuis. Het ging om een kleine, maar belangrijke ingreep, zo één waar je leven niet van afhangt maar waarbij je graag precies wil begrijpen wat er aan de hand is. Helaas leek dit gesprek de jonge arts die ons hielp een uitgelezen kans om haar Italiaans te oefenen. Zelfs … [Lees meer...] overEen goede dokter legt niet alles uit

Hoe ‘helden’ in reclames ons raken… en aan een merk binden

19 september 2018 door Redactie Neerlandistiek 2 Reacties

(Persbericht Radboud Universiteit) Wellicht heb je hem ooit gezien: de Nike-reclame waarin tennisster Serena Williams zich neerzet als vrouw die oordelen van anderen terzijde schuift en haar eigen weg kiest. Deze en vergelijkbare reclames zorgen ervoor dat mensen zich aangetrokken voelen tot een merk door een verhaal dat ogenschijnlijk nauwelijks over dat merk gaat. Hoe dat … [Lees meer...] overHoe ‘helden’ in reclames ons raken… en aan een merk binden

Een overdosis placebo

15 juni 2018 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Door Inge Stortenbeker Met een dikke grijns legde mijn co-promotor een publicatie onder mijn neus: “Kijk nou toch wat hier staat!” Hij laat een studie zien die hij tegenkwam op Twitter. Het blijkt een enigszins bizar en intrigerend verhaal: “Meneer A, een 26-jarige man, meldt zich bij de eerste hulp en zegt: ‘Help me, ik heb al mijn pillen ingenomen!’, waarna hij in … [Lees meer...] overEen overdosis placebo

Is alles nog naar wens?

10 november 2017 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Door Guusje Jol Sommige vragen voelen zich het beste thuis in een bepaalde omgeving, zowel fysiek als qua gesprekssoort. Ter illustratie het volgende experimentje… Probeer voor vraag a-e eens te bedenken in welke situatie u ze zou plaatsen. Bedenk ook wie die vraag zou stellen. Bij voorkeur eerst zonder te kijken naar mijn antwoorden onderaan deze column, natuurlijk. … [Lees meer...] overIs alles nog naar wens?

Communiceren is denken en omgekeerd

29 september 2017 door Marc van Oostendorp 5 Reacties

Door Marc van Oostendorp Ik heb op mijn computer een programmaatje dat het systeem 's nachts overneemt. Als ik de rekenkracht niet gebruik om te tikken of naar een YouTube-filmpje te kijken, gaat dat programma aan het werk. Samen met duizenden andere computers op de wereld is het op jacht naar nieuwe priemgetallen. Mijn computer haalt een nieuw kandidaatgetal op en rekent … [Lees meer...] overCommuniceren is denken en omgekeerd

Sneeuw en ijs: snijs

22 september 2017 door Marc van Oostendorp 7 Reacties

Door Marc van Oostendorp Het artikel stamt al uit 2016, maar op Facebook hadden we er onlangs ineens een discussie over: een studie naar woorden voor sneeuw en ijs in allerlei talen. Sommige talen, zoals het Nederlands, hebben daar twee verschillende woorden, voor, maar andere hebben er maar één, laten we zeggen snijs, voor alle bevroren water dat uit de hemel komt. Het … [Lees meer...] overSneeuw en ijs: snijs

21 en 22 april: Conferentie Interculturele Communicatie in Utrecht

4 april 2017 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Ter gelegenheid van het 12.5 jarig bestaan organiseert het Center for the Humanities in samenwerking met de master Interculturele Communicatie (Universiteit Utrecht) een tweedaagse conferentie. Vrijdag 21 april presenteren medewerkers hun onderzoek naar talige en culturele diversiteit. De toekomst ligt in interdisciplinair en maatschappelijk gericht onderzoek. Zaterdag 22 april … [Lees meer...] over21 en 22 april: Conferentie Interculturele Communicatie in Utrecht

Makkelijker én leuker

27 juli 2016 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Door Wilbert Spooren Leuker kunnen ze het niet maken. Of toch wel? De Belastingdienst heeft het altijd lastig gehad. Burgers vinden belastingen verschrikkelijk ingewikkeld. Daar roepen we als het even kan de hulp van een expert bij. Bovendien willen we helemaal geen belasting willen betalen. Al in 1979 publiceerde Flip de Kam een boekje, Betalen is voor de dommen, waarin hij … [Lees meer...] overMakkelijker én leuker

« Vorige
Volgende »

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Michel van der Plas • Uit Amerika

een hardnekkig vasthouden aan een stal,
aan koetsbellen die niet uit het gehoor
mogen; star blijft men een ster op het spoor
tot die zich op zijn dak nestelen zal

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

Als het 25 december is ben ik blij, want toen was Jezus verrezen.
Ik zoude toch zo graag willen hebben dat Jezus echt zou verrijzen. [lees meer]

Bron: Barbarber, november 1963

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

13 februari 2026: DBNL-dag 2026 in Den Haag

13 februari 2026: DBNL-dag 2026 in Den Haag

24 december 2025

➔ Lees meer
6 februari 2026: Towards New Horizons of Scholarly Publishing

6 februari 2026: Towards New Horizons of Scholarly Publishing

17 december 2025

➔ Lees meer
28 december 2025: Zesde editie van Winterzinnen

28 december 2025: Zesde editie van Winterzinnen

16 december 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1917 Max de Jong
sterfdag
1981 Cornelis (C.J.) Kelk
2021 Jan van Bakel
➔ Neerlandicikalender

Media

Gerard Kornelis van het Reve – Kerstbrief (1963)

Gerard Kornelis van het Reve – Kerstbrief (1963)

23 december 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Publieke Intellectuelen: Maria Dermoût

Publieke Intellectuelen: Maria Dermoût

22 december 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Lidy Zijlmans: bijna vijftig jaar ervaring in de NT2

Lidy Zijlmans: bijna vijftig jaar ervaring in de NT2

22 december 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact