Onbegrip begrepen - 40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 7) – Laatst moest ik tanken. Ik ging afrekenen, en toen gebeurde er iets heel geks. Voor ik met een volle tank verder reed, heb ik alles direct zo duidelijk mogelijk proberen te noteren. A, dat ben ik. En B is de vrouw achter de kassa. A Goedemiddag, even afrekenen graag.B Dat is eh pomp 5. … [Lees meer...] overEen alledaags voorbeeld van miscommunicatie
communicatie
Babel digitaal
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 6) – Hier is mijn poging voor een hedendaagse Toren van Babel. Je bracht me zelf op het idee, toen je in een eerder gesprek over onbegrip over bubbels begon. De Toren van i-BubbelOoit werd op de hele aarde één enkele taal gesproken. Toen de mensen steeds meer wilden communiceren, ontwikkelden ze een … [Lees meer...] overBabel digitaal
Wat is toch taalverwarring?
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 5) – Ik probeer nog steeds je mythologische benadering te volgen. De vraag is: waarom bestaan er zoveel verschillende talen? Het ‘mythische’ antwoord is: de mensheid ging niet de aarde bewonen, maar wilde in een stad met een toren tot in de hemel reiken. En dan zorgt een godheid ervoor dat ze elkaar … [Lees meer...] overWat is toch taalverwarring?
Taalverwarring als straf voor …?
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 4) – Laten we dit vasthouden. Jij vraagt je af waarom mensen elkaar vaak niet begrijpen. En er is een mythe die dit probeert te verklaren.– Ik begrijp van de vorige keer dat die taalverwarring eigenlijk geen straf is voor die toren maar, zoals jij zegt, voor de hoogmoed van het ‘tot in de hemel … [Lees meer...] overTaalverwarring als straf voor …?
Babylonische spraakverwarring
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 3) – Je zei dat je nog iets moest vertellen over die mythe, de Toren van Babel, en de straf van de taalverwarring.– Alleen die eerste zin al: ‘Ooit werd er op de hele aarde één enkele taal gesproken.’– Ja, als dat nu zou kunnen! Geen tolken nodig in de EU. De toespraak van president Kim van Noord-Korea … [Lees meer...] overBabylonische spraakverwarring
De kracht van een mythe
Onbegrip begrepen: 40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 2) – Waarom wil je het nu weer hebben over die mythe over de Toren van Babel?– Jouw vraag was waarom mensen elkaar vaak niet begrijpen. En er is een beroemde mythe die daarvoor een ‘verklaring’ wil geven.– Ja, maar een mythe is toch zoiets als een sprookje. Het blijft een verzonnen verhaal dat leuk … [Lees meer...] overDe kracht van een mythe
Taalverwarring
Onbegrip begrepen: 40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 1) – Taal is eigenlijk helemaal niet zo geschikt voor communicatie, vind ik.– Hoe bedoel je?– Nou, al dat onbegrip, al die miscommunicatie? Neem nou de overheid met die moeilijke teksten of ziekenhuizen met hun patiëntenvoorlichting.– O, die overbekende voorbeelden. Als je informatie niet afstemt op … [Lees meer...] overTaalverwarring
Ode aan Alex Brenninkmeijer
Door Carel Jansen In 2007 verscheen bij uitgeverij Politieke Pers een aardig boek, met de titel Zullen we zwaluwstaarten? Het staat vol met voorbeelden van ambtelijke taal die ook nu nog voor veel bestuurders en ambtenaren herkenbaar zullen zijn. Denk aan eufemismen als “Hierbij staat budgettaire neutraliteit voorop”, in plaats van “Dit mag geen extra geld kosten”. Denk ook … [Lees meer...] overOde aan Alex Brenninkmeijer
Stap voor stap over de evenwichtsbalk
Door Gudrun Reijnierse De tijd vliegt! Sinds mijn laatste blog is alweer een maand verstreken. Er gebeurde in de tussenliggende tijd op het gebied van (metafoor)communicatie rondom corona veel dat de moeite van het bloggen waard zou zijn. Toch wil ik eerst terugkomen op een metafoor van Rutte die ik in mijn vorige blog tijdelijk parkeerde: die van de stappen. In de … [Lees meer...] overStap voor stap over de evenwichtsbalk
De coronacommunicatie “kan (kon?) beter” – maar hoe?
Door Gudrun Reijnierse De afgelopen weken staat het nieuws bijna volledig in het teken van de ontwikkelingen rondom het coronavirus. Eerst ging het vooral over China, toen over Italië, en nu over Nederland. Het virus is in korte tijd van een 'ver-van-mijn-bed-probleem' geworden tot een nationaal probleem dat ons dagelijks leven de komende tijd drastisch zal beïnvloeden. Met … [Lees meer...] overDe coronacommunicatie “kan (kon?) beter” – maar hoe?
Taal: ongeschikt voor communicatie?
Er zijn allerlei redenen waarom menselijke taal eigenlijk heel ongeschikt is voor communicatie. Ik noem er een paar. … [Lees meer...] overTaal: ongeschikt voor communicatie?
Taal en fluiten
Wanneer iemand iets vertelt, gebruikt die persoon niet alleen taal, maar doet hij soms ook acties of geluiden na. Of hij fluit even. Behoort dat ook allemaal tot de taal? … [Lees meer...] overTaal en fluiten
Gesprekken met apen
Mensapen kunnen niet spreken en beheersen geen taal. Maar ze kunnen wel gesprekken voeren, net als mensen. … [Lees meer...] overGesprekken met apen
Taal en efficiëntie
Door Marc van Oostendorp Dat taal gebruikt wordt voor communicatie, is voor jullie waarschijnlijk geen nieuws. De vraag is dan vervolgens of je dat ook aan die taal merkt, of er zaken zijn in taal die bepaald zijn door het feit dat het een communicatie-instrument is. Het is het onderwerp van een nieuw overzichtsartikel van een groep onder aanvoering van de Amerikaanse … [Lees meer...] overTaal en efficiëntie
Een goede dokter legt niet alles uit
Door Marc van Oostendorp Een paar jaar geleden begeleidde ik een Italiaanse dame naar een Nederlands ziekenhuis. Het ging om een kleine, maar belangrijke ingreep, zo één waar je leven niet van afhangt maar waarbij je graag precies wil begrijpen wat er aan de hand is. Helaas leek dit gesprek de jonge arts die ons hielp een uitgelezen kans om haar Italiaans te oefenen. Zelfs … [Lees meer...] overEen goede dokter legt niet alles uit
Hoe ‘helden’ in reclames ons raken… en aan een merk binden
(Persbericht Radboud Universiteit) Wellicht heb je hem ooit gezien: de Nike-reclame waarin tennisster Serena Williams zich neerzet als vrouw die oordelen van anderen terzijde schuift en haar eigen weg kiest. Deze en vergelijkbare reclames zorgen ervoor dat mensen zich aangetrokken voelen tot een merk door een verhaal dat ogenschijnlijk nauwelijks over dat merk gaat. Hoe dat … [Lees meer...] overHoe ‘helden’ in reclames ons raken… en aan een merk binden
Een overdosis placebo
Door Inge Stortenbeker Met een dikke grijns legde mijn co-promotor een publicatie onder mijn neus: “Kijk nou toch wat hier staat!” Hij laat een studie zien die hij tegenkwam op Twitter. Het blijkt een enigszins bizar en intrigerend verhaal: “Meneer A, een 26-jarige man, meldt zich bij de eerste hulp en zegt: ‘Help me, ik heb al mijn pillen ingenomen!’, waarna hij in … [Lees meer...] overEen overdosis placebo
Is alles nog naar wens?
Door Guusje Jol Sommige vragen voelen zich het beste thuis in een bepaalde omgeving, zowel fysiek als qua gesprekssoort. Ter illustratie het volgende experimentje… Probeer voor vraag a-e eens te bedenken in welke situatie u ze zou plaatsen. Bedenk ook wie die vraag zou stellen. Bij voorkeur eerst zonder te kijken naar mijn antwoorden onderaan deze column, natuurlijk. … [Lees meer...] overIs alles nog naar wens?
Communiceren is denken en omgekeerd
Door Marc van Oostendorp Ik heb op mijn computer een programmaatje dat het systeem 's nachts overneemt. Als ik de rekenkracht niet gebruik om te tikken of naar een YouTube-filmpje te kijken, gaat dat programma aan het werk. Samen met duizenden andere computers op de wereld is het op jacht naar nieuwe priemgetallen. Mijn computer haalt een nieuw kandidaatgetal op en rekent … [Lees meer...] overCommuniceren is denken en omgekeerd
Sneeuw en ijs: snijs
Door Marc van Oostendorp Het artikel stamt al uit 2016, maar op Facebook hadden we er onlangs ineens een discussie over: een studie naar woorden voor sneeuw en ijs in allerlei talen. Sommige talen, zoals het Nederlands, hebben daar twee verschillende woorden, voor, maar andere hebben er maar één, laten we zeggen snijs, voor alle bevroren water dat uit de hemel komt. Het … [Lees meer...] overSneeuw en ijs: snijs
21 en 22 april: Conferentie Interculturele Communicatie in Utrecht
Ter gelegenheid van het 12.5 jarig bestaan organiseert het Center for the Humanities in samenwerking met de master Interculturele Communicatie (Universiteit Utrecht) een tweedaagse conferentie. Vrijdag 21 april presenteren medewerkers hun onderzoek naar talige en culturele diversiteit. De toekomst ligt in interdisciplinair en maatschappelijk gericht onderzoek. Zaterdag 22 april … [Lees meer...] over21 en 22 april: Conferentie Interculturele Communicatie in Utrecht
Makkelijker én leuker
Door Wilbert Spooren Leuker kunnen ze het niet maken. Of toch wel? De Belastingdienst heeft het altijd lastig gehad. Burgers vinden belastingen verschrikkelijk ingewikkeld. Daar roepen we als het even kan de hulp van een expert bij. Bovendien willen we helemaal geen belasting willen betalen. Al in 1979 publiceerde Flip de Kam een boekje, Betalen is voor de dommen, waarin hij … [Lees meer...] overMakkelijker én leuker
Samenvatten voor gevorderden
Door Marc van Oostendorp"Dus u hebt geen relevante ervaring voor deze baan." Samenvatten wat een ander net tegen je heeft gezegd, is een paradoxale bezigheid. Die ander heeft je net een heel verhaal verteld, en dan vertel jij haar hetzelfde nog in een paar zinnen terug. Is zij kort van memorie en meteen weer vergeten wat ze net heeft gezegd, zodat je eerst een en ander nog eens … [Lees meer...] overSamenvatten voor gevorderden
De menselijke conversatie is een akoestisch proces
Door Marc van Oostendorp S. Carmiggelt is weer terug. Zijn boeken vliegen de winkel uit en dankzij een mooie pastiche van Koefnoen van twee weken geleden, hierboven, ben ik het volgende citaat (uit de Kronkel Visite in de bundel Dag opa) nu al een paar keer tegengekomen: De menselijke conversatie in het algeméén is een akoestisch proces, waarin de een een gedruis … [Lees meer...] overDe menselijke conversatie is een akoestisch proces
