• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Babylonische spraakverwarring

5 juni 2021 door Jan Renkema 4 Reacties

Onbegrip begrepen
40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 3)

Willi Heidelbach, 2015. Bron: Pixabay

– Je zei dat je nog iets moest vertellen over die mythe, de Toren van Babel, en de straf van de taalverwarring.

– Alleen die eerste zin al: ‘Ooit werd er op de hele aarde één enkele taal gesproken.’

– Ja, als dat nu zou kunnen! Geen tolken nodig in de EU. De toespraak van president Kim van Noord-Korea direct te begrijpen in het cultureel centrum in Sint-Niklaas. Hamlet te volgen op het Polynesische Bora Bora, in de eigen taal.

– Eigen taal? Nee, dat begrip is dan overbodig.

– Is daar iets over bekend, over die ene taal?

– Nee, maar het is wel een logische gedachte. Als de mensheid ontstaat, en de eerste mensen beginnen te spreken, dan zullen ze dat wel in dezelfde taal hebben gedaan. En als dan de mensen overal heen trekken, dan zullen zich per groep wel verschillen ontwikkelen.

– Oké, maar dan heb je deze mythe dus helemaal niet nodig. Dan is dat dus een ‘logische’ ontwikkeling, al die talen.

– Maar het is de vraag of het in de mythe wel om al onze verschillende talen gaat.

– Hoezo? Je begon toch zelf over die eerste zin waarin het gaat over die ene taal.

– Ja, maar direct voor dit verhaal staat dat al er verschillende volken waren die elk hun eigen taal spraken. Dus dat kan het probleem niet zijn. Ook al spreken we verschillende talen, we kunnen elkaar best begrijpen. Je noemde toch zelf in het eerste gesprek al de vertaalapps.

– Oké, maar nu verder. Het gaat dus over een toren en taalverwarring. Ik zie de link niet.

– Dat ís ook lastig. Maar die link is er wel degelijk. Die zie je als je dieper in het verhaal duikt. Er staat dat de mensen tegen elkaar zeggen: ‘Laten we een stad bouwen met een toren die tot in de hemel reikt. Dat zal ons beroemd maken, en dan zullen we niet over de hele aarde verspreid raken.’ De mensen wilden dus dicht bij elkaar blijven wonen. Ze wilden beroemd worden, en ze waren misschien ook bang om zich over de hele aarde te verspreiden.

– Daar is toch niets mis mee! Kijk naar onze prachtige torens. Het Empire State Building, met antenne meegerekend 440 meter hoog, de Burj Khalifa in Dubai, bijna 830 meter, met de hoogste moskee ter wereld op verdieping 158.

– Let op, het gaat over een ‘toren die tot in de hemel reikt’. Maar let vooral op de humor in dit verhaal. God daalt af uit de hemel. Het is alsof hij zegt: ‘Dank voor die handige trap, ik kom eens kijken hoe ver jullie gevorderd zijn.’ En wat doet God? Hij roept niet: ‘Wat een prachtige toren op weg naar mij toe!’ Nee, hij lijkt wel bang voor de mensen, en zegt: ‘Alles wat ze verder nog van plan zijn ligt nu binnen hun bereik.’

– Oké, zoiets als nu dus de plannen om op de planeet Mars te gaan wonen? Maar is die God daar dan bang voor? En zorgt hij daarom voor taalverwarring? Ik zie die link met taalverwarring echt nog steeds niet.

– Die link ga je zien. Maar eerst nog een omweg. Deze mythe, zo is het vermoeden, is ontstaan in een tijd dat de mensen steden gingen bouwen. Er ontstond toen een tegenstelling tussen een meer vrije plattelandscultuur en een meer totalitaire stadscultuur, met Babel als hoofdstad van Babylonië. Het gaat om kritiek op een stadscultuur waar mensen beschermd worden, maar zich dan wel moeten onderwerpen aan gezag dat ook kan overgaan in dictatuur, in een systeem van hoogmoed van machthebbers. Dus de ‘vrije mens’ met zijn eigen stukje grond, zijn eigen leven, tegenover een totalitair regime. Zoiets moet toch ook voor jou herkenbaar zijn in hedendaagse politieke systemen.

– Ja ja, natuurlijk. En interessant zo’n interpretatie. Laat ik daarin eens meegaan. De mythe waarschuwt dus tegen de totalitaire stadscultuur door van de toren tot in de hemel een symbool te maken van hoogmoed tegen een godheid. Het is dus een mythe over de mens die op aarde hoort en een God die de hemel bewoont. Maar als zo’n godheid dan wil straffen, dan zijn er toch effectievere middelen? Bijvoorbeeld een bliksemende Zeus die de Toren vernielt.

– En toch zegt de mythe: de straf is taalverwarring. En daar is een verklaring voor. Daarover de volgende keer.

Deze serie verschijnt op maandag, donderdag en zaterdag in de zomermaanden. Commentaar is uiteraard bijzonder welkom. Reacties worden verwerkt in een mogelijk vervolg op deze serie.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: communicatie, Onbegrip begrepen, taalfilosofie

Lees Interacties

Reacties

  1. Robert Kruzdlo zegt

    6 juni 2021 om 08:58

    ” Oké, zoiets als nu dus de plannen om op de planeet Mars te gaan wonen?” Begint al op een straf te lijken.

    Beantwoorden
  2. coppens jean-pierre zegt

    6 juni 2021 om 09:49

    Dat men ion het noorden van zweden , zijn dat de lappen of nog een andere stam, geen taal heeft verwonderd mij. Zij hebben een taal die uit andere klanken bestaat dan de europese talen.
    Ook in Afrika heeft men soms een klank als woord, en wat te denken van onze ssst om “ik vraag om stilte” te zeggen.

    Beantwoorden
    • TUSSENMENS zegt

      6 juni 2021 om 21:20

      Laat ik het anders zeggen: een heleboel mensen spreken in het noorden van Zweden geen taal. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Taal.) Ze communiceren met klanken. Fluiten kan ook. Bijvoorbeeld in het zuiden van Marokko.

      Beantwoorden
      • Robert Kruzdlo zegt

        6 juni 2021 om 23:21

        De naam voor dit type is ‘Norrland’.

        Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Jan van Harten • Boeket

Na zijn heengaan bleef mijn moeder
goed verzorgd achter. Soms was ze druk
bezig om losse gedichten van mij
te lezen om ze daarna te verscheuren.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

FATUM

De hond drinkt uit zijn spiegelbeeld
het hele plasje leeg.
 

Bron: Barbarber, december 1967

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

31 oktober 2025: Nedersaksisch symposium

31 oktober 2025: Nedersaksisch symposium

23 mei 2025

➔ Lees meer
26 mei 2025: promotie Viorica Van der Roest

26 mei 2025: promotie Viorica Van der Roest

22 mei 2025

➔ Lees meer
25 mei & 21 juni 2025: Leidse Zang voor Kerk en Kroeg

25 mei & 21 juni 2025: Leidse Zang voor Kerk en Kroeg

21 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1920 Cyriel Moeyaert
➔ Neerlandicikalender

Media

Memory, War and Translation

Memory, War and Translation

22 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Van Hogwarts naar Zweinstein

Van Hogwarts naar Zweinstein

20 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Verschenen: Romanreuzen

Verschenen: Romanreuzen

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d