Door Leonie CornipsOp de Facebook-pagina van L1 was op 30 september deze stelling te lezen: ‘Dialect heeft geen functie; laat het maar uitsterven’. De begeleidende tekst luidde: ‘Dialect wordt met uitsterven bedreigd, dat zeggen taaldeskundigen. Steeds minder mensen “kalle plat”’. Deze stelling leverde in twee dagen tijd 271 grappige, verontwaardigde, boze, ongeruste, … [Lees meer...] overTaalkabaal
dialecten
Universiteit Gent brengt dialecten tot leven
(Persbericht)Jutekako, schaverdijnen, palulle. Wie kent de dialectwoorden nog voor een schommel, schaatsen en een pannenkoek? Sedert de jaren 60 van de vorige eeuw is het traditionele dialect in Vlaanderen snel aan het verdwijnen. Dialect wordt daarom steeds meer als erfgoed gezien, maar kan net daardoor op veel belangstelling rekenen. Dialectverlies wordt immers aangevoeld als … [Lees meer...] overUniversiteit Gent brengt dialecten tot leven
Taalversmalling
Door Leonie CornipsIn zijn recente column schetst Frans Pollux hoe het dialect sluipenderwijs in Limburg verdwijnt. Mensen zijn mobieler en partners komen van verder weg dan eigen dorp, stad of provincie. Nederlands wordt dan de voertaal in het gezin, zeker met kinderen. “Opvoeding schakelt elke generatie meer dialectsprekers uit dan dat er nieuwe bijkomen” schrijft hij. … [Lees meer...] overTaalversmalling
De hon uitlaten
Door Marc van OostendorpDat ze in streken zoals Midden-Limburg hunj zeggen als meervoud van hontj (hond), kan sommige mensen tot grote opwinding opzwepen. Er is nu zelfs een heel boek over het verschijnsel verschenen omdat het ook in een groot deel van Noord-Duitsland voorkomt, namelijk overal waar hier stippen staan:Het is ook nogal wat. … [Lees meer...] overDe hon uitlaten
Hebben streektalen nog toekomst in Nederland?
Stichting IJsselacademie deed verkennend onderzoek[Persbericht]We denken weleens dat alleen ouderen nog streektaal spreken, maar er zijn ook voorbeelden van jongeren die streektaal gebruiken. Op verzoek van de IJsselacademie deed student Meertaligheid, Daan Brandenburg, onderzoek naar streektaal in Steenwijk onder de jongeren zelf (12 tot 18 jaar). Hoe is hun houding ten … [Lees meer...] overHebben streektalen nog toekomst in Nederland?
Een nieuwe taal voor Nederland?
Door Marc van OostendorpHet 8 uur-journaal heeft het vorige week niet gehaald, het bericht dat Nederland desgewenst ineens een taal rijker zou kunnen zijn: het Bildts, de taal die gesproken wordt in de Friese gemeente It Bildt. De Friese pers besteedde er wel enige aandacht aan: in het gemeentehuis was een rapport aangeboden van de Fryske Akademy en Mercator waarin stond dat … [Lees meer...] overEen nieuwe taal voor Nederland?
Functiewoorden
Door Leonie CornipsWoorden in een zin zijn ruwweg te verdelen in twee soorten. Er zijn inhoudswoorden die naar iets in de werkelijkheid verwijzen en waarbij onmiddellijk een beeld opdoemt, zoals bij de woorden ‘boom’, ‘hond’ en ‘rennen’. In principe zijn inhoudswoorden onbeperkt in aantal; we verliezen woorden omdat we ze niet meer (willen) gebruiken of omdat waarnaar ze … [Lees meer...] overFunctiewoorden
Nogmaals OOM en NONKEL
Oorspronkelijk verschenen in de Dialectatlas van het Nederlands (red. Nicoline van der Sijs, Amsterdam 2011) (met een verbeterde kaart) door Jan Stroop Dit is een hoofdstukje uit de Dialectatlas van het Nederlands. Ik publiceer ’t opnieuw omdat ik de tekst en ’t bijhorende kaartje op een belangrijk punt heb moeten verbeteren: ik ging er eerst ten onrechte van uit dat … [Lees meer...] overNogmaals OOM en NONKEL
Vernederlandsingen in de elektronische Woordenbank van de Nederlandse Dialecten
Een oproep tot medewerkingDoor Nicoline van der SijsVandaag wordt de elektronische Woordenbank van de Nederlandse Dialecten (eWND) gelanceerd, zie het persbericht hier en zie de website. De eWND bevat complete tekstuitgaven van dialectwoordenboeken, met inleidingen waarin uitleg wordt gegeven over de uitspraak, spelling en grammatica van het dialect. Die complete tekstuitgaven … [Lees meer...] overVernederlandsingen in de elektronische Woordenbank van de Nederlandse Dialecten
Taalkunstenaars in de dop: De toekomst van tweetalig Limburg
Inspiratiebijeenkomst op donderdag 19 november 2015 van 13.00-17.30 uurLocatie: Fontys Hogeschool, Mgr. Claessenstraat 4 in SittardEen halve eeuw geleden was de gedachte dat dialect spreken een achterstand zou opleveren in de ontwikkeling van het Nederlands van het jonge kind. Sinds de jaren negentig laat taalkundig verwervings- en cognitieonderzoek voorzichtig zien dat … [Lees meer...] overTaalkunstenaars in de dop: De toekomst van tweetalig Limburg
Lancering elektronische Woordenbank van de Nederlandse Dialecten (eWND)
Het Meertens Instituut lanceert op 16 juni een nieuwe databank: de elektronische Woordenbank van de Nederlandse Dialecten (eWND) (http://www.meertens.knaw.nl/ewnd). Het doel van de eWND is om zoveel mogelijk dialectwoordenboeken digitaal beschikbaar en doorzoekbaar te maken. De eWND bevat een alsmaar groeiend aantal oude en modernere Nederlandse dialectwoordenboeken. Alle … [Lees meer...] overLancering elektronische Woordenbank van de Nederlandse Dialecten (eWND)
Ja hoor, ook dialect kan nuttig zijn in de klas (maar met mate)
Door Steven Delarue Sinds dinsdagavond lopen de reacties op het korte interview dat ik dinsdag op Radio 1 gaf vlotjes binnen, en bijna allemaal snijden ze hetzelfde thema aan: dialect in de klas. Over tussentaal hoor ik eigenlijk niet veel meer (omdat het intussen al zo vaak is verkondigd?), maar dat ik het aangedurfd heb om te zeggen dat ook dialect nuttig kan zijn in de klas, … [Lees meer...] overJa hoor, ook dialect kan nuttig zijn in de klas (maar met mate)
Succes in dialect
Door Leonie CornipsIn de jaren vijftig zou het voor Rowwen Hèze, Ivo Rosbeek, Normaal of Nynke Laverman onmogelijk geweest zijn om in het Nederlands, dialect of Fries te zingen. Nederlandstalige muziek was toen oubollig en dialecttalige muziek te eenvoudig en uitermate braaf. Maar volgens Hans op de Coul en Ine Sijben kantelt ‘het beeld van dialect als museumstuk’ in de jaren … [Lees meer...] overSucces in dialect
Rowwen Hèze gaat digitaal
Door Leonie CornipsIn diepe stilte werken we hard aan het Limburgportaal in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren, die iedereen de DBNL noemt. De DBNL was altijd zelfstandig maar is met ingang van 1 januari 2015 onderdeel geworden van de Koninklijke Bibliotheek. De DBNL digitaliseert de Nederlandse literatuur snel, betrouwbaar en in zeer hoge kwaliteit. … [Lees meer...] overRowwen Hèze gaat digitaal
30 Jaar Over Rowwen Hèze: auteurs en bijdragen in vogelvlucht
Voorwoord bij: Cornips, Leonie & Barbara Beckers (red.). 2015. Het dorp en de wereld. Over dertig jaar Rowwen Hèze. Nijmegen: Uitgeverij Vantilt. pp 264 30 Jaar Over Rowwen Hèze: auteurs en bijdragen in vogelvlucht Door Leonie Cornips Rowwen Hèze bestaat dertig jaar en trekt volle poptempels, weidetenten en theaters met steeds nieuwe fans en trouwe fans die hun band al … [Lees meer...] over30 Jaar Over Rowwen Hèze: auteurs en bijdragen in vogelvlucht
Limburgs in triolen
Vandaag verschijnt het boek Het dorp en de wereld. Over dertig jaar Rowwen Hèze, onder redactie van Leonie Cornips en Barbara Beckers. Het onderstaande artikel is een voorpublicatie uit dit boek.Door Marc van OostendorpZo expliciet als Guus Meeuwis (kedeng kedeng kedeng kedeng) doen weinig artiesten het, maar aan veel populaire muziek ligt hetzelfde strakke ritme ten … [Lees meer...] overLimburgs in triolen
Het Limburgs is als middeleeuws Engels
Door Marc van OostendorpEen gesprek dat ik eerder deze week hield met Ben Hermans van het Meertens Instituut (en de Vrije Universiteit) over waarom het belangrijk is om Limburgse dialecten te bestuderen, en waarom deze dialecten meer lijken op middeleeuws Engels dan op het Chinees. … [Lees meer...] overHet Limburgs is als middeleeuws Engels
Waarom Abruzzo zo mooi is: Umlaut
Door Marc van OostendorpIn de video van deze week leg ik uit waarom Abruzzo zo'n mooie streek is. Ik schreef ook een wetenschappelijk artikel over metafonie. … [Lees meer...] overWaarom Abruzzo zo mooi is: Umlaut
Japan aan de Maas
Door Leonie CornipsVolgens het CBS leefden er in 2011 achtduizend Japanners in Nederland. De meesten wonen in Amstelveen, ook wel Japan aan de Amstel genoemd. De Japanners daar zijn expats die met hun gezin tijdelijk uitgezonden zijn om in de hoofdkantoren van grote Japanse bedrijven te werken. Mijn collega Anna Strycharz heeft met een prestigieuze beurs twee jaar lang … [Lees meer...] overJapan aan de Maas
Attenoje: Jiddisch ondergronds
Door Marc van Oostendorp Het Nederlandse Jiddisch, de taal van de Asjkenazische joden in Nederland, is volgens de meeste geleerden al aan het begin van de twintigste eeuw uitgestorven. Het assimilatiebeleid dat de Nederlandse regering in de negentiende eeuw had ingezet – Joden moesten ook op school en in de sjoel zoveel mogelijk Nederlands spreken, de Tenach moest in die … [Lees meer...] overAttenoje: Jiddisch ondergronds
Web: Dagwoord – een jaar lang aftellen
Het afscheid van Siemon Reker als hoogleraar Groninger taal en cultuur aan de RUG wordt begeleid met een dagelijkse column over taal, meer in het bijzonder telkens over een woord. Half maart volgend jaar vindt dat afscheid plaats en in de aanloop daar naartoe wil Reker op werkdagen betrekkelijk lukraak een Gronings boek uit de kast pakken en op basis hiervan in een korte tekst … [Lees meer...] overWeb: Dagwoord – een jaar lang aftellen
Eindhovens is stoer – voor vwo’ers
Door Marc van Oostendorp Het dialect mag dan langzaam maar zeker uit Eindhoven verdwenen zijn, de zachte g blijft altijd bestaan. Dat blijkt in ieder geval uit een artikel van Max Wilting, Roeland van Hout en Jos Swanenberg in het nieuwe nummer van Taal en Tongval. Van Wilting en zijn collega's legden 259 scholieren in de regio Eindhoven een vragenlijst voor: vonden … [Lees meer...] overEindhovens is stoer – voor vwo’ers
‘Allez, moeder, het is te hopen dat je goed slaapt’
Door Marc van Oostendorp Een jaar of vijftien geleden had ik een heel fraai sluitende theorie, die moest verklaren waarom er in Nederland wél films, popliedjes en stripverhalen in het dialect gemaakt werden en in Vlaanderen niet. Waar het noorden Wilde mossels, Skik en Haagse Harry had, kon je in het zuiden geen cd'tje persen en geen pagina drukken … [Lees meer...] over‘Allez, moeder, het is te hopen dat je goed slaapt’
Sjtómme Limburger
Door Leonie Cornips Gé Reinders heeft maar twee coupletten in zijn lied Sjtómme Limburger van het album ‘As ’t d’r op aan kump’ nodig om het hart te raken van het onderzoek naar Taalcultuur in Limburg. In het eerste couplet van Sjtómme Limburger introduceert Gé een ik-figuur die ons laat weten dat hij met rijke mensen op een boot voor het land van de vrijheid – Amerika – … [Lees meer...] overSjtómme Limburger
’t Poldernederlands is toch echt iets aparts
door Jan StroopOp Wikipediavind je ook een hoofdstuk over het Poldernederlands. Dat gaat over mijn ontdekking en beschrijving van dit sub-ABN. Een intrigerende passage in die tekst is de volgende: “Critici van het concept Poldernederlands wijzen erop dat het verschijnsel van de lager aangezette diftong op zichzelf niet nieuw is. De verlaging van de diftongen in de … [Lees meer...] over’t Poldernederlands is toch echt iets aparts
