Een korte introductie voor studenten in de BA Nederlandse Taal en Cultuur aan de Radboud Universiteit in het onderzoek naar dialecten, aan (onder andere) het Meertens Instituut. Met wat voor soorten wetenschappelijke vragen zijn de dialecten in de afgelopen decennia onderzocht? (Bekijk deze video op YouTube) … [Lees meer...] overWaarom dialecten onderzoeken?
dialectologie
Iets over (et)wuk
Door Anne-Sophie Ghyselen & Roxane Vandenberghe Terwijl de hele wereld met man en macht probeert om de verspreiding van het COVID-virus te bedwingen, zijn in West-Vlaanderen twee andere – gelukkig minder schadelijke – fenomenen subtiel aan een opmars bezig: de taalvarianten wuk (‘wat’) en etwuk (‘iets’). Dat blijkt althans uit een onderzoek van de vakgroep Taalkunde aan … [Lees meer...] overIets over (et)wuk
De lange ao en aa, de korte ò en a, en de ou, aai en aauw
De klanken van het Langstraats (6) In deze video wordt een aantal klinkers en tweeklanken van de Midden-Brabantse Langstraatdialecten besproken: de lange ao en aa, de korte ò en a, en de tweeklanken ou, aai en aauw. Er wordt onder andere ingegaan op de ontwikkeling van het middeleeuwse onderscheid tussen â en ā, op het onderscheid tussen ou en au, en op hedendaagse … [Lees meer...] overDe lange ao en aa, de korte ò en a, en de ou, aai en aauw
Call for papers en save the date:
Big data: Perspectieven voor onderzoek naar taalvariatie en taalverandering Op 27 november 2020 vindt in Gent het jaarlijkse Taal & Tongval-colloquium plaats, dat dit jaar focust op het thema “Big data: Perspectieven voor onderzoek naar taalvariatie en taalverandering”. Iedereen is van harte uitgenodigd om de conferentie bij te wonen. Abstracts (in het … [Lees meer...] overCall for papers en save the date:
De klanken van het Langstraats
Inleiding Door Yoïn van Spijk Dit is de eerste video van een serie waarin de klanken van de Midden-Brabantse Langstraatdialecten worden besproken. Deze video geeft een inleiding op de dialecten en op hun inventaris van klinkers en tweeklanken. In de andere video's van deze serie worden de klanken verder uitgediept: er worden audiovoorbeelden van authentieke … [Lees meer...] overDe klanken van het Langstraats
De kortste klank van het Nederlands
Als een groot geleerde overlijdt, laat hij of zij altijd een onvoltooid werk achter. Dat kan niet anders, want nog nooit is er een onderwerp geweest dat in alle opzichten voldoende onderzocht is. Het gat dat Johan Taeldeman twee jaar geleden naliet, heette de sjwa, de 'toonloze e' aan het eind van bede, In de grote Fonologische Atlas van de Nederlandse Dialecten was het … [Lees meer...] overDe kortste klank van het Nederlands
Het paardenwoordenboek van Stefan von Máday en de regionale dialectwoordenboeken
Door Jan Berns In zijn boek Psychologie des Pferdes und der Dressur (Berlijn, Verlagsbuchhandlung Paul Parey, 1912) geeft Stefan von Máday, aan het einde van de paragraaf over de stem van het paard een zeer beknopt woordenboek, het beperkt zich tot de verschillende vormen van hinniken. … [Lees meer...] overHet paardenwoordenboek van Stefan von Máday en de regionale dialectwoordenboeken
Ik praot Wolluks, gij prôt Wolluks
Ah, kwam ik maar uit Waalwijk, dan had ik nóg meer kunnen genieten van het fraaie koffietafelboek Wollukse praot. Over de Waalwijkse taal, samengesteld door de dialectgroep Wollukse praot en vorige week in Waalwijk gepresenteerd. Ik kan me niet herinneren ooit zo'n mooi dialectboek te hebben gezien. … [Lees meer...] overIk praot Wolluks, gij prôt Wolluks
De meertaligheid van ‘Undercover’
door Jan Stroop Er is altijd wel wat met Nederlandse films die in een regio spelen en waarin de voertaal de taal van die regio moet zijn. Zo herinner ik me de serie over Merijntje Gijzen, die in West-Brabant speelt, maar waarvan de taal een West-Brabander doet huiveren. Voorbeeld: den (h)emel of den (h)el moet zijn den (h)emel of del. In de film over … [Lees meer...] overDe meertaligheid van ‘Undercover’
Houben, Ploumen, Ingenhousz
Familienamen: hoe spreek je ze uit door Jan Stroop Afgelopen voorjaar heeft de VPRO de tv-serie ‘Rond de Noordzee’ uitgezonden. Die serie is gemaakt door Arnout Hauben. Toen ik die naam in een reclamespotje hoorde, zag ik dit woordbeeld voor me: Houben en dacht: die presentator weet dus niet hoe je die naam moet uitspreken, namelijk zoals de naamdragers dat zelf doen. Die … [Lees meer...] overHouben, Ploumen, Ingenhousz
Het Louise Kaiser Instituut
Door Marc van Oostendorp Romanschrijvers hebben later hun best gedaan van het Meertens Instituut een toonbeeld van saaiheid te maken, maar het begon met een persoonlijk drama. In een recent artikel in Nederlandse Taalkunde geeft de biograaf van P.J. Meertens, Theo van der Meer, nieuw inzicht in dat drama. De contouren ervan waren bekend. Het ging in de jaren twintig en … [Lees meer...] overHet Louise Kaiser Instituut
Van p naar b in Nederland en Duitsland
Door Marc van Oostendorp Vanmiddag promoveert Nina Ouddeken in Nijmegen, hoera! Nina is de eerste student die ik naar drie titels heb mogen begeleiden – eerst de bachelor, dan de master en nu dan het doctoraat. Het proefschrift dat ze vanmiddag verdedigt is daar dus de kroon op, en het is een fonkelende kroon. Het gaat onder andere over een probleem dat mij al heel lang … [Lees meer...] overVan p naar b in Nederland en Duitsland
Vandaag is het de ‘Dach fan ut Stadsfrys’
Door Reitze Jonkman en Henk Wolf Het Stadsfries of Stads is al bijna vijfhonderd jaar een van de talen van Fryslân. Het wordt – met kleine onderlinge verschillen – gesproken in Bolsward, Dokkum, Franeker, Harlingen, Leeuwarden, Sneek en Stavoren. Soortgelijke taalvarianten worden overigens ook op het platteland gebezigd in Kollum, Midsland op Terschelling, in het Bildt en op … [Lees meer...] overVandaag is het de ‘Dach fan ut Stadsfrys’
Vrijdag 7 december 2018, Gent: Colloquium 70 jaar Taal en Tongval. ‘Dialectologie zonder dialecten?’
Op vrijdag 7 december viert het tijdschrift 'Taal & Tongval – Language Variation in the Low Countries' z'n 70ste jaargang met een colloquium. Het colloquium vindt plaats in de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, Koningstraat 18 in Gent (B). Deelname kost 20 Euro. Inschrijven kan via valerie.bouckaert@ugent.be of door overschrijving op het nummer … [Lees meer...] overVrijdag 7 december 2018, Gent: Colloquium 70 jaar Taal en Tongval. ‘Dialectologie zonder dialecten?’
Stroopjesvet
Door Ton van der Wouden Voor Jan Stroop ter gelegenheid van zijn tachtigste verjaardag (vandaag) Als u niet uit de buurt van Rotterdam of Dordt komt, dan weet u waarschijnlijk niet wat Stroopjesvet is. Misschien denkt u in deze context wel aan het babyvet van de jonge Jan Stroop (" de middelste rij, tweede bank: rechter persoontje"). “Vet van de kleine Stroop” is inderdaad … [Lees meer...] overStroopjesvet
’t Dialectenbureau (en ik), afl. 18
Meertens Instituut gered Door Jan Stroop Begin 1996 verscheen ’t eerste deel van de romanserie Het Bureau van J.J. Voskuil. Dat had al meteen een overweldigend succes. Van dat eerste deel werden er volgens de uitgever in minder dan 3 weken al 5000 exemplaren verkocht. Er volgden herdrukken. Bij elk nieuw deel nam dat succes telkens toe. Door dat succes bleef ’t echte … [Lees meer...] over’t Dialectenbureau (en ik), afl. 18
Het Woordenboek van de Vlaamse Dialecten online: e-wvd.be
Uitnodiging lancering Door redactie van het Woordenboek van de Vlaamse Dialecten Insiders weten al langer dat het Woordenboek van de Vlaamse Dialecten, net als de zusterwoordenboeken Woordenboek van de Brabantse Dialecten en Woordenboeken van de Limburgse dialecten al enige tijd kan worden doorzocht op het internet. Een officiële lancering was er echter nog niet. Omdat prof. … [Lees meer...] overHet Woordenboek van de Vlaamse Dialecten online: e-wvd.be
Onderzoek zonder Facebook, hoe ging dat eigenlijk?
De geschiedenis van de collectie Nederlands in de Verenigde Staten in tien vragen. Door Douwe Zeldenrust Recent is aan het Meertens Instituut onder leiding van Nicoline van der Sijs het onderzoeksproject ‘Vertrokken Nederlands’ gestart. De onderzoekers zetten tegenwoordig digitale technieken in en gebruiken Facebook voor de contacten met de informanten. Dat ging in de jaren … [Lees meer...] overOnderzoek zonder Facebook, hoe ging dat eigenlijk?
Gezocht: respondenten die spreektaal spreken
Door Miet Ooms Ooit was ik een dialectologe. Voor het Woordenboek van de Brabantse Dialecten tikte ik gegevens uit oude en minder oude vragenlijsten over in een databank. Ik stelde ook zelf nieuwe vragenlijsten op en tikte die antwoorden ook over. Met die gegevens maakte ik lemma’s en, als die interessant genoeg waren, kaarten. Dat laatste vond ik fijn werk, want op een kaart … [Lees meer...] overGezocht: respondenten die spreektaal spreken
’t Dialectenbureau (en ik) aflevering 15
door Jan Stroop De afgelopen week kreeg ik op Twitter te maken met massale aandacht voor mijn kaart ‘Dag’ (afscheidsgroet) in de Dialectatlas van het Nederlands. Op de dag dat ik dit schrijf, dinsdag 19 juni staat de teller op 200.035 weergaven. Dat is nog niet vaak gebeurd bij een tweet met een taalkundig onderwerpje, vermoed ik. 't Gekleurde kaartje bij die tweet is … [Lees meer...] over’t Dialectenbureau (en ik) aflevering 15
Reeks Nederlandse Dialectatlassen ook online raadpleegbaar
(Persbericht Dialectzinnen) De Reeks Nederlandse Dialectatlassen bevat meer dan een kwart miljoen dialectzinnen uit Nederland en Vlaanderen, die tussen 1923 en 1982 verzameld zijn op initiatief van de Gentse professor Blancquaert. De fonetische transcripties zijn nu digitaal beschikbaar gesteld door onderzoekers van de Universiteit Gent. In de jaren 20 van de vorige … [Lees meer...] overReeks Nederlandse Dialectatlassen ook online raadpleegbaar
Zelf op zoek naar een taal om in te zingen
Door Marcel Plaatsman Het dialect van Texel, het Tessels, staat volop in de belangstelling. Ik doe daar ook wel erg mijn best voor, om dat dialect weer onder de aandacht te brengen, maar het aardige is: ik ben niet de enige die daar zijn best voor doet. De Historische Vereniging Texel wist met de reeks dialectvoorstellingen Echt op sien Tessels de juiste snaar te raken … [Lees meer...] overZelf op zoek naar een taal om in te zingen
Een taalkaart is een kristal
Door Marc van Oostendorp Er is in Nederland, een gebied waar ze een harde g gebruiken en een gebied waar we een zachte g zeggen. Aangezien dat zo is, is er natuurlijk ook een grens tussen twee gebieden: een isoglosse noemen we die. En zulke isoglossen bestaan er voor allerlei verschijnselen: die tussen het gij- en het jij-gebied, die tussen het lope- en … [Lees meer...] overEen taalkaart is een kristal
’t Dialectenbureau (en ik), aflevering 13
door Jan Stroop In de zomer van 1971 verscheen er opeens een Amerikaan op ’t Dialectenbureau. Hij zou gaan assisteren bij ’t onderzoek van taalinterferentieverschijnselen op de bandopnames die Jo Daan uit Amerika had meegebracht. Verder was ie van plan zich in Amerika te verdiepen in de Nederlandse archieven van de kolonie van Nieuw-Nederland. Hij heette Charles Gehring. We … [Lees meer...] over’t Dialectenbureau (en ik), aflevering 13
Hoe bepaal je de grens van een dialect?
Dit stuk verschijnt in het kader van de Nieuwsbrief Neerlandistiek in de klas. Het bevat geen origineel onderzoek, maar is een vereenvoudigde weergave van recent onderzoek op het gebied van het Nederlands, speciaal bedoeld voor leerlingen van de middelbare school. Door Marten van der Meulen Het zal je vast weleens opgevallen zijn: mensen spreken verschillend in verschillende … [Lees meer...] overHoe bepaal je de grens van een dialect?
