Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

dialectologie

Het Dialectenbureau: Dialect en wetenschap

door 1 Reactie

Er wordt al ongeveer 150 jaar onderzoek gedaan naar dialecten, maar dat is nog niet makkelijk, vooral niet als het gaat om het verleden van het dialect. Ook omdat er geen opnames bestaan. Onderzoekers hebben in de loop van de tijd manieren gevonden om dat toch te doen. Cor van Bree is in Nederland een absolute autoriteit op het gebied van taalonderzoek. Een inspirator voor … [Lees meer...] overHet Dialectenbureau: Dialect en wetenschap

Representativiteit en blikvernauwing

door Reageer

In Taal & Tongval 74, 1 (2022) verscheen een artikel van de hand van Hans Schmeets en Leonie Cornips (S&C) dat met ongeveer dezelfde strekking onder een andere titel al eerder gepubliceerd was in Statistische Trends, een online medium van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In beide stukken presenteren de auteurs een onderzoek naar de plaats van de dialecten … [Lees meer...] overRepresentativiteit en blikvernauwing

Nîet Jan van d’n bakker, maer oonzen Jan

door 1 Reactie

Woordgeslacht in het Hellendoorns De afzonderlijke talen waarin het Indo-Europees zich in de loop der tijd heeft opgesplitst, laten een heel geschakeerd beeld zien van hun genussystemen. Veel van die talen verdelen hun nomina over twee of drie klassen: Twee klassenDrie klassenbezield en niet-bezieldmannelijk en vrouwelijkmannelijk, vrouwelijk en onzijdigniet-neutraal en … [Lees meer...] overNîet Jan van d’n bakker, maer oonzen Jan

Dialect digitaal: nieuwe kansen voor streektaalgebruik en -onderzoek

door Reageer

Oratie Martijn Wieling Deze video is gemaakt door One Up Media (https://oneupmedia.nl/). Graphics en opname door Av-Services (RUG). Meer informatie over het onderzoek van Martijn Wieling is te vinden op https://www.martijnwieling.nl, https://www.speechlabgroningen.nl en https://www.cgtc.nl. Er is ook een samenvatting: … [Lees meer...] overDialect digitaal: nieuwe kansen voor streektaalgebruik en -onderzoek

Hoe teken je een dialectkaart?

door 5 Reacties

Ter nagedachtenis aan Jan van Bakel, de ontwerper van 't cartografische programma CARTO door Jan Stroop “De meeste dialectologen hebben geen verstand van cartografie.” Zo dacht ik erover in 1973, maar ik denk er nog steeds zo over, want de situatie is sindsdien nauwelijks veranderd. De kaartjes in ’t pas verschenen Dialectendoeboek laten dat goed zien. ’t Is natuurlijk … [Lees meer...] overHoe teken je een dialectkaart?

Verschenen: Marc van Oostendorp & Simone Wolff, Het dialectendoeboek

door Reageer

De schatkamer van 90 jaar Meertens Instituut Het Meertens Instituut in Amsterdam verzamelt al 90 jaar gegevens over de Nederlandse dialecten. Medewerkers van het instituut trokken het land in om overal, eerst met pen en papier, later met bandrecorders en nog later laptops, opnamen te maken van hoe mensen spraken. De klok werd stilgezet en na een kopje koffie vertelden … [Lees meer...] overVerschenen: Marc van Oostendorp & Simone Wolff, Het dialectendoeboek

Versterkend tj

door 2 Reacties

De klankdie we aanduiden met tj komt niet veel voor in het Nederlands, en als hij wel voorkomt gaat het vaak over woorden die naar een bepaald geluid lijken te verwijzen: tjingelen bijvoorbeeld, of tjiftjaf. Of in tussenwerpsels waarin hij een versterking lijkt van de j: tja, tjonge. In Vlaamse dialecten wordt dat tj veel meer gebruikt, en dan vooral in de driehoek Gent, … [Lees meer...] overVersterkend tj

Oproep voor hulp bij het bedenken van vragen/opdrachten voor een bordspel

door Reageer

Vanuit het Speech Lab Groningen van de Faculteit der Letteren, Rijksuniversiteit Groningen zijn we bezig met het ontwikkelen van een bordspel over dialecten (in Nederland en Vlaanderen) en taalwetenschap. Met dit spel willen we het algemene publiek op een leuke manier kennis laten maken met dialectvariatie, taal en taalwetenschap. Het is de bedoeling dat het bordspel van een … [Lees meer...] overOproep voor hulp bij het bedenken van vragen/opdrachten voor een bordspel

26 november 2021: Dr. Lou Spronck-lezing door Michiel de Vaan

door Reageer

De Leerstoel TAALCULTUUR IN LIMBURG nodigt u uit de derde Dr. Lou Spronck-lezing bij te wonen, die in 2020 helaas niet door kon gaan vanwege Covid-19. Spreker:          Dr. Michiel de Vaan, Universitair docent Historische Taalkunde. Universiteiten van Bazel en Genève. Titel lezing:     De geboorte en de dood van het Maastrichts.Een historisch-taalkundige … [Lees meer...] over26 november 2021: Dr. Lou Spronck-lezing door Michiel de Vaan

Dialect op de koffietafel

door 1 Reactie

Een van de fijne dingen van het Nederlands is dat het in twee landen gesproken wordt waar er op totaal verschillende manieren tegenaan wordt gekeken. Het is net alsof de wereldgeschiedenis de taalwetenschap een laboratorium heeft willen schenken waar je kunt bezien hoe verschillende omstandigheden kunnen inwerken op de taal. Neem de omgang en de appreciatie van het dialect. … [Lees meer...] overDialect op de koffietafel

26 november 2021: Taal & Tongval-colloquium over big data in taalvariatieonderzoek

door Reageer

Op 26 november houdt Taal en Tongval zijn jaarlijkse colloquium in de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letterkunde, Koningstraat 18 in Gent met als thema Big data: perspectieven voor onderzoek naar taalvariatie en taalverandering. Het colloquium zou normaal vorig jaar al plaatsgevonden hebben, maar door de coronapandemie is de conferentie dus een jaartje … [Lees meer...] over26 november 2021: Taal & Tongval-colloquium over big data in taalvariatieonderzoek

Studiejaar 2021-2022: Cursussen dialectologie en naamkunde

door Reageer

Het Centrum voor Historische Talen (CHT) was vorig jaar door de coronapandemie gedwongen een valse start te nemen. Alle activiteiten moesten stilgelegd worden. Dit jaar nemen we in september een nieuwe start; het aanbod is ondertussen uitgebreid met cursussen Dialectologie en Naamkunde. De lezingenreeks zit in een nieuwe jasje. Uiteraard worden ook de cursussen Latijn en … [Lees meer...] overStudiejaar 2021-2022: Cursussen dialectologie en naamkunde

Professor Weijnens reis naar Leiden

door Reageer

Sinds kort heeft het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) er een dialectoloog bij. En niet zomaar een. Het gaat om een toonaangevend taalkundige met een eigen Wikipediapagina, waarop staat dat hij wordt beschouwd als “de geestelijk vader van de Nederlandse dialectgeschiedenis”. De dialectoloog bleek in de opslag te staan van het Noordbrabants Museum. Tot nu. Sinds mei 2021 … [Lees meer...] overProfessor Weijnens reis naar Leiden

Bijvoeglijk naamwoorden verbuigen in het Hellendoorns

door Reageer

Verbuiging van bijvoeglijke naamwoorden en grammaticaal gestuurde sjwadeletie In zijn inaugurele rede Dynamiek in taal en de explosie van de neerlandistiek (2003) gaat Fred Weerman in op het verbuigingssysteem van bijvoeglijke naamwoorden in het Standaardnederlands (in het vervolg: Nederlands). Daarbij bespreekt hij drie observaties uit eigen onderzoek. In de eerste plaats … [Lees meer...] overBijvoeglijk naamwoorden verbuigen in het Hellendoorns

Het raadsel van wij in het Cité-Duits

door Reageer

Door Marc van Oostendorp Het is een ijzeren wet: waar mensen bij elkaar komen, vermengen hun talen zich. Als dat langere tijd voortduurt, kan er uit dat voortdurend mengen een nieuwe taal ontstaan. Zoiets is gebeurd in (Belgisch) Limburg in de jaren dertig van de vorige eeuw, toen mannen van heinde en ver (denk: Italië of Tsjechië) kwamen om in de mijnen te werken. Met … [Lees meer...] overHet raadsel van wij in het Cité-Duits

Het raadsel van wij in het Cité-Duits

door Reageer

Door Marc van Oostendorp Het is een ijzeren wet: waar mensen bij elkaar komen, vermengen hun talen zich. Als dat langere tijd voortduurt, kan er uit dat voortdurend mengen een nieuwe taal ontstaan. Zoiets is gebeurd in (Belgisch) Limburg in de jaren dertig van de vorige eeuw, toen mannen van heinde en ver (denk: Italië of Tsjechië) kwamen om in de mijnen te werken. Met … [Lees meer...] overHet raadsel van wij in het Cité-Duits

De dood van de streektaal

door 11 Reacties

Door Marc van Oostendorp Wat doe je als beoefenaar van een wetenschap die iets bestudeert dat op uitsterven staat? Als protesteren niet meer helpt? Daarover gaan in zekere zin de artikelen in het nieuwe nummer van Taal en Tongval, een tijdschrift dat een paar jaar geleden zijn 70-jarig bestaan vierde (of over een paar jaar zijn 75-jarig bestaan viert, hoe zeg je dat) en dat … [Lees meer...] overDe dood van de streektaal

Iets over (et)wuk

door 1 Reactie

Door Anne-Sophie Ghyselen & Roxane Vandenberghe Terwijl de hele wereld met man en macht probeert om de verspreiding van het COVID-virus te bedwingen, zijn in West-Vlaanderen twee andere – gelukkig minder schadelijke –  fenomenen subtiel aan een opmars bezig: de taalvarianten wuk (‘wat’) en etwuk (‘iets’). Dat blijkt althans uit een onderzoek van de vakgroep Taalkunde aan … [Lees meer...] overIets over (et)wuk

De lange ao en aa, de korte ò en a, en de ou, aai en aauw

door Reageer

De klanken van het Langstraats (6) In deze video wordt een aantal klinkers en tweeklanken van de Midden-Brabantse Langstraatdialecten besproken: de lange ao en aa, de korte ò en a, en de tweeklanken ou, aai en aauw. Er wordt onder andere ingegaan op de ontwikkeling van het middeleeuwse onderscheid tussen â en ā, op het onderscheid tussen ou en au, en op hedendaagse … [Lees meer...] overDe lange ao en aa, de korte ò en a, en de ou, aai en aauw

Call for papers en save the date:

door Reageer

Big data: Perspectieven voor onderzoek naar taalvariatie en taalverandering Op 27 november 2020 vindt in Gent het jaarlijkse Taal & Tongval-colloquium plaats, dat dit jaar focust op het thema “Big data: Perspectieven voor onderzoek naar taalvariatie en taalverandering”. Iedereen is van harte uitgenodigd om de conferentie bij te wonen.  Abstracts (in het … [Lees meer...] overCall for papers en save the date: