(Persbericht Radboud Universiteit) Per 1 december 2023 wordt Wyke Stommel benoemd tot hoogleraar Language and Interaction in Digital Contexts aan de Faculteit der Letteren van de Radboud Universiteit. Stommel onderzoekt de wereld van gesprekken, die volgens haar aan de basis liggen van ons sociale bestaan. 'De hele dag door voeren we ze, thuis, op school, in de zorg, … [Lees meer...] overWyke Stommel benoemd tot hoogleraar Language and Interaction in Digital Contexts
gespreksanalyse
Te verschijnen: Hoe werkt dagelijkse communicatie?
Gesprekken onder de microscoop Wyke Stommel, Tom Koole & anderen Dagelijks voeren we honderden gesprekken, maar we hebben geen idee hoe we dat precies doen. Waarom voel ik de noodzaak antwoord te geven als me een vraag wordt gesteld? Waarom beginnen we een gesprek vaak met een groet? Hoe kan ik iemand sturen met een ja/nee-vraag? Waarom praten we door elkaar heen en … [Lees meer...] overTe verschijnen: Hoe werkt dagelijkse communicatie?
(G)een woord van dank
Speel je even mee? Hieronder lees je een korte dialoog tussen twee halve bekenden. Jij mag in je hoofd aanvullen wat er op de stippellijntjes hoort te komen. A Hey, bedankt zeg! Ik heb een nieuwe positie gekregen aan X en ben er helemaal zeker van dat jij daar voor iets tussenzit. Jij hebt vast een goed woordje … [Lees meer...] over(G)een woord van dank
Je broer?
Hoe we alledaags onbegrip efficiënt oplossen Hoe meer je taal bestudeert, des te meer raak je onder de indruk van de mens. Het gaat meestal over onderwerpen die volkomen alledaags lijken: praten, dat is nu echt iets dat we de hele dag doen. En het is als je erover nadenkt verbluffend ingewikkeld. Neem gesprekken. Een willekeurig alledaagse conversatie – ook als het aan … [Lees meer...] overJe broer?
‘Mag u even vasthouden’
De autonome senior tijdens ochtendzorg Hoe praten zorgverleners en senioren met elkaar tijdens het wassen en aankleden in de ochtend? Daarover gaat het proefschrift dat ik vandaag verdedig in Groningen. Ik maakte video-opnamen en keek daarbij onder andere naar de verschillende manieren waarop de zorgverleners tijdens die ochtendroutine een verzoek deden aan de oudere … [Lees meer...] over‘Mag u even vasthouden’
Nieuwsuur bracht het politieke interview weer tot leven. Maar hoe?
In 2014 schreef toenmalig Newsnight-presentator Ian Katz in de Financial Times het artikel ‘The death of the political interview’. Daarin vroeg hij zich af hoe het mogelijk was dat de interessantste politici keer op keer saaie interviews gaven. Al langere tijd dreigden interviews te verworden tot een reeks uitspraken, planned for delivery, ongevoelig voor de vraag. Katz haalde … [Lees meer...] overNieuwsuur bracht het politieke interview weer tot leven. Maar hoe?
Dit is het einde van de zin hè?
Door Lucas Seuren Het einde van de zin is in gesproken Nederlandse een ware schatkamer van bijzondere taalfenomenen. Het is de plek waar we inhoudelijk niks meer toevoegen aan de zin, maar waar we signalen geven over hoe de zin “pragmatisch” begrepen moet worden. De vorige twee blogs heb ik of niet en offuh besproken, twee signalen die niet per se prototypisch zijn voor het … [Lees meer...] overDit is het einde van de zin hè?
Doe maar aan of in?
Door Lucas Seuren Alsof we op Neerlandistiek nog niet genoeg gezegd hebben over doen als hulpwerkwoord in het Nederlands (Marc van Oostendorp en Henk Wolf schreven er onlangs al over), wil ik er toch nog iets meer over kwijt. Maar anders dan mijn collegae Neerlandici gaat het me niet om doeslief. Tijdens mijn dagelijkse analyseoefening kwam ik namelijk de volgende uiting … [Lees meer...] overDoe maar aan of in?
Dat is een heel goede vraag…
Door Guusje Jol Laatst was het zo’n lome zaterdag waarop ik op de bank hing met een kop thee en luisterde naar de Taalstaat op de radio. Maar opeens zat ik recht overeind. Frits Spits signaleerde dat in interviews vaak wordt gezegd: ‘dat is een goede vraag’. Hij liet daarvan een flink aantal voorbeelden horen, plus variaties op het thema. Hij gaf ook commentaar op de … [Lees meer...] overDat is een heel goede vraag…
Waarom praten mensen meer met collega’s dan met hun echtgenoten?
Door Marc van Oostendorp Waarom voeren mensen lange gesprekken met de een maar niet met de ander? Er bestaat een hele discipline die gespreksanalyse heet – onze medewerker Lucas Seuren schrijft er regelmatig over – maar ik kan in de handboeken die ik heb geraadpleegd heb geen antwoord vinden op deze in mijn ogen toch vrij belangrijke vraag. Ik dacht eraan toen ik onlangs in … [Lees meer...] overWaarom praten mensen meer met collega’s dan met hun echtgenoten?
Vóór gespreksvaardigheid
Eindexamen gesprek (aflevering 3) Door Marc van Oostendorp De oudste en belangrijkste taalvaardigheid, schreef ik gisteren, is het gesprek. Socrates wist het al. De Griekse oudheid was natuurlijk niet de laatste keer dat het gesprek gewaardeerd werd. In de negentiende en de vroege twintigste eeuw gold de ‘beschaafde conversatie’ ook als zo’n beetje de belangrijkste … [Lees meer...] overVóór gespreksvaardigheid
De belangrijkste vaardigheid: het gesprek
Eindexamen gesprek (aflevering 2) Door Marc van Oostendorp Daar komt nog bij dat de vier taalvaardigheden allang niet meer zo duidelijk van elkaar onderscheiden zijn als ze ooit waren. Ook hierin speelt het internet een belangrijke rol. We weten dat schrijf- en spreektaal inmiddels veel minder duidelijk van elkaar te onderscheiden zijn. Dat komt niet alleen doordat in de … [Lees meer...] overDe belangrijkste vaardigheid: het gesprek
Wanneer is een uitnodiging een uitnodiging?
Door Lucas Seuren De misschien wel grootste cliché in communicatieonderzoek is dat vrouwen en mannen anders communiceren en dat dit kan leiden tot verwarring. Ik noem het een cliché omdat het veelal wordt aangenomen, zonder dat er per se bewijs voor is. Maar er zijn situaties waarbij je toch wel gaat denken dat we wat effectiever boodschappen aan elkaar kunnen … [Lees meer...] overWanneer is een uitnodiging een uitnodiging?
Taalgebruik is een vorm van cryptografie
Door Lucas Seuren Het voordeel van een vrij matige zomer is dat je tijd hebt om wat achterstallig onderhoud te plegen aan de filmcollectie. Zo stond The Imitation Game al een tijdje op mijn lijstje. Deze film gaat hoofdzakelijk over Alan Turing wiens werk cruciaal was bij het kraken van de Enigma-machines die de Duitsers gedurende de Tweede Wereldoorlog gebruikten om hun … [Lees meer...] overTaalgebruik is een vorm van cryptografie
Grijp de macht met Twitterpolitiek
Door Lucas SeurenRegelmatig als ik een politiek artikel in de krant lees of op een website als nu.nl kijk staan er citaten in van politici. Vaak zijn deze gegeven op verzoek van de journalist, maar niet altijd: soms worden uitspraken die politici uit zichzelf doen gekopieerd. In die laatste categorie citaten springt er een politicus altijd uit: Geert Wilders. Niet om wat hij … [Lees meer...] overGrijp de macht met Twitterpolitiek
Lachen is de norm
Door Lucas SeurenEnkele weken terug kondigde Tempo Team aan dat uit eigen onderzoek was gebleken dat ongeveer een derde van de werknemers lacht om grappen van de baas, ook wanneer die baas niet grappig is. Nou is die bevinding op zichzelf niet heel interessant wat mij betreft, maar wat er onder het oppervlak speelt wel. De mensen die Tempo Team had ondervraagd, waren zich dus … [Lees meer...] overLachen is de norm
Flirten in het lab
Door Marc van OostendorpEr wordt wel onderzoek gedaan naar de vraag hoe je een begrijpelijke bijsluiter bij een medicijn maakt, een niet al te toespraak schrijft voor de minister van Verkeer en Waterstaat of hoe je de nieuwsbrief van een bedrijf kunt inrichten. Maar hoe je een gesprek met een meisje via de Whatsapp gaande houdt zodat zij alleen maar met je wil zoenen, daar … [Lees meer...] overFlirten in het lab
Geen 5 minuten praten zonder dat er iemand om opheldering vraagt
Door Marc van Oostendorp Het is een kenmerk van ieder gesprek tussen twee mensen dat je elkaar niet begrijpt. De ander zegt iets dat je niet verstaat, of dat je niet goed kunt plaatsen, of dat je in totale verwarring brengt; je zet het gesprek even stil om te vragen om opheldering, waarna het gesprek weer voortkan. Ja, dat is inderdaad een kenmerk van ieder gesprek; dat … [Lees meer...] overGeen 5 minuten praten zonder dat er iemand om opheldering vraagt
Kennis in interactie
Door Lucas SeurenOnderzoekers van de South Methodist University en Duke University onder leiding van Alan Brown publiceerden onlangs een artikel waarin ze beschreven dat studenten vaak anekdotes van anderen lenen om hun eigen verhalen te verfraaien. Soms nemen ze zelfs verhalen één-op-één over. Een probleem wat de studenten daarbij konden ondervinden, was dat ze vergaten van … [Lees meer...] overKennis in interactie
Door elkaar heen praten op zijn Italiaans en op zijn Nederlands
Ik heb de afgelopen jaren nergens zoveel over het Nederlands geleerd als bij mijn Zuid-Italiaanse schoonfamilie. Deze zomer was ik er ook weer een paar weken en iedere keer steek ik weer van alles op.Natuurlijk, sommige dingen weet iedereen. Dat Italianen veel meer met hun handen praten, en veel meer geneigd zijn elkaar in de rede te vallen, dan Nederlanders of Vlamingen … [Lees meer...] overDoor elkaar heen praten op zijn Italiaans en op zijn Nederlands
De Holman-shuffle
S - "Ja, het is zo, het origineel is geschreven in de dactylische hexameter..."H - "Dactische hexameter". Ik weet niet goed hoe ik het bovenstaande goed moet opschrijven. Zoals het er nu staat, lijkt het net alsof H zijn woorden uitspreekt nadat S ze heeft gezegd, maar zo is het niet. Het gaat eerder lettergreep voor lettergreep: … [Lees meer...] overDe Holman-shuffle
