Enkele decennia geleden gaf ik taalkundevakken aan toekomstige neerlandici. De leukste modulen vond ik wel die over de traditionele grammatica. Dat programma begon rustig met een basisgrammatica, maar bij Grammatica II begon de student pas goed een beeld te krijgen van wat hij moest kunnen op het gebied van de zinsontleding: samengestelde zinnen uitpluizen met vele inbeddingen … [Lees meer...] overWat kan mij het schelen
grammatica
We moeten vragen blijven stellen
Toen ik aan het nadenken sloeg over de vraag welk inzicht uit de neerlandistiek mijn wereld heeft veranderd, kwamen talloze herinneringen boven. Veel van die herinneringen bleken weggestopt in de donkerte van mijn geheugen en waren in afwachting van het moment waarop ze van nut zouden mogen zijn. Of het nu gaat over de colleges literatuurgeschiedenis die ik volgde bij Ton … [Lees meer...] overWe moeten vragen blijven stellen
Oorganklike adjektiewe
Ons kry drie soorte Afrikaanse adjektiewe, naamlik selfstandige adjektiewe, voorsetseladjektiewe en oorganklike adjektiewe. In hierdie video word die eienskappe van die laasgenoemde weergegee. … [Lees meer...] overOorganklike adjektiewe
Waarom krijgen wij de werkwoordspelling niet uitgelegd?
Dat we de spelling niet uitgelegd krijgen, komt vooral doordat leerlingen niet snappen wanneer welke regel van toepassing is. Je kunt leerlingen prima uitleggen dat een persoonsvorm soms een t krijgt en soms niet. Als je ze dan enkelvoudige zinnetjes voorlegt met gangbare werkwoorden en je zegt erbij dat het uitsluitend gaat om persoonsvormen in de tegenwoordige tijd, dan doen … [Lees meer...] overWaarom krijgen wij de werkwoordspelling niet uitgelegd?
Des was Reynaert harde blide
Wie het meesterwerk Van den vos Reynaerde kent, weet hoe het de arme Bruun is vergaan, de beer die door een ongelukkig samenstel van opportunisme, vraatzucht en goedgelovigheid een eenvoudig slachtoffer werd van de slimme vos. De honing die bij Reynaert zo slecht gevallen zou zijn dat hij zich niet gewillig door Bruun kon laten meevoeren naar het hof, bleek zich in een open … [Lees meer...] overDes was Reynaert harde blide
5 maart 2022: Dag van de Grammatica
Beste grammaticafanaat! Eindelijk kun jij je grammaticahart weer ophalen want de volgende Dag van de Grammatica vindt plaats op 5 maart 2022. We hebben een nieuwe website, een topprogramma vol inspirerende sprekers én een nieuwe locatie in het midden van het land: Bieb Neude in Utrecht. Onze digitale winkel is geopend dus koop nu snel je kaartje. Is grammatica helemaal … [Lees meer...] over5 maart 2022: Dag van de Grammatica
Verschenen: grammatica van het Saterlandse Fries
Op maandag 13 december is de Grammatik des Saterfriesischen verschenen, een online-grammatica van het Fries dat wordt gesproken in de Duitse regio Saterland. De grammatica is geschreven door Bouke Slofstra, Eric Hoekstra en Tessa Leppers van de Fryske Akademy. Voor de inhoud is de Kute Seelter sproakleere van Pyt Kramer als basis genomen en flink uitgebreid. De grammatica is … [Lees meer...] overVerschenen: grammatica van het Saterlandse Fries
Wat is dit voor vraag of je weet?
‘Gaat het regenen of je weet?’ Het antwoord op die vraag is deze week helaas meestal ‘ja’, als ik m’n weer-app mag geloven tenminste. Interessanter (en stukken minder deprimerend) dan het antwoord is de manier waarop de vraag is opgebouwd: met een achteropgeplakt of je weet. Zomaar aan het einde van de zin, zinsfinaal dus. Wat doet dat daar? Over die vraag heb ik me het … [Lees meer...] overWat is dit voor vraag of je weet?
Groter als of dan?
Is het nu 'groter dan' of 'groter als' ik? In deze video legt Arnoud Kuijpers je precies uit wat het goede antwoord is. Kuijpers is docent Nederlands en maakt video's over de Nederlandse taal. Bekijk ook zijn YouTube-kanaal. … [Lees meer...] overGroter als of dan?
Niederländer schreiben Online-Grammatik der saterfriesischen Sprache
Persbericht Fryske Akademy Ob man jetzt Saterfriesich lernen möchte, es Kindern in der Schule unterrichten will oder die Sprache als Wissenschaftler erforscht, gute Nachschlagewerke sind unverzichtbar. In der heutigen Zeit haben viele Menschen solche Nachschlagewerke am liebsten auch in digitaler Form zur Verfügung. Für sie wird es in nächster Zeit etwas einfacher, denn die … [Lees meer...] overNiederländer schreiben Online-Grammatik der saterfriesischen Sprache
Verschenen: Doe wat met grammatica!
Wie een nieuwe taal leert, kan niet zonder grammatica. Veel studenten en docenten Nederlands hebben dan ook behoefte aan een gesystematiseerd en praktijkgericht overzicht van de taalregels. Doe wat met grammatica! wil in die behoefte voorzien. Deze gids is geschikt voor beginners, halfgevorderden en gevorderden, vanaf niveau A2 van het … [Lees meer...] overVerschenen: Doe wat met grammatica!
“De u doet int uyt spreken de lippen voor uyt puilen”
Het is me gelukt! Ik heb de cursus Zweeds van Duolingo voltooid. Om mijn ‘streak’ veilig te stellen – een uitstekende manier om taallezers te motiveren – besteedde ik elke dag een paar minuten aan het vervolledigen van gatenzinnen, het zoeken van bij elkaar horende woorden en het vertalen van Zweedse zinnen naar het Engels en vice versa. Mijn woordenschat en grammaticale kennis … [Lees meer...] over“De u doet int uyt spreken de lippen voor uyt puilen”
In functie van de optimalisering van de nieuwe ANS
Onlangs werd in de onvolprezen nieuwsbrief van Onze Taal gewag gemaakt van een (Belgisch-) Limburgs talenwonder. Daar wilde ik natuurlijk meer over weten. Ik kwam uit bij een stuk in Het belang van Limburg van 4 juni (Genkse wijkmanager Vicky Steyvers (38) spreekt maar liefst 14 talen). Daarin werd twee maal de uitdrukking in functie van gebruikt: Die talen studeer ik dan … [Lees meer...] overIn functie van de optimalisering van de nieuwe ANS
Met betrekking tot de E-ANS
Tijdens mijn studie Nederlands kocht ik de eerste druk van de Algemene Nederlandse Spraakkunst uit 1984 (ANS1). Later vonden ook de twee delen van de tweede druk uit 1997 (ANS2) hun weg naar mijn boekenkast. De recent verschenen derde druk (ANS3) draag ik zelfs altijd bij me en sleep ik echt overal mee naartoe. Niet zo moeilijk, want deze volledig digitale versie heb … [Lees meer...] overMet betrekking tot de E-ANS
Hersenmutor maakt van spellen spelen
Grammatica weer eens in discussie En daar is-ie weer, nog voor de zwaluwen terug zijn en de komkommers rijp: de discussie over de grammatica van het Nederlands. Aangewakkerd door een foutief bericht van elkaar klakkeloos overschrijvende journalisten met veel mening en weinig kennis (de ANS heeft in de nieuwe editie niks veranderd omtrent ‘groter dan’) ging het debat … [Lees meer...] overHersenmutor maakt van spellen spelen
Wat is er mis met dat als?
Docenten zouden volgens Ben Salemans het eindexamen Nederlands niet langer moeten controleren op grammaticale fouten. Zijn belangrijkste argument daarvoor is dat helemaal niet duidelijk is wat grammaticale fouten zijn; verschijnselen die volgens veel gebruikte lesmethodes op middelbare scholen als fout gelden, worden bijvoorbeeld door de ANS en de Taaladviesdienst met veel meer … [Lees meer...] overWat is er mis met dat als?
Wie bepaalt wat ongrammaticaal is bij het centraal examen?
Gisteren betoogde ik dat grammaticale correctheid niet moet meetellen bij de beoordeling van het centraal examen Nederlands voor vwo en havo, onder andere omdat dit examen geacht wordt vooral leesvaardigheid te toetsen. Ook zagen we dat de correctievoorschriften en examenprogramma's bij de examens Nederlands van havo en vwo slordig en onduidelijk omschrijven waar bij … [Lees meer...] overWie bepaalt wat ongrammaticaal is bij het centraal examen?
“Versoepelde” grammaticaregels? Stop taal in te zetten als een wapen om verdeeldheid te zaaien
“Zelden zoveel taalkundigen op één plek samen gezien!”, schreef iemand afgelopen dinsdag op Twitter, na de voorstelling van de nieuwe e-ANS, de Algemene Nederlandse Spraakkunst die dus sinds deze week in een gloednieuw jasje zit. De lancering van zo’n vernieuwde grammatica van het Nederlands, dat is voor een neerlandicus een beetje als de nieuwe PlayStation 5 voor een … [Lees meer...] over“Versoepelde” grammaticaregels? Stop taal in te zetten als een wapen om verdeeldheid te zaaien
20 april: webinar vernieuwde e-ANS
Op dinsdag 20 april van 15.00-16.30 uur presenteert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) in samenwerking met de Taalunie de vernieuwde e-ANS. De Algemene Nederlandse Spraakkunst, kortweg ANS, is de meest uitgebreide Nederlandse beschrijving van de Nederlandse grammatica. De ANS is tot stand gekomen in Belgisch-Nederlandse samenwerking en verscheen voor het … [Lees meer...] over20 april: webinar vernieuwde e-ANS
Leraar even slechte taalbeschouwer als z’n leerlingen
Door Henk Wolf Stel: een groepje leerling-monteurs krijgt op stage in een garagebedrijf de opdracht de versnellingspook van de auto van een klant te vervangen. Een van de leerlingen krabt aan z'n kruin, een tweede friemelt op z'n telefoontje, een derde zegt ten slotte openlijk: "Meneer, ik snap er helemaal niks van."Geschrokken vraagt de chef werkplaats wat het probleem … [Lees meer...] overLeraar even slechte taalbeschouwer als z’n leerlingen
Een Galenus-dwaling in de grammatica
door Freek Van de Velde Respect voor oude opvattingen, of voor de wetenschappers die met die opvattingen zijn komen aanzetten, kan een helder inzicht soms in de weg zitten. Aristoteles’ idee dat vrouwen minder tanden hadden dan mannen is lang onbetwist gebleven. Niemand dacht er blijkbaar aan ook eens in de mond van vrouwen en mannen te gaan kijken, en het aantal tanden te … [Lees meer...] overEen Galenus-dwaling in de grammatica
Overigens verboden toegang
Er is wat mij betreft nauwelijks een prettigere weekendinvulling denkbaar dan het maken van een flinke wandeling in de natuur. Zo maakte ik enige tijd terug een wandeling op de Veluwe, meer precies in het natuurgebied Planken Wambuis. Dit gebied is vrij toegankelijk op wegen en paden, met uitzondering van het rustgebied. Om de bezoekers te herinneren aan deze regels heeft de … [Lees meer...] overOverigens verboden toegang
De weerbarstige grammatica’s van het 17e-eeuwse Standaardnederlands
door Machteld de Vos Sinds januari ben ik bezig met mijn promotieonderzoek. Onder begeleiding van profs. Nicoline van der Sijs en Helen de Hoop onderzoek ik hoe de normen en regels voor het zich ontwikkelende Standaardnederlands in de 17e eeuw zijn verbreid en algemeen aanvaard zijn geraakt, aan de hand van een 17e-eeuws krantencorpus dat onlangs via crowdsourcing … [Lees meer...] overDe weerbarstige grammatica’s van het 17e-eeuwse Standaardnederlands
Grammatica leren
Terwijl ze allerlei andere dingen ook moeten leren, ontwikkelen jonge kinderen ook inzicht in de grammatica van hun taal. Hoe leren ze bijvoorbeeld het verschil tussen zelfstandig naamwoorden en werkwoorden? In ieder geval van een deel door goed te luisteren naar de vorm van die woorden, zo blijkt uit onderzoek. … [Lees meer...] overGrammatica leren
Wie komt hun of hen te hulp?
Door Ton van der Wouden Het Nederlands heeft al eeuwen geen derde naamval (datief) meer. Dat heeft de architecten van onze standaardtaal er in de zeventiende eeuw evenwel niet van weerhouden om een onderscheid te construeren tussen hem (4e naamval enkelvoud mannelijk) en hom (3e), en tussen hen (4e meervoud) en hun (3e). Hom heeft het niet gered, maar het opgelegde verschil … [Lees meer...] overWie komt hun of hen te hulp?
