Afstand leren nemen en inzicht verwerven in wie spreekt en wie zwijgt Jonge en onervaren lezers hebben de neiging om mee te gaan met de verteller (Nikolajeva, 2010 en 2014). Ze zijn geneigd om vanuit zijn perspectief naar de wereld te kijken en zijn opvattingen over andere personages over te nemen. Zich verplaatsen in andere personages in een roman of een verhaal is geen … [Lees meer...] overDialogisch en multiperspectivisch lezen in de brugklas
literatuuronderwijs
Inhoud nascholing ‘Taal maakt je wereld’
Twee interactieve lezingen vormen het startpunt van de docentennascholingsdag over identiteit, representaties en diversiteit in de Nederlandstalige (jeugd)literatuur: ‘Taal maakt je wereld’. In de eerste lezing bespreekt en illustreert Yra van Dijk de concepten ‘Affect’, ‘relationaliteit’ en ‘eco-kritiek’ aan de hand van hedendaagse romans. Een actuele filosofische gedachte … [Lees meer...] overInhoud nascholing ‘Taal maakt je wereld’
Verlos ons van goed bedoelde adviezen en neem ons het literatuuronderwijs niet af
#wijzijndocentennederlands Minder dan twee weken na Abdelkader Benali's slecht geïnformeerde column in Trouw over de studie neerlandistiek en de succesvolle actie #wijzijnneerlandici, gelanceerd door de Leidse promovenda Aafje de Roest, hebben we alweer behoefte aan een nieuwe hashtag om een volgende aanval op het vak Nederlands te pareren: #wijzijndocentennederlands. … [Lees meer...] overVerlos ons van goed bedoelde adviezen en neem ons het literatuuronderwijs niet af
Waarom digitale literatuur in het literatuuronderwijs thuishoort
In het nieuwste nummer van Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde breken Siebe Bluijs, Jeroen Dera & David Peeters een lans voor digitale literatuur in het literatuuronderwijs. Dit artikel is gratis online te lezen via aup-online.com. … [Lees meer...] overWaarom digitale literatuur in het literatuuronderwijs thuishoort
Slecht lezen
Toen wij twee weken geleden in de Volkskrant en de Nederlandse Boekengids betoogden dat de vorige winnende boeken van De Jonge Jury ‘pulp’ zijn, kregen we veel reacties. Geschrokken leraren en ouders verklaarden dat ze geen idee hadden, en vroegen adviezen wat kinderen in bijvoorbeeld 1 vmbo dan beter in de klas kunnen lezen. Daarover later meer. We kregen ook veel boze … [Lees meer...] overSlecht lezen
Literatuur over vrijheid, waarheid en macht ideologiekritisch lezen met leerlingen: kan dat?
Mijn naam is Wouter Koster, docent Nederlands op het Spinoza Lyceum in Amsterdam. In het kader van mijn educatieve masterstudie aan de Universiteit Utrecht ben ik bezig met mijn afstudeeronderzoek, waarbij ik middels een ideologiekritische lezing van literair(-historische) teksten hoop bij te dragen aan burgerschapsvorming in de bovenbouw van het voortgezet … [Lees meer...] overLiteratuur over vrijheid, waarheid en macht ideologiekritisch lezen met leerlingen: kan dat?
DOT Surflessen voor het web van de Nederlandse literatuur
Geïnteresseerd om lesmateriaal te ontwerpen waarmee leerlingen leren literairhistorisch te redeneren? In dit docentontwikkelteam ontwikkelen we lessen bij de geactualiseerde website Literatuurgeschiedenis.org en de recent afgeronde Geschiedenis van de Nederlandse Literatuur: lessen die leerlingen laten surfen over het web van de Nederlandse literatuur. Een voorbeeld van onze … [Lees meer...] overDOT Surflessen voor het web van de Nederlandse literatuur
Woorden temmen in de klas: ‘Kutje’
Met de reeks 'woorden temmen' geef je in een handomdraai een nieuwe impuls aan je poëzieonderwijs. Ter gelegenheid van de tweede druk van 'Van kop tot teen met Charlotte Van den Broeck en Jeroen Dera' publiceert Neerlandistiek ervaringsverhalen van docenten die de reeks inzetten in hun klas. Vandaag: het verhaal van Wendela de Raat, docent Nederlands op het Leidsche Rijn … [Lees meer...] overWoorden temmen in de klas: ‘Kutje’
Historische letterkunde, Burgerschap en Onderzoek in vwo 5
Als u met vwo-bovenbouwleerlingen onderzoek wilt doen naar literair-historische teksten en daarbij aansluiting zoekt bij actuele maatschappelijke kwesties, dan is deze lessenserie rond Historische Letterkunde en Burgerschap wellicht iets voor u. Leerlingen onderzoeken sociale (on)gelijkheid, machtsrelaties en beeldvorming via gecanoniseerde teksten van de middeleeuwen t/m de … [Lees meer...] overHistorische letterkunde, Burgerschap en Onderzoek in vwo 5
Een brug tussen begrijpend lezen en literatuuronderwijs
Enige tijd geleden kondigde ik aan dat we in LitLab, een digitaal onderwijsplatform voor literatuuronderwijs, nadenken over een manier om twee nogal strikt gescheiden vormen van leesonderwijs in Nederland samen te brengen. Het gaat om onderwijs in: begrijpend lezenliteratuuronderwijs gericht op het ontwikkelen van literaire competenties. Dat die twee vormen zo … [Lees meer...] overEen brug tussen begrijpend lezen en literatuuronderwijs
Bijeenkomst ‘Literatuuronderwijs’ Vakdidactisch Netwerk Nederlands Utrecht (online)
Op woensdag 12 mei vindt van 19.30-21.30 uur een bijeenkomst van het Vakdidactisch Netwerk Nederlands Utrecht plaats, waarbij op veler verzoek het thema 'Literatuuronderwijs' centraal staat. Tijdens deze bijeenkomst worden vragen uit de praktijk verbonden met actuele inzichten uit de wetenschap. Kila van der Starre houdt de plenaire lezing, over ‘Poëzie buiten het boek in de … [Lees meer...] overBijeenkomst ‘Literatuuronderwijs’ Vakdidactisch Netwerk Nederlands Utrecht (online)
Echte teksten? Welke teksten?
Begrijpend lezen is belangrijk Door Joke Brasser Je bent je als docent ongetwijfeld bewust van het belang van begrijpend lezen voor de ontwikkeling van je leerlingen. Onderzoek toont aan dat lesmethodes Nederlands onvoldoende bijdragen aan de leesontwikkeling van leerlingen. De methodeteksten zijn voorzien van vragen en oefeningen die niet gericht zijn op het begrijpen … [Lees meer...] overEchte teksten? Welke teksten?
Ik zocht reisgenoten!
Kritische aantekeningen bij een themanummer van TNTL Door Rien Rooker Het recente themanummer van TNTL 2019, jaargang 135, nr. 2 bevat zes artikelen, met een daaraan voorafgaande inleiding, die de kwaliteit van het literatuuronderwijs in het middelbaar onderwijs, met name gym/vwo, beogen te bevorderen. Dat is op zich prijzenswaardig. Maar wat is nu de indruk die de … [Lees meer...] overIk zocht reisgenoten!
Nieuw onderwijsmateriaal voor premasterstudenten Educatieve Master Nederlands: het Veldwerk
Update LitLab september 2019 Sinds deze zomer is het Veldwerk online, een online omgeving met opdrachten gericht op studenten die een premaster volgen ter voorbereiding op een Educatieve Master Nederlands. Met dit materiaal krijgen premasterstudenten inzicht in actuele thema’s binnen zowel de historische als de moderne Nederlandse letterkunde en ontwikkelen ze vaardigheden … [Lees meer...] overNieuw onderwijsmateriaal voor premasterstudenten Educatieve Master Nederlands: het Veldwerk
Ik ben blij dat ik niet meer naar school hoef
Door Coen Peppelenbos Op dit moment is er een team van veertien vrouwen (ik kan dus moeilijk het voorheen sekseneutrale meervoud ‘man’ moeilijk gebruiken) bezig om het schoolvak Nederlands, van basisschool tot en met vwo, te vernieuwen. Dat gebeurt bij alle vakken binnen curriculum.nu. Volgens goed Nederlands gebruik is de procedure volledig verpolderd, zodat iedereen het idee … [Lees meer...] overIk ben blij dat ik niet meer naar school hoef
Pas verschenen: Lectori salutem. Afscheidsbundel voor Theo Witte
Ruim een jaar geleden nam Theo Witte afscheid met een optimistisch symposium over de veelbelovende toekomst van het literatuuronderwijs. De bijdragen van Erwin Mantingh, Barend van Heusden, Jasmijn Bloemert, André van Dijk, Witte zelf en het discussiepanel zijn gebundeld en uitgegeven door het Expertisecentrum Vakdidactiek Noord. Er zijn nog enkele exemplaren gratis … [Lees meer...] overPas verschenen: Lectori salutem. Afscheidsbundel voor Theo Witte
Max Havelaar, of de meningen van Nederlandse scholieren
Door Roland de Bonth Hij maakt deel uit van de Canon van Nederland, is opgenomen in de Dynamische canon van de Nederlandstalige literatuur vanuit Vlaams perspectief, is verfilmd door Fons Rademakers, is hertaald en bewerkt door Gijsbert van Es, is bewerkt en van context voorzien door Peter van Zonneveld, werd belaagd door zombies én kreeg een toesprakentoernooi. Inderdaad, … [Lees meer...] overMax Havelaar, of de meningen van Nederlandse scholieren
De verwetenschappelijking van het schoolvak Nederlands
Door Luck van Leeuwen en Julia Naaborg Nu er volgens velen sprake lijkt te zijn van een crisis in de neerlandistiek, worden er van alle kanten oplossingen aangedragen om het tij te keren. Daarbij komt ook veelvuldig de problematiek omtrent het schoolvak Nederlands ter sprake: enerzijds is er veel discussie over de herinrichting van het vak, anderzijds is er een debat gaande … [Lees meer...] overDe verwetenschappelijking van het schoolvak Nederlands
“Ionck bestaen, oud ghedaen”
Door Roland de Bonth Het is niet eenvoudig historische letterkunde aan de man te brengen, laat staan aan leerlingen in het voortgezet onderwijs. Er zijn verschillende redenen te bedenken waarom middelbare scholieren liever een hedendaagse roman dan een toneelstuk uit de Gouden Eeuw lezen. Een eerste belemmering vormt de taal. Oudere teksten zijn geschreven in een afwijkende … [Lees meer...] over“Ionck bestaen, oud ghedaen”
De school als bron van onvergetelijke literatuur
Door Nico Keuning Wat een mooi onderwerp voor een promotie: de leraar in de literaire roman. Ton Bastings (de Volkskrant, 19 december jl.) heeft voor zijn onderzoek romans van leraren-schrijvers gekozen die een ontluisterend beeld schetsen van de eenzame strijd van de hoofdpersoon in het moderne onderwijs. Het wemelt in de Nederlandse literatuur van schoolmeesters en leraren. … [Lees meer...] overDe school als bron van onvergetelijke literatuur
Grote opdracht 6: Leesbevordering en literaire competentie stimuleren leerlingen om lezers te worden en te blijven
Deze weken bespreek ik de ‘grote opdrachten‘, dat zijn ongeveer: de grote lijnen die de docententeams van Curriculum.nu aan het opstellen zijn voor het schoolvak Nederlands van de toekomst. Vandaag grote opdracht 6: Een voor de hand liggende vraag is hier: waaróm zouden die leerlingen eigenlijk lezers moeten worden en/of blijven? De opstellers van deze grote opdracht komen … [Lees meer...] overGrote opdracht 6: Leesbevordering en literaire competentie stimuleren leerlingen om lezers te worden en te blijven
Het nut van literatuurlessen
Door Marc van Oostendorp We hadden het met wat taalkundigen over het nut van literatuurles. De meeste van ons hebben daar een gecompliceerde relatie mee. Iemand vertelde bijvoorbeeld dat ze was aangetrokken tot de neerlandistiek omdat ze letterkundige wilde worden. Pas daarna ontdekte ze de taalwetenschap, omdat de literatuurwetenschap haar was tegengevallen. De consensus in … [Lees meer...] overHet nut van literatuurlessen
Wie wil nou een docent Nederlands die Multatuli niet kent?
door Pjotr Bos Toen afgelopen maart de hernieuwde kennisbasis voor tweedegraadsdocenten Nederlands werd gepubliceerd, was er al snel sprake van commotie. Voor velen was het ‘verdwijnen’ van literatuur van voor 1880 reden tot zorgen. Coen Peppelenbos, hoofdredacteur van Tzum, constateerde terecht dat een tweedegraadsdocent nu minder van literatuur hoeft te weten dan … [Lees meer...] overWie wil nou een docent Nederlands die Multatuli niet kent?
De verhalen in onze taal zijn de troef van ons vak
Door Floor van Renssen. Met medewerking van Anneke Smits en Erna van Koeven. Enkele weken geleden verschenen er vlak achter elkaar een aantal emotionele artikelen over literatuuronderwijs aan tweedegraads lerarenopleidingen. Collega’s vielen elkaar aan op een snibbige toon. Het begon met de column van Coen Peppelenbos op weblog Tzum over het feit dat literatuur van voor 1880 … [Lees meer...] overDe verhalen in onze taal zijn de troef van ons vak
De benarde positie van de historische neerlandistiek
Door Freek Van de Velde Er waart een pessimistisch spook door de neerlandistiek. Ik lees de laatste dagen opvallend veel sombere berichten: een scherpe aanklacht van Marc van Oostendorp over de lerarenopleiding in Nederland: tweedegraadsleraren worden niet meer lastiggevallen met literatuur van voor 1880. Dat stuk droeg de alarmerende titel ‘De leraar Nederlands weet niet wie … [Lees meer...] overDe benarde positie van de historische neerlandistiek
