Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

Lucebert

Achtergelaten gedichten van Lucebert

door

Voor €24,99 kan de poëzieliefhebber een door de Bezige Bij uitgegeven en door Graa Boomsma bezorgde uitgave kopen van ‘achtergelaten gedichten’ van Lucebert. Achtergelaten gedichten? Wat is daar precies aan de hand? Op 5 mei 2020 kreeg Boomsma inzage in een pakket teksten, bewaard in de Van Eeghenlaan, ten huize van Frieda Koch, nadat de keizer der vijftigers in maart 1952 uit … [Lees meer...] overAchtergelaten gedichten van Lucebert

uit poelen worden lelies opgedregd

door

Zou er een reden zijn waarom iemand met twee talenten met allebei die talenten hetzelfde nastreeft? Verwacht je bijvoorbeeld eenheid in een oeuvre van iemand die zowel tekent als schrijft? Niet per se, zou je zeggen, maar in haar recente proefschrift De taal van het beeld laat Marleen Slooff zien dat je het werk van de beeldend kunstenaar Lucebert als dat van de dichter … [Lees meer...] overuit poelen worden lelies opgedregd

Jaap de Jong leest Lucebert (Het verblijf, dag 173)

door

STEUN ONS IN DE VERBLIJFKOSTEN Jaap de Jong is hoogleraar Journalistiek en Nieuwe Media aan de Universiteit Leiden. Lucebert (pseudoniem van Lubertus Swaanswijk; 1924-1994) was beeldend kunstenaar en dichter. Presentatie, format, productie, vogels en muziek: Michiel van de Weerthof. Het verblijf wordt mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Taalunie. … [Lees meer...] overJaap de Jong leest Lucebert (Het verblijf, dag 173)

Frank Willaert leest Lucebert

door

Luceberts gedicht “school der poëzie” komt voor in de bundel “apocrief/de analphabetische naam” die in 1952 bij De Bezige Bij verscheen. Dat is de eerste bundel die Lucebert schreef, maar het was niet zijn debuut. De Bezige Bij, aarzelde lang om de bundel uit te geven: de taal die erin gebezigd werd was zo ongebruikelijk, dan men zich afvroeg of het niet om het werk ging van … [Lees meer...] overFrank Willaert leest Lucebert

‘de zeer oude zingt’

door

Luceberts ‘alles van waarde is weerloos’ Door Peter J.I. Flaton  Het ging er voorbije week weer stevig aan toe in de-quiz-met-een-knipoog (zoals de kro-ncrv die noemt). Ik bedoel: ‘De slimste mens’. Eerst veegde Dr. Maarten van Rossem (die almaar meer de nar van het programma wordt wiens commentaartjes intussen bijna voorspelbaar zijn, al heeft hij dat niet door, anders … [Lees meer...] over‘de zeer oude zingt’

Lucebert: lezen in plaats van leven

door

Ze zijn er nog, de bewonderaars van Lucebert. Je kon er bijna aan twijfelen nadat de controversiële brieven van de schrijver naar boven kwamen die hij in zijn jeugd schreef. Zou dit de fascinatie voor de dichter doen uitdoven? Nee, dus. Deze maand verscheen misschien wel het mooist vormgegeven boek dat ik dit jaar onder ogen heb gekregen: Lucebert. De zin van het … [Lees meer...] overLucebert: lezen in plaats van leven

Leiden, 23 mei 2019: Symposium Lucebert opnieuw lezen, maar hoe? Het zwijgen van de dichter en zijn oorlogsverleden

door

Op 8 februari 2018 publiceerde Wim Hazeu zijn biografie van Lucebert, en dat leverde nogal wat commotie op. In de biografie onthulde Hazeu dat de de dichter in zijn tienerjaren nazisympathieën koesterde. Ook bleek Lucebert tijdens de Tweede Wereldoorlog antisemitische brieven te hebben geschreven, waarin hij het bijvoorbeeld had over hoe ‘de Joodse sjacherige zwetsaard (…) ons … [Lees meer...] overLeiden, 23 mei 2019: Symposium Lucebert opnieuw lezen, maar hoe? Het zwijgen van de dichter en zijn oorlogsverleden

stom draaien de laatste woorden om de oude hete brij

door

Door Marc van Oostendorp "De Joodse sjacherige zwetsaard," schreef de grote dichter Lucebert, "heeft ons Nederduitsers erg, erg besmet, in plaats van een rustig kalm, langs stille grachten wandelende en in middags onbeschenen kamers peinzende stam, zijn we 136 een klap en kletsvolkje, een grote groep machtjoden geworden." Vorig jaar onthulde de biograaf Wim Hazeu deze … [Lees meer...] overstom draaien de laatste woorden om de oude hete brij

Pas verschenen: Door de schaduwen bestormd

door

Over Lucebert en zijn oorlogsverleden Recentelijk verscheen bij Uitgeverij Oevers Door de schaduwen bestormd, dat reflecties in de vorm van brieven en essays bevat op de controverse rond de oorlogsjaren van Lucebert. Die controverse ontstond nadat Wim Hazeu op 8 februari 2018 zijn biografie van Lucebert (1924-1994) publiceerde. Daarin onthulde Hazeu dat de dichter in zijn … [Lees meer...] overPas verschenen: Door de schaduwen bestormd

oh grote adem laat de stenen nog niet opstaan

door

Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (170) Het Nederlandse sonnet bestaat 453 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan? Door Marc van Oostendorp nazomer ik heb in het gras mijn wapens gelegd en mijn wapens gaan geuren als gras ik heb in het gras mijn lichaam gelegd mijn lichaam is geurig als hout bitter en zoet dit liggen dit nietige … [Lees meer...] overoh grote adem laat de stenen nog niet opstaan

School der poëzie – in casu Lucebert

door

Door Jacob Groot Kennen we dat mooie woord interpretatiegemeenschap nog? Het werd gelanceerd door de Amerikaanse literatuurwetenschapper Stanley Fish in zijn beroemde Is There A Text in This Class? The Authority of Interpretive Communities uit 1982, en wilde aangeven dat we slechts schijnbaar op persoonlijke titel over met name literaire teksten oordelen. In feite spreken we … [Lees meer...] overSchool der poëzie – in casu Lucebert

Lucebert valt niet ver van de boom

door

Door Jos Joosten Gisteren schreef Marc van Oostendorp op  Neerlandistiek een verstandig stuk over Wim Hazeu's biografie van Lucebert, strekking: had de biograaf niet bezonkener te werk moeten gaan en zijn materiaal verdergaand moeten analyseren? Ik denk dat Van Oostendorp een goed punt heeft. Hazeu's eigen verhaal is dat hij, nadat hij de beruchte brieven van de jonge … [Lees meer...] overLucebert valt niet ver van de boom

Hoe nu verder met Lucebert?

door

Door Sander Bax De jonge Lucebert was in de ban van het nazisme. Dat kopten de kranten op de dag waarop het boek Lucebert verscheen, de kersverse biografie die Wim Hazeu schreef over de ‘keizer der vijftigers’. De biograaf had zijn boek zo goed als af toen hij brieven in handen kreeg die de 19-jarige Bertus Swaanswijk (die toen nog geen Lucebert heette) schreef aan zijn … [Lees meer...] overHoe nu verder met Lucebert?

Lucebert en Mephisto

door

Door Marc van Oostendorp Wim Hazeu is een fijne biograaf als je kortstondige maar heftige aandacht wil na je dood. Aandacht die je dan wel met je biograaf delen moet. Wanneer hij zijn boek geschreven heeft, trekt hij als een storm door de media, want hij kan heel goed geïnterviewd worden. Hij doet precies wat journalisten willen: over zichzelf vertellen, dat hij eigenlijk ook … [Lees meer...] overLucebert en Mephisto

Meelynchen

door

Door Marc Kregting Geen vrees – niet nog een mening over de scoop dat Lucebert op 19-jarige leeftijd verregaande nazisympathieën koesterde. Wel toonde het bericht, en de ontvangst ervan, op meer manieren dat de orde der dingen nogal ingrijpend is veranderd. Om te beginnen onderstreepte het een maatschappelijke verdeeldheid, die lang met het begrip ‘polarisatie’ is … [Lees meer...] overMeelynchen

Ilja Leonard Pfeijffer als Gerrit Komrij

door

De taal van Ilja Leonard Pfeijffer (49) Door Marc van Oostendorp Volgens sommigen is Ilja Leonard Pfeijffer eigenlijk een soort Komrij, en zij bedoelen dat dan niet als compliment. Recensent Johan Sonnenschein van de zeer geleerde website De Reactor maakte bijvoorbeeld onlangs onderscheid tussen twee tradities in de Nederlandse literatuur. Enerzijds is er de lijn … [Lees meer...] overIlja Leonard Pfeijffer als Gerrit Komrij

de zon is mosterd

door

Door Marc van OostendorpIn mijn zondagochtendminicollege van deze week bespreek ik de regel de zon is mosterd in het gedicht op het gors van Lucebert, en wat H.U. Jessurun d'Oliveira erover te zeggen heeft in zijn nieuwe boek Luceberts zoekend oog.Bestelinformatie over H.U. Jessurun d'Oliveira, Luceberts zoekend oog. Prometheus, 2015.Het oorspronkelijke essay … [Lees meer...] overde zon is mosterd

Een nieuwe opname van Lucebert!

door

Door Marc van OostendorpDe uitkomsten van een experiment met Lucebert zijn bekend! Zestig jaar geleden onderwierp de jonge neerlandicus P.P.J. van Caspel in het Fonetisch Laboratorium van de Universiteit van Amsterdam een aantal jonge dichters – waaronder Lucebert, Jan Elburg, Bert Schierbeek en Remco Campert – aan allerlei experimenten. Hij snoerde bijvoorbeeld ze in een … [Lees meer...] overEen nieuwe opname van Lucebert!