Parthonopeus: editiewerk in uitvoering - deel 20 In het Middelnederlandsch Woordenboek (MNW) staat een woord dat waarschijnlijk nooit bestaan heeft, en dat is de schuld van Bormans. Zoals ik denk ik inmiddels afdoende heb laten zien, vulde Bormans vaak tekst aan die er in geen enkel handschrift staat en veranderde hij onnodig woorden die er wel staan. Minstens één van die … [Lees meer...] overZeilknapen
Middelnederlandse handschriften
‘Het moet rijmen, dus ik doe maar wat.’
Parthonopeus: editiewerk in uitvoering - deel 19 Dan is nu eindelijk het moment aangebroken om weer terug te keren naar de kern van de serie: een vergelijking tussen de editietekst van Bormans en die van mij. In aflevering 14 citeerde ik Lieftinck, De Vreese en Van Berkum, die wezen op de onbruikbaarheid van Bormans’ Parthonopeus-uitgave voor wetenschappelijk onderzoek. Ik … [Lees meer...] over‘Het moet rijmen, dus ik doe maar wat.’
Nog meer handschriften
Parthonopeus: editiewerk in uitvoering - deel 18 Een eind terug in deze serie, om precies te zijn in deel 10, heb ik verteld over de drie Parthonopeus-handschriften waarvan als eerste fragmenten opdoken gedurende de negentiende eeuw. Nog even een korte samenvatting: Hoffmann von Fallersleben vond in 1821 twee halve bladen van het handschrift dat bij Kienhorst (1988)* H81 … [Lees meer...] overNog meer handschriften
Spellingcontrole in de dertiende eeuw
Parthonopeus: editiewerk in uitvoering - deel 17 Aan het einde van aflevering 16 kondigde ik een ‘wat langere pauze’ in de serie aan, maar dat is achteraf bezien het understatement van het jaar geworden. Meer dan verwacht raakte mijn tijd gevuld met (freelance) werk, en het was al lastig genoeg om ruimte te blijven maken voor de laatste onderdelen van het proefschrift die … [Lees meer...] overSpellingcontrole in de dertiende eeuw
Verschenen: Schriftspiegel, Oud-Nederlandse handschriften van de 13e tot in de 18e eeuw
Schriftspiegel is een handboek voor een ieder die het handschrift van onze voorouders wil lezen. Een oefenboek vol uiteenlopende teksten uit alle eeuwen: oorkonden, notariële akten, brieven, journalen, rekeningen, gerechtelijke vonnissen, pagina's uit doop- en trouwboeken. Alle teksten zijn voor zien van korte verklarende inleidingen. Peter Sigmond is historicus en … [Lees meer...] overVerschenen: Schriftspiegel, Oud-Nederlandse handschriften van de 13e tot in de 18e eeuw
Middeleeuwse handschriften – Van kluis naar kussen
In de serie tafelgesprekken ‘Van kluis naar kussen’ krijgt de kijker een blik achter de schermen van de Bijzondere Collecties van de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL). In deze aflevering staat de collectie middeleeuwse handschriften uit de ‘kluis’ centraal. Aan de hand van enkele bijzondere stukken gaat hoofdconservator Garrelt Verhoeven in gesprek met André Bouwman, … [Lees meer...] overMiddeleeuwse handschriften – Van kluis naar kussen
Geroffelsnagele
Parthonopeus: editiewerk in uitvoering - deel 16 In de vorige aflevering heb ik laten zien hoe de spelling van de editie Bormans afsteekt tegen de werkelijke spelling van het dertiende-eeuwse H81 en het laat veertiende-eeuwse H82. In de huidge aflevering staat de spelling van het veertiende-eeuwse handschrift H83 centraal, wederom in contrast met de weergave van de tekst … [Lees meer...] overGeroffelsnagele
Wijzighinghen
Parthonopeus: editiewerk in uitvoering - deel 15 In de vorige aflevering van deze serie stond de kritiek van Van Berkum op Bormans’ editie van Parthonopeus van Bloys centraal. Na inmiddels heel wat vergelijken tussen mijn eigen diplomatische afschriften (gebaseerd op de fragmenten zelf en foto’s hiervan) en de editie van Bormans, kan ik het alleen maar met Van Berkum eens … [Lees meer...] overWijzighinghen
“Een toonbeeld van willekeurigheid en pseudo-wetenschappelijkheid”
Parthonopeus: editiewerk in uitvoering - deel 14 In de Bouwstoffen van het Middelnederlandsch Woordenboek zegt Lieftinck over Bormans’ uitgave van de Parthonopeus-fragmenten: “De uitgave is een toonbeeld van willekeurigheid en pseudo-wetenschappelijkheid.” Eerder had De Vreese in diezelfde Bouwstoffen al over de editie Bormans gezegd: “de uitgave is vrijwel … [Lees meer...] over“Een toonbeeld van willekeurigheid en pseudo-wetenschappelijkheid”
Pogingen tot Oervlaams
Parthonopeus: editiewerk in uitvoering - deel 13 Je kunt de manier waarop Bormans met de taal omging niet los zien van de sociale en politieke ontwikkelingen in zijn tijd. Zoals ik eerder vertelde, ging iedereen in het negentiende-eeuwse Europa op zoek naar een nationale identiteit en dat deden ze onder andere in middeleeuwse teksten. In België raakte deze zoektocht … [Lees meer...] overPogingen tot Oervlaams
Een krachtige zinsbegoocheling
Parthonopeus: editiewerk in uitvoering - deel 12 In deze serie heb ik al een paar keer melding gemaakt van de beroerde manier waarop Jan Hendrik Bormans Parthonopeus van Bloys heeft geëditeerd. Daarmee bedoel ik niet dat hij het naar huidge maatstaven slecht heeft gedaan, hoewel dat ook zo is, maar het zou niet eerlijk zijn om een wetenschapper uit de negentiende eeuw daarop … [Lees meer...] overEen krachtige zinsbegoocheling
Parthonopeus: editiewerk in uitvoering – deel 11-2
door Viorica Van der Roest Het is niet eens Kerst, maar deze keer toch een dubbelaflevering; een excursie vanuit de editie-wederwaardigheden naar het boeiende literaire landschap van het twaalfde-eeuwse Frankrijk. Gisteren heb ik het culturele milieu geschetst waarin Partonopeus de Blois tot stand kwam; vandaag gaat het over de roman zelf. Intermezzo 1: de literaire … [Lees meer...] overParthonopeus: editiewerk in uitvoering – deel 11-2
Parthonopeus: editiewerk in uitvoering – deel 11-1
door Viorica Van der Roest Het is niet eens Kerst, maar deze keer toch een dubbelaflevering. Vandaag en morgen een excursie vanuit de editie-wederwaardigheden naar het boeiende literaire landschap van het twaalfde-eeuwse Frankrijk. Intermezzo 1: de literaire betekenis van de Oudfranse Partonopeus de Blois - deel 1 Zoals bekend is de Middelnederlandse Parthonopeus van … [Lees meer...] overParthonopeus: editiewerk in uitvoering – deel 11-1
Parthonopeus: editiewerk in uitvoering – deel 10
door Viorica Van der Roest Twee weken geleden vertelde ik hoe in 1821 een eerste fragment van Parthonopeus van Bloys ontdekt werd. Daarna volgden er al snel meer, afkomstig uit drie verschillende handschriften. Deze zouden allemaal samen de basis gaan vormen voor de uitgave van de roman door Bormans in 1871. Zoals ik al eerder aangaf, was er een heleboel mis met deze … [Lees meer...] overParthonopeus: editiewerk in uitvoering – deel 10
Parthonopeus: editiewerk in uitvoering – deel 9
door Viorica Van der Roest August Hoffmann von Fallersleben was, zoals ik vorige week vertelde, door Jacob Grimm enthousiast gemaakt voor Middelnederlandse literatuur. In 1821 bezocht hij, net 23 geworden, in het kader van zijn zoektocht naar middeleeuwse handschriften de stadsbibliotheek in Trier. Daar trof hij in een oude boekband twee halve bladen van een 13e-eeuws … [Lees meer...] overParthonopeus: editiewerk in uitvoering – deel 9
Parthonopeus: editiewerk in uitvoering – deel 8
door Viorica Van der Roest De waarde van de Middeleeuwen als tijdvak of - bijvoorbeeld - van middeleeuwse literatuur werd niet meteen al ingezien nadat die periode verstreken was. Van de Renaissance tot ver in de 18e eeuw werd er juist neergekeken op de voortbrengselen van de middeleeuwse cultuur. Alleen al de naam ‘Middeleeuwen’, tijdens de Renaissance bedacht door … [Lees meer...] overParthonopeus: editiewerk in uitvoering – deel 8
Onderbroken wederwaardigheden
Door Viorica Van der Roest Soms begin je aan iets en dan is het maar goed dat je niet weet hoe lang het gaat duren. Als iemand me in 2005, toen ik eraan begon, verteld had dat mijn proefschrift over de Middelnederlandse roman Parthonopeus van Bloys nu, in 2021, nog niet af zou zijn, was ik er vast nooit aan begonnen. Extern promoveren - het leek zo’n goed idee. Ik verwachtte … [Lees meer...] overOnderbroken wederwaardigheden
Nieuw virtueel portaal voor Nederlandse handschriftencollecties
Huygens ING ontsluit de middeleeuwse handschriften in Nederlandse collecties, dankzij een subsidie uit het Fonds KNAW Instituten. Huygens ING gaat een nieuwe nationale website bouwen voor de bestudering en ontsluiting van middeleeuwse handschriften in Nederlandse collecties. Dit wordt gerealiseerd met een zojuist verworven subsidie uit het Fonds KNAW Instituten. Doel van het … [Lees meer...] overNieuw virtueel portaal voor Nederlandse handschriftencollecties
Die Rose van Heinric
Door Hella Hendriks Regelmatig wordt naar de Oudfranse, dertiende-eeuwse Roman de la Rose verwezen in boeken en artikelen Zo ook nu weer in de Volkskrant (van 27 juni 2019) in verband met de tentoonstelling deze zomer over middeleeuwse tuinen in het Leidse Rijksmuseum voor Oudheden. Veel neerlandici weten hopelijk dat er zelfs twee Middelnederlandse vertalingen zijn: de … [Lees meer...] overDie Rose van Heinric
Kopiisten aan de computer voeren
door Viorica Van der Roest Kun je een computer leren om talige verschillen tussen kopiisten in Middelnederlandse handschriften te herkennen? In het laatst verschenen nummer van Spiegel der Letteren (60, 3-4) staat een artikel van Mike Kestemont: Aan de taal kent men de hand. Talige kopiistherkenning en de scribenten van de Lancelotcompilatie. Kestemont, bekend vanwege zijn … [Lees meer...] overKopiisten aan de computer voeren
Vacature AIO / PhD-student Middelnederlandse literatuur
In het kader van het NWO Vrije Competitie project `The Multilingual Dynamics of the Literary Culture of Medieval Flanders (ca 1200 – ca 1500)´ is aan de Universiteit Utrecht plaats voor een Assistent-In-Opleiding (AIO) oftewel PhD-student Middelnederlandse literatuur. Onderzoeksprogramma Dit project richt zich op het meertalige karakter van de literaire cultuur van … [Lees meer...] overVacature AIO / PhD-student Middelnederlandse literatuur
Het begrijpen van de vorm. Interview met Jos Biemans, deel 3
door Viorica Van der Roest Gisteren vond aan de UvA het afscheidscollege plaats van Jos Biemans, sinds 2004 bijzonder hoogleraar in de Wetenschap van het handschrift in relatie tot de beschavingsgeschiedenis, in het bijzonder van de Middeleeuwen (500-1500). Ter gelegenheid daarvan op Neerlandistiek.nl een interview met hem, in drie delen. Gisteren verschenen deel 1 en deel 2 … [Lees meer...] overHet begrijpen van de vorm. Interview met Jos Biemans, deel 3
Ambassadeur van het vak. Interview met Jos Biemans, deel 2
door Viorica Van der Roest Vandaag vindt aan de UvA het afscheidscollege plaats van Jos Biemans, sinds 2004 bijzonder hoogleraar in de Wetenschap van het handschrift in relatie tot de beschavingsgeschiedenis, in het bijzonder van de Middeleeuwen (500-1500). Ter gelegenheid daarvan op Neerlandistiek.nl een interview met hem, in drie delen. Vanochtend verscheen deel 1 van het … [Lees meer...] overAmbassadeur van het vak. Interview met Jos Biemans, deel 2
Het handschrift als tijdmachine.
Een interview met Jos Biemans, deel 1 Door Viorica Van der Roest Vandaag vindt aan de UvA het afscheidscollege plaats van Jos Biemans, sinds 2004 bijzonder hoogleraar in de Wetenschap van het handschrift in relatie tot de beschavingsgeschiedenis, in het bijzonder van de Middeleeuwen (500-1500). Ter gelegenheid daarvan op Neerlandistiek.nl een interview met hem, in drie … [Lees meer...] overHet handschrift als tijdmachine.
Wederwaardigheden bij het editeren: al lang geleden verbrand
door Viorica Van der Roest Vorige keer in deze serie vertelde ik over het fragment dat van Bonn Bad Godesberg naar Berlijn verhuisde. Daar, in Berlijn, heb ik het inmiddels ook gezien. Met het andere fragment dat kwijt was, is het helaas minder goed afgelopen. Het gaat om twee bladen uit het handschrift waar ook fragmenten van bewaard worden in Groningen en in Jena (H83D bij … [Lees meer...] overWederwaardigheden bij het editeren: al lang geleden verbrand
