Taal is lineair. Onze woorden verschijnen na elkaar in de tijd of naast elkaar op de regel. Hoe geweldig taal ook is, dat is een zwakte. Natuurlijk, we kunnen allerlei informatie in een of andere lineaire volgorde ter sprake brengen of op schrift stellen, en vervolgens met allerlei signaalwoorden toch een structuur aanbrengen. Maar wat een gedoe zeg. Wat je eigenlijk zou … [Lees meer...] overEtymologie van zwaar naar zwierig
recensie
De zaak Reinaerd Vos
Harrie Geelen (1939-2025), die eerder al de Metamorphoses en de Heroides van Ovidius vertaalde, heeft zich nu gewaagd aan een hertaling van Van den vos Reynaerde, gebaseerd op de recente editie van dat werk door Ingrid Biesheuvel en Frits van Oostrom. Hij illustreerde zijn vertaling met eigen tekeningen en dat alleen zorgt er al voor, dat dit een heel … [Lees meer...] overDe zaak Reinaerd Vos
De letteren op de planken
Bespreking van Liefs, Sara Het is alweer een paar weken geleden sinds ik vol van verbazing, waardering en trots de SVN-theatervoorstelling Liefs, Sara bijwoonde – en nog altijd ben ik er niet over uitgesproken en zijn de laatste gedachten er nog niet over gedacht. In de theaterzaal van de Radboud Universiteit werden we als publiek onderdeel van een theatrale en muzikale … [Lees meer...] overDe letteren op de planken
Een fijn taalboek voor op taalreis
In de inleiding schrijft Marjolijn Voogel dat haar boek Met andere woorden. Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt een ‘zoektocht’ is en een ‘reis langs verschillende (taal)werelden’. Als je aan het boek begint, vraag je je wel even af of het boek niet iets te algemeen ‘taal’, ‘taalgebruik’ en ‘taalgedrag’ als onderwerpen heeft (en daardoor misschien ook iets te ambitieus van … [Lees meer...] overEen fijn taalboek voor op taalreis
Poëzie ontstaat niet alleen aan de schrijftafel
Over Een nieuw geluid door Gillis Dorleijn en Wiljan van den Akker Laat ik maar meteen met de deur in huis vallen: Een nieuw geluid is een monumentale poëziegeschiedenis, een standaardwerk. De moderne Nederlandse poëzie van 1900 tot 1940 is nooit zo uitgebreid en systematisch beschreven: Wiljan van den Akker en Gillis Dorleijn deden dat in 1267 bladzijden. Ze hebben er … [Lees meer...] overPoëzie ontstaat niet alleen aan de schrijftafel
Prachtige reflecties uit één perspectief
Beladen huis, van Christien Brinkgreve heeft me verrast. Het is een memoir maar leest als een roman, af en toe moest ik mezelf eraan herinneren dat het daadwerkelijk geleefde levens beschrijft.1. Brinkgreve is bekend geworden als hoogleraar vrouwenstudies die veel over gender, intimiteit en volwassenheid schreef. Dit boek biedt in zekere zin een inkijkje achter de schermen. … [Lees meer...] overPrachtige reflecties uit één perspectief
In Het paradijs van slapen kleurt Joost Oomen de dood hoopvol
Wanneer mag er een punt achter een leven worden gezet? En wie houdt daarbij de pen vast? In zijn nieuwste roman Het paradijs van slapen werpt Joost Oomen deze vragen op. Dat doet hij – geloof het of niet – met de vrolijke speelsheid die we van hem gewend zijn. Gerrit Blauw wil dood. Niet omdat een oneindige vloed aan tranen zijn dagen vertroebelt. Ook niet omdat een … [Lees meer...] overIn Het paradijs van slapen kleurt Joost Oomen de dood hoopvol
Een kaleidoscopische vertelling met een organische samenhang
Mordechai van Marcel Möring is een roman uit een categorie waar ik veel van houd. Een roman waarin een eenling centraal staat, een eenling die natuurlijk geen echte eenling is en bovendien door een heel riant, goeddeels door hemzelf gevlochten sociaal netwerk wordt gekoesterd, maar nochtans een eenling, een die met zorg zijn eigen gang wil blijven gaan. Een beetje een klassiek … [Lees meer...] overEen kaleidoscopische vertelling met een organische samenhang
Water – over Hokwerda’s kind van Boudewijn Koole
Medio september verscheen de indrukwekkende LP This is Water van Reinier Baas en Ben van Gelder. Doorwerkte composities, met internationale allure. En niet alleen omdat Jeff Ballard op enkele nummers meespeelt. De titel verwijst naar een uitspraak van David Foster Wallace die context krijgt in de binnenhoes van de LP. Het verhaal van de vissen in het water, waarbij een oudere … [Lees meer...] overWater – over Hokwerda’s kind van Boudewijn Koole
De geur van heimwee
(De mierenkaravaan van Mariken Heitman) In de roman De mierenkaravaan probeerde hoofdpersoon ‘Kiek’ als kind te tekenen wat ze in haar hoofd had. Maar wat ze ook tekende, het leek in de verste verte niet op wat ze zag. Wat Kiek niet lukte met tekenen, lukt de schrijver van de roman wel met woorden. Heitman vindt de juiste woorden voor wat ze ziet, voelt en denkt. In … [Lees meer...] overDe geur van heimwee
By de presintaasje fan de nije roman fan Marga Claus: Libbe
Tongersdeitejûn 10 oktober fûn yn Tresoar yn Ljouwert de presintaasje plak fan de nije Fryske roman fan Marga Claus. By dy gelegenheid mocht ik wat sizze oer it wurk fan dizze Fryske skriuwster en fansels oer har nije boek. Hjirûnder stiet myn ferhaal by dy gelegenheid. Foar’t ik wat oer Libbe sizze sil, de nije roman fan Marga Claus dy’t fan ’e jûn presintearre wurdt, wol … [Lees meer...] overBy de presintaasje fan de nije roman fan Marga Claus: Libbe
Oude hoer is troef
(Vier Platen Test voor Vijftien Schrijvers) Begin jaren dertig ontwikkelde professor dr. David van Lennep een psychologische test op basis van vier afbeeldingen: de Vier Platen Test (VPT). Deze zou inzicht geven in de motieven en interesses van jongeren die op zoek waren naar een passend beroep. Van Lennep kreeg met de jaren steeds meer bedenkingen bij de objectiviteit en … [Lees meer...] overOude hoer is troef
De mooiste, grappigste, griezeligste onbekendere verhalen in één boek
Een recensie van Halfhaantje en de Hardrijder: De mooiste, grappigste en griezeligste volksverhalen uit Nederland en Vlaanderen Alle sprookjes van de Lage Landen, Nederlandse overleveringen, Nederlandse volkssprookjes – menig boekenkast heeft zo’n volksverhalencollectie, ofwel overgeërfd van ouders of andere familie, ofwel ergens tweedehands aangeschaft. Veel van dit soort … [Lees meer...] overDe mooiste, grappigste, griezeligste onbekendere verhalen in één boek
Besprek: Eelko Alta ‘Een Atlas die de hele wereld had getorst’
Op Biografieportaal ferskynde dizze wike fan de hân fan sjoernaliste Marita de Jong in kritysk besprek fan Philippus Breukers biografy fan Eelko Alta: De Friese historicus en letterkundige Philippus Breuker (1939) maakt het de lezer niet gemakkelijk in zijn nieuwste boek Eelko Alta (1723-1798) Biografie van een verlicht volksvoorlichter, uitgegeven door Noordboek. … [Lees meer...] overBesprek: Eelko Alta ‘Een Atlas die de hele wereld had getorst’
Niemand zonder fouten
En garde! Van het Nederlandse boekenwezen ontving ik een enorme rechthoekige doos van karton waarin, als een schijf in een sjoelbak, een miniem boekje zat. Dit was de maximenverzameling Waarover je niet zwijgen kan, samengesteld door Martin de Haan en Rokus Hofstede. Waarom gooide ze de ruit van mijn verwachtingen in? Ik had voordien mijn trots amper weten te … [Lees meer...] overNiemand zonder fouten
Simpel genoeg om van te houden
Over Toon de stad van Lies Van Gasse en Laurens Ham (Foto van Shiva Shenoy/CC BY 2.0) De lezer van Toon de stad, het derde deel in de reeks ‘Woorden temmen’, dwaalt door een imaginaire stad. Op elk adres is een gedicht gevestigd. Samenstellers Lies Van Gasse en Laurens Ham, beiden zelf dichter en docent, hebben een plattegrond gemaakt waarop te zien is dat op … [Lees meer...] overSimpel genoeg om van te houden
Yara’s Wedding: een voorstelling die je bijblijft.
Vijf vrienden zien elkaar na twaalf jaar weer terug op een bruiloft. De drank vloeit rijkelijk en de emoties lopen hoog op. Onuitgesproken dingen uit het verleden worden blootgelegd en van de oude vriendschap lijkt nog weinig over te zijn. Wat een vrolijk feest had moeten worden dreigt uit te lopen op een debacle. Een stortvloed aan thema’sYara’s Wedding gaat over … [Lees meer...] overYara’s Wedding: een voorstelling die je bijblijft.
Verlies, liefde en leegte: De mitsukoshi troostbaby company
Dit artikel verscheen eerder in Het Bureau, het blad van ZaZa, studievereniging Nederlandse Taal en Cultuur in Groningen. Onlangs bespraken we in de leesclub* het boek De mitsukoshi troostbaby company (2021) van Auke Hulst. De inhoud van deze recensie is deels voortgekomen uit deze gezamenlijke bespreking. De mitsukoshi troostbaby company begint als volgt: Ik wou dat ik … [Lees meer...] overVerlies, liefde en leegte: De mitsukoshi troostbaby company
Zee nu: Een dystopische roman over zeespiegelstijging
Recentelijk verscheen de documentaire De klimaatverkenner waarin Nicolaas Veul een rampscenario schetst. In de toekomst zouden delen van Nederland onder water kunnen komen te staan door toenemende zeespiegelstijging. Ondertussen zien we die ramp aankomen, maar handelen we er niet naar. We vertrouwen immers dat wij, als Nederlanders, bestendig zijn tegen het water. Dit alles … [Lees meer...] overZee nu: Een dystopische roman over zeespiegelstijging
De zestiende eeuw plus vierhonderd jaar in het ijs: een atypische ecoroman
‘Een mensenleven is te kort om tot veel meer dan één inzicht te komen,', denkt de hoofdpersoon van Donald Niedekkers Waarachtige beschrijvingen uit de permafrost (2022). Het is een passende en veelbelovende gedachte, omdat de verteller juist het perspectief van een enkel mensenleven overstijgt: de naamloze ik-figuur zit namelijk sinds 1597 diepgevroren in het ijs op Nova … [Lees meer...] overDe zestiende eeuw plus vierhonderd jaar in het ijs: een atypische ecoroman
Schemerleven: sterk door details en schrijfstijl, zwakker door de gemiste intensiteit
Middels het verhaal van een geheime relatie en de gevolgen van de dood van de echtgenoot van het hoofdpersonage, laat Jaap Robben in Schemerleven (2022) de lezerhet vreselijke verleden van Frieda Tendeloo samen met haar beleven. Het heden en verleden van Frieda Aan het begin van Schemerleven overlijdt de man van de 81-jarige Frieda plotseling. Zijn dood zorgt ervoor dat … [Lees meer...] overSchemerleven: sterk door details en schrijfstijl, zwakker door de gemiste intensiteit
‘Om niet te hoeven stoppen van geluk’
Heel de wereld wordt wakker in de context van de jeugdpoëziebloemlezing Het zijn goede tijden voor de kinderpoëzie. Vrijwel tegelijk met de mooie debuutbundel Ik denk dat ik ontvoerd ben (Querido) van Pim Lammers verscheen bij Gottmer een dikke bloemlezing met gedichten voor jonge lezers. Jaap Robben selecteerde voor Heel de wereld wordt wakker 333 gedichten van 111 … [Lees meer...] over‘Om niet te hoeven stoppen van geluk’
Theatertechnieken in de klas
In Ja, boeien! beschrijft Maike Pollaert hoe je met theatertechnieken de aandacht van de hele klas vasthoudt. Een originele insteek die dicht bij Pollaert ligt, aangezien ze onderwijskundige en theaterregisseur is. Haar boek is opgedeeld in drie vragen: is het de moeite waard om mijn les te volgen? Heb ik de regie en ben ik geloofwaardig? En komt mijn boodschap goed … [Lees meer...] overTheatertechnieken in de klas
Een literaire zoektocht naar verliefdheid
Tekenen van het universum (2022) van Emy Koopman is een boek dat ik heel graag had gelezen toen ik op de middelbare school zat. Hoewel permanent verliefd, gebeurde er toen nooit iets wat ook maar in de buurt kwam van een zekere toenadering tot het liefdesobject. Ik vond het destijds heel frustrerend dat ik nooit verhalen las met daarin onbereikbare liefdes. Waarom vond ik nooit … [Lees meer...] overEen literaire zoektocht naar verliefdheid
Amazon bezorgt ook in Onderweer
Recensie van Buitenleven van Nina Polak Een betaalbaar vrijstaand huis met een grote tuin in een rustige omgeving. Wie wil dat nou niet? Rivka Schaap. Ze denkt dat ze buiten wil wonen, maar lang houdt ze het niet vol in Onderweer, een op het oog rustig dorpje in het hoge noorden dat het decor vormt van Nina Polaks derde roman Buitenleven. Ze doet haar best en koopt boeken … [Lees meer...] overAmazon bezorgt ook in Onderweer
