Door Corina Koolen Toen ik de afgelopen week promoveerde, stond mijn onderzoek beschreven in de grote kranten. De Volkskrant, NRC, nrc.next en Het Parool besteedden er aandacht aan. Dat waren mooie stukken; ik vind het uiteraard belangrijk dat mijn onderzoek benaderbaar is en dat het iets toevoegt aan het publieke debat. Aan de andere kant is er nu één ding dat blijft … [Lees meer...] overAfwezige verschillen v/m in literaire schrijfstijl? Een snufje nuance
stijl
Wij houden niet van zelfstandig naamwoorden (we feel no love for nouns)
Door Marc van Oostendorp Paul Claes, de man die meer interessante boeken schrijft dan ik kan bloggen, komt nu met een tussendoortje: in Gouden vertaalregels geeft hij tips uit zijn eigen vertaalpraktijk, een praktijk die volgens het omslag vijftig jaar beslaat. Interessant aan die tips is dat ze iets doen wat in de taalwetenschap zelden of nooit gebeurt: ze gaan over een … [Lees meer...] overWij houden niet van zelfstandig naamwoorden (we feel no love for nouns)
Kranten en romans: makkelijk of moeilijk?
Door Sterre Leufkens Hebben jullie weleens een krant uit de jaren 50 gezien? Zo niet, gauw naar Delpher, want het is hartstikke leuk. Het valt meteen op dat kranten sindsdien behoorlijk veranderd zijn - in formaat, opmaak, maar ook in taalgebruik. Dat laatste is natuurlijk interessant: in welk opzicht is de journalistieke stijl van het Nederlands veranderd, in pakweg 60 jaar? … [Lees meer...] overKranten en romans: makkelijk of moeilijk?
We zitten met een onthullende zinsconstructie
Door Marijke De Belder In een groots feministisch gebaar zei Gatz deze week op het laatste nippertje zijn deelname aan een studentendebat met een all male panel af. Toen hij daarover in het actualiteitenprogramma De Afspraak geïnterviewd werd, zei hij terloops de volgende zin: “In Brussel en Vlaanderen is het nu zo dat we met geritste lijsten zitten.” (13’58’’) Zelf zit ik … [Lees meer...] overWe zitten met een onthullende zinsconstructie
Ilja Leonard Pfeijffer als winnaar van de Tzumprijs
De taal van Ilja Leonard Pfeijffer (45) Door Marc van Oostendorp De Tzum-prijs is de beste literaire prijs van Nederland. Niet alleen voor lezers: het is de enige prijs waarvan je altijd meteen de waarde van de inzending kunt overzien omdat geen oeuvre of boek wordt beloond, maar slechts een boek, maar ook voor schrijvers, omdat het anders dan al die oeuvre- en boekenprijzen … [Lees meer...] overIlja Leonard Pfeijffer als winnaar van de Tzumprijs
‘Ik zit bhel shi zombi achter de laptop’
Door Marc van Oostendorp Dat Marokkaanse jongeren in Nederland graag hun taal kruiden met woorden uit het Berber en het Arabisch, dat weet vermoedelijk iedereen. Maar waarom doen ze dat? De reden is aantoonbaar niet dat ze niet beter weten. Wanneer een Marokkaanse jongere een officiële brief moet schrijven, komt hij heus niet ineens met wollah aanzetten. Maar waarom doen ze … [Lees meer...] over‘Ik zit bhel shi zombi achter de laptop’
Ilja Leonard Pfeijffer als variationist
De taal van Ilja Leonard Pfeijffer (42) Door Marc van Oostendorp Als hij wil uitleggen waarom Plato behalve een bekend Grieks wijsgeer ook een briljante schrijver was, schrijft Ilja Leonard Pfeijffer in zijn boek De Antieken: "Het heeft veel te maken met diversiteit. Plato beheerst alle registers. (...) Alle gesprekspartners in Feest vertellen hun verhaal over de liefde op … [Lees meer...] overIlja Leonard Pfeijffer als variationist
Taalkundige leest stijlgids
Door Marc van Oostendorp Waarom is het belangrijk om duidelijk te schrijven? Ja, dat is een enorm raadsel, en over dat onderwerp wil iedereen natuurlijk wel een boek lezen, vooral als dat geschreven is door een vooraanstaand eindredacteur van The Times en Do I Make Myself Clear? Why WritingWell Matters heet. Want waarom zou je de dingen eigenlijk duidelijk zeggen als het ook … [Lees meer...] overTaalkundige leest stijlgids
Merknamen in de stijlcanon
Door Wouter van der Land Stijl wordt al ruim tweeduizend jaar onderwezen met voorbeelden uit de literatuur. Daar zijn goede redenen voor, maar het heeft ook nadelen. Schrijvers en dichters halen meestal lang niet alles uit de kast en wat ze schrijven is vaak te moeilijk om als schoolvoorbeeld te dienen. Stijlhandboeken als het ‘Groot retorisch woordenboek’ van Claes & … [Lees meer...] overMerknamen in de stijlcanon
Ilja Leonard Pfeijffer als baas van de taal
De taal van Ilja Leonard Pfeijffer (28) Door Marc van Oostendorp Ooit, lang geleden, voordat zelfs de oudste onder ons jong was, behelsde de grammatica de taal van de beste schrijvers. Wie op school, pakweg, Latijn wilde leren schrijven, wilde dat leren volgens het model van de grote stilisten. Goed schrijven leerde je vooral door heel veel goede teksten te lezen; maar om de … [Lees meer...] overIlja Leonard Pfeijffer als baas van de taal
Ilja Leonard Pfeijffer als schipper tussen nooit en nimmer
De taal van Ilja Leonard Pfeijffer (15) Door Marc van Oostendorp "Wie elke vorm van geloof miskent," stelt Eugenie van Zanten in Ilja Leonard Pfeijffers roman Het ware leven, "kan nimmer in zichzelf geloven." Van Zanten is een van de vertellers van het boek, een vrouw van middelbare leeftijd die vanwege een enigszins geëxalteerd streven zichzelf te ontdekken afreist naar … [Lees meer...] overIlja Leonard Pfeijffer als schipper tussen nooit en nimmer
Ilja Leonard Pfeijffer als dichter zonder naam
De taal van Ilja Leonard Pfeijffer (11) (Deze week een miniserie binnen onze serie waarin we nummer 18 in verschillende reeksen in Pfeijffers werk bespreken.) Door Marc van Oostendorp Ik ken weinig gedichten die zo overweldigend beginnen en zo onbeholpen eindigen als Idylle 18, uit de bundel Idyllen van Ilja Leonard Pfeijffer. Dat gedicht gaat over de reis van een Malinese … [Lees meer...] overIlja Leonard Pfeijffer als dichter zonder naam
Ilja Leonard Pfeijffer als criticus van het onvoltooid deelwoord
De taal van Ilja Leonard Pfeijffer (2) Door Marc van Oostendorp Een tijdlang maakte Ilja Leonard Pfeijffer een gimmick van zijn afkeer van het onvoltooid deelwoord. In een bespreking van werk van Adriaan Roland Holst: Deze verzen herbergen de twee grootste poëtische doodzonden: het tegenwoordig deelwoord en het gedachtestreepje. Een bespreking van Een nieuw Paaslied van … [Lees meer...] overIlja Leonard Pfeijffer als criticus van het onvoltooid deelwoord
Ilja Leonard Pfeijffer als Alexandrijn
De taal van Ilja Leonard Pfeijffer (1) Door Marc van Oostendorp Inmiddels is ze weggëbd, de agressie die Ilja Leonard Pfeijffer ooit opriep. Je las d'r in de kranten, je kwam d'r tegen in gesprek met geletterde mensen: die Pfeijffer was een braller, een krullendraaier die met veel bravoure zichzelf in de kijker werkte, maar eigenlijk maar weinig te melden had, iemand die met … [Lees meer...] overIlja Leonard Pfeijffer als Alexandrijn
Dionyzos als porno
Door Marc van Oostendorp Er bestaat in de literatuur een heel trage discussie over een paar zinnen in de roman Dionyzos van Louis Couperus. Er zijn tot nu drie korte bijdragen geleverd: in 1904, in 1952, en in 2017 in Arabesken, het tijdschrift van het Couperus Genootschap We zijn er voorlopig nog niet uit. Wat is er aan de hand? In Dionyzos komen zinnen voor zoals de … [Lees meer...] overDionyzos als porno
Anna Karenina als Nederlandse letterkunde
Door Marc van Oostendorp Op school zou weer meer vertaald moeten worden, vindt de meestervertaler Hans Boland. Er is geen manier om je taalgevoel zo aan te scherpen. Mensen drukken zich steeds slordiger uit, en het "meest probate middel om dit proces te stoppen en mogelijkerwijs te verkeren, is vertaalonderricht." Hij heeft gelijk en hij laat het met verve zien. Naar … [Lees meer...] overAnna Karenina als Nederlandse letterkunde
De oorlog in het bos. Over literaire stijl
Door Marc van Oostendorp Kun je uitrekenen of een boek in een literaire stijl geschreven is? En kun je dat rekenen vervolgens door een computer laten doen? Dat is een van de vragen die Andreas van Cranenburgh probeert te beantwoorden in zijn onlangs verdedigde proefschrift Rich statistical parsing and literary language. Om dat te doen, moet je natuurlijk eerst een maat … [Lees meer...] overDe oorlog in het bos. Over literaire stijl
De troonrede en de glazen bol
Door Robert Chamalaun Wie op 20 september heeft geluisterd naar de troonrede die koning Willem-Alexander uitsprak, kon niet om de positieve toon heen. Los van de inhoudelijke vraag of die positiviteit terecht is, komt in de formulering en woordkeus overduidelijk het optimisme van het kabinet naar voren. In deze troonrede, die ruim tweeduizend woorden telt, zijn nogal wat … [Lees meer...] overDe troonrede en de glazen bol
Symposium ‘Neerlandistiek met stijl’: deadline aanmeldingen 21 september
Op 30 september vindt het aan de Universiteit Leiden het symposium ‘Neerlandistiek met stijl’ plaats, dat wordt georganiseerd ter gelegenheid van het afscheid van Arie Verhagen als hoogleraar Nederlandse Taalkunde aan deze universiteit. Deadline voor aanmelding is 21 september. Zie hieronder voor het programma en meer informatie Deze zomer bereikte Arie Verhagen de … [Lees meer...] overSymposium ‘Neerlandistiek met stijl’: deadline aanmeldingen 21 september
Symposium Neerlandistiek met stijl
30 september 2016, 10:00-17:15 uur Universiteit Leiden Symposium ter gelegenheid van het afscheid van Arie Verhagen als hoogleraar Nederlandse Taalkunde aan de Universiteit Leiden Deze zomer bereikt Arie Verhagen de pensioengerechtigde leeftijd. Voor Arie betekent dat geen definitief afscheid van de Universiteit Leiden en daarom zal hij nog geen afscheidscollege geven. … [Lees meer...] overSymposium Neerlandistiek met stijl
De adem van de ondervraagde
President Tsaar op Obama Beach op de voet gevolgd (2/60) Door Marc van Oostendorp Deze zomer publiceren nrc.next en NRC Handelsblad de roman President Tsaar op Obama Beach van A.F.Th. van der Heijden als feuilleton. De afleveringen verschijnen 's ochtends <op de website van de krant>. In de loop van de dag blog ik een bespreking. Vandaag: aflevering 2. Een pagina van … [Lees meer...] overDe adem van de ondervraagde
Gratuit gezeik over A.F.Th. van der Heijden
President Tsaar op Obama Beach op de voet gevolgd (1/60) Door Marc van Oostendorp "President Tsaar schreef ik gelijk op met de ontwikkelingen in de werkelijkheid," zegt A.F.Th. van der Heijden vandaag in NRC Handelsblad. "op een aanvankelijk ongemakkelijke, tastende manier: iets geheel nieuws voor me." Het is daarom passend dat het feuilleton in de krant verschijnt. Zo … [Lees meer...] overGratuit gezeik over A.F.Th. van der Heijden
Symposium ‘Neerlandistiek met stijl’
30 september 2016, 10:00-17:15 uur Universiteit Leiden Symposium ter gelegenheid van het afscheid van Arie Verhagen als hoogleraar Nederlandse Taalkunde aan de Universiteit Leiden Deze zomer bereikt Arie Verhagen de pensioengerechtigde leeftijd. Voor Arie betekent dat geen definitief afscheid van de Universiteit Leiden en daarom zal hij nog geen afscheidscollege geven. Wel … [Lees meer...] overSymposium ‘Neerlandistiek met stijl’
‘Een spreker met gebonden handen en een zak over het hoofd’
Door Marc Kregting Behalve op een onwillige echtgenoot stuit Renate Rubinstein in haar scheidingsboek Niets te verliezen en toch bang (1978) op de stoorzender die voornaamwoord heet. Wanneer ze ‘zij/haar’ gebruikt, meent ze, dan denken lezers dat ze over zichzelf schrijft. Maar wanneer ze dat koppel vervangt door ‘hij/zijn’, dan heft ‘de “feministisch” getrainde lezer – dat is … [Lees meer...] over‘Een spreker met gebonden handen en een zak over het hoofd’
Antimetabolitis
Voorstel voor een ‘AM’-groep Door Jan Renkema Ik ga nu eindelijk bekennen dat ik al jaren last heb van een (prettige) infectie, ontstaan door een overgevoeligheid voor de krachtigste stijlfiguur die er bestaat: de antimetabool. Ik lijd aan antimetabolitis. Laat ik het uitleggen. Wanneer twee deelzinnen of woordgroepen parallel lopen, voel ik al iets opkomen. Ook in … [Lees meer...] overAntimetabolitis
