Door Marc van Oostendorp Er zijn inmiddels taalgeleerden die gespecialiseerd zijn in samentrekking. Natuurlijk weten ze altijd ook wel wat over andere onderwerpen, maar er zijn mensen die inmiddels bijna alleen publiceren over samentrekking. Het is makkelijk te begrijpen. Samentrekking is een fascinerend verschijnsel. Wanneer je twee zinnen aan elkaar knoopt met een woord … [Lees meer...] overJan heeft Marie vorige week en Els gisteren bezocht.
Syntax of Dutch
Iedere student en iedere docent krijgt korting
Door Marc van Oostendorp Het achtste, laatste deel van The Syntax of Dutch is er! Ongeveer 4000 pagina's telt dit monument nu, een uitgebreidere beschrijving van de zinsbouw werd vermoedelijk nooit over enige taal geschreven. Dit nieuwe deel gaat over nevenschikking en samentrekking. Ik zal er de komende tijd een paar onderwerpen uit behandelen, zoals ik dat ook heb gedaan … [Lees meer...] overIedere student en iedere docent krijgt korting
De syntaxis van tja
Wat we nog niet weten over het werkwoord (16)Door Marc van Oostendorp De vier klassieke woordsoorten zijn bijvoeglijk en zelfstandig naamwoorden, werkwoorden en voorzetsels. Dat dit de klassieken zijn wordt ook weerspiegeld in het monumentale Syntax of Dutch, waarvan onlangs het zevende deel verscheen. De delen gaan over die woordsoorten en de woordgroepen die je eromheen … [Lees meer...] overDe syntaxis van tja
Pas verschenen: Syntax of Dutch. Verbs and Verb Phrases, Volume 3
The Syntax of Dutch book series aims at presenting a synthesis of the currently available syntactic knowledge of Dutch. It is primarily concerned with language description and not with linguistic theory, and provides support to all researchers interested in matters relating to the syntax of Dutch, including advanced students of language and linguistics.Syntax of Dutch: … [Lees meer...] overPas verschenen: Syntax of Dutch. Verbs and Verb Phrases, Volume 3
Wat een veel ingewikkelder probleem!
Wat we nog niet weten over het werkwoord (14)Door Marc van OostendorpWat is het verschil tussen wat en hoe? Soms lijken ze dicht bij elkaar te liggen. Neem de zin:- Wat ben jij sterk!Wanneer je daarvan een afhankelijke zin wil maken, zeggen Broekhuis en Corver in het binnenkort te verschijnen laatste deel over werkwoordelijke groepen van de Syntax of Dutch, moet je … [Lees meer...] overWat een veel ingewikkelder probleem!
De rare taalwereld die ‘des te meer’ oproept
Wat we nog niet weten over het werkwoord (13) Door Marc van Oostendorp Er zijn onderwerpen waar de auteurs van de Syntax of Dutch zich duidelijk niet zo goed raad mee weten. Des te is daar een voorbeeld van. Wat kun je bijvoorbeeld beter zeggen: Hoe langer ik ernaar kijk, des te meer ik erin ontdek. Hoe langer ik ernaar kijk, des te meer ontdek ik erin. De Algemene … [Lees meer...] overDe rare taalwereld die ‘des te meer’ oproept
Tevreden altijd naar huis gaan
Wat we nog niet weten over het werkwoord (12)Door Marc van OostendorpHet leukst zijn natuurlijk de subtiele verschillen, zoals die tussen de volgende twee zinnen. Je verwisselt twee woorden van plaats en ineens staat er iets anders:Jan gaat altijd op zaterdag dansen.Jan gaat op zaterdag altijd dansen.In de eerste zin druk je uit dat als Jan gaat dansen, het altijd zaterdag is: … [Lees meer...] overTevreden altijd naar huis gaan
Jan was nauwelijks thuis toen Marie belde
Wat we nog niet weten over de werkwoordelijke groep (11)Door Marc van OostendorpEn daar zijn we weer! De succesvolle reeks blogposts wat we nog niet weten over het werkwoord werd vorig jaar in juni voorlopig afgesloten. Maar inmiddels zijn we alweer een ruim half jaar verder, en de hoeveelheid dingen die we nog niet weten is almaar toegenomen.In april verschijnt een … [Lees meer...] overJan was nauwelijks thuis toen Marie belde
Vladimir speelt nieuwe piano
Wat we nog niet weten over het werkwoord (9 en slot)Door Marc van OostendorpDe Nederlandse taal wordt al honderden jaren onderzocht, en toch is er van alles wat we nog niet weten. Onze taal behoort zelfs tot de best bestudeerde ter wereld, vooral sinds aan het gigantische naslagwerk Syntax of Dutch wordt gewerkt. In dat boek worden de inzichten uit de taalkundige … [Lees meer...] overVladimir speelt nieuwe piano
Het eten van veel taartjes
Wat we nog niet weten over het werkwoord (10)Door Marc van OostendorpZoals water kan overslaan in ijs, zo kan een werkwoord ineens overslaan in een zelfstandig naamwoord. Stel, je vindt het fijn om taartjes te eten. Dan kun je dat natuurlijk op verschillende manieren zeggen:Ik word gelukkig als we veel taartjes eten.Ik vind het fijn om veel taartjes te eten.Ik houd van veel … [Lees meer...] overHet eten van veel taartjes
Zij laten hun vernuft bewonderen aan ons
Wat we nog niet weten over het werkwoord (8) Door Marc van OostendorpWat is het verschil tussen zingen, zien en lezen? Dat blijkt een van de vele dingen te zijn die we nog niet blijken te weten over het werkwoord wanneer we het onlangs verschenen deel Verbs and verb phrases van The syntax of Dutch lezen. De auteurs van dit deel, Hans Broekhuis, Riet Vos en Norbert Corver, geven … [Lees meer...] overZij laten hun vernuft bewonderen aan ons
Kilometers onder de grond hamelen
Wat we nog niet weten over het werkwoord (7)Door Marc van OostendorpIn het Nederlands zetten we vraagwoorden bij voorkeur aan het begin van de zin. In plaats van je eet wat? (met het lijdend voorwerp achteraan, waar het ook staat in je eet boterhammen), zeg je Wat eet je? Het onderwerp je verandert daar ook van plaats, maar dat laten we nu even buiten beschouwing.Die … [Lees meer...] overKilometers onder de grond hamelen
Naar het schijnt
Wat we nog niet weten over het werkwoord (6)Door Marc van OostendorpAls twaalfjarige kwam ik als kind ooit verrukt terug van school. We hadden net de laatste les ontleden gehad. Ik zou, dacht ik, nu in staat moeten zijn om iedere willekeurige zin uit elkaar te trekken en weer op de juiste manier in elkaar te monteren. Ik nam een krant en begon bij het eerste artikel. Hoeveel … [Lees meer...] overNaar het schijnt
Verschenen: Syntax of Dutch. Verbs and Verb Phrases, Volume 1 &2
In februari 2015 verschijnen twee nieuwe delen van Syntax of Dutch, het zevendelige naslagwerk dat zich richt op één enkel kernaspect van de Nederlandse grammatica: de syntaxis (de leer van de zinsbouw en woordgroepen). Tot dusver verschenen vier delen. De eerste twee behandelen de zelfstandig naamwoorden en zelfstandignaamwoordgroepen, het derde deel behandelt de bijvoeglijk … [Lees meer...] overVerschenen: Syntax of Dutch. Verbs and Verb Phrases, Volume 1 &2
Zo voorkwam ik alles te begrijpen
Wat we nog niet weten over het werkwoord (5)Door Marc van OostendorpAls ik beweer dat ik morgen zal komen, beweer ik morgen te komen. Zoveel is zeker: het lijdend voorwerp van de ene zin ('ik beweer') kan zelf weer een zin zijn met een persoonsvorm (zal in 'ik zal morgen komen') of zonder ('morgen te komen'). Het eigenaardige, zegt Hans Broekhuis in het 1200 pagina's … [Lees meer...] overZo voorkwam ik alles te begrijpen
Wat we nog niet weten over het werkwoord (4)
Door Marc van OostendorpSommige werkwoorden zijn promiscu in hun onderwerpskeuze. Neem de volgende voorbeelden:Ik rijd met mijn auto op de weg.Deze auto rijdt snel / lekker.Deze weg rijdt snel / lekker.Het onderwerp van rijden kan degene zijn die rijdt (eerste zin), maar ook waarmee gereden wordt (tweede zin) en de plaats waarop gereden wordt (derde zin). Die laatste twee … [Lees meer...] overWat we nog niet weten over het werkwoord (4)
Het meisje kreeg de sleutels overhandigd
Wat we nog niet weten over het werkwoord (3)Door Marc van OostendorpDe lijdende vorm, wie is er niet groot mee geworden? Alleen ging het op school voor zover ik me herinner nooit over de krijgen-passief.De gebruikelijkste lijdende vorm is die met worden: van Joost slaat Henkie maak je Henkie wordt door Joost geslagen. In het omvangrijke, binnenkort te verschijnen deel … [Lees meer...] overHet meisje kreeg de sleutels overhandigd
Wat we nog niet weten over het werkwoord (2)
Krijgen als lijdende vormDoor Marc van OostendorpHet Nederlands is een van de best onderzochte talen ter wereld, en toch is er van alles en nog wat dat we niet begrijpen. Neem het werkwoord krijgen, bijvoorbeeld in de volgende zin:- Marc krijgt een pdf'je (van Hans). [1]Marc is in die zin het onderwerp, toch? Ja, volgens de schoolgrammatica wel. Maar volgens … [Lees meer...] overWat we nog niet weten over het werkwoord (2)
Wat we nog niet weten over het werkwoord (1)
Door Marc van Oostendorp2015 wordt het jaar van het Nederlandse werkwoord. Ergens in de komende maanden verschijnt Hans Broekhuis' indrukwekkende, vijftienhonderd pagina's dikke Verbs and verb phrases, het nieuwe deel van zijn Syntax of Dutch.Vijftienhonderd pagina's over werkwoorden, waarschijnlijk de uitvoerigste beschrijving ooit gemaakt voor enige taal, en nog is lang niet … [Lees meer...] overWat we nog niet weten over het werkwoord (1)
Waar bevindt zich precies ‘de grot tegenover de kerk’?
Door Marc van OostendorpToen ik maandag terugkwam op mijn werkkamer, lag de nieuwe er al! We zijn inmiddels beland bij deel IV van zijn monumentale Syntax of Dutch: 375 pagina's over voor- en achterzetsels in het Nederlands. (U kunt het hier gratis downloaden; maar als ware liefhebber koopt u die delen natuurlijk en zet ze te pronken in uw kast.)De wonderlijkste … [Lees meer...] overWaar bevindt zich precies ‘de grot tegenover de kerk’?
