Door Marc van Oostendorp Het is voor iedereen maar het beste dat ik geen jurist ben. Voor hen tellen woorden zo zwaar – je kunt je niet permitteren de wet verkeerd te interpreteren of een onduidelijkheid te laten staan in een internationaal verdrag. De twijfel zou de hele tijd aan mij knagen. Wat betekent het woord 'Nederlands' bijvoorbeeld? Wanneer is een tekst … [Lees meer...] overTreft mij nu een blaam?
taalbeleid
Schaf de rampzalige taaltoets af
Door Marc van Oostendorp Zodra de Nederlandse regering zich met taal gaat bemoeien, is het resultaat gegarandeerd tenenkrommend. Het RTL Nieuws had afgelopen zaterdag weer eens een item over de volslagen belachelijke 'taaltoets' die de overheid sinds enkele jaren afneemt aan mensen die van buiten de EU naar ons land willen komen emigreren.Die toets wordt afgenomen … [Lees meer...] overSchaf de rampzalige taaltoets af
Waarom het Nedersaksisch nooit erkend wordt
Door Marc van Oostendorp Het was niet langer de ultieme poging, maar inmiddels toch echt de laatste ultieme poging, waarmee de Drentse gedeputeerde Rein Munniksma het nieuws zocht en vond. Na deze laatste ultieme poging kan hij eventueel nog een allerlaatste ultieme poging doen, maar daarna resteert hem alleen nog een finale allerlaatste ultieme poging om het Nedersaksisch … [Lees meer...] overWaarom het Nedersaksisch nooit erkend wordt
Brood en spelen in taal
Door Suzanne Aalberse Als u dit stukje leest, kunt u waarschijnlijk Nederlands. Dat is economisch best handig. Redelijk veel mensen verstaan Nederlands, je kunt daarom in de taal handel drijven, veel verschillende sociale contacten mee aanknopen, onderwijs volgen en nog veel meer. Met Nederlands kun je misschien niet zoveel als met Engels, maar weer meer dan met het Tukkers. … [Lees meer...] overBrood en spelen in taal
Taalbeleid – geen luxe maar een noodzaak?
Bij ons in de Lage Landen bemoeit de overheid zich met de taal. Ze trekt daar blijkens het nieuwe 'meerjarenbeleidsplan' van de Nederlandse Taalunie ieder jaar 11,6 miljoen euro voor uit. Heeft dat zin? "Taalbeleid is geen luxe maar noodzaak," schrijven de opstellers van het plan, maar ik kan geen argumenten voor die stelling vinden.Wat wil men precies … [Lees meer...] overTaalbeleid – geen luxe maar een noodzaak?
Taal in het regeerakkoord
Taal is in het nieuwe regeerakkoord vooral een eis, een manier om elkaar de maat te nemen. We moeten met ons allen flink gaan studeren de komende jaren: consultatiebureaus moeten kinderen op taalachterstanden toetsen, scholen moeten jonge kinderen met taalproblemen zo snel mogelijk opsporen en bijstaan. De belangrijkste maatregel (rechtstreeks uit het VVD-verkiezingsprogramma) … [Lees meer...] overTaal in het regeerakkoord
Een ondeugdelijk rapport
Als je ’t pas verschenen rapport Jongeren, de Nederlandse taal & participatie mag geloven, spreken jongeren in Nederland, Vlaanderen (België), Aruba en Suriname ’t meest Algemeen Nederlands. Opmerkelijk nieuws voor wie wel eens jongeren heeft horen praten en ook helemaal in strijd met wat je er over leest. Het onderzoek waar dat rapport een verslag van is, is … [Lees meer...] overEen ondeugdelijk rapport
Steeds weer nieuwe taalscheurtjes
De geschiedenis van BelgiëEen van de menselijke breuklijnen die al een paar duizend jaar door het Europese continent loopt is de grens tussen het gebied van de Germaanse en dat van de Romaanse talen. En op weinig plaatsen heeft die grens tot zoveel schermutselingen geleid als in België.De schrijfster Brigitte Raskin – in de jaren tachtig een van de eerste winnaars van de … [Lees meer...] overSteeds weer nieuwe taalscheurtjes
Engels lezen in vertaling
In het oktobernummer van Onze Taal staat een artikel van Bertold van Maris over een van de opmerkelijkste taalverschijnselen van de afgelopen decennia: dat Nederlanders steeds meer Engelstalige boeken lezen, ook in vertaling.Vooral dat laatste is heel opmerkelijk; de Top-10-lijsten van best verkochte boeken bestaan al lange tijd hoofdzakelijk uit Engelstalige werken in … [Lees meer...] overEngels lezen in vertaling
De Griekse klinkeroorlog
We leven in een tijd waarin wetenschappers het hebben gedaan – ook als ze alleen maar de waarheid zeggen. U herinnert zich misschien de discussie nog wel van een paar jaar geleden tussen Helen de Hoop en Ronald Plasterk. De Hoop had met haar onderzoeksgroep vastgesteld dat 'hun' niet alleen steeds vaker als onderwerp werd gebruikt, maar dat dit vooral gebeurt als het onderwerp … [Lees meer...] overDe Griekse klinkeroorlog
Nederlands voor beginners
Eergisteren stond ik een dagje voor Onze Taal op de 50PlusBeurs in Utrecht (die beurs is inmiddels afgelopen, u kunt er niet meer naartoe). De bedoeling was om abonnementen te verkopen aan de van heinde en verre toegestroomde kwieke bejaarden, maar dat viel ondanks de zeer aantrekkelijke beursaanbieding een beetje tegen. Wel kreeg ik er door het publiek een idee … [Lees meer...] overNederlands voor beginners
Congres ‘Nederlands – balans en beleid’
Zaterdag 22 september 2012, 13.15-17.30 u.Faculty Club, Achter de Dom 7, UtrechtHet jubileumcongres van de LVVN (dit jaar bestaan we 25 jaar) gaat over actuele kwesties binnen het vak Nederlands (in Nederland en in België) aangaande onderwijs en taalbeleid. … [Lees meer...] overCongres ‘Nederlands – balans en beleid’
Dapper roepen maar niets lezen
Over het VerkavelingsvlaamsHet komt niet vaak voor dat een academisch boek over taal onmiddellijk tot discussie in de krant leidt, maar de Antwerpse taalkundigen Kevin Absillis, Jürgen Jaspers en Sarah Van Hoof is het gelukt met hun boek De manke usurpator. Over Verkavelingsvlaams, dat donderdag verscheen.De Vlaamse kranten stonden er vol van. Allerlei schrijvers … [Lees meer...] overDapper roepen maar niets lezen
Waarom spreken Vlamingen beter Nederlands?
Hoe komt het dat ze in Vlaanderen zo goed Nederlands spreken, zelfs beter dan Nederlanders? Die vraag wordt me af en toe gesteld. Hij is moeilijk te beantwoorden omdat hij uitgaat van een premisse die op zichzelf al onbewezen is: dat Vlamingen inderdaad beter Nederlands spreken. Dat is desalniettemin inmiddels een wijdverspreid geloof onder Nederlanders. Probeer het maar: … [Lees meer...] overWaarom spreken Vlamingen beter Nederlands?
Ander woord voor luistertaal
De website Taalschrift pakt deze maand uit met een goed idee voor internationale communicatie: luistertaal. Waarom zouden tijdens een gesprek alle deelnemers dezelfde taal moeten spreken? Waarom zou je er niet naar streven om mensen hun eigen taal te laten spreken, of een taal die ze beter ligt – ook als die ander die taal niet spreekt maar wel kan verstaan? En … [Lees meer...] overAnder woord voor luistertaal
Het Esperanto is nog lang niet klaar
Vandaag bestaat het Esperanto precies 125 jaar – het eerste boekje kwam door de tsaristische censuur op 26 juli 1887. Het werd in eigen beheer uitgegeven door een jonge oogarts in Warschau, Lejzer Zamenhof, die vast had gehoopt dat er in 2012 wat méér mensen waren geweest die zijn taal hadden gesproken. Maar wie de onooglijke brochure van indertijd heeft gezien kan zich … [Lees meer...] overHet Esperanto is nog lang niet klaar
Afrikaanse elites
Taalgebruik en taalpolitiek bij de PVVHoera! Het nieuwe verkiezingsprogramma van de PVV is binnen. Dat is altijd smullen, bijvoorbeeld omdat de toon zoveel persoonlijker is: geen commissie die over ieder woord wikt en weegt, maar gewoon Martin Bosma die snel in razende vaart een stuk in elkaar knalt.De consequenties voor het taalgebruik zijn al elders op het internet … [Lees meer...] overAfrikaanse elites
‘D’olje komt assan booven’
Getouwtrek om het Frans-VlaamsWordt er in Frankrijk nog Nederlands gesproken? Alleen al over de formulering van die vraag kun je grote ruzie krijgen, blijkt uit het julinummer van de Nederlandse editie van National Geographic. In dat nummer is uitgebreide aandacht voor 'stervende talen' en de redactie die het 'Frans-Vlaams' als een voorbeeld beschouwt, heeft er een … [Lees meer...] over‘D’olje komt assan booven’
Europa met alleen Engels
Verschillende media brachten de afgelopen dagen verslag uit van het nieuwe Eurobarometer-onderzoek naar de beheersing van en belangstelling voor vreemde talen in Europa. (Dat rapport bestaat in het Duits, Engels en Frans.)De meeste bevindingen in het rapport zijn weinig opmerkelijk, zeker voor wie de eerdere editie uit 2005 kende, en al helemaal voor iemand die vooral … [Lees meer...] overEuropa met alleen Engels
Onterecht Engels
De Nederlandse taal is hot, in de politiek. Gisteren was bijvoorbeeld her en der te lezen dat Halbe Zijlstra voortaan tegen onnodig Engels is op de universiteiten (terwijl hij zelf zijn hand niet omdraait voor een toespraak in het Engels). Als de accreditatiecommissie, die iedere opleiding bezoekt om de kwaliteit te toetsen, vindt dat het niet nodig is om een bepaalde master … [Lees meer...] overOnterecht Engels
Verdwijnt het Fries?
Verdwijnt het Fries als universitaire studie in Groningen? Die indruk kon je gisterenavond makkelijk krijgen: allerlei media (van Elsevier tot Editie-NL) brachten het nieuws. Het klonk allemaal schokkend, een teken aan de wand waarin het eigen cultuurgoed over boord gegooid wordt: volgens het bericht zou de hoogleraar Fries, dr. Goffe Jensma, hebben gezegd dat de … [Lees meer...] overVerdwijnt het Fries?
Begrijpelijke taal, onbegrijpelijke wet
In het nieuwe nummer van Onze Taal staat een verbazingwekkend artikel van de Utrechtse hoogleraar Leo Lentz. In de afgelopen vijftien jaar heeft de overheid een aantal wetten ingevoerd om te eisen dat belangrijke teksten 'begrijpelijk' moeten zijn: bijsluiters bij medicijnen, hypotheekoffertes en formulieren van de Belastingdienst. Er is ook veel geld gestoken in sommige van … [Lees meer...] overBegrijpelijke taal, onbegrijpelijke wet
Lindes lijst
Eerder deze week nam Linde van den Bosch afscheid als Algemeen Secretaris vam de Nederlandse Taalunie. Sinds 2004 was ze de hoogste ambtenaar in dit Vlaams/Nederlands/Surinaams overheidsorgaan dat al net beleid op het gebied van de Nederlandse taal en literatuur beheert: van subsidie voor docenten aan buitenlandse universiteiten tot geld voor toegepast onderzoek naar … [Lees meer...] overLindes lijst
Vij
Gedoe in Zweden: de gezaghebbende encyclopedie NE.se heeft een lemma opgenomen voor het 'sekse-neutrale' persoonlijk voornaamwood hen. Is dat nu een goed idee of niet? In ieder geval geeft de taalgeschiedenis een degelijke poging weinig kans van slagen. Het kunstmatig en van hogerhand introduceren van nieuwe woorden is toch al bijna altijd tot mislukken gedoemd en dat geldt al … [Lees meer...] overVij
Derde landstaal
De provincies in het noorden en het oosten van het land laten het er niet bij zitten. Nadat een verzoek tot erkenning van het Nedersaksisch vorige maand door minister Spies werd afgewezen, is men nu een handtekeningenactie begonnen om de minister tot andere gedachten te brengen. Zo'n erkenning is vooral een politieke kwestie. Taalkundige argumenten ervoor of ertegen zijn er … [Lees meer...] overDerde landstaal
