Wat is de woordsoort van welkom in de zin "Welkom in Europa!" uit het songfestivalliedje Europapa? Die vraag stelde kortgeleden een stagelopende student in de Facebookgroep Leraar Nederlands. Dat leverde een aantal wrevelige reacties op van zittende leraren, die vonden dat de stagiair wel even had mogen googelen. Ze plaatsten screenshots van online-naslagwerken, maar zonder … [Lees meer...] over“Welkom in Europa!”: wat is de woordsoort van “welkom”?
taalkunde
Vacature: Wetenschappelijk medewerker Nederlandse Taalkunde, Universität Münster
Het Institut für Niederländische Philologie van de Universität Münster zoekt per 1/9/2024 een wetenschappelijk medewerker Nederlandse taalkunde en taaldidactiek. Hoofdopdracht van de medewerker is de voorbereiding van een proefschrift. De baan omvat daarnaast onderwijs in de Nederlandse taalkunde, taalbeheersing en didactiek, van 2-3 uur per week. Het gaat om een 75%-baan … [Lees meer...] overVacature: Wetenschappelijk medewerker Nederlandse Taalkunde, Universität Münster
Taal, psychologie en antipsychologie van 100 jaar geleden
Jac. van Ginneken (1877-1945) was een van de interessantste taalkundigen die Nederland heeft gekend – ook omdat hij niet alléén maar taalkundige was, maar actief in zo'n beetje alle aspecten van het intellectuele leven van zijn tijd, een vroege exponent van de katholieke emancipatie en iemand die deze emancipatie ook op allerlei manieren stimuleerde. In het tijdschrift … [Lees meer...] overTaal, psychologie en antipsychologie van 100 jaar geleden
De Van ’t Hek-grom
Er is de laatste jaren af en toe wat aandacht voor de vocal fry, het kraakje dat met name jonge, succesvolle vrouwen in hun stemgebruik leggen (ik hoor het in Nederland al een aantal jaar, en steeds meer – het verschijnsel is in Amerika tot nog veel bredere kringen van de bevolking doorgedrongen). Maar jonge vrouwen zijn natuurlijk niet de enigen die wat met hun stem doen. … [Lees meer...] overDe Van ’t Hek-grom
In de greep van het kruid
Het zo vertrouwde kleefkruid heeft vele namen, waaronder Drents en Gronings tongel en Middelnederduits tûnride. De ene is licht te begrijpen, de andere lijkt gek genoeg op Middelhoogduits zûnrite en Oudnoords túnriða, waarmee een boze geest bedoeld werd. Haakjes Kleefkruid behoort tot het geslacht walstro en woekert gewoonlijk waar de bodem voedselrijk en … [Lees meer...] overIn de greep van het kruid
Een puzzelboek voor taalliefhebbers
Een deel van de taalkundige training is: leren puzzelen. Je krijgt een verzameling feiten uit een, liefst volkomen onbekende, taal en je moet proberen daar een patroon in te vinden. Hier zijn wat voorbeelden uit het Tolaki, een taal die gesproken wordt op Sulawesi. Gegeven zijn de bedrijvende en de lijvende vorm van enkele werkwoorden, en hun vertaling in het Engels. De vraag … [Lees meer...] overEen puzzelboek voor taalliefhebbers
Prestige, motivatie, blootstelling
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen (5.4) In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. In het vorige stukje toonden ze aan hoe veel kinderen al best wat Engelse woordenschat in hun … [Lees meer...] overPrestige, motivatie, blootstelling
Nog niet begonnen, of de ambities botsen al
Deze kop -- verder te nummeren als voorbeeldzin (1) a. -- werd gebruikt op de voorpagina van de NRC van zaterdag 18 mei jl., als prominente aankondiging voor een artikel verderop in de krant. Ze werd verduidelijkt door de onderkop: ‘Het coalitieakkoord zit vol tegenstrijdige plannen’. De kop was de aandachttrekker, de ondertitel verschafte de nodige context. Een … [Lees meer...] overNog niet begonnen, of de ambities botsen al
“Hebban olla vogala” nogmaals in de schijnwerpers
Ik beken dat ik de elfde-eeuwse “Rochester Probatio Pennae”, beter bekend als het “hebban olla vogala”-gedichtje, verhoudingsgewijs helemaal niet zo interessant vind. Veel spannender vind ik bijvoorbeeld de ingewikkelde tekstuele voorgeschiedenis van de veel oudere Wachtendonckse Psalmen (negende eeuw). Of de Friese kenmerken in de elfde-eeuwse Leidse Williram-tekst. Ook de … [Lees meer...] over“Hebban olla vogala” nogmaals in de schijnwerpers
28 juni 2024: Tweede Taalwetenschapscommunicatiedag
Op 28 juni 2024 is het tijd voor de tweede Wetenschapscommunicatie-dag! Na de geslaagde eerste editie afgelopen september, hopen we dat jullie opnieuw in groten getale naar Utrecht komen zodat het een inspirerende middag wordt. Thema: toegankelijk communiceren Het thema van de middag is toegankelijk communiceren - hoe bereik je een breder publiek? In twee korte, … [Lees meer...] over28 juni 2024: Tweede Taalwetenschapscommunicatiedag
Verschenen: Woordenboek Grieks / Nederlands
Ontdek de rijke wereld van het Oudgrieks met dit gloednieuwe Grieks/Nederlandse woordenboek! Het Oudgrieks is de taal van Ilias en Odyssee, van de vroegst gedocumenteerde geschiedschrijving, de oudste theaterstukken, en de eerste teksten over filosofie en wetenschap in de Europese literatuur. Dit belangrijke nieuwe woordenboek opent de deur naar deze schat aan oude teksten … [Lees meer...] overVerschenen: Woordenboek Grieks / Nederlands
21 juni 2024: Studiedag over Generatieve AI
Op vrijdag 21 juni 2024 vindt in de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren in Gent een studiedag plaats over Generatieve AI (voornamelijk ChatGPT en andere grote taalmodellen) voor het Nederlands en de neerlandistiek. Op initiatief van computerlinguïst Walter Daelemans komen Dirk Geeraerts, Tim Van de Cruys, Lieve De Wachter, Frieda Steurs en Juliet … [Lees meer...] over21 juni 2024: Studiedag over Generatieve AI
Onthoofdlettering
Mijn vooroordelen gaan soms zo snel, dat het nog best een klus is ze te reconstrueren. Onlangs zag ik een optreden aangekondigd van de fantastische bassiste-zangeres Esperanza Spalding. Mijn aandacht werd echter opgezogen door de spelling van haar naam, die ze onthoofdletterd had tot esperanza spalding. Waarna mijn conclusie over me heen rolde. Zwart, activisme, … [Lees meer...] overOnthoofdlettering
Poulidor is een eponiem
'In Frankrijk was Poulidor altijd een buitengewoon populaire coureur geweest: een ware volksheld, met een hoge aaibaarheidsfactor. Nog tientallen jaren nadat hij was gestopt werd elke fietser in Frankrijk aangemoedigd met 'allez Poupou!' En nog altijd als de naam Poulidor valt wordt er geroepen: Poupou! Ja, die kennen we, dat was de eeuwige tweede. Poulidor heeft een … [Lees meer...] overPoulidor is een eponiem
Een wolf in de klas
Kranten vormen een bijzonder interessante bron voor taalkundig, letterkundig en historisch onderzoek. Al vanaf de zeventiende eeuw worden er in de Lage Landen kranten gedrukt waarin de lezers kennis konden nemen van belangrijke nationale en internationale politieke en militaire gebeurtenissen, zoals staatsbezoeken, veldslagen en vredesonderhandelingen. Daarnaast vormden kranten … [Lees meer...] overEen wolf in de klas
Video: Wat is de huidige status van het Gronings?
Talen zijn constant in beweging en dat geldt ook voor de streektalen in Nederland. Face of Science Hedwig Sekeres onderzoekt klankveranderingen in het Gronings. Veranderen sommige dialecten van het Gronings bijvoorbeeld meer dan anderen? Hoe zit het met de schrijftaal? En worden juist de conservatieve of de innovatieve dialecten beter gewaardeerd door sprekers? … [Lees meer...] overVideo: Wat is de huidige status van het Gronings?
Alte Weisheiten
Im Jahr 1897 erschien das Buch "Das Saterland, eine Darstellung von Land, Leben, Leuten in Wort und Bild". Der Verfasser war Dr. Julius Bröring. Zu den vielen interessanten Informationen über das Saterland, die das Buch vermittelt, gehört eine lange Liste von Sprichwörtern und Redewendungen auf Saterfriesisch. Nicht weniger als 1210 von diesen geflügelten Worten hat Bröring … [Lees meer...] overAlte Weisheiten
Renata de Bies over de Surinaamse Taalraad
Maandag overleed de Surinaamse neerlandicus Renata de Bies. Twee jaar geleden sprak ik met haar voor het tijdschrift Onze Taal, omdat ze toen net voorzitter was geworden van de Nationale Taalraad voor Suriname. Met toestemming van de redactie van Onze Taal herpubliceer ik dat interviewtje hier. De eerste plannen waren er al in 2011, maar het duurde tot afgelopen december … [Lees meer...] overRenata de Bies over de Surinaamse Taalraad
Overleden: Renata de Bies
Ons bereikt het bericht dat afgelopen maandag 13 mei 2024 de bekende Surinaamse taalkundige Renata de Bies is overleden. De Bies was gespecialiseerd in het Surinaams Nederlands, maar droeg daarnaast ook de andere talen van Suriname een warm hart toe. Bestuurlijk was zij actief als decaan van de subfaculteit Geesteswetenschappen van de Anton de Kom Universiteit in Suriname, en … [Lees meer...] overOverleden: Renata de Bies
21 mei 2024: lezing over creooltalen
Op 21 mei organiseert de opleiding Franse taal en cultuur van de Universiteit Leiden een lezing over creooltalen. De Engelstalige lezing wordt gegeven door Marlyse Baptista, hoogleraar aan de universiteit van Pennsylvania en een toonaangevende expert op het gebied van creooltalen. Zij is in Leiden in verband met een workshop over creooltalen die een dag later plaats zal … [Lees meer...] over21 mei 2024: lezing over creooltalen
De Urheimat van het Proto-Indo-Anatolisch
Het vorige blogje eindigde met de conclusie dat het er sterk op lijkt dat het Proto-Indo-Europees en het Proto-Anatolisch afstammen van dezelfde oertaal, die linguïsten aanduiden als Proto-Indo-Anatolisch ofwel PIA. Voor deze constatering is zowel taalkundig als DNA-bewijs. Nu zijn er aanzienlijke verschillen tussen deze twee prototalen. Zo hebben de Indo-Europese talen drie … [Lees meer...] overDe Urheimat van het Proto-Indo-Anatolisch
De “Urheimat” van de Indo-Europese talen
In het vorige blogje vertelde Gert Knepper al over de ontdekking en reconstructie van het Proto-Indo-Europees, de moedertaal van allerlei Europese en Aziatische talen. Die talen worden inmiddels ook gesproken in Afrika, Amerika en Australië, en dat komt doordat migranten hun linguïstische erfgoed meenamen. Zo komen allerlei nieuwe vragen op: door welke migraties zijn de … [Lees meer...] overDe “Urheimat” van de Indo-Europese talen
Proto-Indo-Europees in de Breestraat
Je zou de talen die in Europa worden gesproken in groepen kunnen verdelen, realiseerde de Leidse hoogleraar Joseph Scaliger (1540-1609) zich. Groepen van talen die op elkaar lijken. Neem bijvoorbeeld het woordje ‘god’. In het Duits luidt dat Gott, in het Engels god, in het Noors gud: groep 1. Maar het Franse woordje dieu lijkt daar in de verste verte niet op, evenmin als het … [Lees meer...] overProto-Indo-Europees in de Breestraat
Make a short conversation
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen (5.2) In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. In dit stukje kijken ze naar de positie en kennis van het Engels in het lager onderwijs in … [Lees meer...] overMake a short conversation
Call for papers: Dei fan de Fryske Taalkunde 2024
13e Dei fan de Fryske taalkunde || 25 oktober 2024 || Ljouwert De Fryske Akademy organisearret op freed 25 oktober de 13e Dei fan de Fryske taalkunde. De dei is ornearre foar elkenien dy't direkt of yndirekt dwaande is mei de taalkunde fan it Frysk. Wy ferwolkomje foarstellen dy’t har rjochtsje op it Frysk fanút alle ferskate hoeken fan de taalkunde. Te tinken falt oan: … [Lees meer...] overCall for papers: Dei fan de Fryske Taalkunde 2024
