Een tijd geleden stelde iemand mij een verrassende vraag: 'Yoïn, zijn er meer talen op de wereld waarin sommige maandnamen dezelfde uitspraak hebben als voornaamwoorden? In het Nederlands heb je mei en mij, en juli en jullie.' Ik raakte even van mijn à propos. Juli en jullie spreek je toch niet hetzelfde uit? Ik niet althans. Maar zij wel - en wat blijkt: ze is lang niet de … [Lees meer...] overZeggen juli dat ook?
taalvariatie
Hoe goed ken jij je Jiddisch, goochemerd?
In 1969 namen onderzoekers van het Meertens Instituut een gesprek op tussen twee Amsterdamse, Joodse dames, die geboren waren in 1890 respectievelijk 1900 en herinneringen ophaalden aan hun jeugd. De opname werd gemaakt door de bekende taalkundige Jo Daan (vereeuwigd in Het bureau van J. Voskuil). De gespreksleider was A. Poolman, die tijdens het gesprek vertelt dat hij een … [Lees meer...] overHoe goed ken jij je Jiddisch, goochemerd?
Kitaab-Hollands
Wat het recent verschenen boek Afrikaans Linguistics heel duidelijk maakt: hoe rijk het Afrikaans is, hoeveel variatie het kent, hoeveel verschillende taalvormen er onder vallen. Er is zelfs een vorm van Afrikaans waarvan sommige geleerden beweren dat het een aparte taal is: het Kaaps, dat (natuurlijk) gesproken wordt in en rondom Kaapstad en dat soms ook wel Afrikaaps wordt … [Lees meer...] overKitaab-Hollands
Het belang van minderheidstalen
"Soms moet je ver weg gaan om jezelf te vinden" Wat is het belang van minderheidstalen? En hoe nauw zijn de belevingswereld en de taal die je spreekt verbonden? In de FryslânDOK 'In mijn dromen hoor ik je' volgt filmmaker Murk-Jaep van der Schaaf theatermaker Wessel de Vries tijdens het Europese project 'Phõne'. Dat is een cultureel project om de diversiteit van Europese … [Lees meer...] overHet belang van minderheidstalen
TAALVARIATIE IN BEELD!?
Het Nederlands varieert van plaats tot plaats en van land tot land. Hoe beoordelen Nederlandstaligen die variatie? Zijn ze zich er eigenlijk wel van bewust? Die vragen willen onderzoekers van de Universiteit Gent beantwoorden. Via een online enquête brengen ze de overtuigingen van Nederlandstaligen wereldwijd in kaart. Jongvolwassen Nederlanders gezocht! In de voorbije … [Lees meer...] overTAALVARIATIE IN BEELD!?
Verschenen: Taal en Tongval 76.2
Zojuist is Taal en Tongval Volume 76, Issue 2, 2024 verschenen. Deze aflevering bevat de volgende bijdragen: Het gehele tijdschrift is via open access gratis beschikbaar. … [Lees meer...] overVerschenen: Taal en Tongval 76.2
Te verschijnen: Grenze(n)loze taal. Een veelzijdige blik op taalvariatie
Kunnen talen bedacht worden? Wat hebben koeien te maken met taalonderzoek? En hoe beïnvloeden jongeren de Nederlandse taal? Het nieuwjaarsboek van het Meertens Instituut, Grenze(n)loze taal, neemt je mee op een fascinerende reis langs de veelzijdigheid van taal en taalgebruik. Het boek verschijnt op 21 januari 2025 en is nu al online te bestellen. Grenzen stellen, bewaken of … [Lees meer...] overTe verschijnen: Grenze(n)loze taal. Een veelzijdige blik op taalvariatie
Taalvariatie in beeld?
Het Nederlands varieert van plaats tot plaats en van land tot land. Hoe beoordelen Nederlandstaligen die variatie? Zijn ze zich er eigenlijk wel van bewust? Die vragen willen onderzoekers van de Universiteit Gent beantwoorden. Via een online enquête brengen ze de overtuigingen van Nederlandstaligen wereldwijd in kaart. Nederlanders gezocht! In de voorbije maanden namen al … [Lees meer...] overTaalvariatie in beeld?
Winterse liefde in het Middelnederlands
Welk seizoen is het best geschikt voor het bedrijven van de liefde? In het veertiende-eeuwse Middelnederlandse toneelstuk Vanden Winter ende vanden Somer zijn de meningen verdeeld. Verdedigers van de zomer beweren dat de hitte voor zwoele gevoelens zorgt, terwijl voorstanders van de winter van mening zijn dat de kou mensen nader tot elkaar brengt. Een betoog ten gunste van de … [Lees meer...] overWinterse liefde in het Middelnederlands
Duivens (Liemers, Kleverlands) en Frans
Het Duivens, een Liemerse versie van het Kleverlands, heeft enkele opmerkelijke verschijnselen gemeen met het Frans, zoals ‘liaison’ en ‘enchaînement’. Het verschijnsel ‘liaison’ betreft het verschil in de uitspraak van bijvoorbeeld de t in accent grave en accent aigu. De t is bij accent grave niet te horen, maar wel bij accent aigu. Bovendien doet zich hier ‘enchaînement’ … [Lees meer...] overDuivens (Liemers, Kleverlands) en Frans
22 november 2024: Taal-en-Tongvalcolloquium ‘Taal en inclusie’
Op 22 november 2024 vindt aan de Universiteit Gent het jaarlijkse Taal-en-Tongvalcolloquium plaats. Het thema van deze editie is ‘Taal en inclusie’ en richt zich op empirische benaderingen van de relatie tussen taaldiversiteit en maatschappelijke inclusie. Erez Levon (Universität Bern), Henk Pander Maat (Universiteit Utrecht) en Katrijn Maryns (Universiteit Gent) … [Lees meer...] over22 november 2024: Taal-en-Tongvalcolloquium ‘Taal en inclusie’
Vacature opstartbeurs doctoraatsbursaal rond het thema accent bias in onderwijscontexten
Doctoraatsbursaal Uiterste inschrijvingsdatum: 7 oktober 2024 00:00Vakgroep/directie/dienst: LW22 – Vakgroep Vertalen, tolken en communicatieType contract: Contract van bepaalde duurDiploma: Je beschikt over een masterdiploma in een domein dat relevant is voor het onderzoek (bijvoorbeeld Vertalen, Tolken, Meertalige Communicatie of Taal- en Letterkunde).Bezettingsgraad: … [Lees meer...] overVacature opstartbeurs doctoraatsbursaal rond het thema accent bias in onderwijscontexten
O-ranje
Een van de gevolgen van de Nederlandse deelname aan het EK voetbal is dat we één woord een stuk meer dan anders horen: oranje. Met de uitspraak van dat woord is iets bijzonders aan de hand: in de mond van veel Nederlanders krijgt oranje een uitspraak die afwijkt van wat je zou verwachten: o-ranje, met de o van zo. Waarom wijkt die uitspraak … [Lees meer...] overO-ranje
Alsjeblieft: De Lyrisch-website met meer dan 80 literaire teksten voor het NVT-onderwijs!
NVT-scholieren enthousiast maken voor Nederlandse literatuur – dat is het doel van het Lyrisch!-project. Nu presenteren wij trots een website boordevol korte en krachtige literatuur voor beginners en gevorderden in het NVT-onderwijs. Rond 80 teksten – veel poëzie, maar ook verhalen en drama. De thema’s sluiten zo veel mogelijk aan bij onderwerpen die spelen in de les … [Lees meer...] overAlsjeblieft: De Lyrisch-website met meer dan 80 literaire teksten voor het NVT-onderwijs!
Gouds Marokkaans Nederlands
Jarenlang heeft Khalid Mourigh onderzoek gedaan naar de specifieke eigenschappen van het 'Marokkaans Nederlands', de specifieke vorm van Nederlands die door Marokkaanse jongeren gesproken wordt, en om preciezer te zijn naar de taal van de Marokkaanse jeugd in Gouda – een interessante plaats voor dit soort onderzoek omdat er naar verhouding veel Marokkaanse families wonen die … [Lees meer...] overGouds Marokkaans Nederlands
Ontwaakt, verworpenen
In Bea Vianens roman Sarnami, hai (1969) viel me een lidwoord op. Het komt tweemaal voor, vlak na elkaar, bij het achttienjarige personage Radj. Dat hij nog ‘een werk’ moet zoeken en dat hij ‘een werk’ heeft gevonden. Onnadenkend gewend ben ik dit substantief aan te treffen zonder lidwoord. Wie buiten de arbeidsmarkt staat, zoekt en vindt ‘werk’. Dan is dat … [Lees meer...] overOntwaakt, verworpenen
4e Dr Lou Spronck-lezing terugkijken
De 4e Dr Lou Spronck-lezing is in september gegeven door Miet Ooms. De titel luidde: 'Algemeen Nederlands of eigen Nederlands? Over het Nederlands dat we delen en dat ons soms scheidt'. Over de Dr Lou Spronck-lezing De leerstoel Taalcultuur in Limburg (Universiteit Maastricht, Faculty of Arts and Social Sciences FASoS) heeft in 2016 de Dr. Lou … [Lees meer...] over4e Dr Lou Spronck-lezing terugkijken
Een talige tegenstelling tussen de rand en de rest van Nederland: laten we wel wezen
In de politiek zouden ze er een commissie voor instellen of naar een ander hulpmiddel grijpen om dat akelig onregelmatige werkwoord dat ik maar zijn noem wat in het gareel te brengen. Zijn? Of liever wezen of bennen? Of issen? Alleen al in het enkelvoud ik ben en jij bent (kennelijk van dat werkwoord bennen), … [Lees meer...] overEen talige tegenstelling tussen de rand en de rest van Nederland: laten we wel wezen
Een taal is een dialect met een leger en een vloot
Gesprek met Jos Swanenberg Taalkundige Khalid Mourigh gaat in gesprek met dialectdeskundige Jos Swanenberg, verbonden aan de universiteit van Tilburg en aan het Meertens Instituut, over het onderzoek van laatstgenoemde. Swanenberg houdt zich bezig met de verdwijnende verscheidenheid van de Nederlandse taal in tijden van mondialisering. Ooit telde alleen al het … [Lees meer...] overEen taal is een dialect met een leger en een vloot
24 maart 2023: Dag van de Nederlandse Spraakkunst
De 14de Dag van de Nederlandse Spraakkunst vindt plaats op vrijdag 24 maart 2023, bij het Meertens Instituut in Amsterdam. Het overkoepelende thema van de dag is “Individuele variatie en het Nederlandse taalsysteem”. Het programma bestaat uit vier blokjes, met telkens eerst een hoofdlezing, daarna een respondent die een aantal vragen en opmerkingen formuleert en ten slotte een … [Lees meer...] over24 maart 2023: Dag van de Nederlandse Spraakkunst
‘Heb je ook sibbelings?’
Als rasechte introvert ben ik een ramp met ‘small talk’: het keuvelen over koetjes en kalfjes waarbij het niet om de inhoud van het gesprek gaat, maar gewoon om het feit dat je een gesprekje hebt. Ik kán het gewoon niet, lijkt het wel, en het voelt altijd zo gekunsteld. ‘Heb je ook broers of zussen?’ is zo’n standaard ‘small talk’-vraag – weinig mensen zullen intrinsiek … [Lees meer...] over‘Heb je ook sibbelings?’
Call for papers: Taal en Tongval 2022
see below for English version Micro- en macrovariatie:Verschillende visies in onderzoek naar taalvariatie en taalverandering Het thema van Taal en Tongval 2022 is ‘Micro- en macrovariatie: Verschillende visies in onderzoek naar taalvariatie en taalverandering’. Het colloquium vindt plaats in de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren (KANTL) in Gent op 18 … [Lees meer...] overCall for papers: Taal en Tongval 2022
Veel bla bla, weinig boem boem
De uitdrukking to keep your eyes peeled (‘alert blijven’) is waarschijnlijk niet gebaseerd op historisch Brits politicus Sir Robert Peel. Dat was een teleurstelling voor de presentatoren van het Breakfast programma van BBC Radio. Ze vroegen me nog hoe ik de uitdrukking in het Nederlands zou vertalen, maar ik had zelf nogal moeite om … [Lees meer...] overVeel bla bla, weinig boem boem
De hamvraag: is het ‘vegan’ of ‘veganistisch’?
Nog steeds herinner ik me het precieze moment waarop ik erachter kwam waar vlees van werd gemaakt. Een jaar of zes moet ik zijn geweest, toen ik samen met mijn moeder een etentje had bij mijn oom. Op mijn vraag wat we gingen eten, was het antwoord: lamsvlees! Verwarring volgde – waarom heette het lamsvlees? Het werd toch niet van lammetjes gemaakt…? ‘Jawel,’ antwoordde mijn oom … [Lees meer...] overDe hamvraag: is het ‘vegan’ of ‘veganistisch’?
Vaat of afwas?
Zeg je afwas of vaat? En als het antwoord allebei is: wat is dan het verschil? Wat vooraf ging In oktober 2021 ontketende Jan Renkema onbedoeld een discussietje toen hij in zijn Verwarwoordenboek het paar ‘afwas-vaat’ behandelde. Volgens Renkema is er een klein betekenisverschil, maar het is moeilijk om precies te zeggen wat. Hij besluit dat het … [Lees meer...] overVaat of afwas?
