Klein stukje over een literaire stijlfiguur en dan snel naar de taal in de Tweede Kamer? In zijn Sachwörterbuch der Literatur schrijft Gero von Wilpert (Stuttgart 1969:322) dat een Hendiadyoin – bij ons vaker hendiadys genoemd – een retorische figuur is die in de Oudheid en in de Barok erg geliefd was. Twee woorden met dezelfde betekenis konden daarbij gekoppeld worden tot … [Lees meer...] overDe route van “hel en verdoemenis” door de Plenaire Zaal
uitdrukkingen
De hakken uit het zand
Met beide voeten of met beide benen ergens op of in staan wekt vertrouwen, want het betreft mensen van wie als het ware beweerd wordt dat dezen in of door de praktijk geschoold zijn. Is het rond het jaar 2000 dat er talig een duidelijke stap in de ontwikkeling ervan gezet wordt? Premier Kok zegt in 2001 volgens de Handelingen (sprekend over noodvaccinaties): “Door de … [Lees meer...] overDe hakken uit het zand
Ben je betoeterd?
De juf van groep vijf vraagt aan kinderen die iets doen wat volgens haar over de schreef gaat: 'Ben je betoeterd?' Mijn dochter kwam er daardoor nu ook mij thuis, en informeert nu ook regelmatig naar mijn staat van betoeterdheid. Ik vind dat vreemd. Voor mijn taalgevoel kun je de vraag naar het betoeterd zijn eigenlijk niet stellen zonder graadaanduiding: 'ben je nu helemaal … [Lees meer...] overBen je betoeterd?
De hond in de pot vinden
Spreekwoord om de week • “ De hond in de pot vinden" Zo laat aankomen dat het eten al op is. Soms heb je van die spreekwoorden of uitdrukkingen die gewoonweg leuk zijn. Ze rollen makkelijk van de tong of ze klinken grappig. De hond in de pot vinden vind ik zelf ook echt in deze categorie vallen, waarschijnlijk door het beeld dat het bij mij oproept. Maar waar komt deze … [Lees meer...] overDe hond in de pot vinden
De bloemetjes buitenzetten
Spreekwoord van de week • “ De bloemetjes buitenzetten” Het ervan nemen en flink feest vieren. De (studenten)vakantie zit erop en dat betekent dat ik sinds vorige week weer volop aan de slag mag als student! Maar het betekent ook dat het spreekwoord van de week weer terug is - reden voor feest als je het mij vraagt! En bij feest denk ik altijd maar aan één … [Lees meer...] overDe bloemetjes buitenzetten
Nog een deuk in een pakje boter
Sinds ik in het laatste kwart van de jaren ‘70 van de vorige eeuw de uitdrukking “geen deuk in een pakje boter kunnen slaan” hoorde van een volleyballer (te weten Paul van Sliedrecht), denk ik concreet dus aan een beweging uit de sport; volleybal allereerst maar het kan ook tennis zijn. Dat verandert niets aan de betekenis die op een persoon betrekking heeft, ‘werkelijk zeer … [Lees meer...] overNog een deuk in een pakje boter
Wij van WC-Eend
Spreekwoord van de week • “Wij van WC-Eend” Advies geven in overeenstemming met je eigenbelang Mogelijk trek je bij het lezen van de titel al een wenkbrauw op: “is dat wel een spreekwoord?” Een begrijpelijke vraag, dit is immers de slagzin van een populaire reclame uit 1989 van het merk WC-Eend waarin ‘experts’ van het bedrijf zelf hun eigen product aanprijzen: … [Lees meer...] overWij van WC-Eend
Veel bla bla, weinig boem boem
De uitdrukking to keep your eyes peeled (‘alert blijven’) is waarschijnlijk niet gebaseerd op historisch Brits politicus Sir Robert Peel. Dat was een teleurstelling voor de presentatoren van het Breakfast programma van BBC Radio. Ze vroegen me nog hoe ik de uitdrukking in het Nederlands zou vertalen, maar ik had zelf nogal moeite om … [Lees meer...] overVeel bla bla, weinig boem boem
Waar zijn de kleinkinderen van Natasja Froger (54) logeren?
Door Ronny Boogaart Euh, ja, ik heb de app van RTL Boulevard op mijn telefoon. Als je die opent, kleurt je hele scherm fel oranje, dus je moet daar in gezelschap een beetje mee oppassen. Ik zou er ook niet over begonnen zijn als ze daar niet regelmatig zo onhandig formuleerden. Neem nou dit bericht van 9 februari jl. Natasja Froger (54) kan haar geluk niet op. Dit weekend … [Lees meer...] overWaar zijn de kleinkinderen van Natasja Froger (54) logeren?
Een begrafenis in Nijmegen is gezelliger dan een bruiloft in Arnhem
Door Marten van der Meulen Gisteren aan de lunch vertelde collega Johan Oosterman dat hij bij een boekpresentatie in Nijmegen was geweest. Een terugkerend thema bij Nijmeegse panelbijeenkomsten en dergelijke is blijkbaar het (al dan niet schertsend) kwaadspreken over Arnhem. Nu was dat ook gebeurd, en wel door gebruik te maken van een interessant gezegde. Een van … [Lees meer...] overEen begrafenis in Nijmegen is gezelliger dan een bruiloft in Arnhem
Ik blog me helemaal kleurenblind
Door Marten van der Meulen Waar we ons de laatste tijd bezighielden met serieuze en belangrijke factchecks en het aan de kaak stellen van wéér een staaltje alarmisme over het Engels, daar is het nu weer tijd om te schrijven over de lichtere dingen des taals. Houd je van je taal, dan vier je die, door bijvoorbeeld te kijken naar fijne Franse woorden, … [Lees meer...] overIk blog me helemaal kleurenblind
Het koelt af als een baksteen
Door Marc van Oostendorp Waaraan denkt een Nederlander als hij denkt aan een baksteen? Aan iets stevigs, aan iets bruins, aan iets waarvan je grote stapels op elkaar kunt leggen, met een beetje cement ertussen, om een muurtje te bouwen? Mis. Een Nederlander denkt aan iets dat omlaag gaat. Wat die verticale tocht ook moge maken. Ik werd erop gewezen door een taalgevoelige … [Lees meer...] overHet koelt af als een baksteen
De bus kwam van links
Door Ad Foolen In het praatprogramma Pauw (30 oktober, minuut 36) vertelt een man over een onverwacht telefoontje waarin hij een onaangename mededeling moest vernemen. Hij vervolgt: “Daar schrok ik van, toen kwam de bus van links”. Uit de context kunnen we opmaken dat de spreker met de uitdrukking toen kwam de bus van links wil zeggen dat hij bij het horen van het onaangename … [Lees meer...] overDe bus kwam van links
Je eigen schaduw
Door Siemon Reker In het nieuws is weer de eigen schaduw. Niet zozeer terug van weggeweest maar hoog op het lijstje van veelgebruikt idioom in de Tweede Kamer. Wilders (PVV) gebruikte het deze week driemaal in het debat na de mislukking van de eerste poging van Edith Schippers (VVD, CDA, D66, GroenLinks) in een poging uitgenodigd te worden om aan de formatietafel aan te … [Lees meer...] overJe eigen schaduw
‘Lucht en leegte’ komt helemaal niet uit de bijbel!
Door Marc van OostendorpDe Nieuwe Bijbelvertaling heeft de Donald Duck gehaald. Dat onthaalt Ton den Boon in zijn nieuwe boekje Een lust voor het oog, waarin hij bijbelse uitdrukkingen verzamelt die in de omgangstaal terecht zijn gekomen: "Guus Geluk typeerde de gevoelens van zijn neef Donald Duck voor Katrien eens als 'alleen maar lucht en leegte'."Die uitdrukking … [Lees meer...] over‘Lucht en leegte’ komt helemaal niet uit de bijbel!
Even kijken hoor
Door Marc van Oostendorp Een van de raarste dingen die ik regelmatig zeg is even kijken hoor. En ik ben niet de enige. Het is inmiddels een algemeen gangbare Nederlandse uitdrukking geworden, en buitenlanders kunnen op het Internet zelfs nazoeken hoe het zinnetje moet worden uitgesproken. Ik ken sprekers die het ongeveer iedere drie minuten zeggen. Zo ver durf ik … [Lees meer...] overEven kijken hoor
Na een kort ziekbed
Ik had ter voorbereiding op de komst van de begrafenisondernemer gisterenavond alvast een tekstje geschreven. "Na een kort ziekbed", waren de eerste woorden. "Daar maken we maar van kortstondig", zei de begrafenisondernemer, een dertiger die al twaalf jaar in het vak zat. "Nee, dat willen we niet," zei ik, terwijl ik naar mijn tante keek. … [Lees meer...] overNa een kort ziekbed
