• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Ponthus ende Sidonie : hoofdstuk 1

4 november 2012 door Willem Kuiper 3 Reacties

Een schoone ende amoruese historie van
Ponthus ende die schoone Sydonie,
welcke waren beyde van coninclijker afcoemsten: Ponthus des conincx Tybours sone, coninck van Galissien, ende Sidonie des conincx Huguets dochter, van Britanigen, seer ghenuechlijck om lesen, soo in amoreusheyt ende [in]  strijden, welcke veel wonderlijcke fortuynen van feyten van wapenen binnen sijnen leven ghehadt heeft ende namaels noch ghecroont wert coninck van Galissien ende van Britanigen.
Seer ghenuechlijck om lesen, soo in amoreusheyt ende [in] strijden,

welcke veel wonderlijcke fortuynen van feyten van wapenen binnen sijnen leven ghehadt heeft ende namaels noch ghecroont wert coninck van Galissien ende van Britanigen.

Geprint t’Antwerpen op die Lombaerdeveste,
tegenover Die gulden Hant,
by mi Niclaes vanden Wouwere.
Anno 1564.

Hoofdstuk [1]
Woord vooraf

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: 16e eeuw, letterkunde, Ponthus ende Sidonie, taalkunde, teksteditie

Lees Interacties

Reacties

  1. Ingmar zegt

    5 november 2012 om 20:09

    Prachtig dat oude Nederlands, met Brabantse trekjes als genuechlijck met umlaut, ik zag ook ergens 'uut' staan en 'u' en 'mi' wat weer eerder Vlaams aandoet. Ik neem in elk geval aan dat het Antwerps in die tijd al volop de lange i's en u's diftongeerde. Of zouden deze middeleeuws aandoende vormen erop wijzen dat er wellicht tòch al een oudere 'Dietse' vertaling was geweest en dat deze (mede) als basis voor deze Antwerpse werd genomen?

    Het oude Frans is ook heel interessant, je ziet dat het nog dichter bij zijn Romaanse zustertalen stond dan modern Frans, bv mout = veel ipv beaucoup (it. molto/sp. mucho/ptg. muito), veul = wil ipv veux, viel = oud ipv vieux, nostre = onze ipv notre,
    germain = neef ipv cousin (sp herman, ptg irmão)
    Toch vind ik het toenmalige Frans nog haast beter te lezen dan het Nederlands van toen, omdat dit laatste verder van zijn moderne opvolger lijkt te staan dan het eerste van de zijne.

    Beantwoorden
  2. Ingmar zegt

    8 november 2012 om 19:03

    Willem Kuiper, ik ben benieuwd naar uw mening en die van anderen met verstand over Middelnederlands taalgebruikt over bovengenoemde opmerkingen over de Brabantse, Vlaamse en/of archaïsche taal van P

    Beantwoorden
  3. Willem Kuiper zegt

    6 januari 2013 om 18:14

    Niet gewend dat er op mijn bijdragen aan 'Neder-L' gereageerd wordt, lees ik vandaag pas bij toeval de opmerkingen hierboven.

    Het laat-middeleeuwse Franse proza is doorgaans heel goed leesbaar, zeker in een kritische editie, en inderdaad vaak helderder en duidelijker dan de Middelnederlandse vertaling. Sterker nog, meer dan eens heb je het origineel nodig om de vertaling te begrijpen. Geldt ook, en in nog sterkere mate voor vertalingen uit het Latijn. Wanneer, waar, door wie en voor wie de Middelnederlandse vertaling gemaakt werd, is onbekend en zal bij gebrek aan archivalia ook wel onbekend blijven.

    Onder voorbehoud kan ik na het editeren van zo'n dertig 'hoofdstukken' meedelen dat de taal van de vertaling Brabants is. Maar … niet het Brabants dat in Antwerpen omstreeks 1564 gesproken en geschreven werd. De taal (en spelling) van de vertaling is nog 'middeleeuws'. Opvallend is ook de 'ouderwetse' druk van Vanden Wouwere. De manier bijvoorbeeld waarop de tekst geïnterpungeerd is – of juist niet – doet (veel) ouder aan dan 1564.

    Nu kwam het wel vaker voor dat een drukker een 'oude' tekst op de pers legde. Als Geraert Leeu in 1482 de 'Destructie van Jherusalem' drukt, gebruikt hij als 'kopij' een proza-redactie uit 1361. Iets dergelijks zal m.i. ook gebeurd zijn met 'Vanden proprieteyten der dinghen', die in 1485 door Jacobus Bellaert te Haarlem gedrukt werd, De tekst die hij afdrukt is veel ouder dan 1485. Naar ik vermoed heeft ook Niclaes vanden Wouwere een 'oude' tekst gebruikt. Kan niet zeggen in handschrift of in druk. Vooralsnog denk ik dat de taal van 'Ponthus ende Sydonie' niet representatief is voor het Antwerps van 1564.

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Willem Bilderdijk • De Noordsche taal

U, Zustertaal der echt Germaansche spranken,
Uit eenen wel met de onze voortgevloeid,
U vlieten ook mijn Nederlandsche klanken;
Herbloei ook gy, als onze rank herbloeit!

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

VERKEER

Als hielden handen opgeheven naar
een lus zich vast in openbaar vervoer,
zie ik de bomen en hoe roerloos blad
zich vastklemt aan de takken die zich spreiden.

Bron: datering: 1973; postuum gepubliceerd in Tirade, maart-april 1992

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

Online (zomer)cursus Dutch for Reading Knowledge

Online (zomer)cursus Dutch for Reading Knowledge

24 mei 2025

➔ Lees meer
31 oktober 2025: Nedersaksisch symposium

31 oktober 2025: Nedersaksisch symposium

23 mei 2025

➔ Lees meer
26 mei 2025: promotie Viorica Van der Roest

26 mei 2025: promotie Viorica Van der Roest

22 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

sterfdag
1986 Anton Reichling
➔ Neerlandicikalender

Media

Memory, War and Translation

Memory, War and Translation

22 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Van Hogwarts naar Zweinstein

Van Hogwarts naar Zweinstein

20 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Verschenen: Romanreuzen

Verschenen: Romanreuzen

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d