Het lijkt een sympathiek betoog, dat Erno Mijland houdt op de website Onderwijs van morgen: de spelling moet nu eens radicaal vereenvoudigd worden. Mijland heeft daar duidelijk geen persoonlijk belang bij — hij werkt als eindredacteur dus hij heeft er baat bij als hij hoge tarieven kan rekenen voor de vele typefouten die hij moet verbeteren.
Hij ziet vooral een maatschappelijk belang: er wordt te veel onderwijstijd verspild aan het leren van onzinnige spellingregels. Bovendien wordt de schriftelijke communicatie door (onder andere) het internet gedemocratiseerd en, zoals Mijland schrijft, ‘een expert in houtbewerking, fietsreparatie of metselwerk is niet per definitie een spellingheld.’
Ik ben het met allebei de argumenten eens. Maar ik deel de conclusie niet.
Het probleem met vereenvoudigde spellingregels (laten we zeggen: we schrijven voortaan ‘hij vint’ en ‘onmiddelijk’ en ‘ginekoloog’) is, naar mijn idee: dan hebben we nog steeds regels. En dan zijn er nog steeds mogelijkheden om het fout te doen. Dan mag je ineens niet meer schrijven ‘hij vindt’ of ‘onmiddellijk’ of ‘gynaecoloog’. En ik zie geen reden waarom dat niet zou mogen.
Ik ben voor: afschaffen van alle spellingregels. Die zijn namelijk onzin, ze dienen geen enkel zinnig doel.
In de eerste plaats zullen mensen ook zonder expliciete regels min of meer hetzelfde blijven schrijven, je schrijft namelijk om begrepen te worden, en dan ben je niet gebaat bij een plotseling zeer afwijkend woordbeeld. Er zijn per slot van rekening ook geen uitspraakregels en toch praten de mensen niet zomaar naar believen, zoals het hen uitkomt.
In de tweede plaats blijkt het al decennialang helemaal niet zo eenvoudig om eenvoudige regels te maken. Iedere regel die je bedenkt stuit al snel op voorbeeldwoorden die er dan volgens sommigen vreemd uit zouden zien. Wie zoiets ingewikkelds als spelling, dat kluwen van hele en halve regelmatigheden die nu eens zijn ingegeven door de taalgeschiedenis en dan weer door allerlei opvattingen over wat ‘logisch’ is, probeert te vereenvoudigen, verslikt zich gegarandeerd.
Inderdaad, er wordt veel te veel tijd besteed in het onderwijs aan idiote spellingregels omdat de kinderen wordt wijsgemaakt dat ze deze later nodig hebben bij het schrijven van sollicitatiebrieven. Inderdaad, het is onzin om van iedere houtbewerker te verlangen dat hij al die rare regeltjes leert, inclusief de veranderingen die er om de zoveel tijd in worden aangebracht. Laten we er dus mee ophouden. Weg met die spellingregels.
Ik moet toegeven dat er één argument is dat nog steeds wel voor regels pleit: om Erno Mijland aan een basisinkomen als corrector te voorzien. Hij lijkt me een sympathieke man, en ik gun het hem van harte. Maar ik ben toch bang dat hij als het aan mij lag naar een andere bron van inkomen moest omzien,
Eindredacteur is meer dan corrector
In dit bericht wordt een ernstig misverstand in stand gehouden, namelijk dat een eindredacteur een ‘corrector’ zou zijn die met Groene boekje en een Dikke Van Dale in de hand (of onder de knop) ijverig op spelfouten jaagt.
Al zouden vanaf vandaag alle auteurs geen enkele spelfout meer maken (zelfs niet in vaktermen en in woorden zoals ‘onmiddellijk’), dan nog zouden eindredacteuren prima hun brood kunnen verdienen. Zij zorgen bijvoorbeeld voor een informatieve of pakkende titel, voor een duidelijke alinea-indeling en voor duidelijke koppen en tussenkopjes. Zij geven uitleg waar dat nodig is, controleren of referenties en literatuurlijst correct zijn en geven uitleg bij een ingewikkelde figuur. En uiteraard zorgen zij ook voor een duidelijke zinsstructuur en grammaticaal correct taalgebruik. Daarnaast verbeteren zij inderdaad ook spelfouten en, niet onbelangrijk, controleren getallen en percentages. Kortom, zij fungeren als intermediair bij informatieoverdracht en maken van een gemiddelde ‘schrijverstekst’ een ‘lezerstekst’.
Deze eindredacteur is daarom een beetje droevig als je hem ‘corrector’ noemt.
Martin Kabos, eindredacteur
In wiens opdracht werken die eindredacteuren-correctoren zoal? Dat zullen vaak instanties zijn die zich nu al geen lor hoeven aan te trekken van spellingsregels. Kranten, bedrijven, noem maar op. Wat dat betreft bestaat de wereld zonder idiote spellingregels allang. Wat zou er dan veranderen als de officiële spelling zou worden afgeschaft? Weinig, denk ik. Er zullen allerlei spellingnormen blijven bestaan, maar nu ongeschreven. Het enige is dat het onderwijs zich op andere zaken kan richten. Is dat wenselijk? Misschien. Maar goed spellen zal dan iets zijn voor bevoorrechten. Zij zullen zich die ongeschreven regels echt wel eigen maken. Maar de rest wordt het bos in gestuurd.
Ik denk dus dat de afschaffing van spellingsregels uiteindelijk een averechts effect zullen hebben. Tenzij, in een ideale wereld, iedereen er op een dag van doordrongen raakt dat spelling volkomen onbelangrijk is. Maar dwing dat standpunt maar eens af…
Interessante gedachte… ik probeer me nog wel even voor te stellen hoe je dan als kind leert schrijven. Er zal toch iets van een uitgangspunt moeten zijn? Dat lijkt me dan – naar analogie van leren spreken – de voorhanden zijnde geschreven taal.
Overigens, mijn basisinkomen komt niet uit corrigeren van teksten, maar uit het verzorgen van trainingen en workshops in het onderwijs. Toekomstgerichtheid, onder andere door gebruik te maken van eigentijdse media, is mijn thema. Maar… altijd fijn als mensen je een inkomen gunnen ; )
Quote: "Er zijn per slot van rekening ook geen uitspraakregels en toch praten de mensen niet zomaar naar believen, zoals het hen uitkomt."
Er zijn inderdaad geen uitspraakregels, en als die al zouden bestaan, dan zou het nog niet mogelijk zijn om alle regionale dialecten te onderdrukken. Diezelfde dialecten zorgen er trouwens voor dat er een hoop mensen zijn die, in uw woorden, "zomaar naar believen, zoals het hen uitkomt [praten]" wat betreft de uitspraak.
Het lijkt me niet zinnig om schrijf- en spreektaal met elkaar te vergelijken, aangezien de eerste aan de basis staat van de tweede: als het geschreven woord 'onmiddellijk' nooit aan de taal was toegevoegd, was het ook nooit zo frequent uitgesproken. Daarnaast is spreektaal vaak een stuk informeler en levendiger.
En hoezo hoeven kranten zich nu al niets aan te trekken van spellingsregels, Frans? Zo te zien doen ze dat wel, een enkele uitzondering daar gelaten. Binnen een maatschappij worden nu eenmaal afspraken gemaakt en regels opgesteld die moeten bijdragen aan de veiligheid van en het wederzijds begrip tussen burgers.
Stel, alle spellingsregels worden afgeschaft. Hoe interpreteer jij de volgende vraag "Hoe bereidt je een paard?" of de krantenkop "Hoofd officier spoorloos"? Precies, om die reden zijn de spellingsregels bedacht. Ik geef trouwens toe dat deze niet altijd logisch zijn, maar waarom zijn ze dan meteen "idioot"?
Kranten zijn niet verplicht zich iets gelegen te laten liggen aan spellingregels. Ze wijken er ook weleens bewust van af. Meestal doen ze dat niet en dat is hun vrije keuze. Ze willen hun lezers niet voor het hoofd stoten, afschrikken of wegjagen door hun als fout ervaren woordbeelden voor te schotelen. Dat lijkt me heel verstandig van die kranten. Maar het blijft een keuze, en ze mogen ook een andere maken. Het onderwijs heeft die vrijheid daarentegen niet.
Die vraag over dat paard, hoe vaak zou dat echt misverstanden opleveren? Als je hem voorleest, kun je ook twee kanten op. Ik geloof niet dat zulke dingen in al die eeuwen dat er geen spelling bestond tot grote ongelukken hebben geleid.
De reactie hierboven was van mij.
Lijkt me te dwaze praat om op te reageren!