• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Je weet niet wat je weet

6 mei 2014 door Marc van Oostendorp Reageer

De taalkundige als jongeman (3)

Door Marc van Oostendorp


De leraar Nederlands! De mythische leraar Nederlands! Wie is er niet door hem geïnspireerd, voor wie zijn de poorten van de taal en de letteren niet opengegaan nadat een inspirerende docent het simsalabim uitsprak?

Ik heb in zes jaar tijd vijf verschillende leraren Nederlands gehad en nu ik met gemiddeld zo’n dertig jaar afstand terugkijk, moet ik zeggen: ze waren geen van allen bijzonder goed. Aardig, soms, jazeker, heel vriendelijk, en in sommige gevallen zelfs betrokken – ik heb nog eens meegespeeld in een door een leraar geregisseerde eenakter van Heijermans.

Maar de mogelijkheid dat een mens zijn leven ook in dienst kon stellen van de taal werd geloof ik zelfs niet aangestipt.
Aan alles wat met taal te maken had, hadden de dames en heren zelfs een uitgesproken hekel. Meneer W. in de brugklas had een warme stem en een dromerige blik waarvan niet duidelijk was op wie deze nu speciaal gericht was. “Ik vind ontleden zelf ook heel saai, jongens,” zei hij iedere keer. “Ik zou ook liever tekstverklaren. Maar dit hoort er nu eenmaal bij.”

Ik was verbijsterd, want ik vond ontleden nu juist een van de leukste dingen die er waren. En tekstverklaren (de eeuwig herhaalde vraag ‘waarnaar verwijst hij in regel 23?’) heel vervelend.

Een paar jaar later kregen we gelukkig het prachtige boek Je weet niet wat je weet in het boekenpakket. Welke goede fee het daarin gestopt heeft, weet ik nog steeds niet. In dat boek werd de taal serieus genomen, er werd, op een eenvoudig niveau, aan serieuze taalkunde gedaan. (Ik zie nu dat de methode bedoeld was voor het eerste en tweede jaar, maar ik denk dat wij hem in de derde kregen, zonder dat ik hem kinderachtig vond.)

Ik geloof niet dat er in de les veel met het boek gedaan werd, maar het veranderde mijn leven.

De titel is treffend, want hij beschrijft precies in één zin wat er zo mooi is aan de taalwetenschap. Er zit van alles in je hoofd over taal waarvan je geen weet hebt. De mooiste taalkunde is die waarin je ineens iets over je moedertaal ontdekt wat je nog niet wist, al wist je het natuurlijk al wel, want je hoorde het de hele tijd om je heen en zei het misschien zelf ook. En nóg mooier is dat je vervolgens kunt begrijpen waarom mensen dat eigenlijk zeggen.

De beste taalkunde is een cirkel. Eerst laat je zien dat iets wat alledaags lijkt bij nadere beschouwing vreselijk ingewikkeld wordt. En dan laat je zien dat dit vreselijk ingewikkelde vanuit het juiste standpunt gezien eigenlijk simpel en alledaags is. Dat weet ik dankzij Je weet niet wat je weet.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: autobiografie, ontleden, taalkunde

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

W.L. Penning • Het monster

Doller dan ooit is ’t monster losgebroken,
En menschen worden wilde beesten;
Helsch viert het kwaad zijn gloriefeesten –
Tot de overmacht heeft rechtgesproken

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

HONDSDAGEN

Niet groen rijpt het gras dit jaar,
bomen dragen hun bladeren wit,
het licht is niet uit het veld
te slaan, de dag reikt aan
de dag, in dromen zoeken
de nachten onderdak.

Bron: Uit de hoge boom geschreven, 1967

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

18 juli 2025

➔ Lees meer
19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

15 juli 2025

➔ Lees meer
1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1949 Jeroen Groenendijk
sterfdag
1963 Jan Naarding
2008 Rein Bloem
➔ Neerlandicikalender

Media

The form of the adjective in Dutch

The form of the adjective in Dutch

20 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De Literaire Letterenshow met Mustafa Stitou en Auke Hulst

De Literaire Letterenshow met Mustafa Stitou en Auke Hulst

19 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

15 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 3 Reacties

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d