• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Even kijken hoor

2 juni 2014 door Marc van Oostendorp 3 Reacties

Door Marc van Oostendorp


Een van de raarste dingen die ik regelmatig zeg is even kijken hoor. En ik ben niet de enige. Het is inmiddels een algemeen gangbare Nederlandse uitdrukking geworden, en buitenlanders kunnen op het Internet zelfs nazoeken hoe het zinnetje moet worden uitgesproken. Ik ken sprekers die het ongeveer iedere drie minuten zeggen. Zo ver durf ik zelf nog niet te gaan, maar ik hoor het toch weleens uit mijn mond komen. Terwijl ik geen idee heb wat het eigenlijk betekent.

Ja, de pragmatiek begrijp ik wel. Je zegt het wanneer je lichtelijk in paniek bent omdat je even niet meer weet wat je moet zeggen, en toch nog even aan het woord wil blijven. Het is een aanmaning aan de luisteraar om nog even zijn gemak te houden terwijl jij je gedachten aan het ordenen bent.

Maar valt er voor mij te kijken? En waarom moet jij horen? Niemand zegt even horen, kijk, met dezelfde betekenis.

De betekenis van hoor is het meest afgesleten en tegelijk kun je je er iets bij voorstellen. Ik geloof niet dat mensen het woordje in dit soort zinnen nog associëren met iets wat je met je oor doet, maar aan de andere kant correspondeert het wel met de betekenis. Ik kende vroeger een vrouw die ongeveer iedere zin die ze zei begon met moet je luisteren. (“Moet je luisteren, we vertrekken morgenochtend om half elf. Moet je luisteren, dan komen we om elf uur aan. Moet je luisteren, dat lijkt mij ruim op tijd.”)

Maar kijken? Mensen zeggen even kijken soms terwijl ze een toespraak houden en dan naar hun papieren kijken, maar even vaak is er in geen velden of wegen iets te zien. Maar het houdt natuurlijk verband met het metaforische gebruik dat kijken en zien ook verder in de taal hebben voor begrip: overzicht, inzicht, I see, ik zal het allemaal nog eens geduldig bekijken.

Het is niet alleen dat je met luisteren alleen een eendimensionale stroom informatie kunt verwerken, terwijl je met je ogen ingewikkelde schema’s en overzichten kunt bekijken. Kijken en zien lijken ook actiever. Wie even kijkt, slaat in zijn geest allerlei mappen op en speurt de inhoud van de documenten langs. Wie luistert, gaat achterover zitten in zijn luie stoel en laat het allemaal over zich heen komen. Daarom is hoor een aanmaning om rustig te wachten, terwijl ik naarstig in mijn eigen hersenpan kijk.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: taalgebruik, taalkunde, uitdrukking, uitdrukkingen

Lees Interacties

Reacties

  1. mark zegt

    2 juni 2014 om 08:02

    Interessante observatie. Even kijken is eigenlijk een verbale representatie van wat we ook doen wanneer we even moeten nadenken over een formulering: onze ogen omhoog wegdraaien terwijl we binnenin onze hersenpan kijken.

    Psychologen denken overigens dat dat wegkijken wellicht een manier is om de input van buiten wat rustiger te maken op een moment dat we meer van onze aandacht nodig hebben voor het uitsorteren van de input van binnen.

    Beantwoorden
  2. Rob Beentjes zegt

    2 juni 2014 om 08:47

    En ook al oud:
    Fraye historie ende al waer
    Mach ic u tellen, even kijken hoor.

    Beantwoorden
  3. RHCdG zegt

    2 juni 2014 om 23:15

    Het punt met die eendiemnsionale stroom informatie die je met luisteren kunt verwerken, is dat die informatiestroom zich in de tijd moet afspelen. Luisteren kost tijd. Zien kun je iets in een oogopslag. Het duurt maar even. Vandaar: even (een ogenblik) kijken, hoor (wachten aub).

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Willem Bilderdijk • Vertalen

Geloof my vry, wat andren snoeven;
Die d’ echten smaak en geur wil proeven,
Drink’ uit de oorspronkelijke flesch!

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

JUNI ’57

Met niets meer bij me dan het te vlug geleefde,
nog in de flarden van haar vertrek gekleed,
loop ik het land op om naar de lucht te kijken
en hoe mijn liefde allengs in niets meer leek
op die voor haar.

Het is een juninacht – de kortste nacht
bijna. Ik voel met mijn hoofd het hooi van de opper
waartegen ik zit. Ik zie een blijvende
zonsondergang boven een vuurtorenlicht
en weinig sterren.

Bron: Spinroc en andere verzen, 1958

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

21 juni 2025

➔ Lees meer
26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

18 juni 2025

➔ Lees meer
Een rijk leven: afscheidsrede Johan Koppenol, VU Amsterdam

Een rijk leven: afscheidsrede Johan Koppenol, VU Amsterdam

17 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

sterfdag
1991 Cornelis Stutterheim
➔ Neerlandicikalender

Media

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

22 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De structuur van wetenschappelijke artikelen

De structuur van wetenschappelijke artikelen

21 juni 2025 Door Marc van Oostendorp 1 Reactie

➔ Lees meer
Het culturele landschap van Frits van Oostrom

Het culturele landschap van Frits van Oostrom

19 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d