• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Publieksvragen over populaire literatuur in de Bataafse Republiek

1 januari 2015 door 3 Reacties

En: waarmee schreef men toen eigenlijk?

Door Bart FM Droog

Bij de jaarwisseling 2014/2015 ontplofte een voetzoeker vlak naast het hoofd van X, een oude vriend van me. Sedertdien verkeert hij in de waan dat hij een burger is in de Bataafse Republiek (1795-1806). Volgens zijn artsen is de veiligste behandelwijze hem in die waan te laten en te wachten op een volgende voetzoeker, oudejaarsnacht 2015. Waardoor hij hopelijk weer terug naar onze tijd wordt geworpen, zonder blijvend letsel.

Z’n vrouw heeft hem inmiddels van passende kledij voorzien (zie foto), z’n zoons hebben vanochtend een laat 18de eeuws huisje voor hem gemetseld. In dat huis willen we een bibliotheek inrichten, met boeken uit die tijd. Daartoe heb ik Victor E. van Vriesland geraadpleegd, althans – de door hem samengestelde bloemlezing  Spiegel van de Nederlandsche poëzie door alle eeuwen (1939). Daarin vond ik deze dichters die binnen het tijdvenster van X’s waan zouden kunnen vallen.

Hieronijmus van Alphen (1746-1803); Hermanus Asschenbergh (1726-1792); Ahasuerus van den Berg (1733-1807); Willem Bilderdijk (1756-1831); Agatha Deken (1741-1804); Rhijnvis Feith (1753-1824); Jan Frederik Helmers (1767-1813); Johannes Immerzeel Jr. (1776-1844); Peter Leonard van de Kasteele (1748-1810);  Johannes Kinker (1764-1845); Antoinette Kleijn-Ockerse (1763-1828); David Jacob van Lennep (1774-1853); Adriaan Loosjes (1761-1818); Cornelis Loots (1765-1834); Cornelis van Marle (1765-1834); Peter Nieuwland (1764-1794); Jan Nomsz (1738-1803); Willem Anthonij Ockerse (1760-1826); Elisabeth Maria Post (1755-1812); Adam Simons (1770-1834); A.C.W. Staring (1767-1840); Jan van Walre (1759-1837); Hans Wandluijs (1778-1799); Sara Maria van der Wilp (1716-1803); Elizabeth Wolff-Bekker (1738-1804) en Anthony van der Woordt (1769-1794) – wie kent ze niet?*

Echter – dat Victor E. van Vriesland circa 140 jaar na de Bataafse republiek werk van deze auteurs in zijn onovertroffen anthologie opnam, geeft geen antwoord op de vraag welke auteurs destijds populair waren. Oftewel: als een belezen Bataafs burger al literaire werken in huis had, wie zouden dan de auteurs van die boeken geweest zijn?

Heeft iemand enig idee? Of waren er toen allerhande volksdichters en -schrijvers actief, wier namen en boeken in de vergetelheid zijn verdwenen?

En, niet onbelangrijk voor de inrichting van zijn bureau: hoe schreef men toen? Nog met de ganzenveer? Of bestond de kroontjespen al? Of schreef men vooral met het in 1795 gepatenteerde potlood? In ieder geval niet met de vulpen, die kwam eerst rond 1850 op de markt.

Antwoorden op deze intens belangrijke vragen kunnen als reactie geplaatst worden.

* Op DBNL – Achttiende Eeuw staan natuurlijk nog meer namen.

 

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: 18e eeuw, letterkunde, Nederlandse Poëzie Encyclopedie, poëzie

Lees Interacties

Reacties

  1. JannieTR zegt

    1 januari 2015 om 15:21

    Wij waren ooit in een museum in Tilburg waar ze alles op het gebied van schriftelijke communicatie hadden Helaas werd het wegbezuinigd. Maar de collectie wordt beheerd door : http://www.onterfdgoed.nl/tag/scryption/. Ik weet zeker dat daar antwoorden zijn tevinden.

    Beantwoorden
  2. Bart FM Droog zegt

    1 januari 2015 om 15:35

    Aha! De kroontjespen, sedert 1803! Zie:

    http://vintagepencollectibles.com/About_Dip_Pens.html

    Beantwoorden
  3. Anoniem zegt

    2 januari 2015 om 11:21

    Een paar opmerkingen:
    – Het lijkt me niet gepast de keuze te baseren op de voorselectie die Van Vriesland 75 jaar geleden maakte op grond van eigen smaak.
    – De aangereikte opsomming suggereert dat de Bataafse burger alleen oorspronkelijk Nederlandstalig werk leest van eigentijdse schrijvers.
    – Wat wordt bedoeld met 'literair werk'? Gezien de voorselectie: horen daar tijdschriften bij? Toneel? Volksboeken? Of bijvoorbeeld de prognosticaties van Kersteman?
    – Bedenk wel dat het titelaanbod van uitgevers op zichzelf weinig zegt over de populariteit van boeken of auteurs.

    Kortom, de vraag over de inhoud van de boekenkast van Bataafse burgers – horen vrouwen, bedienden en armelui daar ook bij? – is niet zo maar te beantwoorden. Maar ideeën kun je opdoen in het hoofdstuk Achttiende Eeuw van Marleen de Vries, op http://www.literatuurgeschiedenis.nl/lg/18de/thema/lg18025.html. Of in het prachtige standaardwerk Worm en Donder (2013) van Inger Leemans en Gert Jan Johannes.

    Rietje van Vliet

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Willem Bilderdijk • Vertalen

Geloof my vry, wat andren snoeven;
Die d’ echten smaak en geur wil proeven,
Drink’ uit de oorspronkelijke flesch!

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

JUNI ’57

Met niets meer bij me dan het te vlug geleefde,
nog in de flarden van haar vertrek gekleed,
loop ik het land op om naar de lucht te kijken
en hoe mijn liefde allengs in niets meer leek
op die voor haar.

Het is een juninacht – de kortste nacht
bijna. Ik voel met mijn hoofd het hooi van de opper
waartegen ik zit. Ik zie een blijvende
zonsondergang boven een vuurtorenlicht
en weinig sterren.

Bron: Spinroc en andere verzen, 1958

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

19 september 2025: Laatzomer Conferentie NDN

19 september 2025: Laatzomer Conferentie NDN

22 juni 2025

➔ Lees meer
2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

21 juni 2025

➔ Lees meer
26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

18 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

sterfdag
1991 Cornelis Stutterheim
➔ Neerlandicikalender

Media

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

22 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De structuur van wetenschappelijke artikelen

De structuur van wetenschappelijke artikelen

21 juni 2025 Door Marc van Oostendorp 1 Reactie

➔ Lees meer
Het culturele landschap van Frits van Oostrom

Het culturele landschap van Frits van Oostrom

19 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d