• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Witmang (m/v)

18 augustus 2015 door Marc van Oostendorp 2 Reacties

Door Marc van Oostendorp

Het is misschien maar goed dat de neerlandistiek geen radiostation is. Het soort kritiek dat de rapper Fresku spuit op Radio 3FM, zou je net zo goed op ons vak van toepassing kunnen verklaren: lang niet alle groepen krijgen evenredige aandacht.

Ik weet weinig van Fresku’s muziek en ook weinig van alle verschillende taalregisters waarmee hij hier speelt en het interessante rijm – nooit eerder in de geschiedenis van de vaderlandse letterkunde rijmde huidskleur op luister.

En dan is er het woord witmang voor ‘blanke’. Volgens Wikipedia komt hij uit Eindhoven – in sommige andere nummers kun je dat ook goed horen – en zijn ouders van de Antillen, maar witmang is ‘gewone straattaal‘ met als ik het goed zie Surinaamse herkomst, zoals ook de stem die het woord gebruikt Surinaams is.

De ng aan het eind staat bovendien in een lange traditie. Ng is een vreemde klank: hij komt alleen voor aan het einde van een lettergreep in het Nederlands en in veel andere talen: een woord als ngam heb je niet.

Maar het omgekeerde is ook waar: het einde van de lettergreep heeft liever een ng dan een andere nasale klank. In de zeventiende eeuw lieten schrijvers als Huygens en Bredero wanneer ze een boertje opvoerde, dat boertje hangd zeggen en dangsen. Dat was toen een vrij algemeen Hollands verschijnsel, dat inmiddels vrijwel is uitgestorven – het komt misschien nog in een enkel woord voor in een enkel dialect, maar dat mensen het echt in alle woorden deden die ervoor in aanmerking kwamen werd waarschijnlijk opgetekend in Wieringen in 1950 (door de dialectologe Jo Daan). Ook in andere talen gebeurt het wel: in het Zweeds schrijft en zegt men bijvoorbeeld restaurang. En zie: nu is het verschijnsel ineens met een omweg toch weer terug in onze taal.

Maar de hele kwestie deed me ook beseffen hoe wit de neerlandistiek eigenlijk is. Toevallig was er vorige week natuurlijk ook de Amerikaanse journaliste die erop wees dat zoiets nog steeds geldt voor zeer grote delen van de intellectuele Nederlandse cultuur. Er heerst in het vak, in ieder geval intra muros, nauwelijks de blik van de buitenstaander, want die buitenstaander is er niet: het is een en al witmang (m/v) wat de klok slaat. En daarmee worden grote brokken van onze taal over het hoofd gezien.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: fonologie, jongerentaal, taalkunde

Lees Interacties

Reacties

  1. felix van de laar zegt

    19 augustus 2015 om 11:08

    Moet een Amerikaan je daarop wijzen? Luister eens naar het programma Vroege Vogels, op radio 1 op zondagmorgen. Ik verwonder me er al jaren over dat je daar werkelijk niemand met een niet-Nederlands accent hoort, geen van de presentatoren en geen van de mensen met wie ze op stap gaan naar vogels en zoogdieren en insecten en orchideeën en wat al meer; en je moet van hele klassieke klassieke muziek houden om het hele programma te willen afluisteren. Terwijl alles wat groeit en bloeit en ons altijd weer boeit, net zo interessant kan zijn voor gekleurde mensen – of voor migranten die net zo wit zijn als al die vroege vogels die dat programma maken. Ik vraag me dus ook af hoeveel nieuwe Nederlanders er überhaupt naar dat programma luisteren.
    Mutatis mutandis geldt dit voor de hele klassieke zender radio 4; het geldt voor de meeste concerten in het klassieke repertoire, de opera, het toneel…, en op de tv natuurlijk ook programma's als tussen kunst en kitsch, wat een boel witmangen daar met zo af en toe mensen met een indische achtergrond ertussen.

    Beantwoorden
  2. Drabkikker zegt

    19 augustus 2015 om 11:50

    "How a group of Dutch editors decided to publish an attempt to examine race and racism in the United States, using the English n-word and blackface in a major newspaper is beyond comprehension"

    Ze snappen het echt niet hè.

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Daniël Vis • Dit blijft geheim, Luísa

Hoe doe je dat? Is het voldoende
om erover te blijven praten,
de woorden te herhalen?

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

BEDELDEUN

“’k Heb kalk in m’n hoofd,
hoor je ’t rammelen,
hoor je ’t rammelen,
maak je ’t goed?

Heb je niet een paar kousen,
niet een lapje of een hoed,
hoor je ’t rammelen,
hoor je ’t goed?”

(Bedeldeun)

Bron: Barbarber, januari 1961

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

12 september 2025: Dag van de Nederlandse partikels

12 september 2025: Dag van de Nederlandse partikels

7 juli 2025

➔ Lees meer
10 juli 2025: Hofwijck en het lezen van maakbaar landschap

10 juli 2025: Hofwijck en het lezen van maakbaar landschap

4 juli 2025

➔ Lees meer
29-30 september 2025: Struggling Sovereignty

29-30 september 2025: Struggling Sovereignty

3 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1871 Kornelis ter Laan
1912 Félicien de Tollenaere
➔ Neerlandicikalender

Media

‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

5 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Plein Publiek: Nadia de Vries

Plein Publiek: Nadia de Vries

5 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

➔ Lees meer
Van Tamazight tot straattaal – met Khalid Mourigh

Van Tamazight tot straattaal – met Khalid Mourigh

2 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d