Hebben jullie de roemruchte associatieovereenkomst met Oekraïne inmiddels gelezen? Zo ja, dan weten jullie dus wat een len is, toch? Zoals in artikel 12, weten jullie nog wel? Dat zo begint:
Behoudens het bepaalde in de artikelen 3 en 4 van dit protocol worden goederen van oorsprong die uit de Europese Unie of uit Oekraïne naar een ander len zijn uitgevoerd…
Het staat in alle Nederlandstalige teksten van het associatieverdrag dat ik online heb kunnen vinden, dus het lijkt me de officiële Nederlandse tekst. Zoals we ook allerwegen in artikel 14 kunnen lezen:
Op producten van oorsprong die naar een tentoonstelling in een ander len dan een lidstaat van de Europese Unie of Oekraïne zijn verzonden…
Wat is hier aan de hand? Uit de contekst kun je wel ongeveer afleiden wat het betekent: zoiets als land of natiestaat. Maar waar komt het vandaan?
Dat vroeg iemand gisteren aan iemand anders en die iemand anders vroeg het weer aan mij. In een woordenboek is het woord niet te vinden, maar het voordeel van de EU – ja mensen, een voordeel waar misschien wel te weinig op gewezen wordt in dit soort discussies –, is dat het documenten in allerlei andere talen aanbiedt. Zo kunnen we dus wegwijs worden uit de Nederlandse tekst door de Engelse te raadplegen. Die zegt in artikel 12:
Except as provided for in Articles 3 and 4 of this Protocol, where originating goods exported from the European Union or from Ukraine to another country return
Len betekent dus country. Hoe zit dat?
Pepijn Hendriks, de eindredacteur van NRC Handelsblad (vraag niet wat hij hier ineens komt doen in deze blogpost; hij werd door de iemand anders gevraagd die het ook aan mij had gevraagd en mij te sloom vond antwoorden), vond het antwoord. Volgens hem heeft iemand in de vertaling van het associatieverdrag uit het Engels naar het Nederlands and automatisch laten vertalen naar en.
De fout ligt volgens Hendriks bij de EU-vertaaldiensten, die de fout niet alleen nogal onbenullig hebben gemaakt, maar hem ook bij correctie niet hebben opgemerkt. Zo heeft de officiële Nederlandse tekst het dus een aantal keer over len.
En hoe moeten we nu stemmen?
Update 12:13. Op Twitter meldt Christopher Bergmann:
@fonolog It clearly is. The text also says ‘hen’ (Art. 17) and ‘bijsten’ (Art. 32) instead of ‘hand’ and ‘bijstand’. ☞ @dhoeffer— Christopher Bergmann (@isoglosse) 30 maart 2016
Update 21:50. Op Twitter meldt Rutger Kiezebrink:
— Rutger Kiezebrink (@GVR73) 30 maart 2016
Welk raar vertaalprogramma zou dat zijn?
Het is vermoedelijk geen vertaalprogramma, maar iemand die had opgemerkt dat er her en der nog 'and' stond in plaats van 'en' en toen een simpele zoek-en-vervang-opdracht heeft uitgevoerd.
En geen verstand had van Regular Expressions…
over hoe we nu moeten stemmen: dat laat ik aan eneren over
Doet me denken aan een tekstboekje van het concertgebouw bij een Messiah-uitvoering: 'de thema's die Händel behändelt zijn zelden door anderen behändeld', 'De händelingen vinden plaats', 'In deze verhändeling gaat ze in op …'
hoe vaak er nog "and" stond weten we natuurlijk niet, misschien vaak. Ik zou ermee zijn beginnen en vooral: het zoekvervangcommando hebben gegeven met een spatie voor en een na "and", dan krijg je dit niet. Maar soms vergeet je zo slim te zijn.
begonnen, sorry