• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Chipolata-kasteeltje

28 september 2016 door Marc van Oostendorp 4 Reacties

Door Marc van Oostendorp

Ik wilde Roberta onlangs eens verwennen met iets dat ik bij Albert Heijn had gekocht, maar in plaats van verrukt in handen klappen werden mij skepsis en spot ten deel. Wat had ik namelijk op haar ontbijtbordje gelegd? Een chipolata-kasteeltje!

13510936_10101741336694470_4512960112562562962_n
Chipolata-kasteeltje. Fotografie: R. D’Alessandro

Wie eet er nu cipollata als ontbijt! Een cipolla is in het Italiaans een ui, en volgens de Franse Wikipedia (onmisbare bron voor al uw etensetymologie) is cipollata in Toscane een gerecht van geconfijte uien:

cipollata-2
Cipollata. Bron: Unseen Tuscany.com

Mogelijk werd dat gerecht ooit gegeten met worstjes, en op zeker moment begon men in Frankrijk die worstjes (een soort braadworst) zelf chipolata te noemen:

Bratwurst-1
Chipolata (braadworst) Bron: de Franse Wikipedia

Op zeker moment is iemand een bepaald soort pudding ook chipolata gaan noemen, waarschijnlijk vanwege een uiterlijke overeenkomst: chipolata-worstjes hebben een nogal grove structuur en chipolata-pudding zit gevuld met bigarreaux en andere stukjes:

Chipolata-pudding Bron: Zelfmaakrecepten
Chipolata-pudding
Bron: Zelfmaakrecepten

Zoals de Nederlandse Wikipedia dan weer meldt, zijn er van die pudding dan weer andere producten afgeleid, zoals de chipolatavla en de chipolatacake:

Chipolata-cake Bron: Bakkerij Kok
Chipolata-cake
Bron: Bakkerij Kok

Die cake is nu weer verwerkt in een soort gebak waarvoor weer een andere metafoor wordt gebruikt, het kasteeltje:

Kasteeltje Bron: Kasteeltje te koop
Kasteeltje
Bron: Kasteeltje te koop

Maar het kasteeltje neutraliseert die lange tocht langs alle verschillende smaakpapillen niet; het is alleen de lange, vreemde geschiedenis van een ui naar een gebakje die tot de spotlust leidt die ons ontbijt zo vrolijk maakt.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: etymologie, woorden

Lees Interacties

Reacties

  1. Gerrit Berveling zegt

    28 september 2016 om 09:09

    ik hoop dat ze het uiteindelijk toch heeft kunnen genieten, na al die twijfelzwangere discussies. één voordeel: het chipolatakasteetje kon vast niet onbedoeld koud worden!

    Beantwoorden
  2. Ton Harmsen zegt

    28 september 2016 om 10:41

    Als je Roberta maar geen chipolataworst van Albert Heijn voorzet.

    Beantwoorden
  3. Peter-Arno Coppen zegt

    28 september 2016 om 14:50

    Volgens etymologiebank.nl heeft het worstje niets met de pudding te maken: ‘De pudding ontleent zijn naam aan zijn overeenkomst in uiterlijk met een fijne ragout.’ Zowel het worstje als de ragout bevatten uien.

    Beantwoorden
    • Marc van Oostendorp zegt

      28 september 2016 om 19:49

      Ik zie eigenlijk geen reden om in dit geval aan de etymologiebank grote autoriteit toe te kennen. Waarschijnlijk wordt met de ragout de Italiaanse cipollata bedoeld – dat is immers een soort uienragout. Het Franse worstje bevat bij mijn weten geen uien.

      Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Willem Bilderdijk • Vroeg en laat

’t Knopjen zweeg en hoorde ’t aan;
Maar de middag kwam haar wreken,
Deed heur’ boezem opengaan,
En de volle roos verbleeken.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

SLUIPEIKEN

O wat zijn de bomen prachtig,
die uit de grond zijn opgehaald,
houten delfstof
waaraan kameleonachtig
gave fossielen hangen,
ieder jaar groen, ieder jaar dor.

Waarom wringen zij zich in bochten?
Is de ruimte dan toch
oog van een naald?

Bron: Spinroc en andere verzen, 1958

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

23 mei 2025: Nijmegen taalhoofdstad

23 mei 2025: Nijmegen taalhoofdstad

16 mei 2025

➔ Lees meer
26 mei 2025: Nederlands Centraal

26 mei 2025: Nederlands Centraal

7 mei 2025

➔ Lees meer
9 mei 2025: een avond over patiëntenliteratuur in Perdu

9 mei 2025: een avond over patiëntenliteratuur in Perdu

7 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1892 Coenraad van Haeringen
➔ Neerlandicikalender

Media

Verschenen: Romanreuzen

Verschenen: Romanreuzen

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
25. alkalommal rendezték meg a Magyarországi Néderlandisztika Napját

25. alkalommal rendezték meg a Magyarországi Néderlandisztika Napját

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De Vliegende Hollander. De Mythe bij Gerard Reve, Jef Last en Louis Ferron

De Vliegende Hollander. De Mythe bij Gerard Reve, Jef Last en Louis Ferron

12 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d