• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

De online taal van Nederland en Vlaanderen

1 maart 2017 door Neerlandistiek voor de klas 2 Reacties

Door Redactie Neerlandistiek voor de klas

Welke talen gebruiken mensen online? Nederlands, Fries Engels, of iets anders? Onderzoek laat zien dat jongeren online vaak verschillende talen gebruiken voor verschillende situaties.

Als je denkt dat er in Nederland alleen Nederlands wordt gesproken, dan heb je het goed mis. Meertaligheid is aan de orde van de dag in Nederland. Migranten spreken misschien hun moedertaal naast Nederlands, maar ook geboren Nederlanders kunnen naast Standaardnederlands dialect spreken. Om van de honderdduizenden sprekers van het Fries nog maar te zwijgen. En in het bedrijfsleven spreken mensen misschien Engels, of Chinees. Maar hoe gaan mensen om met verschillende talen? Gebruiken ze voor verschillende situaties ook verschillende talen of gebruiken ze talen door elkaar heen? Recent onderzoek richt zich steeds meer op de taal van jongeren, en in het bijzonder op hun taalkeuze online. Kiezen ze voor Nederlands, voor dialect, voor hun moedertaal, of voor een combinatie van talen?

Online taal staat al lang in de belangstelling, maar er werd eerst vooral gekeken naar taalgebruik: welke woorden en afkortingen gebruikten mensen online? Inmiddels is de nadruk verschoven naar taalkeuze, dus naar de vraag welke taal mensen gebruiken in verschillende situaties. Om die vraag te kunnen beantwoorden is het belangrijk om nader in te gaan op drie elementen: taalsituaties, meertaligheid en online taal.

Wie spreekt wat wanneer?

Sinds de jaren ’60 weten we dat taalkeuze kan verschillen per situatie, of per domein (zoals dat wordt genoemd). Voorbeelden van domeinen zijn bijvoorbeeld onderwijs, thuis of op werk. In landen die al heel lang meertalig zijn, kunnen er strikte normen zijn die bepalen welke taal je wanneer gebruikt. In Paraguay bijvoorbeeld wordt in officiële situaties altijd Spaans gebruikt, maar spreken mensen thuis vrijwel alleen Guarani, de lokale taal.

Als je meertalig bent, dan beheers je meerdere talen. Daar kunnen ook dialecten als Limburgs of Drents onder vallen. In de taalwetenschap worden dialecten namelijk steeds meer als volwaardige talen gezien. Maar er kunnen ook andere talen onder vallen. Er worden in Nederland ontzettend veel verschillende talen gebruikt, waarschijnlijk enkele honderden.

Online taal wordt vaak op een hoop gegooid, maar deze bestaat uit heel veel verschillende omgevingen. Dat varieert van games tot modeblogs, van instagram tot Facebook en van Snapchat tot Wikipedia. Al die omgevingen kunnen interessant zijn, en in iedere omgeving is het mogelijk dat de taalkeuze subtiel anders is. Zo kun je bijvoorbeeld op Whatsapp dialect gebruiken, maar op Instagram juist Engels. Die keuze heeft altijd te maken met je verwachte publiek.

Wat zegt het onderzoek?

Uit recent onderzoek (Jongbloed et al 2016) blijkt dat 87% van onderzochte jongeren die Fries als moedertaal hadden geleerd, deze taal ook in meer of mindere mate op sociale media gebruikt. Opvallend hierbij is dat er verschillen zijn tussen taalgebruik online privé (in een direct bericht bijvoorbeeld) en algemeen zichtbaar: in dat laatste geval gebruiken jongeren minder Fries.

Uit lopend onderzoek van de Taalunie (2016; te verschijnen) blijkt dat Nederlanders en Vlamingen online een grote hoeveelheid verschillende talen gebruiken. In Nederland ligt de nadruk op Nederlands en Engels, in Vlaanderen wordt ook veel Frans gebruikt, en is gebruik van uitsluitend Nederlands zeldzaam. Opvallend is ook dat Nederlanders op Facebook vaker Engels gebruiken dan op Twitter en op WhatsApp. Resultaten uit het bedrijfsleven lieten zien dat mensen vooral Nederlands gebruiken in communicatie, en dat ze dezelfde taal gebruiken in online en offline communicatie.

Mogelijke opdrachten:

  • Beschrijf je eigen taalkeuze aan de hand van je internetgebruik. Welke talen gebruik je in welke situaties? En hoe zit het met lezen, kijken en luisteren: doe je dat in het Nederlands, of in het Engels?
  • Gebruik je een andere taal voor privéberichten en voor algemeen zichtbare berichten op Facebook en Twitter? Waarom zou je dat doen?
  • Het is waarschijnlijk dat je dezelfde persoon (je moeder, een klasgenoot etc) zowel online als offline spreekt. Kies je dan voor verschillende talen? Waarom doe je dat?
  • Vind je het belangrijk dat Nederlanders online Nederlands gebruiken? Waarom wel/niet?

Artikelen:

JongbLoed-Faber, L.; H. van de Velde; C. van der Meer; E. Klinkenberg (2016). “Language use of Frisian bilingual teenagers on social media” in Treballs de Sociolingüística Catalana 26,p. 27-54
Online op <http://publicacions.iec.cat/repository/pdf/00000238/00000080.pdf>
Van der Meulen, M.; F. Hinskens; F. Van der Gucht; J De Caluwe; W. Heeringa; M. van der Peet (2016). “Aan het werk met het Nederlands” Den Haag: Taalunie. Online op <http://taalunieversum.org/sites/tuv/files/downloads/Aan%20het%20werk%20met%20het%20Nederlands!%20Over%20de%20taalkeuze%20van%20Vlamingen%20en%20Nederlanders%20in%20het%20bedrijfsleven.pdf>
Rhys, K.; M. van der Meulen; F. Hinskens; F. Van der Gucht; J De Caluwe; W. Heeringa; M. van der Peet (te verschijnen). “De Staat van het Nederlands” Den Haag: Taalunie.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel, Neerlandistiek voor de klas Tags: online taalgebruik, taalkeuze, taalkunde, taalwetenschap

Lees Interacties

Reacties

  1. Henk Scholte zegt

    2 maart 2017 om 15:02

    http://www.groningsonline.nl/woordenboek

    Beantwoorden
  2. Henk Scholte zegt

    2 maart 2017 om 15:22

    http://bit.ly/2miodF9

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

D. Hillenius • Wij hebben nog vergeten

men laat Hongaren de zee zien
hijst Hollanders op bergen
beren op fietsen
opoe Moses maakt schilderijen

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

Van zomers die wij niet kennen
ritselen de blaren,
in winters die wij niet kennen
sneeuw onhoorbaar valt.

Bron: Uit de hoge boom geschreven, 1967

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

18 juli 2025

➔ Lees meer
19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

15 juli 2025

➔ Lees meer
1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1801 Taco Roorda
1901 Wim Caron
sterfdag
1901 Jan ten Brink
1919 Jacob Verdam
2010 Hans den Besten
➔ Neerlandicikalender

Media

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

15 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 3 Reacties

➔ Lees meer
Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

14 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Marc van Oostendorp over prijs voor Neerlandistiek

Marc van Oostendorp over prijs voor Neerlandistiek

13 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 2 Reacties

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d