Volgens sommige taalkundigen is het vermogen om taal te gebruiken, aangeboren. De taalkundige Stephen Levinson gelooft dat niet. Hij denkt dat mensen in plaats daarvan een aangeboren drive hebben om met geluiden te communiceren. En hij heeft daar bewijs voor.
Dit is deel 15 in een serie video’s over hoofdstukken van het boek Human Language onder redactie van Peter Hagoort.
- Bekijk deze video op YouTube
- Peter Hagoort (red.) Human Language. From Genes and Brains to Behavior. Cambridge, Mass; The MIT Press, 2019. Bestelinformatie bij de uitgever.
Ik denk ook dat taal en communicatie los van elkaar geëvolueerd kunnen zijn. Zou ook logisch zijn. We zijn niet de enige sociale soort, dus die drang hebben – volgens genoeg studies – andere diersoorten ook. Al zouden we het formeel misschien geen communicatie noemen.
Waar en erbij waarom taalkomt… Helaas geven evolutietheorieën over twaalf ons daar nog altijd geen sluitend antwoord op. Al zijn er genoeg fascinerende ideeën.
Er zijn goede methodologische redenen om altijd een extreme versie te kiezen; het is op zich minder aantrekkelijk om te moeten stellen dat de mens TWEE dingen heeft ontwikkeld die ons als soort onderscheiden van andere mensapen. Kritiek op essentialisme is daarom in het algemeen misplaatst. Maar als die methodologie ertoe leidt dat je twee essentialistische kampen hebt die allebei een deel van de evidentie negeren, kom je ook niet veel verder.
Het hangt er natuurlijk ook van af wat je evolutionair als “mens” beschouwt. We missen jammer genoeg al onze “intelligente” vooraftakkingen van de phylogenetische boom als levend bewijsmateriaal : homo erectus, homo habilis, ergaster. Neanderthalensis, Denisova. Daar liggen ws de echte antwoorden op de oorsprong van ons taalvermogen
P.G. Buekers noemde meer dan honderd jaar geleden al de gearticuleerde taal de ware ‘missing link’.
Voor de goede orde: Homo is genusnaam en met hoofdletter; erectus, habilis, ergaster, neanderthalensis, denisova net als sapiens soortnaam en met kleine letter. Dat is zo voorgeschreven in de internationale nomenclatuurregels.
Er zijn vast meer dan twee dingen die ons onderscheiden van mensapen 😀
Ja, dat is waar. Het feit dat we onze duim tegenover onze vingers kunnen plaatsen, bijvoorbeeld. Het is onwaarschijnlijk dat dit te maken heeft met ons vermogen om beurten te wisselen en/of recursieve zinnen te produceren. De methodologische kwestie is echter dat je niet té gemakkelijk moet veronderstellen dat dingen onafhankelijk zijn van elkaar, want dan is het einde zoek. De vraag is wanneer die grens van te gemakkelijk is bereikt.
Andere mensapen kunnen ook de grote teen opponeren en hebben lange armen.
Daarom. We zijn een sociale soort, maar dat geld voor veel soorten. We hebben beurtwisseling, maar dat geldt wederom voor meer soorten (lijkt het). Hebben andere soorten communicatie? Wellicht, hangt wat van de definitie af (intentioneel, bewust, e.d.). Hebben andere soorten taal? Niet voor zover wij weten. Is taal los van die fenomenen? Hangt ervan aan wie je het vraagt.
Taal maakt veel verfijndere communicatie mogelijk, maar dat geldt net zo goed voor bijvoorbeeld intersubjectiviteit/common ground. Is taal noodzakelijk voor communicatie, creëert communicatie een situatie waarin taalacquisitie evolutionair voordelig is? Maakt taal ons tot een betere lerende soort (drijft taal culturele evolutie) of is het andersom?
Zoveel vragen, zoveel ideeën, zo weing antwoorden 😀
Ik heb geen mening over deze kwestie en laat mij leiden door wat onderzoek uitwijst. Ik zou zeggen dat door dna- en hersenstudies ooit nog eens echt duidelijk wordt wat er nu precies is aangeboren en wat aangeleerd. Nu blijven het voor mij toch meer meningen dan feiten.
Nu luister ik vaak radio, vaak via mijn installatie, soms via een transistor. Heel soms heb ik beide even aan op twee verschillende zenders. Als het geluid even sterk is, zijn beide zenders nagenoeg niet goed te volgen en kan ik me niet op een van de twee spreekbronnen richten. Lijkt me dan ook logisch dat mensen niet door elkaar of tegelijk praten, maar er beurtwisselingen zijn.
> Lijkt me dan ook logisch dat mensen niet door elkaar of tegelijk praten, maar er beurtwisselingen zijn.
Maar daarbij wil ik wel aanmerken dat er in joods Nederland de aparte variant bestaat dat vier gesprekspartners door elkaar heen gaan praten en dan hopen dat ze genoeg aan de beurt gaan bijdragen, maar in alle gevallen hun betoogje ongehoord afsluiten met het gevoel het toch maar eens mooi te hebben gezegd.