• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Meer dan gedachteloos ontleden

9 februari 2021 door Marc van Oostendorp 2 Reacties

Door Marc van Oostendorp

Grammatica is een van de stiefkindjes van het onderwijs. Als je een enquête zou houden onder docenten of scholieren naar het meest gehate onderdeel van het lesprogramma Nederlands, is het waarschijnlijk dit. Wat ingewikkeld! En wat heb je er eigenlijk aan?

Jimmy van Rijt hoopt deze week te promoveren op een meesterlijk proefschrift over een manier om het anders te doen. De belangrijkste functie ligt er voor hem niet vooral in dat je er beter door zou gaan schrijven of doordat je er vreemde talen beter door kunt leren, maar vooral dat je erover kunt redeneren. Dat heeft op zich weer een aantal functies. Je leert er dus door redeneren, en wel over iets waarvan het materiaal – zinnen – in ruime mate in ieders leven voorhanden is. Bovendien is taal natuurlijk een belangrijk aspect van ieder leven, en dus is het niet slecht om daar een beetje over te kunnen redeneren.

Van Rijt heeft dus willen onderzoeken of je leerlingen beter kunt laten redeneren over de manier waarop zinnen in elkaar kunt laten zitten dan ze momenteel kunnen. Hij zocht zijn heil daarvoor bij de moderne taalwetenschap en laat daarmee in een moeite door zien dat die wetenschap ook wel degelijk wat te bieden heeft dat praktisch is, in ieder geval op school.

Zo wordt wel als bezwaar ingebracht dat de moderne taalkundigen het nooit met elkaar eens zijn en de hele tijd hun theorieën veranderen en dat je dus niet op hen kunt bouwen in het onderwijs. Van Rijt laat eenvoudig maar doeltreffend zien dat dit niet klopt: hij onderzocht een grote groep Nederlandse taalkundigen en laat zien dat er wel degelijk consensus is over wat belangrijk is bij de analyse van een zin. Men gebruikt soms misschien verschillende termen en het gaat bijna per definitie eerder over het onderzoek van gisteren dan over dat van vandaag – maar dat is nog steeds vooruitgang als de zinsontleding in de klas gebaseerd is op inzichten van 100 jaar geleden.

Bovendien laat Van Rijt in ieder geval voorzichtig zien dat het werkt: door klassen vertrouwd te maken met dit soort begrippen schreven in ieder geval een deel aantoonbaar betere redeneringen over de zinnen die ze kregen aangeboden – en dan niet alleen ‘beter’ omdat ze die nieuwe termen gebruikten. Er waren ook wel scholieren in het onderzoek die de nieuwe termen ongeveer even gedachteloos gebruikten als de gemiddelde brugklasser het begrip ‘lijdend voorwerp’, maar ook daarover is Van Rijt optimistisch: als zulke zaken niet alleen tijdens het les in het kader van een experiment worden uitgelegd, maar geïntegreerd in het onderwijs, komt het vast ook voor die leerlingen goed.

Jimmy van Rijt. Understanding Grammar. The Impact of Linguistic Metaconcepts on L1 Grammar Education. Proefschrift, Radboud Universiteit.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel, Neerlandistiek voor de klas Tags: grammaticaonderwijs

Lees Interacties

Reacties

  1. Joost eskes zegt

    10 februari 2021 om 11:34

    Mooi dat dit een boek voor de praktijk is.
    Maar …
    Waarom dan niet in het Nederlands geschreven? Nu schrijft van Rijt alleen voor de academici. Jammer.

    Beantwoorden
    • Marc van Oostendorp zegt

      10 februari 2021 om 11:36

      Het betreft hier een wetenschappelijk onderzoek dat ook als hij het in het Nederlands zou hebben geschreven waarschijnlijk voor de meeste docenten wel heel veel methodologie en statistiek zou bevatten. Hij heeft daarnaast op allerlei plaatsen ook heel toegankelijk en in het Nederlands geschreven over waar het in de praktijk om gaat bij dit onderzoek.

      Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

René Smeets • Miljardenmeppers

Het is een goed moment om in te stappen
zei mijn private banker.
De beurzen stonden wel al hoog
maar alles liet geloven
dat het nog hoger kon.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

PARKEREN

Met glazen ogen staan zij zij
aan zij te wachten voor de huizen,
soms start één schor en stottert weg.

Bron: datering: omstreeks 1967; in Een schrijvende partikulier, postuum verschenen, 1982

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

26 mei 2025: Nederlands Centraal

26 mei 2025: Nederlands Centraal

7 mei 2025

➔ Lees meer
9 mei 2025: een avond over patiëntenliteratuur in Perdu

9 mei 2025: een avond over patiëntenliteratuur in Perdu

7 mei 2025

➔ Lees meer
16 mei 2025: In contact met collecties

16 mei 2025: In contact met collecties

5 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1878 Jan Knuttel
➔ Neerlandicikalender

Media

De Vliegende Hollander. De Mythe bij Gerard Reve, Jef Last en Louis Ferron

De Vliegende Hollander. De Mythe bij Gerard Reve, Jef Last en Louis Ferron

12 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

➔ Lees meer
Nachoem W. Wijnberg

Nachoem W. Wijnberg

11 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Kruispunt/Croisement: Nederlands in Noord-Frankrijk

Kruispunt/Croisement: Nederlands in Noord-Frankrijk

10 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d