Voor €24,99 kan de poëzieliefhebber een door de Bezige Bij uitgegeven en door Graa Boomsma bezorgde uitgave kopen van ‘achtergelaten gedichten’ van Lucebert. Achtergelaten gedichten? Wat is daar precies aan de hand? Op 5 mei 2020 kreeg Boomsma inzage in een pakket teksten, bewaard in de Van Eeghenlaan, ten huize van Frieda Koch, nadat de keizer der vijftigers in maart 1952 uit haar huis was gezet. Een maand later werden Boomsma kopieën ter hand gesteld van twee schriften die Lucebert ‘begin jaren vijftig’ bij een andere minnares had achtgelaten, Sylvia Sluyter. Kennelijk hebben leden van Luceberts achterban schoon schip willen maken.
Wat voor materiaal zat er precies in deze ‘pakken van Lucebert’? Behalve de 51 ‘voltooide’ gedichten die Boomsma publiceert, was er ‘een tiental’ gedichten in handschrift, ‘met correcties of doorhalingen’ die een ‘niet afgeronde indruk’ maakten, er waren ‘vroege versies van bekende gedichten’, ‘een paar proza-aanzetten’, ‘setjes drukproeven en getypte bundels met doorslagen’ van triangel in de jungle en de dieren der democratie, met lezingen die in detail verschillen van die van de gepubliceerde versies. Wat er precies in welke pak zat komen we niet te weten. Wel lijkt duidelijk dat deze pakken van Lucebert verzamelingen zijn van teksten die in de ogen van de dichter niet voor publicatie geschikt waren, uitschot van een uitermate vruchtbare periode van zijn dichterschap: deels tweede keus werk, deels in de steek gelaten aanzetten, deels verworpen varianten. Fascinerend materiaal natuurlijk. Spekje voor het bekje van de literatuurwetenschappers, en ook niet te versmaden voor menig seculier liefhebber van Luceberts poëzie. Zeker een mooie kritische uitgave waard. Maar het riekt wel een beetje naar ladenlichterij om een selectie uit dit materiaal – ook al is het onmiskenbaar Lucebert, en is het ‘verrijkt’ met fascinerende tekeningen uit de collectie van de erven Frieda Koch – te presenteren als ‘puntgave’ gedichten, die ‘prachtig in Luceberts vroege oeuvre’ passen…
Lucebert, vaarwel, achterlaten gedichten, bezorgd door Gra Boomsma. Amsterdam 2021
Echt heel mooi: de literatuurwetenschapper en de seculiere liefhebber
Hihi
Maar even in ernst: wat een zaligheid zou dat niet zijn, mooie studie-uitgaven van Triangel in de jungle, apocrief en De amsterdamse school, met de varianten en de verwante teksten uit deze achtergelaten teksten!