• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

(Mijn vader doodde mijn moeder.)

7 juli 2022 door Marc van Oostendorp Reageer

Een zomer met Manon Uphoff (5)

Dat Manon Uphoff zich ook als beeldend kunstenaar ontwikkeld heeft, is in een aantal opzichten goed te begrijpen. Haar vader maakte in zijn vrije tijd ook beeldend werk en in interviews heeft ze uitgelegd dat hij haar ook kennis liet maken met andermans werk. Ze is dus met die kunstvorm opgegroeid. (Muziek speelt hoegenaamd geen rol en, opvallend voor een schrijver die zo visueel is ingesteld én geïnteresseerd is in het lichaam: ik ben nog nooit een verwijzing naar ballet tegengekomen, al heet een van haar essaybundels Hij zegt dat ik niet dansen kan.) Bovendien is haar proza ook heel beeldend – niet alleen in de zin dat ze veel schrijft over wat er te zien is op de wereld, maar vooral ook omdat ze, zou ik zeggen, sculpturaal schrijft.

Over de vorm van haar proza is altijd nagedacht: soms bestaat een boek keurig uit hoofdstukken en die hoofdstukken keurig uit alinea’s, maar in De spelers loopt de tekst bijvoorbeeld helemaal achter elkaar door (er zijn wel alinea’s, maar geen hoofdstukken), terwijl in de korte novelle De ochtend valt ‘hoofdstukjes’ worden aangegeven door een kapitaal, er witregels staan tussen de alinea’s, terwijl in die alinea’s zelf soms de witregels worden afgebroken. Ook staan sommige regels in cursief, zodat de hele bladspiegel betekenis heeft:

Later in de novelle wordt de bladspiegel rustiger, de gebeurtenissen die beschreven worden zijn dan ook minder verwarrend. Het proza krijgt zo een concrete vorm – dichter bij een gedicht kun je niet komen zonder een gedicht te worden. Ik lees het in ieder geval met de verhevigde aandacht die je hebt voor lyriek: waarom staat ‘Mijn vader doodde mijn moeder’ tussen haakjes? En zelfs: moet je in de één na laatste alinea ‘de aard-/appelen’ lezen en ‘witte uit-/loper’ lezen als enjambementen? (En waarom? Of waarom niet?) Dat Uphoff nooit gedichten heeft gepubliceerd, is wonderlijker dan dat ze ook beeldend werk maakte.

Bovenstaande bladspiegel komt uit de editie van 2019, waarin Sylvia Weve illustraties maakte. Op de flap staat:

Manon Uphoff over de illustraties van Sylvia Weve: “Ik vind ze zo vre-se-lijk mooi en passend, juist door het associatieve en ongrijpbare. De tekst is hier echt mee verrijkt.”

Dat is een wat wonderlijke tekst, die meer klinkt als een mail aan Sylvia Weve dan als een flaptekst. Het doet de tekeningen bovendien niet helemaal recht: ze zijn niet alleen een verrijking van de tekst, maar ze maken er, al is hij in 2012 ook ongeïllustreerd verschenen, integraal onderdeel van uit. Het is Weve gelukt om dezelfde combinatie van naïviteit en gruwel in de tekeningen te leggen als Uphoff in de tekst. Bovendien: doordat Uphoff zoveel aandacht besteed aan de visuele vormgeving van haar tekst, lijkt me haar oeuvre veel meer dan dat van veel van haar collega-schrijvers te vragen om een geïllustreerde uitgave. Je leest haar werk met je ogen.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: Manon Uphoff

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

J. Slauerhoff • Morgen rijd ik met bedwelmende bloemen naar je toe

Morgen rijd ik met bedwelmende bloemen naar je toe.
Ik wil niet langer wachten, eindelijk weten hoe
Je bent; de bloemen zullen je verraden.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

OEUVRE

Het oeuvre van de dood is wel onmetelijk,
maar elke bladzij, blad na blad, is vastgeplakt
en ieder deel staat vastgespijkerd op de plank
en elke plank: nog in de boom onuitgehakt.

Bron: Barbarber, december 1969

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

10 juli 2025

➔ Lees meer
Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

8 juli 2025

➔ Lees meer
12 september 2025: Dag van de Nederlandse partikels

12 september 2025: Dag van de Nederlandse partikels

7 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1914 Karel Meeuwesse
1936 Mieke Smits
1939 Seth Gaaikema
sterfdag
1978 Sonja Witstein
2021 Mark de Haan
➔ Neerlandicikalender

Media

De laatste keuze van Rogi Wieg

De laatste keuze van Rogi Wieg

9 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

8 juli 2025 Door Vianne Cré Reageer

➔ Lees meer
‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

5 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d