• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Jan

4 januari 2023 door Marc van Oostendorp 6 Reacties

Ongeveer zes jaar heeft Jan Renkema op deze plaats zijn Verwarwoordenboek gevuld. Hij houdt er vandaag, met aflevering 300, mee op. Hij heeft beloofd dat hij nog nieuwe stukken voor ons zal schrijven, dus het is helemaal geen afscheid – maar wel aanleiding voor mij om eens wat aardigs over hem te zeggen.

Want in zekere zin begon de samenwerking met Jan op een heel bijzondere manier – een manier die mijn bewondering voor hem alleen maar heeft doen toenemen. Vele jaren geleden schreef ik voor Neder-L een zomerserie over een nieuwe editie van Jans levenswerk, de Schrijfwijzer. Die serie was, laten we zeggen, allerminst positief. Dag na dat uitte ik kritiek op het werk.

Toon

Wat deed Jan? Hij nodigde me uit om te komen spreken op zijn afscheidssymposium. Wat iedere geleerde hoort te doen, en wat maar weinigen kunnen (ik weet niet of ik het zou kunnen): hij incorporeerde de kritiek, hij luisterde ernaar, hij zocht het gesprek op. En hij werd medewerker van dit tijdschrift, waarvoor hij een paar heel zachtmoedige en razend interessante zomerseries maakte.

Het Engels heeft een frase om mensen te complimenteren: ‘you are a gentleman and a scholar’. Als er op één neerlandicus die woorden van toepassing zijn, dan is het Jan Renkema: een man die door en door beschaafd en vriendelijk is, die geen onvertogen woord over mensen zal zeggen. Een man bovendien die het oprecht als zijn taak als taalkundige ziet om mensen te helpen. In zijn visie zijn er groepen taalgebruikers die in officiële situaties – ze moeten een sollicitatie schrijven, of een brief aan de burgemeester – willen weten ‘hoe het eigenlijk hoort’, en die de taalkundige vriendelijk moet uitleggen ‘hoe het eigenlijk hoort’, zonder zelf de hele tijd anderen om de oren te slaan met die kennis. Dat is, denk ik, de intentie van de Schrijfwijzer. Het was ook de toon van Onze Taal, toen Renkema daar (inmiddels lang geleden) redacteur van werd.

Dat is de gentleman. Daarnaast is Renkema ook een scholar in de allerbeste zin van het woord. Die praktisch toepasbare kennis combineert hij met een bijna filosofische blik – op stilte, op communicatie, op de taal van de klassieken en de bijbel. Een man aan wie je merkt dat hij van mensen houdt maar ook van zijn studeerkamer.

Proeven

Overigens kunnen mensen zich vergissen in de gentleman en scholar door hem te onderschatten. Toen alweer enige tijd geleden er heibel ontstond rondom een hoge ambtenaar in ons taalwereldje, was Renkema de voorzitter van de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek (IVN). Terwijl wij, onder andere in Neder-L, aan het schreeuwen en roepen waren en daarbij ook de IVN-achterban aan het woord lieten, kon Jan de ambtenaren op het ministerie ervan verzekeren dat al die trammelant hem óók te ver ging, maar dat er toch echt iets moest gebeuren wilde hij die achterban in de hand houden.

Ondertussen bespraken de hoofdredacteur van Neder-L en de diplomatieke voorzitter van de IVN zonder dat de ambtenaren het door hadden af en toe de te volgen strategie.

De mooiste afleveringen van het Verwarwoordenboek waren degenen die gingen over een heel subtiel, gevoelsmatig verschil. Je voelde Renkema dan de taal aftasten, de woorden proeven om zijn taalgevoel en zijn diepe liefde voor de taal te delen. Ik hoop dat we daar nog heel veel jaar van kunnen profiteren.

Ik, die allesbehalve een gentleman and scholar ben, heb in ieder geval nog veel van hem te leren.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel, Uitgelicht Tags: geschiedenis van de neerlandistiek

Lees Interacties

Reacties

  1. frankwillaert zegt

    4 januari 2023 om 11:43

    Wat een mooi, maar ook zeer welverdiend stukje! Je bent toch iets meer “gentleman”, Marc, dan je voorwendt te zijn.

    Beantwoorden
  2. geert buelens zegt

    5 januari 2023 om 03:02

    ik sluit me helemaal aan bij Frank.

    Beantwoorden
  3. Jan Nijen Twilhaar zegt

    5 januari 2023 om 09:55

    En ik ook!

    Beantwoorden
  4. René Appel zegt

    5 januari 2023 om 10:32

    En ook iets meer “scholar”!

    Beantwoorden
  5. Wannie Carstens zegt

    5 januari 2023 om 11:33

    Ek stem 100% saam met Marc se beskrywing. Jan Renkema is inderdaad ’n uitgelese scholar en ’n besondere gentleman. Sy entoesiastiese ondersteuning aan die omskepping van sy bekende CCC-model tot ’n opleidingsmodel – uitgepak in die boek “Teksredaksie” (WAM Carstens en Kris van de Poel, 2012) word ongelooflik waardeer. Te alle tye hulpvaardig.

    Beantwoorden
  6. Peter Schoenaerts zegt

    15 januari 2023 om 21:44

    Mooie woorden, van twee bewonderenswaardige neerlandici! Het valt me trouwens op dat jij, Marc, het woord ‘degenen’ gebruikt om naar afleveringen te verwijzen, terwijl dat toch enkel voor personen gebruikt wordt?

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Lucebert • Tajiri

Het licht is de liefde is niets
Een gat grijpt naar een ander gat
Het beeld bijt een beeld
De spiegel is bleek en bont

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

LIBELLEN

Hier is de broedplaats, takken in elkaar gehaakt,
manshoge brandnetel slaapt tussen grijze
verdorde armen, dun dood sparrehout.
Libellen paren een snel ogenblik,
bidden in zwermen, zetten zich,
doorzichtige strikken, korte takken,
op taktoppen.

Bron: Dierenalfabet, postuum verschenen, 1978

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

10 juli 2025

➔ Lees meer
Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

8 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1881 Maria Kronenberg
sterfdag
2018 Dana Constandse
➔ Neerlandicikalender

Media

De literaire letterenshow 2

De literaire letterenshow 2

12 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De laatste keuze van Rogi Wieg

De laatste keuze van Rogi Wieg

9 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

8 juli 2025 Door Vianne Cré Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d