Nu de regering-Trump hard ingrijpt in de wetenschap als die volgens politici de verkeerde woorden gebruikt, en nu het duidelijk is dat grote Amerikaanse bedrijven door de knieën gaan en het nieuwe regime steunen, wordt het belangrijk om keuzes te maken.
Ik heb het altijd eigenaardig gevonden dat ik als medewerker van een Nederlandse universiteit verplicht ben Teams te gebruiken en daarmee allerlei gegevens aan een Amerikaans bedrijf overdraag. Microsoft beheert de manuscripten van mijn artikelen, kijkt mee met vrijwel al mijn vergaderingen en heeft controle over mijn e-mail en agenda. Om toegang te krijgen, moet ik bovendien een Microsoft-app op mijn mobiele telefoon installeren om mijn identiteit te verifiëren bij het inloggen.
Controleren
Microsoft zal de Nederlandse universiteiten vast allerlei mooie beloften hebben gedaan over geheimhouding en privacy, maar in Amerika heeft de regering inmiddels een buitenstaander, de miljardair Elon Musk, toegestaan om in de gegevens te kijken van zo ongeveer iedereen die ooit geld van de overheid heeft gekregen. Iets wat eerder zelfs Amerikaanse ministers niet mochten. Wat betekenen beloften onder dit regime?
Ik ben oud genoeg om me te herinneren dat mij werd verteld dat de universiteiten voorop zouden lopen bij de open source-revolutie. Ik denk dat het een jaar of twintig geleden was dat. We zouden alleen gebruik maken van programma’s die vrijelijk beschikbaar waren, omdat programmeurs ze gezamenlijk hadden gemaakt en hadden vrijgegeven voor het publieke domein. Niemand hoefde te verdienen aan software, of preciezer gezegd: mensen konden dan altijd nog verdienen aan het op maat maken van pakketten of mensen ondersteunen. Bovendien heeft open source-software het voordeel dat iedereen kan controleren wat er gebeurt.
Rondlopen
De programma’s bestaan. Er zijn denk ik geen functies in enig programma van, bijvoorbeeld, Microsoft, die niet ook door open source-software kunnen worden uitgevoerd. Als we de afgelopen twintig jaar hadden geïnvesteerd, had het allemaal nog veel mooier kunnen zijn.
Ik heb meegemaakt dat universitair medewerkers verboden werd om Dropbox of Google Drive te gebruiken, omdat die hun servers in Amerika hadden staan, maar dat we gebruik moesten maken van Surfdrive, want dat was van de Nederlandse universiteiten zelf. Niet helemaal open source, geloof ik, maar in ieder geval in vertrouwde handen. Surf heeft geen multimiljardairs voortgebracht. Maar nu wordt de Surfdrive meestal vervangen door die van Microsoft. Een groot deel van de Nederlandse wetenschap bevindt zich in Amerika.
Amerika is duidelijk niet langer onze vriend. Niet van Nederland, niet van Europa, niet van de wetenschap. Hoe lang blijf ik nog verplicht op mijn telefoon rondlopen met een app waardoor Elon Musk kan zien waar ik mij bevind?
Hier is een lijst met Europese alternatieven voor Amerikaanse diensten (niet allemaal open source)
Deze website is gewijd aan open source-alternative software.
Zeer juist, Marc. Hier moeten we niet langer aan mee willen doen. Via MS en de technologieën van Zuckerberg en Musk hebben we onze persoonlijke en wetenschappelijke zielen aan de duivel verkocht. Musk breekt in rap tempo de instituties af die een zekere verdelende rechtvaardigheid garandeerden en ontwikkelt zich tot Big Brother. Daarin wordt hij gesteund door de anti-democraat Trump. Als het aan deze mannen ligt, is het met alles wat met medemenselijkheid en beschaving te maken heeft weldra gedaan. De onafhankelijke wetenschap sneuvelt (als het aan ons kabinet ligt ook in Nederland) en elke kritische geest wordt verdacht gemaakt en aan de kant geschoven. De paar dingen die we kunnen doen moeten we niet nalaten. Om te beginnen uit de cloud stappen!
Veel dank Marc, voor het delen van de lijsten met alternatieven. Een aantal daarvan gebruik ik al een tijd, zoals Here we go of duckduckgo, en dat zijn volwaardige alternatieven. Je hebt gelijk dat het voor de wetenschappers zaak is om een sprint te trekken naar een Europese cloud, maar ik denk eigenlijk voor ieder die zich niet aan de praktijken van Musk wil liëren.
De belofte van opensourcesoftware dateert inderdaad van ongeveer twintig jaar geleden en klonk ook in de Tweede Kamer. Op 20 november 2002 werd de motie-Vendrik aangenomen:
“.. verzoekt voorts de regering ervoor te zorgen dat in 2006 alle door de publieke sector gebruikte software aan open standaarden voldoet;
.. verzoekt voorts de regering actief de verspreiding en ontwikkeling van software met een open broncode (open source software) in de publieke sector te stimuleren en hiervoor concrete en ambitieuze doelstellingen te formuleren”
Zie:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Motie-Vendrik
en:
https://nl.wikisource.org/wiki/Motie_Vendrik
Maar van wat de regering toen is verzocht, is *niets* in huis gekomen. Soms wordt er nog wel naar verwezen, bijvoorbeeld in 2016 door Astrid Oosenbrug, op: https://www.computable.nl/2016/12/02/open-standaarden-bij-wet-geregeld/
We moeten het zelf doen: ons organiseren, zelf FOSS gebruiken, actie voeren (Public Money, Public Code), eisen stellen, lastig zijn. ☠️
Dank voor deze links. En zo is het. Niemand heeft er iets mee gedaan, en niemand zal er iets mee doen als wij er niet voor zorgen dat het tij keert!
Leuk gesteld allemaal, maar de eerste de beste -bijna- digibeet (zoals ikzelf) heeft hier weinig aan. Ik weet me met moeite te redden in de Apple – Microsoft omgeving, laat staan dat ik dat moet wegvegen en compleet nieuwe programma’s moet installeren op telefoon en computer.
En zoals mij zijn er nog vele vele anderen, schat ik.
Als u voor de unviersiteit of een overheidsinstelling werkt, is er vast een technischeondersteuningsdienst.
We hoeven het ook niet allemaal zelf te doen; er zijn genoeg initiatieven in Europa om ons bij aan te sluiten. In Frankrijk hebben ze bijvoorbeeld de stichting FramaSoft die allerlei alternatieven ontwikkeld heeft voor commerciële Amerikaanse producten: https://framasoft.org/en/