Door Marc van OostendorpDe politie van Rotterdam twitterde het vorige week al, maar gisterenavond kwam NRC Handelsblad met de definitieve bevestiging: de jongen die zich opsloot in de wc van de Thalys naar Parijs was niet verdacht. In zijn rugzak had hij alleen 'persoonlijke bezittingen' bij zich.Dat doet de vraag rijzen: waarom is die mededeling ontlastend? Wat zijn … [Lees meer...] overHoe gevaarlijk zijn ‘persoonlijke bezittingen’?
Nederlands is saai!
Door Marc van Oostendorp Voor de liefhebber van het onderwijs was het symposium dat Jaap van Marle, afgelopen vrijdag in Heerlen, organiseerde, een zware dag. Als thema had Van Marle het schoolvak Nederlands gekozen, en er was geloof ik niet één presentatie waarin het woordsaai geen prominente rol speelde. Want dat blijkt het oordeel te zijn dat veel scholieren hebben: … [Lees meer...] overNederlands is saai!
Huh? The movie
The Director's CutDoor Marc van OostendorpAfgelopen donderdag won Mark Dingemanse van het Max Planck Instituut als eerste taalkundige een Ig Nobel-prijs. Ik interviewde hem daarover kort voor de website van Onze Taal, maar we spraken ongeveer vier keer zo lang. Hier is de Director's Cut. … [Lees meer...] overHuh? The movie
Geniet den orber van dat Hooft
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (38)Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpCasper van BaerleWikipedia kan de tragedies van het bestaan soms onderkoeld samenvatten. Als Casper van Baerle een Amerikaan was geweest, was er een film over zijn laatste levensjaren gemaakt met veel dramatische en … [Lees meer...] overGeniet den orber van dat Hooft
We publiceren te weinig
Door Marc van Oostendorp Jullie wisten het natuurlijk allang, want het artikel verscheen al in maart op internet, maar ik was er maar steeds niet aan toegekomen omdat ik zoveel andere dingen te doen had: het einde van de wetenschap is nabij omdat er teveel artikelen verschijnen. In een nauwkeurige kwantitatieve studie gebaseerd op een groot aantal publicaties in de … [Lees meer...] overWe publiceren te weinig
Geen 5 minuten praten zonder dat er iemand om opheldering vraagt
Door Marc van Oostendorp Het is een kenmerk van ieder gesprek tussen twee mensen dat je elkaar niet begrijpt. De ander zegt iets dat je niet verstaat, of dat je niet goed kunt plaatsen, of dat je in totale verwarring brengt; je zet het gesprek even stil om te vragen om opheldering, waarna het gesprek weer voortkan. Ja, dat is inderdaad een kenmerk van ieder gesprek; dat … [Lees meer...] overGeen 5 minuten praten zonder dat er iemand om opheldering vraagt
Troonrede 2015: inwesteringen
Door Marc van Oostendorp De journalist Jan Kuitenbrouwer begon erover, gisteren op Twitter, en sindsdien laat het me niet meer los: de uitspraak door onze koning van de [v]. Nog geen twee geleden verscheen er een proefschrift waarin werd aangetoond hoe de uitspraak van de [v] steeds dichter bij die van de [f] komt te liggen (zodat er geen verschil meer is tussen vier en … [Lees meer...] overTroonrede 2015: inwesteringen
Mijn gezin
Door Marc van OostendorpWat een rake observatie, onlangs, op het onvolprezen Meldpunt Taal: Tegenwoordig hoor ik sommige jongeren het hebben over "mijn gezin", waar ze hun ouders + broers/zussen mee bedoelen. Ze hebben zelf nog geen kinderen. Ik moet wennen aan deze nieuwe betekenis omdat "mijn gezin" tot nu toe alleen door ouders gebruikt werd in de betekenis 'mijn … [Lees meer...] overMijn gezin
Moderne zeden
Door Marc van OostendorpFrom: Vera XXX Date: Thu, 30 Jul 2015 18:49:08 +0200Subject: Heb je nou je zin!To: marc@vanoostendorp.nlBeste,Heeft u nog exemplaren van het boek Heb je nou je zin! op voorraad?Mvg,Vera … [Lees meer...] overModerne zeden
VPRO begint poëzie-kanaal op YouTube
De VPRO vindt het belangrijk om poëzie een podium te bieden en doet dat via het YouTube kanaal VPRO Poëzie.DichterBij is een serie over eigentijdse Vlaamse en Nederlandse dichters. De video's zijn bonbonnetjes met twee heerlijke smaken: een gedicht en een visuele schets uit het dagelijks leven van de dichter. Naast de serie DichterBij zullen er op het poëziekanaal de komende … [Lees meer...] overVPRO begint poëzie-kanaal op YouTube
Kilometers van het graf?
Door Marc van OostendorpVandaag bespreek ik in mijn zaterdagochtendminicollege het gedicht 'Schuur' van Co Woudsma, uit diens nieuwe bundel Hoogste zomer. Is dat gedicht misschien te lang? … [Lees meer...] overKilometers van het graf?
Helterij
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (37)Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpDe geschiedenis van het geschreven Nederlands is een geschiedenis van d's en t's: wanneer schrijf je nu het ene en wanneer het andere? In de zeventiende eeuw was de regel eenvoudig: je schreef wat je goeddunkte, en … [Lees meer...] overHelterij
Deze en die zijn niet egocentrisch
Door Marc van OostendorpWat is het verschil tussen die vogel en deze? De betekenis van aanwijzende voornaamwoorden is een voortdurende zoektocht, maar er zijn nu nieuwe, experimentele gegevens. Maandag promoveert David Peeters in Nijmegen op een proefschrift over aanwijzende voornaamwoorden én over de betekenis van wijzen met je vinger.Een belangrijk punt voor Peeters … [Lees meer...] overDeze en die zijn niet egocentrisch
Finansjering
Door Marc van OostendorpDe taal borrelt. Je komt als enkel indidu oren en ogen tekort en daarom kun je als onderzoeker die geïnteresseerd is in de taal nu eigenlijk niet zonder Twitter, dat je berichten stuurt als:@fonolog Volgens @pem50 is er een -j in opkomst in het woord financiering: finansjiering. Hij hoort hem veel. Zegt het jou iets?— Yos M. (@falderappes) 8 … [Lees meer...] overFinansjering
Een gebaar is geen woord
Door Marc van Oostendorp Juristen leven in een heel andere wereld dan ik. Een heleboel discussies die deze lieden voeren gaan natuurlijk over taal – de interpretatie van dit of dat woord, van deze of gene zinsnede –, maar het soort argumenten dat ze daarbij gebruiken lijkt in geen velden of wegen op wat ik zelfs maar herken als een bijdrage aan een discussie. Een artikel in … [Lees meer...] overEen gebaar is geen woord
Puzzels rond ‘men’
Door Marc van OostendorpDe bekende Amerikaanse syntacticus Haj Ross plaatste onlangs op internet een paar pagina's vol observaties over men – of eigenlijk over het Engelse one, het Franse on en het Duitse man, maar voor men geldt voor zover ik kan zien in ieder geval hetzelfde als voor het Duits. En, zoals vaker bij Ross, daar zitten dingen bij waar geloof ik nog … [Lees meer...] overPuzzels rond ‘men’
Waarom schrijven psychologen geen boeken?
Door Marc van OostendorpHij lijkt wel een parodie, de brief die de Leidse psychologe Fenna Poletiek afgelopen zaterdag in NRC Handelsblad plaatste – een parodie op de intellectuele crisis waarin haar vakgebied verkeert. Dat heel veel onderzoek in zogenoemde ‘internationale toptijdschriften’ niet-repliceerbaar is, zoals onlangs bleek – in nog niet gerepliceerd onderzoek –, is … [Lees meer...] overWaarom schrijven psychologen geen boeken?
Kijken door een koloniale bril
Door Marc van OostendorpBestaat er neutraal proza? Kun je de wereld beschrijven zonder haar je eigen te maken? In het boek Een tint van het Indische oosten verzamelden de Leidse letterkundigen Rick Honings en Peter van Zonneveld opstellen van een groot aantal auteurs die allemaal een non-fictietekst onder de loep hebben genomen uit de negentiende of de eerste helft van de … [Lees meer...] overKijken door een koloniale bril
Vvy nement aen in danck, van die’t ons deed vergaren
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (36)Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpIs iemand die zich Rein van Sinne noemt een man of een vrouw? Rein is natuurlijk een mannennaam, maar het ligt misschien meer voor de hand dat een zeventiende-eeuwse vrouw zich zo noemt en een gedicht schrijft namens … [Lees meer...] overVvy nement aen in danck, van die’t ons deed vergaren
Met zijn vijfjes
Zoals je mensen hebt die op een doorregende grijze dag tegen het grijze beton van de grijze gebouwen gegarandeerd een zeldzaam grijs vogeltje zien, zo zijn er mensen die aan de Nederlandse taal steeds weer nieuwe dingen weten te ontlokken. Mijn college Gertjan Postma is zo iemand – hij weet je gegarandeerd te wijzen op dingen die je als moedertaalspreker al je hele leven … [Lees meer...] overMet zijn vijfjes
Moeten we dan alles zelf doen?
Over de toekomst van de taalkundige publicatieDoor Marc van OostendorpFoto: R.A.G. D'AlessandroHet jaarlijkse congres van de Societas Linguistica Europaea begon dinsdag met een verontrustende bijeenkomst. Het onderwerp: de toekomst van het taalkundige publiceren. Mijn conclusie na drie uur discussie: niemand die het weet. De bijeenkomst is georganiseerd door Martin Haspelmath. … [Lees meer...] overMoeten we dan alles zelf doen?
Het Nederlands sterft in Amerika
Door Marc van OostendorpDe Nederlanders die aan het eind van de 19e en het begin van de 20e eeuw naar Amerika gingen, hadden niet de bedoeling om daar de Nederlandse taal zo enthousiast mogelijk te onderwijzen aan de lokale bevolking. In plaats daarvan, weten we uit onderzoek, hadden zij de neiging om zo snel mogelijk Engels te spreken met elkaar en met hun kinderen.Het … [Lees meer...] overHet Nederlands sterft in Amerika
De spreekwoordelijke WordPress 5 minuten installatie
Door Marc van Oostendorp Terwijl je even niet oplet zijn de woorden alweer van betekenis veranderd. Op het Meldpunt Taal schrijft iemand: BNR Radio meldde dat Warren Buffett zijn 'spreekwoordelijke grote olifant' ging schieten of geschoten had. Bij mijn weten bestaat er geen spreekwoord over het schieten van een olifant, wel van een bok. Dit wordt misschien het … [Lees meer...] overDe spreekwoordelijke WordPress 5 minuten installatie
Welkom in de academische wereld
Door Marc van OostendorpAnn Curzan in het zwembadWat zeg je tegen iemand die zijn eerste wankele schreden zet op het smalle pad van de wetenschappelijke carrière? Moet je zo iemand bijvoorbeeld aansporen om alles op alles te zetten, en zijn leven helemaal in dienst te stellen van de wetenschap?Nee, zegt de Amerikaanse taalkundige Anne Curzan in een column op The Chronicle of … [Lees meer...] overWelkom in de academische wereld
Pluricentrisch Nederlands
Door Marc van OostendorpDeze week een lange video (ruim een uur): vorige week werd in het kader van het Colloquium neerlandicum een panel gewijd aan het idee dat het Nederlands een 'pluricentrische' taal is – je kunt niet alleen naar het éne centrum van Amsterdam kijken, maar er bevindt zich op zijn minst een ander centrum in Antwerpen en wie weet ook nog een in … [Lees meer...] overPluricentrisch Nederlands
