Door Marc van Oostendorp Het is altijd een mooi moment, wanneer een promovendus zijn eerste artikel gepubliceerd krijgt in een wetenschappelijk tijdschrift. Maar deze keer was er toch iets vreemds aan de hand. Een collega uit Zuid-Frankrijk had via e-mail contact opgenomen met F., omdat ze zijn artikel moest beoordelen voor een tijdschrift en ze een paar achtergrondvragen … [Lees meer...] overGratis tijdschriften voor 600 dollar per artikel
De grote olifant is de enige die gitaar speelt
Door Marc van OostendorpBron: CatawikiDe opdracht voor deze maandagmorgen is om een situatie te bedenken waarin de volgende zin onwaar is:- De grote olifant is de enige in de kamer die gitaar speelt.De kans is groot dat je een situatie hebt bedacht waarin er een andere olifant in de kamer is die óók gitaar speelt. De kans dat je er een musicerende muskusrat bij hebt bedacht, is … [Lees meer...] overDe grote olifant is de enige die gitaar speelt
Geen moedertaal zonder vreemde taal
De taalkundige als jonge man (4) Door Marc van Oostendorp Wetenschap begint met vergelijken. Taalwetenschap begint wanneer je opmerkt dat wat je zelf gedachteloos doet, voor een ander helemaal niet vanzelf spreekt. Omdat die ander een andere taal spreekt bijvoorbeeld, of een ander dialect. Dat andere dialect, dat heb ik helaas gemist. Als typisch kind van de jaren … [Lees meer...] overGeen moedertaal zonder vreemde taal
Beïnvloedt Facebook de taal? Geen idee
Door Marc van OostendorpSally TagliamonteVan iedere wetenschappelijke discipline bestaat een versie voor op feestjes. Je vertelt wat je doet en je gesprekspartner vuurt een aantal vragen op je af. Ha! Eindelijk een deskundige die een antwoord heeft op een brandende vraag! Maar uit jouw vakgebied blijkt geen enkel antwoord te hebben op die vragen.Een moderne versie van zo'n … [Lees meer...] overBeïnvloedt Facebook de taal? Geen idee
Liederkransjen voor Aleide
Een onbekend gedichtje van Nicolaas BeetsDoor Marc van OostendorpTweehonderd jaar geleden werd Nicolaas Beets (1814-1903) geboren. Zijn familie denkt nog steeds aan hem. Gisteren was ik bij de pensionering van een achter-achterkleinzoon – zelf ook een Beets, want de hele afstamming was in de mannelijke lijn. Zijn eigen toespraakje ging voor ongeveer een derde over zijn eigen … [Lees meer...] overLiederkransjen voor Aleide
Wat voor neerlandicus ben jij?
Door Marc van Oostendorp … [Lees meer...] overWat voor neerlandicus ben jij?
Bindend advies
Door Marc van OostendorpHet intrigerendst zijn de misplaatste taalergernissen, de boosheid die geen duidelijke grond heeft, de mensen die op Meldpunt taal zaken schrijven als:Als je aan een universiteit studeert moet je in het eerste studiejaar 45 van de te behalen 60 studiepunten halen. Aan het eind van het jaar volgt een weging. Voldoe je niet aan de eisen, dan mag … [Lees meer...] overBindend advies
Het schrijven van een zakelijke brief als een way of life
Door Marc van OostendorpJullie zitten nu met de eerste ochtendkoffie achter je beeldscherm en julie probleem is dat jullie reuze benieuwd zijn waarover ik vandaag ga uitwijden. Welnu, ik ga jullie onderhouden over het aerotoxisch syndroom. Gisterennacht zat ik mijn stukje te tikken in het vliegtuig. Jullie hebben dat misschien wel gemerkt, want mijn hoofd wordt er altijd een … [Lees meer...] overHet schrijven van een zakelijke brief als een way of life
Ons eigen Engels
Door Marc van Oostendorp We hebben waarschijnlijk nooit in interessantere taaltijden geleefd dan nu, of in ieder geval niet sinds de Batavieren ons land binnen kwamen zetten met hun rare gebrabbel. Langzaam maar zeker komt het Engels op in onze samenleving. Het gaat niet met enorm wapengekletter gepaard, en je merkt er weinig van. Maar het gebeurt wel: twintig jaar geleden … [Lees meer...] overOns eigen Engels
Sorry dat ik hier sta!
Door Marc van Oostendorp "Mijn praatje", zei een spreekster gisteren terwijl ze nog maar net begonnen was, "is een uitgelezen mogelijkheid voor u om een middagdutje te doen. Ik zeg zodadelijk wel vijf keer hetzelfde." Ze kwam er in de 45 minuten die haar lezing duurde – ze was één van de keynotes in het congres dat ik dezer dagen bijwoon – zo vaak op terug dat ik van de … [Lees meer...] overSorry dat ik hier sta!
Is zij nu kapot?
Door Marc van Oostendorp Wat is het verschil tussen zij en ze? Ja, de eerste heeft meer nadruk dan de tweede, maar verder? Uit allerlei onderzoek van de laatste paar jaar blijkt dat de vormen zich – net als je en jij of hij en ie en meer van dat soort paren – langzaam uit elkaar bewegen. Gaandeweg krijgt ieder van die vormen zijn eigen, speciale betekenisnuance. Wie weet … [Lees meer...] overIs zij nu kapot?
Sommige fouten zijn verre van menselijk verwijderd
Door Marc van Oostendorp De linksback Patrice Evra "hield zich', volgens De Telegraaf van maandag, "verre van in", toen hij maandag kritiek leverde op zijn club, Manchester United. Verre van in! Probeer dat maar eens te ontleden. Ik kon me nog herinneren dat het verschijnsel zijdelings aan de orde kwam in een artikel dat Hendrik De Smet een tijdje geleden … [Lees meer...] overSommige fouten zijn verre van menselijk verwijderd
Niks liefde, niks salsadansen, artikelen schrijven!
Door Marc van Oostendorp Een artikeltje in The Guardian houdt me al een paar dagen bezig. Die Britse krant heeft een serie Academics Anonymous, waarin academici anoniem verslag mogen uitbrengen van het academisch bedrijf: ijzingwekkende verhalen over almaar hoger optastende bureaucratie, de eis om steeds meer en steeds gedetailleerdere projecten in te dienen, en om nu alvast … [Lees meer...] overNiks liefde, niks salsadansen, artikelen schrijven!
Je weet niet wat je weet
De taalkundige als jongeman (3)Door Marc van OostendorpDe leraar Nederlands! De mythische leraar Nederlands! Wie is er niet door hem geïnspireerd, voor wie zijn de poorten van de taal en de letteren niet opengegaan nadat een inspirerende docent het simsalabim uitsprak?Ik heb in zes jaar tijd vijf verschillende leraren Nederlands gehad en nu ik met gemiddeld zo'n dertig … [Lees meer...] overJe weet niet wat je weet
Jeugd, liefde, zonde en zweet voor leken
Door Marc van OostendorpDit soort zinnen worden er niet vaak meer geschreven, al worden ze gelukkig nog wel gepubliceerd: "Wanneer wij ons afvragen wat er omstreeks 1880 in Nederland gebeurde, wàt de Tachtiger-beweging eigenlijk betekende, dan moet het antwoord zijn: dat er een ander mensentype ontstond, met als belangrijkste kenmerk: jeugd."Zo'n onbekommerd gedragen stijl! … [Lees meer...] overJeugd, liefde, zonde en zweet voor leken
Nu ga ik een ijsje voor je kopen
Zullen en gaan in het werk van Lieke Marsman Door Marc van Oostendorp Een jaar geleden dacht ik na over het werkwoord gaan; dat je best kunt zeggen 'het gaat regenen' terwijl de druppels al vallen, zolang dat maar de eerste druppels zijn. En 'ik ga dit boek lezen!' als je de eerste bladzijden tot je genomen hebt – zolang die eerste bladzijden alleen maar op … [Lees meer...] overNu ga ik een ijsje voor je kopen
Over de t in godvert
Door Marc van OostendorpHet is nu wetenschappelijk bewezen: vloeken horen ook bij de taal. In een nieuw artikel in het tijdschrift Natural Language and Linguistic Theory gaat de Utrechtse hoogleraar Norbert Corver in op de complexe manier waarop Nederlanders kunnen vloeken – godverdesakkerdeju – en wat dat zegt over de Nederlandse taal. (Het artikel staat ook op Corvers … [Lees meer...] overOver de t in godvert
Ieder dag een taalverandering
Door Marc van OostendorpSommige op het eerste gezicht nutteloze details blijven heel lang hangen in een taal. Neem de verbuiging van het bijvoeglijk naamwoord. Het systeem is op het eerste gezicht hopeloos ingewikkeld, zoals iedere buitenlander weet die onze taal wil leren. Je gebruikt altijd -e, tenzij het lidwoord onbepaald is en het zelfstandig naamwoord … [Lees meer...] overIeder dag een taalverandering
Maken studenten wel zoveel taalfouten?
Door Marc van OostendorpHoe slecht staat het ervoor met de taalvaardigheid van studenten? Heel, heel, heel slecht – onder het niveau van basisschoolleerlingen. Althans wanneer we de media mogen geloven (BNR, Metro, Spitsnieuws, de Volkskrant) die gisteren verslag uitbrachten over het onderzoek waarop Anouk van Eerden en Mik van Es volgende week in Groningen … [Lees meer...] overMaken studenten wel zoveel taalfouten?
Waar ligt de klemtoon in ‘holländisch’?
Door Marc van Oostendorp Omdat ik deze week zijdelings geschreven had over Russisch, kreeg ik een e-mail van mijn beroemde Vlaamse collega José Cajot over holländisch. In het Duits ligt de klemtoon in dat woord op hol; waarom leggen Nederlandstaligen het op län? Het komt niet doordat de klemtoon altijd op de voorlaatste lettergreep ligt in het Nederlands, al komt dat patroon … [Lees meer...] overWaar ligt de klemtoon in ‘holländisch’?
Het bewustzijn als intelligent klembord
Over Consciousness and the Brain van Stanislas DehaeneDoor Marc van OostendorpJa, het is vroeg in de morgen, maar hier zijn twee eenvoudige opdrachten. Reken eerst uit je hoofd uit hoeveel 12x13 is. En bepaal vervolgens of hij kan verwijzen in de zin Dat hij zijn moeder nooit meer heeft gezien, speet Jan. Er is een verschil tussen die twee taken. Bij de … [Lees meer...] overHet bewustzijn als intelligent klembord
Eenig als juiste spelling
De taalkundige als jongeman (2) Door Marc van Oostendorp Dat ik later taalkundige zou worden, ze hadden het op de lagers school al kunnen weten als ze beter hadden opgelet. Ik wist namelijk alles beter. De kenmerkende pedantie die voor veel mensen levenslang de enige manier is waarop ze uiting geven aan hun taalliefde, die heb ik ook gehad. Ja, lachen jullie maar even … [Lees meer...] overEenig als juiste spelling
Een laatste restje ‘sch’
Door Marc van OostendorpSommige taalkundigen beweren wel dat ze zich niet met spelling bezighouden, maar een collega van me had de afgelopen week wel degelijk ruzie gehad met zijn vrouw over de juiste schrijfwijze van het woord 'Chinezen'. Zij wilde het zo, maar hij beweerde bij hoog en laag dat het 'Chinese' moest zijn. Tot ze erachter kwamen dat zij het zelfstandig en hij het … [Lees meer...] overEen laatste restje ‘sch’
Een piek in het Nederlandse landschap
Uri Rosenthal excelleert nu als deskundige over bezuinigingen op wetenschap Door Marc van OostendorpIk probeer de moed er een beetje in te houden, maar soms laat ook ik het hoofd even hangen. Nu heb ik bijvoorbeeld Boven het maaiveld gelezen, dat de Adviesraad voor Wetenschaps- en Technologiebeleid (AWT) gisteren presenteerde.Dat rapport begint met twee observaties: ten eerste, … [Lees meer...] overEen piek in het Nederlandse landschap
Taal van de betere standen
Door Marc van Oostendorp'Hoe komt het nu' zei een dame gisterenavond tijdens de koffiepauze, 'dat wij netjes praten en arbeiders plat?'Verwachtingsvol keek ze me aan. Ik was verzeild geraakt bij de betere standen. Vorig jaar was ik uitgenodigd om een keer een lezing te komen geven over de geschiedenis van de Nederlandse taal.Ik dacht dat het daarbij ging om een bejaardenhuis in … [Lees meer...] overTaal van de betere standen
