In de tijd dat deftige heren nog de hoofdredacteuren waren van de boekenbijlagen, was het een ongeschreven wet dat boeken van medewerkers niet besproken werden. Objectiviteit bij de beoordeling telde hoger dan het belang van een eigen medewerker, en die was niet gewaarborgd als je in je eigen krant door een van je collega’s gerecenseerd werd. Dat morele uitgangspunt is allang … [Lees meer...] overDe schending van klassieke recensieregels
Artikel
Gedichten lezen als een persoonlijk avontuur
Recensie van Plezier in poëzie van Judit Gera en Jos Kleemans Grofweg een derde van de docenten die in Nederland poëzieonderwijs geeft, vindt zelf dat ze over onvoldoende kennis van het genre beschikken. Dat tweette poëzierecensent en universitair docent Nederlandse letterkunde Jeroen Dera onlangs. Uit Geert Buelens’ ‘Verdediging van de Poëzie’ is op te maken dat het erin … [Lees meer...] overGedichten lezen als een persoonlijk avontuur
Scholierenverhaal: Foto’s en vroomheid
Dit jaar organiseerden de vereniging Levende Talen Nederlands, de Schrijfakademie van de Universiteit Utrecht, het Willem Frederik Hermans Instituut en de redactie van Neerlandistiek een schrijfwedstrijd voor scholieren, geïnspireerd door citaten van Willem Frederik Hermans zoals die het afgelopen jaar op Neerlandistiek verschenen. De komende drie dagen publiceren we de … [Lees meer...] overScholierenverhaal: Foto’s en vroomheid
Waarom de uitspraak van Aendekerk mij zo frustreert
Het moest even bezinken, de uitspraak van CPNB-directeur Aendekerk dat ‘de verplichte leeslijst’ (met boeken zoals Het bittere kruid van Marga Minco), in staat is om ‘vakkundig alle leesplezier’ eruit te ‘rammen’ bij leerlingen. De uitspraak riep een enorme frustratie bij me op, waar ik niet meteen de vinger op kon leggen. Ook na haar excuses, die (overigens zeker terecht) … [Lees meer...] overWaarom de uitspraak van Aendekerk mij zo frustreert
Scholierenverhaal: Onder duiven
Dit jaar organiseerden de vereniging Levende Talen Nederlands, de Schrijfakademie van de Universiteit Utrecht, het Willem Frederik Hermans Instituut en de redactie van Neerlandistiek een schrijfwedstrijd voor scholieren, geïnspireerd door citaten van Willem Frederik Hermans zoals die het afgelopen jaar op Neerlandistiek verschenen. De komende drie dagen publiceren we de … [Lees meer...] overScholierenverhaal: Onder duiven
Scholierenverhaal: De brug
Dit jaar organiseerden de vereniging Levende Talen Nederlands, de Schrijfakademie van de Universiteit Utrecht, het Willem Frederik Hermans Instituut en de redactie van Neerlandistiek een schrijfwedstrijd voor scholieren, geïnspireerd door citaten van Willem Frederik Hermans zoals die het afgelopen jaar op Neerlandistiek verschenen. De komende drie dagen publiceren we de … [Lees meer...] overScholierenverhaal: De brug
Weet gij hoe de distributieriem vervangen dient voor een perfecte kleptiming?
De Vlaamse dichter en docente Ruth Lasters maakt zich al enkele jaren druk over een inderdaad belangrijke kwestie: het verschil tussen A en B. Kinderen worden wanneer ze 12 zijn geclassificeerd als A-leerling (dan gaan ze de theoretische kant op) of als B-leerling. Lasters wijst op de symbolische waarde van die labels: B is in onze samenleving en ons taalgebruik meestal toch … [Lees meer...] overWeet gij hoe de distributieriem vervangen dient voor een perfecte kleptiming?
Intussen: tijd voor iets anders
In zijn recente reisverslag God in Japan gebruikt Willem Melchior een paar keer het woord intussen zoals ik dat zelf niet snel zal doen. Op p.89 bijvoorbeeld: De Kongobuji intussen was prachtig, ik kan niet anders zeggen. Er zijn twee dingen opmerkelijk aan dit gebruik van intussen: de plaats ervan in de zin en de functie. Laten we met het eerste beginnen. In … [Lees meer...] overIntussen: tijd voor iets anders
Eten met -ette
Achter het achtervoegsel 21 Samen éten op feestdagen is een groot goed, maar samen kókkerellen op feestdagen is een nog groter goed. Als kind – we spreken over de jaren zeventig – kon je me dan ook geen groter plezier doen dan met fonduen. Kleine stukjes vlees aan een lange vork prikken en die garen in kokendhete olie, was voor mij je van het. Behalve dan wanneer je die … [Lees meer...] overEten met -ette
Hoeveel genders kan een taal aan?
De discussie over genderneutrale pronomina heeft alles wat het hartje van de taalkundige sneller doet kloppen: het gaat tegelijkertijd over heel kleine woordjes én over grote vragen. Je kunt er lekker aan de schrijftafel op puzzelen maar het is ook een kwestie met enig maatschappelijk belang. Onweerstaanbaar! Ik mag er graag over denken en omdat voor mij ergens over denken … [Lees meer...] overHoeveel genders kan een taal aan?
Systematisch / systemisch
Verwarwoordenboek vervolg (282) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overSystematisch / systemisch
Laten we het nog eens over data hebben
Op 1 september 2022 vertrekt Antal van den Bosch als directeur van het Meertens Instituut. De laatste dagen van de maand nemen enkele (oud-)medewerkers van het instituut afscheid. Een van de adagia van Antal van den Bosch is: “het enige wat beter is dan veel data, is meer data”. Natuurlijk moet je die uitspraak in context zien – Van den Bosch is een ‘data-cruncher’. … [Lees meer...] overLaten we het nog eens over data hebben
Peer review maakt de wetenschap traag
Een van de mysteries van het leven aan de begin van de eenentwintigste eeuw is: waarom zit er zo weinig vooruitgang in de wetenschap? Het vak is een gigantische industrie, er werken wereldwijd waarschijnlijk tienduizenden, misschien honderdduizenden mensen als beroepsonderzoeker, en toch zit er in de meeste vakken voor zover ik kan zien weinig schot. Er wordt natuurlijk … [Lees meer...] overPeer review maakt de wetenschap traag
Het lachen (en huilen) in De tranen der acacia’s (1949)
Ter gelegenheid van de sluiting van het Hermans-jaar 2021-2022 publiceren we gisteren en vandaag een tweeluik van Wilbert Smulders. Beide delen van Smulders' beschouwing over het lachen bij Willem Frederik Hermans, en in het bijzonder in De tranen der acacia's komen beter tot hun recht als pdf, zodat we (bij wijze van uitzondering) deze vorm gebruiken voor publicatie. Het … [Lees meer...] overHet lachen (en huilen) in De tranen der acacia’s (1949)
De werkwoordsvolgorde van je buren
Op 1 september 2022 vertrekt Antal van den Bosch als directeur van het Meertens Instituut. De laatste dagen van de maand nemen enkele (oud-)medewerkers van het instituut afscheid. Een topwetenschapper laat zich niet leiden of beïnvloeden door ideologieën, vooroordelen, of de waan van het moment, maar kijkt met een open en onbevangen blik naar nieuwe ideeën, en … [Lees meer...] overDe werkwoordsvolgorde van je buren
I like pink
Nene leert Engels Nene is acht jaar en woont sinds drie jaar in Nederland. Haar moedertaal, het Hongaars, is ze helaas op een paar woorden na (szia, csiga, játszótér) vergeten. Ze drukte het actief weg uit haar geheugen – haar moeder spreekt Italiaans, alle anderen in de wijde omtrek spreken Nederlands, het Hongaars moest kennelijk zo snel mogelijk worden … [Lees meer...] overI like pink
Hermans’ frivoliteit
Het lachen van Willem Frederik Ter gelegenheid van de sluiting van het Hermans-jaar 2021-2022 publiceren we vandaag en morgen een tweeluik van Wilbert Smulders. Beide delen van Smulders' beschouwing over het lachen bij Willem Frederik Hermans, en in het bijzonder in De tranen der acacia's komen beter tot hun recht als pdf, zodat we (bij wijze van uitzondering) deze vorm … [Lees meer...] overHermans’ frivoliteit
Etymologica: Van den Bosch
Op 1 september 2022 vertrekt Antal van den Bosch als directeur van het Meertens Instituut. De laatste vijf dagen van de maand nemen enkele (oud-)medewerkers van het instituut afscheid. Van den Bosch lijkt een gewone familienaam, gevormd op basis van een onzijdig woord voor een veel voorkomend landschapstype met Van den ervoor en -ch erachter en met op het internet … [Lees meer...] overEtymologica: Van den Bosch
Hoe uit taalcontact nieuwe taal ontstaat
Er is de laatste jaren in de taalkundige literatuur veel aandacht voor de gevolgen van taalcontact: wat gebeurt er als groepen sprekers van verschillende talen bij elkaar komen, bijvoorbeeld door migratie? Of wanneer sprekers meer dan één taal beheersen? Die talen beïnvloeden dan elkaar, en dit soort contact is waarschijnlijk een drijvende kracht achter veel taalveranderingen. … [Lees meer...] overHoe uit taalcontact nieuwe taal ontstaat
Goed, kleinschalig en interdisciplinair onderwijs? Kies voor Nederlands
Prinses Amalia gaat in de hoofdstad studeren. Ons toekomstig staatshoofd wijkt daarmee af van de Leidse familietraditie. Ze maakt de moedige keuze voor een studie in Republiek Amsterdam. Maar daar hield het moedig keuzes maken wel op. Want de studie die ze gaat doen is PPLE, oftewel: Politics, Psychology, Law and Economics. Een chique-klinkend, Engelstalig, … [Lees meer...] overGoed, kleinschalig en interdisciplinair onderwijs? Kies voor Nederlands
Dankzij Antal: dier-mens-interactie aan het Meertens Instituut
Op 1 september 2022 vertrekt Antal van den Bosch als directeur van het Meertens Instituut. De laatste vijf dagen van de maand nemen enkele (oud-)medewerkers van het instituut afscheid. Antal laat in een interview in de Meertens Nieuwsbrief weten dat hij met een knoop in zijn maag vertrekt bij het Meertens. Ook wij hebben een knoop in onze maag vanwege zijn vertrek. Toen … [Lees meer...] overDankzij Antal: dier-mens-interactie aan het Meertens Instituut
Wethouder Hekking en het lidwoord van de betekenis
Toen ik een stukje schreef naar aanleiding van lachsalvo’s in de Tweede Kamer die het gevolg waren van een accentfoutje in een bijdrage van Jaco Geurts (CDA – over landbouw horen we hem niet meer, als woordvoerder is hij verhuisd naar wonen), vermoedde ik niet dat er een rééks aan aanvullingen op zou ontstaan met andere opmerkelijke accenten in de plenaire zaal en … [Lees meer...] overWethouder Hekking en het lidwoord van de betekenis
Niet alleen amuzikaal, ook amuzitaal
Niet weten of je uit de maat klapt, geen toon kunnen houden en niet herkennen dat iemand een vraag stelt - het kunnen zomaar tekenen zijn van toondoofheid. Jasmin Pfeifer promoveerde dit jaar op dit onderwerp aan de Universiteit van Amsterdam en de Heinrich Heine-Universiteit in Düsseldorf, nadat ze er tien jaar geleden achter kwam dat ze zelf deze neurologische stoornis … [Lees meer...] overNiet alleen amuzikaal, ook amuzitaal
Beste Antal,
Op 1 september 2022 vertrekt Antal van den Bosch als directeur van het Meertens Instituut. De laatste vijf dagen van de maand nemen enkele (oud-)medewerkers van het instituut afscheid. Bij je vertrek als directeur van het Meertens Instituut wil ik je van harte bedanken voor de ruimte die de themagroep Lied en Verhaal (officieel: Orale Cultuur) altijd van je gekregen heeft. … [Lees meer...] overBeste Antal,
Kinderboekenspecial: Het dierenboekje Mie
Deze zomer publiceren we op Neerlandistiek iedere vrijdag een bespreking van een kinderboek door Eline Zenner. De recensies verschenen eerder op https://www.lees-wijzer.be/boeken/ Boerderijdieren horen bij prentenboeken als een schaar bij de kapper. Eenvoudig is het niet om ze aan bod te laten komen op een nieuwe en frisse manier, en dat is toch net wat Harriët van Reek … [Lees meer...] overKinderboekenspecial: Het dierenboekje Mie
