Conversatie met Alfred Schaffer Hedendaagse Afrikaanse dichters in Zuid-Afrika verhouden zich in hun werk tot de lyriek en de literaire erfenis van Breyten Breytenbach (1939-2024). Het oeuvre dat de schrijver nalaat, is even omvangrijk als indrukwekkend. Door academici, journalisten en schrijvers is de bard herhaaldelijk, als een zich verspreidende ruis, als iconisch … [Lees meer...] overPostumiteiten voor Breyten
Artikel
De poëtische kracht en nuance
Buzz in neerlandistisch letterenland: de gratis pdf’s van de Bulkboeken zijn foetsie! Na een overname moeten scholieren die generatie na generatie literatuur uit alle tijden leerden kennen en van wie nu wordt verwacht dat ze daar ‘leesplezier’ aan ontlenen, de mastercard uit een ouderlijke portefeuille trekken. Blijkbaar hoeven we ons toch geen zorgen te maken. … [Lees meer...] overDe poëtische kracht en nuance
Geen buste maar een beeldenstorm
Of ze als essayist de P.C. Hooftprijs heeft verdiend, daarover heeft gelukkig onlangs een deskundige jury geoordeeld. In ieder geval is Anja Meulenbelt volgens mij een van de interessantste publieke intellectuelen van Nederland – iemand wiens leven bestaat uit strijd, en denken, en denken over strijd. Het zal de komende tijd vaak over De schaamte voorbij gaan, maar ik zou … [Lees meer...] overGeen buste maar een beeldenstorm
Groslijst: Michelle van Dijk, Kijk niet om!
Hij de lusten, zij de lasten In Kijk niet om!, de nieuwste roman van Michelle van Dijk, worden de levens van twee vrouwen op een bijzondere manier verteld. Je leest over een secretaresse die haar hele carrière op hetzelfde kantoor werkt. In modieuze kleding typt ze facturen, neemt ze de telefoon aan en correspondeert ze met de klanten van het bedrijf. De hoogtepunten … [Lees meer...] overGroslijst: Michelle van Dijk, Kijk niet om!
‘Zijn tropenjaren, die de tropenkolder had veroorzaakt’
Kleine veranderingen in het algemene taalgebruik, onopvallend eerst, maar zich geleidelijk duidelijker manifesterend en verder verspreidend – ik zal zeker niet de enige zijn bij wie een zekere gevoeligheid leeft voor het waarnemen daarvan. In 2008 schreef ik op mijn blog iets over het betrekkelijk voornaamwoord dat, dat op duidelijk waarneembare wijze het veld begon te ruimen … [Lees meer...] over‘Zijn tropenjaren, die de tropenkolder had veroorzaakt’
Klassieke Bulkboeken binnenkort offline?
Al jaren laat ik mijn studenten diverse historische literatuur lezen aan de hand van de Bulkboek-uitgaven. Deze Bulkboeken staan gratis als pdf’s online. Onlangs werkten de linkjes naar die website niet meer. Wat was er aan de hand? Bulkboek is overgenomen door BruutTAAL (een uitgeverij van een lesmethode). BruutTAAL is van plan om die pdf’s binnenkort achter een betaalmuur te … [Lees meer...] overKlassieke Bulkboeken binnenkort offline?
Met je laptop een catastrofe voorkomen
Abdelkader Benali is boven alles een leraar. Hij zegt het ook een paar keer, in zijn nieuwe boek Gids in verwondering, dat verscheen ter gelegenheid van zijn vijftigste verjaardag, en waarin stukken en columns zijn verschenen die hij voor allerlei tijdschriften geschreven heeft, en waarin ook een groot interview is opgenomen dat Liliane Waanders met hem nam. En eigenlijk zegt … [Lees meer...] overMet je laptop een catastrofe voorkomen
Joost Zwagerman en zijn biograaf
Hoe moet een biograaf van Joost Zwagerman (1963-2015), veelschrijver en man van zeven levens die op jonge leeftijd een eind aan zijn leven maakte, een biografie schrijven? Door keuzes te maken, een invalshoek te kiezen: de rode draad in een thematische, of chronologische compositie. Het levensverhaal van een veelzijdig talent, een egocentrische man zonder ‘kern’, die uitbundig … [Lees meer...] overJoost Zwagerman en zijn biograaf
Van waar die naam Windvogel?
Die Nederlandse joernalis en historikus Bart de Graaff was ’n ware vriend van Suid-Afrika. Die laaste keer toe ek hom gesien het – ’n week voor sy onverwagse dood – was op ’n koel herfsaand in ’n Seepuntse restaurant. Aan tafel was ook ons eggenotes. Die gesprek het hoofsaaklik gegaan oor Bart se jongste boek oor die Khoisan-mense van Suidelike Afrika. Almal het Afrikaans … [Lees meer...] overVan waar die naam Windvogel?
Steun het collectief ploeteren
Gisteren meldde een collega dat hij bij een afspraak niet was komen opdagen, omdat hij in slaap was gevallen. "Dit is niet mijn favoriete tijd van het jaar." Terwijl ik op die collega wachtte, sprak ik even met collega's bij het koffie-apparaat. De een zei dat ze nu al uitkeek naar de komende kerstdagen. De ander zei dat hij probeerde de komende jaren niet verlangend te denken … [Lees meer...] overSteun het collectief ploeteren
Groslijst: Erwin Hurenkamp, Pogingen
Zo moeder, zo zoon In zijn debuutroman blijkt dat Erwin Hurenkamp (1993) een dichter is. Pogingen is een raamvertelling waarin meerdere sprookjesachtige en mythologische verhalen voorkomen, die als het ware door de hoofdpersonen geschreven zijn. Erwin Hurenkamp is dichter, schrijver en redacteur bij literair tijdschrift Tirade. In 2023 verscheen … [Lees meer...] overGroslijst: Erwin Hurenkamp, Pogingen
Wat een kermisattractie is dit
Over De jaknikker van Peter Buwalda 1. Het eerste deel van deze roman heet ‘The evening time is reading time’ en omvat de hoofdstukken 74 tot en met 55. Het laatste hoofdstuk van Otmars zonen (2019) is nummer 75; de boeken sluiten dus naadloos op elkaar aan. Dat geldt ook voor de leeservaring met beide. Ik ben meteen aan dit tweede luik begonnen toen ik het … [Lees meer...] overWat een kermisattractie is dit
Etymologica: Hoe shampoomerk Andrélon en keizer Nero etymologisch verwant kunnen zijn
Als ik niet weet waarover ik moet schrijven, stap ik onder de douche. Niet zo goed voor het klimaat, en nog slechter voor mijn gas-water-licht-afrekening, maar je moet wat. Onder de douche viel mijn oog op een shampoofles van het merk Andrélon. Normaal gesproken ben ik niet zo geïnteresseerd in de herkomst van merknamen – vaak zijn het quasi-spitsvondige creaties van … [Lees meer...] overEtymologica: Hoe shampoomerk Andrélon en keizer Nero etymologisch verwant kunnen zijn
Het boerenbedrijf en het Vlaams Belang
In de strijd om de ziel van “het volk” heeft radicaal rechts in heel Europa een nieuw uithangbord ontdekt: de boer. Niet de mannen en vrouwen met stikstofnormen, bankleningen en opvolgingsproblemen, maar het symbool dat de boer óók is. Overal in Europa zien we varianten van dezelfde nieuwe, romantische aandacht: de tractor als actiemiddel, de mestkar als politieke prop, het … [Lees meer...] overHet boerenbedrijf en het Vlaams Belang
Historie van Malegijs : Capittels [35]-[39]
Een schoone ende nieuwe historie, autentijck, die dat vervaerlijck paert Ros Beyaert wan,en[de] die veel wonderlijcke ende avontuerlike dingen bedreef in zijn leven met zijn consten,ghelijc dese historie verclaert, ende is seer ghenoechlijck om lesen.Van nyeus ghecorrigeert.Gheprint t’Antwerpen [1556], Inden Witten Haeswint, bi Jan van Ghelen. Kritische editie bezorgd door … [Lees meer...] overHistorie van Malegijs : Capittels [35]-[39]
Lastig gedicht, ontroerend mirakel
'Tussen priesters en geleerden', is de (werk)titel van het hoofdstuk waaraan ik de afgelopen week heb gewerkt. In dat hoofdstuk speelt de Lof vanden Heilighen Sacramente een hoofdrol, een gedicht dat Anthonis de Roovere omstreeks 1456 schreef en dat van al zijn gedichten de grootste verspreiding kende. Het is bekend uit zeven middeleeuwse handschriften, waarvan drie … [Lees meer...] overLastig gedicht, ontroerend mirakel
Dat is gjin raven mar in rjûn!
Friesland wordt weer Frieser van taal, leert ons nieuw onderzoek, maar het kan Frieser nog, want de taal herbergt inmiddels vele Nederlandse woorden waarvan oorspronkelijk Friese evenknieën bestaan of te achterhalen zijn, zoals rjûn naast raven/raaf. Afzondering en invloed Mede dankzij de uitgestrekte venen en moeren die vroeger de wereld der Friezen … [Lees meer...] overDat is gjin raven mar in rjûn!
We laten ons niet kisten!
Hoe mensen tegen zichzelf praten Het tijdschrift Theoretical Linguistics heeft een gouden formule, vind ik. Er worden in een nummer niet zomaar willekeurig wat artikelen bij elkaar gezet waarin onderzoekers over hun laatste onderzoek berichten, zoals in andere wetenschappelijke tijdschriften gebeurt. In plaats daarvan heeft ieder nummer een openingsartikel waarop een … [Lees meer...] overWe laten ons niet kisten!
Groslijst: Cobi van Baars, Vacht!
Wat zou jij doen als de leugens je boven het hoofd stijgen? Cobi van Baars kwam met haar boek De onbedoelden in 2024 op de shortlist van de Libris Literatuur Prijs te staan. Ondanks die nominatie kreeg ze destijds wisselende recensies. Ook haar nieuwe roman Vacht! roept verschillende reacties op bij lezers. Het taalgebruik kan bijvoorbeeld … [Lees meer...] overGroslijst: Cobi van Baars, Vacht!
Deze werkwoordswortel duikt overal op
Als je één Proto-Indo-Europese werkwoordswortel onthoudt, laat het dan *dʰeh₁- zijn. Om dat gevaarte iets minder abstract te maken: de dʰ is een d die je enigszins zuchtend uitspreekt. Die vreemde h₁ werd misschien wel uitgesproken als onze h. Het sterretje geeft aan dat dit een gereconstrueerde vorm is, het … [Lees meer...] overDeze werkwoordswortel duikt overal op
Lema sabachtani!
Taal en emotie in de bijbel en in het leven In de eerste helft van de jaren zeventig heb ik met vrienden in enkele opeenvolgende jaren vakantie gevierd op een camping in Nunspeet. De eerste keer ging ik mee achter op de brommer van iemand, het jaar erop, toen ik zestien was, op mijn eigen Puch. Nadat de tenten waren opgezet en we enigszins onze draai hadden gevonden, … [Lees meer...] overLema sabachtani!
Chatbots discrimineren dialectsprekers
Nieuw interessant nieuws over chatbots: ze zijn niet erg onder de indruk van dialectsprekers. Of in ieder geval niet van Duitse dialectsprekers, maar er is weinig reden om te veronderstellen dat hun oordelen voor het Nederlands anders zouden zijn. Dat blijkt uit een nieuw artikel in de ACL Anthology, een uitgave van de vereniging voor computertaalkunde. We wisten al dat … [Lees meer...] overChatbots discrimineren dialectsprekers
Heb ik gedeliverd?
Mijn blog, VandaagsVertaalProbleem, begon midden in de covid-tijd, in de lockdown, toen ze in New Dehli eindelijk weer de Himalaya konden zien, en toen het zó stil en zó rustig was overal, geen verkeer, geen gemotoriseerd lawaai, geen vliegtuigen, niks, en toen we dachten: als dit voorbij is gaan we zorgen dat het hierna veel stiller en rustiger en schoner wordt dan … [Lees meer...] overHeb ik gedeliverd?
Omhelzende taal
In het kader van de Week van het Nederlands organiseerde de Taalunie een schrijfwedstrijd. De opdracht was een column te schrijven over jouw mooiste ervaring met de Nederlandse taal of de Nederlandstalige woordcultuur. Deze inzending van Lien Van de Water – leerling Moderne Talen aan het Heilig Graf in Turnhout – heeft de prijs binnen het taalgebied gewonnen. Voor de jury … [Lees meer...] overOmhelzende taal
Over onderzoekers die hun mening niet durven geven
Ik moet toegeven dat ik de afgelopen twee jaar gefascineerd ben geweest door de figuur van Eppo Bruins: minister van onderwijs, cultuur en wetenschappen in een kabinet dat onderwijs, cultuur en wetenschappen zo snel mogelijk wilde afschaffen. Herhaaldelijk zei hij dat hij heel erg tegen alle bezuinigingen was, dat ze hem een ramp leken voor de wetenschap en samenleving, maar … [Lees meer...] overOver onderzoekers die hun mening niet durven geven
