Op uitnodiging van de Haagse Kunstkring deed ik onderzoek naar de vertalingen van de dichter Martinus Nijhoff: van François Villon en Shakespeare tot aan Oscar Wilde en 'De geschiedenis van den soldaat'. Die geschiedenis werd tegen het einde van de Eerste Wereldoorlog in Zwitserland geschreven door Charles-Ferdinand Ramuz en Igor Stravinsky. L'histoire du soldat is een … [Lees meer...] overHet hart van de mens is maar een zeer klein rijk
Artikel
Ik open met een verwijzing
Interessante kwestie aan de VU: na protesten zijn daar de formules die aan het begin en het eind van academische plechtigheden zoals promoties of oraties worden uitgesproken aangepast. Ze heten daar respectievelijk het votum en de doxologie. Tot voor kort waren dit nog onversneden christelijke teksten, allebei citaten uit de Psalmen, maar volgens het College van Bestuur doen ze … [Lees meer...] overIk open met een verwijzing
‘Een schoone historie van Margarieten van Limborch’ : capittels 86 en 87.
Een schoone historie van Margarieten van Limborch ende van Heyndric, haren broeder, die veel wonderlike aventueren ghehadt hebben, want Margrieta wert een coninghinne van Armenien, ende Heyndric door sijn grote vromicheyt wert een keyser van Griecken, ende noch van veel ander kerstenen heeren die sijn mede hulpers waren, ende van haerder groter victorien die si door Gods hulpe … [Lees meer...] over‘Een schoone historie van Margarieten van Limborch’ : capittels 86 en 87.
brullen / schreeuwen
Verwarwoordenboek vervolg (295) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overbrullen / schreeuwen
Tenderfoot en de onvoltooid verleden tijd
Wat voorafging. James Vandermeersch vertaalde op vijf jaar tijd alle 73 Lucky Lukes opnieuw. In het... Vlaams. Hoera! Lucky Luke de poor lonesome cowboy die zo’n long way from home is komt eindelijk thuis. Immers, James Vandermeersch stamt uit Lauwe en Lauwe ligt op een Kommersbonter boogscheut van Kortrijk, de geboorteplaats van de bedenker en tekenaar van Lucky Luke, … [Lees meer...] overTenderfoot en de onvoltooid verleden tijd
Jiddische hulpwerkwoorden
Een fraai voorbeeld van de subtiliteiten van het taalgevoel is de keuze tussen hebben en zijn: ik heb gevochten, ik ben gevallen, en de hulpwerkwoorden andersom gebruiken zou niet juist zijn. Het Engels maakt een voltooide tijd altijd alleen maar met have, maar er zijn genoeg andere talen (Frans bijvoorbeeld, of Duits, of Italiaans) die ook een verschil maken, al is de keuze … [Lees meer...] overJiddische hulpwerkwoorden
Een geval van klinkerverkleuring
In zijn artikel ‘Vervoegde voegwoorden in het Oosten’ wijst C.B. van Haeringen op een bijzonder verschijnsel in een aantal Nedersaksische streektalen: naast de reguliere vervoeging met sjwa van de persoonsvorm gevolgd door een subject in de eerste persoon meervoud, komen er vormen voor als doede wiej en gaode wiej (van de infinitieven (dôen en gaon). In deze bijdrage zal ik … [Lees meer...] overEen geval van klinkerverkleuring
Het geestesoog ontdekt
Wat gebeurt er als iemand pakweg de zin 'De portier was een invalide' tot zich neemt? Zie je dan op de een of andere manier inderdaad een anders valide portier voor je? Valt dat op de een of andere manier aan te tonen? En draagt dat innerlijke oog bij aan je esthetische plezier? Op die en dergelijke vragen promoveert Marloes Mak vandaag in Nijmegen. Op verschillende manieren … [Lees meer...] overHet geestesoog ontdekt
‘Een schoone historie van Margarieten van Limborch’ : capittels 84 en 85.
Een schoone historie van Margarieten van Limborch ende van Heyndric, haren broeder, die veel wonderlike aventueren ghehadt hebben, want Margrieta wert een coninghinne van Armenien, ende Heyndric door sijn grote vromicheyt wert een keyser van Griecken, ende noch van veel ander kerstenen heeren die sijn mede hulpers waren, ende van haerder groter victorien die si door Gods hulpe … [Lees meer...] over‘Een schoone historie van Margarieten van Limborch’ : capittels 84 en 85.
Literatuuronderwijs: waarom eigenlijk?
Een bijdrage aan de vakvernieuwing van het schoolvak Nederlands Het meesterschapsteam Nederlands heeft in de afgelopen jaren diverse visiedocumenten gepubliceerd over een mogelijke verrijking van de inhoud van het curriculum Nederlands. Die visiedocumenten waren vooral conceptueel in detail uitgewerkt. Maar wat is nu eigenlijk de kern, als het gaat om een concrete … [Lees meer...] overLiteratuuronderwijs: waarom eigenlijk?
Deze blog lezen? Bij!
Het kopje staat op tafel, het boek ligt naast de computer, de kat zit onder de stoel, en ik ben bij. Bij wat? Bij de tafel, bij de computer of bij de stoel? Of gewoon bij pasta pesto? Een van de meest bijzondere ervaringen in de categorie ‘verhuizen naar Leiden’ vond ik het ontdekken van de talige constructie ‘ergens bij zijn’. De eerste keer dat ik het hoorde, dacht ik … [Lees meer...] overDeze blog lezen? Bij!
Afgelegen en verlaten in toponiemen
Hij bestaat echt in ons dichtbevolkte land: een boerderij met de naam ‘De Eenzaamheid’. Je vindt hem boven Leiden, in het merengebied bij Warmond. Er bestaan in ons land meer toponiemen die duiden op een afgelegen ligging. Hieronder volgt een aantal namen uit allerlei delen van ons land. Daarna zoomen we in op het westelijk rivierengebied. Afgelegen plekken in den … [Lees meer...] overAfgelegen en verlaten in toponiemen
Python en poëzie
Een van de interessantste Nederlanders op dit moment is ongetwijfeld Guido van Rossum, de ontwerper van de programmeertaal Python. Het is niet overdreven om te zeggen dat dit inmiddels wereldwijd de populairste programmeertaal is – een taal die vrijwel iedere programmeur wel een beetje kent. Hij is bovendien iemand die over heel veel onderwerpen goed heeft nagedacht en zijn … [Lees meer...] overPython en poëzie
De verwording van het kritisch bewustzijn
Het hoger onderwijs staat voor de uitdaging om studenten te helpen zich te ontwikkelen tot zelfstandige burgers die zich kritisch kunnen verhouden tot de complexiteit van de samenleving (OCW, 2019). De Dublindescriptoren die voor accreditatie van oordeelsvorming in het hoger onderwijs gelden noemen het oordeelsvorming “dat mede gebaseerd is op het afwegen van relevante … [Lees meer...] overDe verwording van het kritisch bewustzijn
Een taalkundige lezing van de handreiking
Waarden voor een nieuwe taal Op 10 maart 2021 werd in de Nederlandse kunst- en cultuursector een handreiking gelanceerd met als titel Waarden voor een nieuwe taal. Een veilige, inclusieve en toegankelijke taal voor iedereen in de kunst- en cultuursector. Deze handreiking is digitaal beschikbaar en kan door iedereen geraadpleegd worden.1 Zoals omschreven in de … [Lees meer...] overEen taalkundige lezing van de handreiking
‘Een schoone historie van Margarieten van Limborch’ : capittels 82 en 83.
Een schoone historie van Margarieten van Limborch ende van Heyndric, haren broeder, die veel wonderlike aventueren ghehadt hebben, want Margrieta wert een coninghinne van Armenien, ende Heyndric door sijn grote vromicheyt wert een keyser van Griecken, ende noch van veel ander kerstenen heeren die sijn mede hulpers waren, ende van haerder groter victorien die si door Gods hulpe … [Lees meer...] over‘Een schoone historie van Margarieten van Limborch’ : capittels 82 en 83.
Piet Buijnsters door Piet Buijnsters
Veel van het werk van Piet Buijnsters is beschikbaar via de DBNL. Zijn teksten zijn altijd helder gestructureerd en geschreven, vol informatie en dikwijls bevatten ze een kwinkslag of enkele geestige uitweidingen. Als eerbetoon heb ik er een paar geselecteerd, onder andere uit een stuk dat niet digitaal beschikbaar is: zijn prachtige herinnering aan Asselbergs. Maar er zijn er … [Lees meer...] overPiet Buijnsters door Piet Buijnsters
In memoriam Piet J. Buijnsters
‘Ieder van ons heeft zo zijn eigen voorstelling van het Inferno. Voor mij bestaat de hel uit een plaats waar eindeloos referaten worden voorgelezen onder de titel: ‘What is Enlightenment?’.(P.J. Buijnsters, ‘Het heilsperspectief van de Verlichting. Een reflectie bij het 25-jarig bestaan van de Werkgroep 18e Eeuw’, in: De Achttiende Eeuw, jg 1994, pp. 121-134) Wanneer een … [Lees meer...] overIn memoriam Piet J. Buijnsters
Wat? Da’s absoluut!
Herinneringen aan Piet Buijnsters In het voorjaar van 1979 kregen wij, zes vierdejaars, wekelijks werkcollege in de kamer van prof. Buijnsters, op de vierde etage van het Erasmusgebouw, in de middelste kamer aan de oostzijde van de prachtige toren. Toen hadden hoogleraren, terecht, nog grote kamers die indruk maakten en die hoorden bij hun status. Voor die colleges nam … [Lees meer...] overWat? Da’s absoluut!
Buijnsters
Vorige week overleed Piet Buijnsters, hoogleraar Nederlandse letterkunde en boekwetenschap aan de Radboud Universiteit, specialist op het gebied van de achttiende-eeuwse letterkunde. Peter Altena schreef op Neerlandistiek een erg mooi ‘In memoriam’, dat de veelzijdigheid, eruditie en geestigheid van Buijnsters prachtig tot zijn recht doet komen. Zelf heb ik als student … [Lees meer...] overBuijnsters
Nieuw leermiddel bij een canontekst: Jacob van Maerlant, Der naturen bloeme (ca. 1270)
Jacob van Maerlant was de eerste grote auteur uit ons taalgebied, die in zijn eentje als het ware een complete bibliotheek heeft geschreven. Daartoe behoren niet alleen een wereldgeschiedenis, een navertelling van heel de Bijbel en een wereldgeografie, maar ook de eerste biologische encyclopedie in onze taal, Der naturen bloeme (‘Het beste uit de natuur’), uit ongeveer 1270 . … [Lees meer...] overNieuw leermiddel bij een canontekst: Jacob van Maerlant, Der naturen bloeme (ca. 1270)
Neoklassiek Neder-Grieks
"Ειπ’ ἄρα, εἰ ποτ’ ἔην μεγάλου τ’ ἀνδρὸς μέγα τ’ ἔργον', dichtte Jan de Groot (de vader van Hugo) 'Μεῖζον ἂν ἢ οἷον Στεύνιος ἔργον ἔθη;' – zeg maar of er ooit een groots werk van een groot man is geweest dat grootser was dan het werk dat Stevin deed? Hugo de Groot schreef die regels in een gedicht aan het begin van Simon Stevins belangrijke werk De beghinselen der weegh … [Lees meer...] overNeoklassiek Neder-Grieks
‘Een schoone historie van Margarieten van Limborch’ : capittel 81.
Een schoone historie van Margarieten van Limborch ende van Heyndric, haren broeder, die veel wonderlike aventueren ghehadt hebben, want Margrieta wert een coninghinne van Armenien, ende Heyndric door sijn grote vromicheyt wert een keyser van Griecken, ende noch van veel ander kerstenen heeren die sijn mede hulpers waren, ende van haerder groter victorien die si door Gods hulpe … [Lees meer...] over‘Een schoone historie van Margarieten van Limborch’ : capittel 81.
Judith Herzberg en RLK
Dinsdagochtend. Schrijvend over de nieuwe dichtbundel van Judith Herzberg, blader ik door de geschiedenis van de Nederlandse poëzie sinds 1945, Aan de mond van al die rivieren, geschreven door haar generatiegenoot Redbad Fokkema (1938-2000). R.L.K. Fokkema. Zijn roem was hem al vooruitgesneld toen ik in 1990 Nederlands ging studeren in Utrecht. Groot kenner van de poëzie van … [Lees meer...] overJudith Herzberg en RLK
De ene ‘aan het’ is de andere niet
Er zijn weinig taalpatronen die neerlandici—en dan met name leraren Nederlands—zo veel hoofdpijn bezorgen als de aan het-constructie. Op het eerste gezicht is er weinig ingewikkelds aan, we gebruiken de constructie immers de hele dag door: u bent deze blog aan het lezen, buiten is het aan het regenen, de dagen zijn steeds korter aan het worden… Tot zover geen hoofdpijn. Die zet … [Lees meer...] overDe ene ‘aan het’ is de andere niet
