Waarover gaat Loverboy (2005) van René Appel? Het boek is bij verschijnen aangekondigd als een 'literaire thriller', en als thriller kun je zeggen: het gaat over een vrouw die ontdekt dat haar man vreemd gaat, een pistool koopt en de man in het huis van mijn minnares doodschiet. Of eigenlijk kun je dat dan in het openbaar niet zeggen, want dat is een spoiler. (Hoewel er nog wel … [Lees meer...] overHet eerste kwart: René Appel, Loverboy
Artikel
Een monument voor het Meslânzers
Midslands, heet het in het Nederlands, maar in het woordenboek dat vorige week van deze kleine Waddentaal verscheen, lees je vooral ‘Meslânzers’. In oudere bronnen komt ook nog wel de spelling ‘Meslônzers’ voor. Ergens daartussen ligt de werkelijke klank van dit woord, maar wie dat horen wil, moet er een lange reis voor overhebben. Meslânzers wordt gesproken op het midden van … [Lees meer...] overEen monument voor het Meslânzers
Anne Frank stond in 1947 op de lijst voor de eerste P.C. Hooft-prijs
De wetenschappelijk editie van De Dagboeken van Anne Frank voldeed in 1986 aan de eisen van hen die vonden dat Het Achterhuis ‘een meisjesboek’ was dat tegen aanvallen van neonazi’s beschermd moest worden. Tegelijk kwam het boek ook tegemoet aan de wensen van diegenen die Annes dagboek een meesterwerk vonden dat een standaardeditie naar haar handschriften verdiende. De uitgave … [Lees meer...] overAnne Frank stond in 1947 op de lijst voor de eerste P.C. Hooft-prijs
Het persbericht lag al klaar
Mark Schaevers noemde zijn biografie De levens van Claus. Die titel hinkt op meer gedachten. Om te beginnen is het object zo bekend dat de achternaam volstaat. Ten tweede ontbeert het een kern. Tot slot stelt het bepaald lidwoord dat iedereen wel een indruk heeft van Hugo Claus (Brugge, 1929 – Antwerpen, 2008) waarmee alvast een deel van het geheel valt na te … [Lees meer...] overHet persbericht lag al klaar
Dat zei ik helemaal niet!
Ik gaf mezelf de vijfdelige verzamelde geschriften van Kurt Schwitters cadeau. Want aan de Nautilus-boekjes Kuwitter en Franz Müllers Drahtfrühling had ik niet genoeg. Het smaakte naar meer, dus dan maar meteen het complete werk. Goeoeoed! En leuk en spits en grappig en geestig en vooral: wat een vrijheid. In poëzie – maar dat mag je van poëzie verwachten – en in proza, wat al … [Lees meer...] overDat zei ik helemaal niet!
Een Duits feestje voor de Nederlandse letteren
Ik vraag me weleens af hoeveel jaar het nog moet duren voor je eigenlijk van alle studenten Nederlands, waar ook ter wereld, moet verlangen dat ze eerst maar eens goed Duits leren. In het Duitse taalgebied zijn de afgelopen jaren enkele van de beste leer- en handboeken van het Nederlands verschenen, eerlijk gezegd soms beter dan wat er in Nederland is – en ook zo'n … [Lees meer...] overEen Duits feestje voor de Nederlandse letteren
Letterborden en hakkaarten bij spellingsonderwijs
Wat maakt spellingonderwijs aantrekkelijk? Taal! Treffend woordgebruik in een context die de betekenis duidelijk maakt. Het zojuist verschenen naslagwerk Effectief spellingonderwijs op de basisschool doet dat verbluffend goed. De auteurs Cordewener en Bosman presenteren een smakelijk verhaal over de leerlijn spelling, onder andere doordat ze hun tekst af en toe onderbreken om … [Lees meer...] overLetterborden en hakkaarten bij spellingsonderwijs
“Dachtend dat het normaal was”
Verraden zulke verleden tijden ook iets over ons taalsysteem? Een jaar of twintig geleden heb ik een artikel gepubliceerd over Nederlandse gebiedende wijzen in de verleden tijd. Hoewel die zeker niet heel gebruikelijk zijn en ook lang niet alle Nederlandstaligen ze accepteren, komen ze zeker voor. Er zijn verschillende typen, zoals een voltooide variant, een variant met … [Lees meer...] over“Dachtend dat het normaal was”
Van voor naar achter, van links naar rechts
Op het hoofdkwartier van Neerlandistiek komen af en toe knellende vragen binnen, van die vragen die voor mensen het leven dreigen te vergallen. Geliefden weigeren elkaar nog te spreken, kantoren knallen bijna uit elkaar, en dan komen wij om aan te wijzen wie er gelijk heeft. Gisteren bracht de ijlkoerier bijvoorbeeld deze noodkreet langs: Het is op het eerste gezicht … [Lees meer...] overVan voor naar achter, van links naar rechts
De vlucht naar Engelse literatuur, waardevol of schadelijk?
Als ik in de boekhandel mijn leeftijdgenoten zie lopen is het voor mij al snel duidelijk. Jongeren zoeken hun leesvoer buiten het Nederlandse taalgebied. Een Amerikaanse thriller hier, een Engelse roman daar en dan leggen we, want ik doe er zelf ook aan mee, ook nog snel een vertaald werk in ons mandje. Door trends op sociale media rennen mijn medescholieren naar de boekwinkel … [Lees meer...] overDe vlucht naar Engelse literatuur, waardevol of schadelijk?
Knittelen met Claus en Kemp
Hugo Claus in Landgraaf In de nieuwe eeuw zo oudals de voorbije nog toelaat gekortwiekt ontkruld ontzwierdmaar je stem die zich loswringt zingt: Landgraaf 2000 geef achtmaître, je god meet een meter je weet me dat niets rijmt op Erensdan perdre son temps à des riens ‘Mathies, wo dinkst de aa?’‘Nurgens’, antwoordde hij. dedju! je knecht die zich toelachtje … [Lees meer...] overKnittelen met Claus en Kemp
Paul van der Goor: docent Nederlands, dichter en schrijver
Onderstaand artikel verscheen in januari 2019 in ‘Literatuurportret’, een online reeks op de site van het Koninklijk Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap (LGOG). … omdet daoveur neet genog wäörd besjtaon… Paul C.H. van der Goor, dichter Weer hink de loch wie vreugergries baove de Weespersjtraot. Weer weijt de windj wie vreugereuver de … [Lees meer...] overPaul van der Goor: docent Nederlands, dichter en schrijver
De betekenis van zoen en kus
Taalkunde van 50 jaar geleden Er zijn zaken waarover de wetenschap nooit uitsluitsel zal geven, simpelweg omdat er nooit uitsluitsel komt. Ik schreef op dit eigenste weblog 16 jaar geleden bijvoorbeeld over het betekenisverschil tussen zoen en kus. Het verschil is van oorsprong een van betekenis: zoen komt van verzoening en kreeg de betekenis van kus doordat een … [Lees meer...] overDe betekenis van zoen en kus
De parabel van de onbekende kikker
Wat nieuw is moet weg Mensen vertellen verhalen om de wereld te begrijpen. Bovenstaand verhaal is mijn poging om een reactie te begrijpen die op Neerlandistiek kwam op een blog van Ronny Boogaart. Hij schreef over een interview met Connie Palmen, waarin ze een infinitief in de verleden tijd gebruikte (een vorm die Henk Wolf óók was opgevallen). Een heel … [Lees meer...] overDe parabel van de onbekende kikker
Hosanna: Aarde, Zon, Bomen en Planeten!
Het herstel van de wederkerige relatie tussen de aarde en de mens in de dichtbundel 'Broze aarde' (2020) van Antjie Krog ‘[H]oe kan ons die planeet versorg as ons nie mekaar versorg nie / hoe kan ons mekaar versorg as ons nie die planeet versorg nie?’. Met deze versregels opent Zuid-Afrikaanse dichter Antjie Krog de dichtbundel Broze aarde (2020) of, beter gezegd, met deze … [Lees meer...] overHosanna: Aarde, Zon, Bomen en Planeten!
Epi: bijnaam, voornaam, roepnaam
Als er één club was waar hard wordt gewerkt om de punten binnen te harken, dan is het wel Heracles Almelo. Er heerste een echt "wij-gevoel". Ik kwam in een groep waar ik al veel jongens kende, zoals Bas Sibum en Ramon Zomer. Daarnaast hadden we bijvoorbeeld met Wout Weghorst en Oussama Tannane gewoon een sterke selectie. Omdat ik na Wout Weghorst de tweede Wout was in de … [Lees meer...] overEpi: bijnaam, voornaam, roepnaam
Het systeem van wetenschappelijk publiceren is kapot
Maar liefst twee voorbeelden kreeg ik deze week aangereikt: gevallen waarin een 'peer reviewed' wetenschappelijk artikel in een prestigieus tijdschrift duidelijk door kunstmatige intelligentie geschreven was. Het eerste was dit artikel in het tijdschrift Radiology Case Reports. Op het oog is het wat het tijdschrift belooft: een beschrijving van een radiologisch kennelijk … [Lees meer...] overHet systeem van wetenschappelijk publiceren is kapot
Ik wou graag een liedje zingen
Soms, vaak, beginnen mijn kindergedichten te lang en blijven ze heel lang te lang voordat ik het licht zie en ze drastisch of minder drastisch inkort. Soms, vaak, heb ik al heel lang een idee om ergens iets mee te doen en dat komt er niet van omdat ik niet weet hoe je moet beginnen. Dan helpt het soms, niet vaak, niet altijd, om toch gewoon te beginnen en te zien waar je … [Lees meer...] overIk wou graag een liedje zingen
Niederlandistik in Deutschland: nicht ganz schlecht
Kleine Fächer is een Duitse website met aandacht voor 'kleine vakken' aan de Duitse universiteiten. Onlangs publiceerde de website een interview met Prof. Dr. Ralf Grüttemeier, van het Institut für Niederlandistik aan de Carl von Ossietzky Universität Oldenburg, dat we hier met toestemming van de redactie graag overnemen. Ihr Fach gehört zu den sogenannten kleinen Fächern. … [Lees meer...] overNiederlandistik in Deutschland: nicht ganz schlecht
Etymologica: Ogen en oren open houden
Het had niet veel gescheeld of ons woord oog was aag geweest. In een vroege vorm van het Protogermaans, de gereconstrueerde voorouder van alle Germaanse talen, moet het woord voor 'oog' *agōn zijn geweest. Zoals *magōn ons woord maag is geworden, zo zou *agōn in aag zijn veranderd. Maar zo is het niet gegaan: oog en zijn equivalenten in de Germaanse zustertalen wijzen er … [Lees meer...] overEtymologica: Ogen en oren open houden
Gevatheidsstudies
Er bestaat een vakgebied van humorstudies, dat weet ik. Volgens Wikipedia is het een terrein waar taalkunde, geschiedenis en letterkunde elkaar overlappen. Ik heb alleen niet kunnen vinden of er binnen dat vakgebied ook expliciete aandacht is voor het fenomeen ad rem. Ik hoop het wel, want het lijkt mij een sleutel tot het begrijpen van het verschijnsel. Het is wat lastiger te … [Lees meer...] overGevatheidsstudies
Een infinitief in de verleden tijd?
De redactie van Neerlandistiek kreeg de afgelopen dagen twee bijdragen binnen over dezelfde constructie. Omdat de bijdragen elkaar aanvullen plaatsen we ze allebei. Hieronder het artikel van Ronny Boogaart. Dat van Henk Wolf staat hier. Vorige week zaterdag vertelde Connie Palmen in een interview met De Volkskrant over de ‘wond’ die ze herkende in haar twee grootste liefdes. … [Lees meer...] overEen infinitief in de verleden tijd?
Het ergens bij hadden willen horen
De redactie van Neerlandistiek kreeg de afgelopen dagen twee bijdragen binnen over dezelfde constructie. Omdat de bijdragen elkaar aanvullen plaatsen we ze allebei. Hieronder het artikel van Henk Wolf. Dat van Ronny Boogaart staat hier. Op 9 maart stond er in de Volkskrant de weergave van een lang gesprek tussen de journaliste Sara Berkeljon en schrijfster Connie Palmen. … [Lees meer...] overHet ergens bij hadden willen horen
’t Is al moeilijk genoeg zo
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen (4.7) In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. In dit stukje bekijken ze een tweede set argumenten in het debat over de positie van het … [Lees meer...] over’t Is al moeilijk genoeg zo
Het eerste kwart: Stefan Brijs, De engelenmaker
Af en toe doet iemand een grote gooi. Victor Hoppe, de hoofdpersoon van De engelenmaker is zo iemand. Hij besluit dat hij 'God het nakijken wil geven' door zelf nieuw leven te maken: eerst muizen te klonen en daarna zichzelf. Het loopt allemaal niet zo goed af. Andere onderzoekers kunnen zijn experimenten met muizen niet herhalen en de drie jongetjes die klonen zijn van Victor … [Lees meer...] overHet eerste kwart: Stefan Brijs, De engelenmaker
