Yn in fjildwurkekspedysje yn 1991 en 1992 besocht Mercator senior research fellow Dr. Tjeerd de Graaf de saneamde Dútske Regio (Nemetsky Rayon) yn de Russyske Federaasje yn it súdwesten fan Sibearië op de grins mei Kazachstan, dêr't in soad menisten wennen, ôfstammelingen fan emigranten út Noardwest-Europa, dy't sterke bannen hiene mei Nederlân. Harren taal, it … [Lees meer...] overOpnamen Plautdietsch yn Siberië en Kanada digitalisearre
Frisistyk
Op syn Meslânzers*
By it ferskinen fan: Meslânzer Woardeboek, samengesteld door de werkgroep Meslânzers [Triny Martens, Gettje Pals, Piet Smit & Nel Swart], redactie Siebren Dyk. Ljouwert 2024. Ynlieding Ien fan de lytste dialekten yn Fryslân - mei in pear hûndert sprekkers - is wol it Midslânsk of, sa’t de sprekkers út Meslâns it sels neame, it ‘Meslânzers’. In dialekt dêr’t de … [Lees meer...] overOp syn Meslânzers*
Oprop Skripsjepriis 2022-2024 Fryske Akademy
De Fryske Akademy hat in twajierlikse priis foar it bêste skripsjeûndersyk op it mêd fan ’e Fryske taal en kultuer. De Skripsjepriis waard ynsteld by it fyftichjierrich bestean fan ’e Fryske Akademy yn 1988, mei as doel om studinten dy’t wittenskiplik ûnderwiis folgje in oantrún te jaan har ûndersyk op Fryske tema’s te rjochtsjen. De priis is in som fan 1000 (tûzen) … [Lees meer...] overOprop Skripsjepriis 2022-2024 Fryske Akademy
Sit der yn “datst de wedstryd winne silst” in klitysk foarnamwurd?
Okkerdeis fette Marc van Oostendorp op Neerlandistiek in nijsgjirrich stik fan Astrid van Alem gear. Dêr nimt se de tried yn op fan in lang rinnende diskusje oer bynwurdbûging yn it Frysk. Wat ding oft it ûnderstreke stobbeleintsje -st yn bygelyks ... datst der moarn by bist is, dat witte wy nammentlik noch altyd net krekt. Dat jildt ek foar de wat gruttere stobbeltsjes -ste en … [Lees meer...] overSit der yn “datst de wedstryd winne silst” in klitysk foarnamwurd?
Snie
Fan snie hat men trije kear lêst: as it falt, as it der leit en as it teit. Dy wiisheid sljochtsje etymologen oer, dy sjogge snie as in útdaging. It Sanskryt hie al in wurd 'snihyati' (betsjutting: 'plakt oaninoar') dêr't ús 'snie' yn werom te kennen is. Yn Keltyske, Slavyske, Germaanske, Baltyske en Romaanske talen binne de wurden foar 'snie' ek besibbe oan datselde … [Lees meer...] overSnie
Mei in Frysk boek op de earen ûnderweis
Krekt bûten Easterwierrum sit in unyk bedriuw. Oan de bûtenkant fan it hûs is neat te sjen, mar yn de smûke wenkeamer wurdt al gau de passy fan de bewenners dúdlik: boeken. Se steane oeral, sels yn it smoute hoekje fan de eardere bedstee. Al mear as fyftich jier wenje Jan en Marja Schotanus tusken de boeken. Se binne de betinkers fan en driuwende krêften achter Audiofrysk, dat … [Lees meer...] overMei in Frysk boek op de earen ûnderweis
3-7 juny 2024 Summerschool ‘Speech Technology: Charting New Futures’
Campus Fryslân/ Ryksuniversiteit Grins, Mercator Kennissintrum/ Fryske Akademy en Tilburg University organisearje de simmerskoalle 'Speech Technology: Charting New Futures', dy't fan 3-7 Juny holden wurdt yn Ljouwert. Join this five-day journey designed for the innovators, the dreamers, and the hands-on learners. Dive into a dynamic curriculum that blends the arts, ethics, … [Lees meer...] over3-7 juny 2024 Summerschool ‘Speech Technology: Charting New Futures’
Een monument voor het Meslânzers
Midslands, heet het in het Nederlands, maar in het woordenboek dat vorige week van deze kleine Waddentaal verscheen, lees je vooral ‘Meslânzers’. In oudere bronnen komt ook nog wel de spelling ‘Meslônzers’ voor. Ergens daartussen ligt de werkelijke klank van dit woord, maar wie dat horen wil, moet er een lange reis voor overhebben. Meslânzers wordt gesproken op het midden van … [Lees meer...] overEen monument voor het Meslânzers
juny 2024: Workshop folksferhalen: ‘De Wylde Boerinne Revisited’
Yn it ramt fan it ynternasjonale projekt Lingotell, organisearret it Mercator Kennissintrum yn De Gouden Leeuw yn Tresoar in middei oer it neifertellen fan tradisjonele ferhalen. Lingotell is in gearwurkingsprojekt tusken Sijti Jarnge (NO), Mercator/ Fryske Akademy (NL) en Pro Progessione (HU). The story of ‘De Wylde Boerinne’, the wild farmer’s wife, has been retold in a … [Lees meer...] overjuny 2024: Workshop folksferhalen: ‘De Wylde Boerinne Revisited’
Nasjonaal Boekewikegeskink fan de famylje Chabot ferskynt ek yn it Frysk
It nasjonale Boekewikegeskink ferskynt ek dit jier wer yn it Frysk. De Fryske oersetting, mei de titel ‘Gesinsferpakking’, is makke troch Ytsje Steen. It tema fan de 89e nasjonale Boekewike is ‘Bij ons in de familie’ en dêrom is de famylje Chabot frege om foar dit jier it nasjonale Boekewikegeskink te skriuwen. Bart en Sebastiaan Chabot oer de Fryske oersetting: “Wat ik … [Lees meer...] overNasjonaal Boekewikegeskink fan de famylje Chabot ferskynt ek yn it Frysk
Het Friese klinkersysteem versimpelt
De klinkers van het Fries zijn aan het verschuiven. Het is het de doorgewinterde Fries geheid opgevallen dat de jongerei woorden als wiet ‘nat’ en wiid ‘wijd’ hetzelfde uitspreekt. Ook setjes als hûd ‘huid’ en hoed ‘hoed’ klinken hetzelfde. De lange klinkers, die van wiid en hûd, worden steeds vaker vervangen door een tweeklank die eindigt op schwa (dus: [iˑə] en [uˑə]). Op … [Lees meer...] overHet Friese klinkersysteem versimpelt
Podcast: Friesische Spracharbeit im Saterland
2020 hat die Oldenburgische Landschaft mit der Podcastreihe “Menschen erzählen” angefangen. Darin führt Sarah-Christin Siebert intensive Gespräche mit Menschen innerhalb und außerhalb der Oldenburgischen Landschaft. In der dritten Staffel, die Anfang 2023 aufgenommen wurde, ist Henk Wolf an der Reihe. Er arbeitet als Sprachwissenschaftler und Büroleiter … [Lees meer...] overPodcast: Friesische Spracharbeit im Saterland
Jûn
It Fryske wurd foar it part fan de dei tusken 18:00 en 00:00 oere hat hjoed-de-dei amper wat wei fan dy yn ús buortalen. Op it earste each liket “jûn” neat te krijen te hawwen mei “avond”, “Abend” of it Deenske “aften”. Yn it iere Aldfrysk hiene wy de foarm “even(d)”, dy't dochs ferrekte bot liket op it Ingelske “eve”. Yn wat letter Aldfrysk fine we oars ek al in foarm dêr't dy … [Lees meer...] overJûn
Blikveld: verdwijnende en nieuwe woorden voor het Friese landschap. Aflevering 1: de mieden van Jeroen
In de podcastserie Blikveld neemt creatief producent en theatermaker Joran de Boer je mee op zoek naar verdwijnende en nieuwe woorden voor het Friese landschap. Ze gaat in gesprek met vissers, eilanders en scheepvaartlui en luistert naar de verhalen en ervaringen van mensen die woorden uit het verleden in ere houden of nieuwe woorden verzinnen om natuurverschijnselen te … [Lees meer...] overBlikveld: verdwijnende en nieuwe woorden voor het Friese landschap. Aflevering 1: de mieden van Jeroen
Gerrit Hiemstra skriuwt Grut Frysk Diktee oer de ympakt fan it klimaat
Op tiisdei 23 april sit de Steateseal fan it Provinsjehûs wer fol mei swittende minsken dy’t besykje om de dikteetekst fan it Grut Frysk Diktee sûnder flaters te skriuwen. Waar- en klimaatsaakkundige Gerrit Hiemstra skriuwt dit jier de dikteetekst. Kwalifisearje foar it diktee kin fan tiisdei 5 maart ôf troch it kwalifikaasjediktee op www.fryskdiktee.nl te meitsjen. Ferline … [Lees meer...] overGerrit Hiemstra skriuwt Grut Frysk Diktee oer de ympakt fan it klimaat
Von Petra die Mutter
Als ich in den 90er Jahren zum ersten Mal ins Saterland kam, fiel mir eine sprachliche Eigenartigkeit auf. Im ganzen deutschen Sprachgebiet sagt man "Petras Mutter" und "die Mutter von Petra". Hier in der Gegend wird jedoch auch "von Petra die Mutter" gesagt. Auch im Saterfriesischen hörte ich diese Konstruktion: "fon Petra ju Mäme". Dass sie als "schlechtes Deutsch" und … [Lees meer...] overVon Petra die Mutter
Meslânzer Woardeboek sjocht op 14 maart it ljocht
Neidat der jierren oan wurke is, is it safier dat der in wurdboek fan it dialekt fan Midslân op Skylge presintearre wurde kin. Dat sil wêze op 14 maart yn "Het Wapen van Terschelling" yn Meslâns, sa't Midslân lokaal neamd wurdt. Skylge is dialektologysk in apart gefal. West-Skylge en de eastlike doarpen binne fanâlds Frysktalich, al is dat dan ek in Frysk dat flink fan dat … [Lees meer...] overMeslânzer Woardeboek sjocht op 14 maart it ljocht
Wer wat nijs! Mooglikheden foar Frysktalich krantenijs
It Frysk? Dan moatst yn Provinsje Fryslân wêze! Dêr binne sawol it Frysk as it Nederlânsk offisjele talen en binne de measte sprekkers fan it Frysk te finen (De Jong & Hoekstra, 2015; Wet Gebruik Friese Taal, 2014). It Frysk is lykwols ûnderdiel fan it folle gruttere Europeeske taalferskaat, mei’t it ien fan de 82 regionale talen of minderheidstalen fan 207 taalmienskippen … [Lees meer...] overWer wat nijs! Mooglikheden foar Frysktalich krantenijs
6 maart 2024: Kloosterlezing Adrie van der Laan over Hendrik Elverick en de beschaving van Frisia
06 mrt 2024 20:00 – 22:00Nieuw Apostolische Kerk, Bamshorn 4, 9751 BX Haren, NederlandAanmelden voor 4 maart via deze link. Hoogtijdagen: Hendrik Elverick en de beschaving van Frisia Dr. Adrie van der Laan, conservator Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek Groningen, zal op woensdagavond 6 maart in Haren de eerstvolgende Kloosterlezing van Yesse … [Lees meer...] over6 maart 2024: Kloosterlezing Adrie van der Laan over Hendrik Elverick en de beschaving van Frisia
Op syn Frânsk II
Yn de earste wike fan it nije jier haw ik yn Op syn Frânsk I in opstapke makke mei it oanstipjen fan de maatskiplike taalkontekst yn de Nederlannen yn de iermoderne tiid, fan belang foar it begryp fan de doetiidske status fan en de ynfloed op it Nederlânsk en it Frysk. It gong yn dy bydrage oer it dominante plak dat dy bûtenlânske taal dêr earder ynnaam. Dy ynfloed wie oars net … [Lees meer...] overOp syn Frânsk II
Krookjefakânsje
Ofrûne wike wie it krookjefakânsje. Ek wol foarjiersfakânsje neamd of, yn it Nederlânsk, voorjaarsvakantie of krokusvakantie. Krookje is it Fryske wurd foar krokus en referearret oan de wolbekende blom. Oars as yn it Nederlânsk is krokus yn it Frysk dus wurden ta krookje, nei alle gedachten in ferlytsing fan krook, in foarm dy't wy histoarysk sjoen ek noch wol sporadysk yn it … [Lees meer...] overKrookjefakânsje
De earste skriuwende Fries
De kloft minsken sjocht út oer it strân en dikeret nei de grize weagen dy’t ûnder de kimen troch rôlje. In wyn beart om dea en boartet mei de minsken harren hier en de seamen fan harren mantels. Yn ’e loft bruts de sinne koartlyn troch de kleaune fan wolken. De antlitten fan de lju steane strak en strang, en dat is net allinnich troch de kjeld, mar om it ôfgryslike dat … [Lees meer...] overDe earste skriuwende Fries
12 maart 2024: Akademylêzingen Michiel Galama en Janneke Spoelstra
De Akademylêzingen fine trije kear yn it winterskoft tagelyk plak yn Ljouwert en op 'e Jouwer. De tredde lêzingen binne op 12 maart yn de Koperen Tún te Ljouwert en It Haske op 'e Jouwer, en wurde jûn troch Michiel Galama en Janneke Spoelstra. Kaartferkeap 2023-2024 Kaarten binne te keap fia dizze link. Hawwe jo in fraach oer it bestellen fan tickets? Dan kinne jo … [Lees meer...] over12 maart 2024: Akademylêzingen Michiel Galama en Janneke Spoelstra
Hoe sit it no krekt: Sichtberens fan it Frysk op NHL Stenden yn Ljouwert
De grutte hegeskoalle yn Ljouwert is NHL Stenden. De hegeskoalle hat sa’n 22.000 studinten en 2000 meiwurkers mei mear as 100 ferskillende nasjonaliteiten (NHL Stenden, 2023). Om‘t der sa’n grut ferskaat oan nasjonaliteiten op de hegeskoalle is, soe men ferwachtsje dat dêr ek in soad ferskillende talen sichtber binne, dus yn it gebou, op de webside en yn de kommunikaasje fan … [Lees meer...] overHoe sit it no krekt: Sichtberens fan it Frysk op NHL Stenden yn Ljouwert
Teäterselskip Frets soarget foar Frysktalige oersetting fan berneboek Gozert
It is in dream dy’t útkomt: Frysk teäterselskip Frets giet mei it bekroande berneboek Gozert de teäters yn. Patrick de Vries (35), Johannes Hospes (32) en Freerk Hospes (32) fan teäterselskip Frets binne noch altyd út de skroeven. Doe’t útjouwerij Lemniscaat en skriuwer Pieter Koolwijk harren tastimming joegen om it berneboek Gozert as teäterfoarstelling op te fieren, wienen se … [Lees meer...] overTeäterselskip Frets soarget foar Frysktalige oersetting fan berneboek Gozert