Tijdens mijn opleiding Taalwetenschap heb ik het geluk gehad dat ik al veel heb mogen leren over de Nederlandse taal. Eén inzicht kiezen is dan ook lastig, want er zijn opties genoeg. Maar gezien ik echt zelf mag kiezen is de keuze toch niet zó lastig. Want wat mij nou echt trekt, en het zal niemand die bekend is met mijn werk verbazen, zijn toch de spreekwoorden. En ook de … [Lees meer...] overEen (spreek)woord op zijn pas is een daalder waard
Jong
Genderneutrale voornaamwoorden zijn een wonder
Als je het over mij en mijn blogs hebt, kun je prima zeggen: ‘Ludmilla en haar leuke blogs.’ (Vooropgesteld dat je mijn blogs leuk vindt, natuurlijk.) Ik ben een vrouw, dus ik voel me aangesproken als je naar mij verwijst met ‘zij’ of ‘haar’. Maar niet voor iedereen ligt het zo simpel. Tot voor kort was de algemene opvatting dat er twee genders waren: man en vrouw. … [Lees meer...] overGenderneutrale voornaamwoorden zijn een wonder
Een dubbeltje kan raar rollen
Spreekwoord van de week • “Een dubbeltje kan raar rollen” Je kan nooit weten hoe iets zal aflopen. Is het je wel eens opgevallen hoe vaak dubbeltjes terug komen in Nederlandse uitspraken? Ik kan er zo al een paar bedenken: Een dubbeltje op zijn kant, Een dubbeltje tweemaal om moeten draaien, Op de dubbeltjes passen, zo plat als een dubbeltje en ook een uitspraak als … [Lees meer...] overEen dubbeltje kan raar rollen
In de literatuur zijn meer kranke fantasieën nodig
In september 2018 heb ik alle delen van de Geschiedenis van de Nederlandse literatuur tweedehands aangeschaft. Mijn lectuur vordert erg langzaam, omdat ik de literaire teksten die in deze negendelige literatuurgeschiedenis worden besproken vaak niet ken en ook graag wil lezen. Ik ben nog altijd niet bij het einde van Frits van Oostroms Stemmen op schrift, het eerste deel van de … [Lees meer...] overIn de literatuur zijn meer kranke fantasieën nodig
Lezen is niet alleen zijn in de wereld
Het is vloeken in de kerk, maar toen ik aan de studie Nederlands begon, las ik nauwelijks. Niet dat ik niet van lezen hield; als kind verwérd ik haast tot de belhamels uit mijn favoriete Astrid Lindgrenboeken. Tegen de tijd dat ik mijn eindexamen Nederlands deed had ik echter een beeld van literatuur waar ik als lezer niet in leek te passen. Dat veranderde bij binnenkomst in … [Lees meer...] overLezen is niet alleen zijn in de wereld
Er is niets mis met taalverandering
Een belangrijk inzicht dat ik aan het begin van mijn opleiding verworven heb, is dat talen voortdurend in beweging zijn. Dit geldt ook voor het Nederlands. Taalcontact, de media, een veranderende maatschappij: al deze factoren hebben een invloed op het Nederlands. Er komen steeds nieuwe woorden bij; bepaalde woorden raken na een tijdje in onbruik en verdwijnen vervolgens. Ik … [Lees meer...] overEr is niets mis met taalverandering
De neerlandistiek verbindt kennisdomeinen en Kees ’t Hart ziet het niet
Alhoewel Kees 't Hart en ik beiden Nederlands hebben gestudeerd, denk ik dat we verschillen van literatuuropvatting. Dat is niet ongebruikelijk in het vakgebied van de neerlandistiek en kan komen omdat hij het halverwege de vorige eeuw studeerde in Amsterdam; ik ben nog bezig. Ik heb Kees 't Hart nooit ontmoet, laat staan met hem gesproken, maar lees zijn bijdrages in De Groene … [Lees meer...] overDe neerlandistiek verbindt kennisdomeinen en Kees ’t Hart ziet het niet
Pluto verdeelt de mensheid in tweeën
Vanwege het dertigjarige bestaan van Neerlandistiek is me gevraagd een inzicht uit de Neerlandistiek te delen dat bredere bekendheid verdient. Met nog maar net mijn bachelordiploma Nederlands op zak, heb ik geenszins het gevoel iets zeldzaams te weten dat ik nu uit de doeken kan doen en u als baanbrekend zal voorkomen. Wat ik wél weet, is waar ik tijdens mijn studie Nederlandse … [Lees meer...] overPluto verdeelt de mensheid in tweeën
Er zit muziek in de popmuziekneerlandistiek
Neerlandici die zich bij hun studiekeuze lieten leiden door de wens dichterlijke groei te peuren uit het curriculum. Zo nu en dan stuit je op anekdotes van schrijvers/dichters die als aspirant ‘maar’ Nederlands gingen studeren in de hoop er een beter literator van te worden. Toen ik na mijn middelbareschooltijd begon aan de studie Nederlands, deed ik dat deels in de hoop een … [Lees meer...] overEr zit muziek in de popmuziekneerlandistiek
30 jaar Neerlandistiek
Wat zijn de belangrijkste inzichten van ons vak? In een recente toespraak nam minister van OCW Robert Dijkgraaf het op voor bedreigde wetenschappers. "De waarheid verdient een stem", zei hij onder andere. "En die stem moet vrij en luid kunnen klinken." Vandaag is het 30 jaar geleden dat Ben Salemans het eerste berichtje uitstuurde voor Neder-L, het tijdschrift dat … [Lees meer...] over30 jaar Neerlandistiek
Podcast: Leve(n) Lezen met Valentijn Hoogenkamp
In deze aflevering van Leve(n) Lezen gaan Marit en Nynke in gesprek met schrijver Valentijn Hoogenkamp over zijn favoriete boek Freshwater (2018). Dit boek, van de Nigeriaanse schrijver Akwaeke Emezi, geeft een nieuw, niet-Westers perspectief op de beleving van gender en het verklaren van psychische stoornissen. Vanuit het boek praten we dan ook met Valentijn over genderrollen. … [Lees meer...] overPodcast: Leve(n) Lezen met Valentijn Hoogenkamp
De soep wordt nooit zo heet gegeten als ze wordt opgediend
Spreekwoord van de week • “De soep wordt nooit zo heet gegeten als ze wordt opgediend” Aangekondigde maatregelen pakken vaak minder streng uit dan initieel gedacht. Ik heb de afgelopen week vaak het (Hollandse) geluk gehad dat ik heerlijk in de regen heb mogen fietsen: mijn plannen om droog thuis te komen liepen flink in de soep. Eenmaal kletsnat en toch ook echt wel … [Lees meer...] overDe soep wordt nooit zo heet gegeten als ze wordt opgediend
Van Podium naar Paperback
Op 1 juni 1522, precies 500 jaar geleden, werd Dirck Volkertszoon Coornhert geboren. De rederijker drukt zijn stempel in de Nederlandse literatuur- en cultuurgeschiedenis onder andere met vertalingen, gedichten, liederen en toneelteksten. Met Coornherts toneel is iets opvallends aan de hand: er zit veel tijd tussen het ontstaan van de tekst, en de verschijning hiervan in druk. … [Lees meer...] overVan Podium naar Paperback
Donorkind? Nee hoor, ik ben volwassen
Het is vandaag 30 mei, de ‘Dag van het Donorkind’. Op deze datum staan we stil bij het feit dat er tienduizenden zogeheten donorkinderen in Nederland zijn. (Velen van hen weten zelf niet eens dat ze donorkind zijn, maar dit terzijde.) En ja, als ‘taalgekkie’ wil ik op deze dag natuurlijk ook even stilstaan bij het woord ‘donorkind’ zelf. Dat we in het Nederlands mensen … [Lees meer...] overDonorkind? Nee hoor, ik ben volwassen
Zachte heelmeesters maken stinkende wonden
Spreekwoord van de week • “Zachte heelmeesters maken stinkende wonden” Halve maatregelen verergeren de kwaal. Ik heb de gewoonte om veel spreekwoorden altijd maar half te gebruiken. Om een voorbeeld te geven: wanneer ik iemand hoor klagen over de prestaties van anderen, zou ik “tsja.. buurmans gras hè” als reactie kunnen geven. Met mijn enigszins foutieve aanname dat … [Lees meer...] over Zachte heelmeesters maken stinkende wonden
Achtergrondtaal en handbewegingen beïnvloeden taalverwerking
Restaurants, treinstations, winkels, overal om je heen zijn mensen in gesprek. Het leven zit vol rumoerige momenten en dat kan lastig zijn als je een gesprek probeert te voeren. Toch lukt het ons meestal wel om succesvol te communiceren. Hoe doen we dat? Veerle Wilms, Linda Drijvers, en Susanne Brouwer onderzochten hoe verschillende talen op de achtergrond communicatie … [Lees meer...] overAchtergrondtaal en handbewegingen beïnvloeden taalverwerking
Negatieve vooroordelen bij accenten van etnische minderheidsgroepen
Kandidaten met een Vlaamse naam ontvangen vaker een uitnodiging voor een sollicitatiegesprek dan kandidaten met een Turkse of Arabische naam, en ze kunnen makkelijker een huis huren. Discriminatie op basis van etnische achtergrond vindt frequent plaats op de arbeidsmarkt en huizenmarkt in diverse westerse samenlevingen, Vlaanderen incluis. Naam is echter niet het enige aspect … [Lees meer...] overNegatieve vooroordelen bij accenten van etnische minderheidsgroepen
‘De stem van het volk’ in coronatijden
In ‘NOS: Het Coronavirus: feiten en fabels’ beantwoordden experts de vragen van kijkers. Althans, zo presenteerde de NOS zelf het format van deze ‘Corona Q&A’s’. Conversatieanalytisch onderzoek laat zien dat de kijkers niet altijd eenduidig als vraagstellers werden gepresenteerd. Wiens vragen werden er dan eigenlijk gesteld: die van de individuele kijker, die van “het … [Lees meer...] over‘De stem van het volk’ in coronatijden
De Alphaman verbeeldt Moriaen
Een literaire zoektocht naar verliefdheid
Tekenen van het universum (2022) van Emy Koopman is een boek dat ik heel graag had gelezen toen ik op de middelbare school zat. Hoewel permanent verliefd, gebeurde er toen nooit iets wat ook maar in de buurt kwam van een zekere toenadering tot het liefdesobject. Ik vond het destijds heel frustrerend dat ik nooit verhalen las met daarin onbereikbare liefdes. Waarom vond ik nooit … [Lees meer...] overEen literaire zoektocht naar verliefdheid
Hoe dun de pannenkoek ook is, hij heeft altijd twee kanten
Spreekwoord van de week • “Hoe dun de pannenkoek ook is, hij heeft altijd twee kanten” Aan elk verhaal zitten twee kanten: een mooie en een minder mooie kant De wijsheid die dit spreekwoord uitdraagt, is er één die in heel veel uitspraken terugkomt. Maar omdat dit zo’n smakelijke variant is, zetten we ‘m deze week even in het zonnetje als spreekwoord van de week. Dit … [Lees meer...] overHoe dun de pannenkoek ook is, hij heeft altijd twee kanten
Marloes Elbert liep stage bij het programma Brommer op zee
In het kader van haar studie Nederlandse Taal en Cultuur in Groningen deed Marloes Elbert een stage bij het tv-programma Brommer op zee. … [Lees meer...] overMarloes Elbert liep stage bij het programma Brommer op zee
De Gedichtenwedstrijd heeft een probleem
Recensiedokter Evi Aarens diagnosticeert de literaire kritiek. Vandaag de prijswinnende formulepoëzie van De Gedichtenwedstrijd. Wat vind jij van De Gedichtenwedstijd? Deze vraag werd mij onlangs per e-mail gesteld. Het bericht in mijn inbox was afkomstig van Prijs de Poëzie, de club achter jaarlijkse poëzieprijzen als De Gedichtenwedstrijd, de Johnny en de Grote … [Lees meer...] overDe Gedichtenwedstrijd heeft een probleem
De (zee)meermin, een ongrijpbaar fabeldier? [4]
Op zoek naar definities in lexica en literatuur Dit is het vierde deel in een serie. Het eerste deel ging over woordenboekdefinities; het tweede deel over de middeleeuwen; het derde deel over de 17de en 18de eeuw. De 19e eeuw In de overgeleverde geschriften uit de negentiende eeuw vinden we nog minder twijfels over het werkelijke bestaan van … [Lees meer...] overDe (zee)meermin, een ongrijpbaar fabeldier? [4]
Podcast: Leve(n) lezen met Malou Gorter
Met Malou Gorter, actrice uit onder andere Oogappels, Mocro Maffia en De verschrikkelijke jaren 80, gaan Nynke en Marit in gesprek over Harlem Shuffle (2021) van Colson Whitehead. Dit boek werd door Vrij Nederland onlangs uitgeroepen tot thriller van het jaar. Malou ontdekte Colson Whitehead sinds ze bij elk boek dat ze koopt heel bewust nadenkt door wie het geschreven is. Ze … [Lees meer...] overPodcast: Leve(n) lezen met Malou Gorter
