Wat kun je eigenlijk worden met zo’n studie Nederlands, en hoe? Daar willen we graag zoveel mogelijk antwoorden op, voor alle huidige studenten, studiekiezers, en andere nieuwsgierige meelezers. In de toekomstrubriek van Jong Neerlandistiek verzamelen we interviews met afgestudeerden die een leuke baan hebben gevonden. Elisa Harderwijk studeerde Nederlands aan de UvA en vond … [Lees meer...] overTeamleider Alliander: ‘Boeken lezen is een snelle manier van veel mensen leren kennen’
Uitgelicht
‘Een schoone historie van Margarieten van Limborch’ (Willem Vorsterman, Antwerpen 1516) als feuilleton
Een schoone historie van Margarieten van Limborch ende van Heyndric, haren broeder is een amplificerende, creatieve, frivole, geïnspireerde, (soms) gewaagde, humoristische, openhartige, vrije en vrijmoedige bewerking in proza van de vroeg-veertiende-eeuwse, oorspronkelijk Middelnederlandse versroman Heinric ende Margriete van Limborch. Gelet op zijn taal was de bewerker een … [Lees meer...] over‘Een schoone historie van Margarieten van Limborch’ (Willem Vorsterman, Antwerpen 1516) als feuilleton
De canon, het manifest en de leraar Nederlands
De canon is in beweging. In Nederland en Vlaanderen opende schrijverscollectief Fixdit anderhalf jaar geleden het debat over ontbrekende vrouwelijke auteurs in de canon met een opiniestuk in Trouw. Er volgden essays, podcasts, interviews over en heruitgaven van het werk van onder anderen Mary Dorna, Virginie Loveling, Carry van Bruggen en Lin Scholte. Nu is er een … [Lees meer...] overDe canon, het manifest en de leraar Nederlands
Stel dat ik hier zou spreken
Om je onberispelijk te gedragen bestaat er etiquette. Een beetje lichaam kan daar desgewenst een eind mee komen, helemaal als het bijvoorbeeld een ingebouwd smakapparaat kan temmen. Maar oog in oog met kunst moet je redelijkerwijs de improvisatietour op. Hoe immers te reageren op een fenomeen dat opzettelijk altijd wel iets afwijkt van wat je gewoon bent? En dat dus ook een … [Lees meer...] overStel dat ik hier zou spreken
‘Wij zijn veelstemmig onszelf’
Elf schrijvers hebben zich verenigd in een collectief onder de naam FixDit. Zo'n naam roept vragen op: wat is dit dat gefikst moet worden? En wie moet het fiksen? Er worden zeer uiteenlopende antwoorden op die vragen gegeven in het boekje Optimistische woede dat het collectief deze week uitbracht. Dat was waarschijnlijk ook de opzet van dit boekje: de schrijvers manifesteren … [Lees meer...] over‘Wij zijn veelstemmig onszelf’
Van een voelpén en een kapot horloge
Slecht Nederlands in de Tweede Kamer (i) Jan Peters is Kamerlid voor de KVP geweest (dus een van de voorlopers van het CDA) in de periode van 1946-1962. Parlement.com bevat van hem in alle kortheid deze informatieve inlichtingen: “Schoolhoofd uit Midden-Limburg, die in de Tweede Kamer woordvoerder van de KVP voor onderwijs en omroepzaken was. Moedig verzetstrijder, … [Lees meer...] overVan een voelpén en een kapot horloge
De verplichte leeslijst
‘We moeten af van de verplichte leeslijst, want die leeslijst neemt alle plezier in literatuur weg.’ Dat hoor je wel eens zeggen. Maar weet je wat het is? Er bestaat geen verplichte leeslijst. Leerlingen zijn vrij in hun boekkeuze, als die boekkeuzes aan bepaalde criteria voldoen. Zo moeten de gelezen boeken oorspronkelijk in het Nederlands geschreven zijn, ze moeten tot de … [Lees meer...] overDe verplichte leeslijst
Etymologica: Donar en Wodan
Voordat de god van het christendom ten tonele werd gevoerd, hingen de Germaanstalige volkeren in onze streek een polytheïstische godsdienst aan. Een voorname rol in dat geloof hadden de goden die we nu Donar en Wodan noemen. Dat we die namen gebruiken, is opmerkelijk. Ze zijn namelijk niet Nederlands. Waar komen ze dan vandaan? Hoe werden de goden ooit in het Nederlands … [Lees meer...] overEtymologica: Donar en Wodan
‘Verbouwd komt het terug’
1. Vlak voor de vakantie publiceerde ik een opstel dat een testje wou doen. Hoe lagen de kansen voor Herman de Conincks neorealistische poëzie als je slechts kennis had tot het jaar 2000? Destijds leek ‘het postmodernisme’ veel betere papieren te hebben, zozeer zelfs dat een verklaard tegenstander als Hugo Brems geen kant meer op kon. Het liep anders. Volgens een comment … [Lees meer...] over‘Verbouwd komt het terug’
Grotere verkeershinder
Op weg tussen Gent en Aalter botsten we dit weekend op wegenwerken. Daar kwam naar goede gewoonte wel wat signalisatie(*) bij kijken: oranje wegmarkering hier, geel-wit knipperlichtje daar. Omdat ik het genoegen had passagier te zijn die dag, kon ik de pogingen om de weggebruiker de juiste kant uit te gidsen rustig in me opnemen. En zo viel mijn oog op een bord dat jaren terug … [Lees meer...] overGrotere verkeershinder
Bijna een man zonder eigenschappen
Zelf maakte hij er geen geheim van. Vanaf zijn vroege schooljaren hield hij er een dagboek op na en die dagboeken leverden, naast brieven van vrienden en het eigen geheugen, de grondstof voor zijn literaire werk. In een gesprek met Jan Fontijn vertelde J.J. Voskuil (1926-2008) dat hij tijdens het schrijven van zijn roman Bij nader inzien (1963) geen publiek in gedachten had. … [Lees meer...] overBijna een man zonder eigenschappen
Strijden voor een boerentaal
Het was even schrikken, toen Liuwe H. Westra's biografie van de hoogleraar Fries Tony Feitsma (1922-2009) op mijn leestafel dreunde: Pionier foar it Frysk telt 720 pagina's. En dat in het Fries, een taal waarover in het boek zelf enkele malen wordt verteld dat het ook voor moedertaalsprekers altijd lastiger te lezen is dan het Nederlands – simpelweg door gebrek aan … [Lees meer...] overStrijden voor een boerentaal
Het juiste moment
(om de Librisprijs te winnen?) Zo’n drie jaar geleden schreef Janneke van Boven bij mij de echt alleraardigste Masterscriptie Typisch Libris, waarin ze een kwantitatief onderzoek deed naar de Librisprijs: ze maakte een database met alle denkbare concrete gegevens rond de inzendingen voor de prijs (van uitgever, tot geslacht, leeftijd van de auteurs, noem maar op) vanaf de … [Lees meer...] overHet juiste moment
Zelfs
In zijn stuk Hoe eerlijk is het Engels schrijft Marc van Oostendorp o.a.: “[H]et is onduidelijk hoe je ervoor zou moeten zorgen dat de kinderen in Kaboel net zo goed Engels leren als die in Londen of zelfs in Amsterdam.” Ik bleef even haken bij dat zelfs. Dat focuspartikel suggereert een onwaarschijnlijker waarde op een schaal, vgl.: Je haalt beslist een acht, misschien … [Lees meer...] overZelfs
“Slightly bigger than defensible”
Nachoem M. Wijnberg, translated from the Dutch by David Colmer (New York Review Books, 2022) In J. M. Coetzee’s novel Youth, published exactly two decades ago, we meet a young South African who has come to London in the late 1960s to establish himself as a poet. He takes on various uninspiring jobs to make ends meet and spends the evenings and weekends in the British … [Lees meer...] over“Slightly bigger than defensible”
Ik herinner, herken en vind dat niet!
Mark Rutte had ‘geen actieve herinnering’ en Thierry Baudet ‘herkent zich niet’ in wat er over hem geschreven werd. Het is normaal om je reputatie te willen verdedigen. In deze voorbeelden wordt dat gedaan door ‘speaker commitment’ aan (veronderstelde) uitspraken te ontkennen of te verzwakken. Verdedigingsstrategieën In 2020 hebben Ronny Boogaart, Henrike Jansen en … [Lees meer...] overIk herinner, herken en vind dat niet!
Wat doen Franstaligen als ze de verleden tijd moeten vormen van een onbestaand werkwoord in het Nederlands?
Sommige Nederlandse werkwoorden vormen hun verleden tijd door -te of -de toe te voegen aan de stam (speelde, werkte …). Die werkwoorden noemen we ‘zwak’. Andere Nederlandse werkwoorden vormen hun verleden tijd door de stamklinker te wisselen (reed, zwom …). Die werkwoorden noemen we ‘sterk’. Er zijn nog wat andere strategieën, en er zijn ook werkwoorden die beide vormen … [Lees meer...] overWat doen Franstaligen als ze de verleden tijd moeten vormen van een onbestaand werkwoord in het Nederlands?
Samen Lezen
Het nuttige met het aangename verenigen. Dat is wat elke leraar nastreeft. Een leuke les – bepaald niet saai dus – waar een leerling ook nog eens iets van opsteekt. Grote kans dat die zich niet alleen de les zelf beter herinnert, maar ook dat het geleerde beter beklijft. Lezerscollectief Een mooi voorbeeld was Sagaam – ik heb er een aantal … [Lees meer...] overSamen Lezen
Manon Uphoff en het literaire veld
Vooruitlopend op De Revisor van dit najaar publiceerde Marc van Oostendorp afgelopen maanden een serie artikelen op deze website onder de noemer ‘Een zomer met Manon Uphoff’ waarin hij haar oeuvre van alle kanten belicht. In het vijftigste en laatste artikel noemt hij haar loopbaan ‘een interessante casus’. Hij doet een oproep om te onderzoeken wat Uphoffs plaats in het … [Lees meer...] overManon Uphoff en het literaire veld
Etymologica: De Hooge en Lage Laar en de Geffelkamp
In het noorden van Dussen, juist ten westen van de Kornsche Dijk, enkele kilometers ten oosten van de Biesbosch, bevinden zich gebiedjes met de naam ‘Geffelkamp’ en ‘Hooge en Lage Laar’. Namen, informele boerennamen waarschijnlijk, die ons weinig tot niets zeggen. Waarom noemden de boeren de omgeving van hun percelen zo? Het gebied bij Dussen. Links de Biesbosch, Hank en … [Lees meer...] overEtymologica: De Hooge en Lage Laar en de Geffelkamp
Een niet gereduceerde reductievocaal
Enige overwegingen en onderstellingen naar aanleiding van een nieuwe vindplaats van de helder gerealiseerde sjwa I. De stand van zaken Sinds Caron in 1952 op grond van onder meer de Spreeckonst van Montanus (1635) had verkondigd dat de sjwa in het Holland van de 17e eeuw werd uitgesproken als een heldere klinker [e.], en bijvoorbeeld het bepalend lidwoord [dǝ] klonk … [Lees meer...] overEen niet gereduceerde reductievocaal
Kochs ogenschijnlijke Beyonceetje
De raderen van het literaire bedrijf Woensdagavond schoof Herman Koch aan bij De Avondshow van Arjen Lubach om zijn nieuwe roman Het Koninklijk Huis aan te kondigen, het boek lag vanaf de volgende dag in de winkel. Koch noemde zijn aanpak een ‘Beyonceetje’, verwijzend naar Beyoncé, die in het verleden nieuw werk heeft uitgebracht zonder dat daar een aankondiging of … [Lees meer...] overKochs ogenschijnlijke Beyonceetje
Een ‘landelijke’ treinstaking
Als Belg die in Nederland werkt word ik natuurlijk vaak geconfronteerd met de klassiekers in de Belgisch-Nederlandse taalverhoudingen. Ik vraag netjes een kopje koffie, en of ik dat kan pinnen, in plaats van ‘een tas koffie’ en ‘kan dat met de kaart’. Over die opvallende verschillen is al veel gezegd en geschreven, maar er zijn ook subtielere nuances waar misschien niet … [Lees meer...] overEen ‘landelijke’ treinstaking
Hoofdpijndossiers
Ik denk dat het ongeveer zo gegaan is. Op maandagochtend publiceerde NOS.nl een bericht met de volgende kop: Nieuwe Britse premier wacht meteen veel hoofdpijndossiers. Vervolgens was er iemand bij de web-redactie die vond dat dat fout was want dat het eigenlijk moet zijn: Nieuwe Britse premier wachten meteen veel hoofdpijndossiers. Er ontstonden twee kampen. … [Lees meer...] overHoofdpijndossiers
‘Zij kan er helaas niet bij zijn’
In zijn artikel Adverbs in strange places (gepubliceerd in Nederlandse Taalkunde in 2018) laat Sjef Barbiers zien dat het Nederlands zinnen kent waarin een bijwoord dat in de bijzin hoort in de hoofdzin kan staan en andersom. ik denk dat ze eerlijk gezegd voor Rooney gaan (matrixzinbijwoord staat in de bijzin)ik denk helaas dat Jan niet wint (bijzinsbijwoord staat in de … [Lees meer...] over‘Zij kan er helaas niet bij zijn’
