De vraag "Wie is Evi Aarens?" interesseerde me tot voor kort net zoveel als "Wie is Eric Borrias?" Het zou helemaal niet interessant moeten zijn wie een schrijver is als je een verhaal of gedicht leest. Totdat ik erachter kwam dat Eric echt bestond en eigenlijk wel gave dingen doet. Hij is van beroep verhalenverteller. Vanaf dat moment steeg kort mijn interesse in de vraag wie … [Lees meer...] overAI-vi Aarens
Uitgelicht
Het Dialectenbureau: Muziek en dialect
Dialect en muziek, dat lijkt een beproefde combinatie, maar de relatie tussen beide is priller dan je denkt. In deze aflevering reist Marc van Oostendorp naar Drenthe, de achterhoek en Limburg. Van de grote drie iconen uit de dialectpop leert hij waarom zij succesvol zijn tot ver buiten de grenzen van hun dialectgebied. Met veel muziek, een legendarisch optreden in Paradiso en … [Lees meer...] overHet Dialectenbureau: Muziek en dialect
Etymologica: Gaarne, graag en gretig
Ze lijken op elkaar en zitten in dezelfde betekenishoek: gaarne, graag en gretig. Maar in hoeverre zijn deze woorden ook echt etymologisch verwant? Gaarne Het woord gaarne boert achteruit. We vinden het nog weleens in formeel gesproken Nederlands maar vooral in wat formeler geschreven Nederlands. In informeler taalgebruik is het zeker in … [Lees meer...] overEtymologica: Gaarne, graag en gretig
Paters en nonnen in familienamen
Het christendom heeft tal van sporen nagelaten in de plaats- en persoonsnaamgeving, denk maar aan gemeentenamen als Sint-Niklaas, Sint-Truiden en Sint-Odiliënberg, die hun naam aan een patroonheilige te danken hebben. Of Nieuwerkerken en Westkapelle, twee voorbeelden van gemeenten die religieuze gebouwen in hun naam bewaren. Ook de voornaamgeving is sinds de vroege middeleeuwen … [Lees meer...] overPaters en nonnen in familienamen
Vragen over het glazen plafond in de taalkunde
In een opmerkelijk stuk rapporteren de taalkundigen Mieke Vandenbroucke, Reinhild Vandekerckhove en Lisa Hilte over hun onderzoek (Vandenbroucke et al., te verschijnen) naar de vraag of er in hun discipline sprake is van een glazen plafond. Drie gedegen wetenschappers, die ik hoog heb zitten, dus dat wordt een boeiend stuk, en inderdaad: het triummulieraat blijkt de mouwen te … [Lees meer...] overVragen over het glazen plafond in de taalkunde
Monniken bij eerste lezers van Van den vos Reynaerde
Heverlee, België – In het archief van de Abdij van Park is een middeleeuws perkament opgedoken dat van grote cultuurhistorische waarde blijkt te zijn. Doctoraatstudenten van de Universiteit Antwerpen en Universiteit Leiden hebben ontdekt dat ruim zeven eeuwen geleden een monnik op dit blad een passage noteerde uit het Middelnederlandse dierenverhaal Van den vos … [Lees meer...] overMonniken bij eerste lezers van Van den vos Reynaerde
Vacature: Jong Neerlandistiek zoekt nieuwe redactieleden!
Krijg jij geen genoeg van de Nederlandse literatuur? Kan je uren praten over de herkomst van het woord ‘beschuit’? Of ben je juist gefascineerd door alle Engelse leenwoorden in onze taal? Gaat jouw hart sneller kloppen van de Nederlandse taal? Dan zijn wij op zoek naar jou! Wat is Jong Neerlandistiek? Jong Neerlandistiek is een platform dóór jongeren vóór jongeren. Ons … [Lees meer...] overVacature: Jong Neerlandistiek zoekt nieuwe redactieleden!
Minister Dijkgraaf: Opleidingen Nederlands niet samengevoegd
De opleidingen Nederlands in Nederland worden niet samengevoegd. Dat was het antwoord van minister Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen tijdens het Kamerdebat over Wetenschapsbeleid gisterenavond op vragen van CDA-Kamerlid René Peters. Het debat kan hier worden nagekeken (de bijdrage van Peters kan worden aangeklikt; het relevante deel van Dijkgraafs antwoorden … [Lees meer...] overMinister Dijkgraaf: Opleidingen Nederlands niet samengevoegd
Het dialectenbureau: Dialect en verzet
Het thema van de eerste aflevering is Verzet: van de Friezen die vechten voor een eigen taal, de jeugd in de Bijlmer die zich met straattaal afzet, tot Bennie Jolink die het woord 'boerenlul' heeft omarmd als geuzennaam en de kloof tussen stad en platteland al in 1981 constateerde. Maar wie goed luistert, ziet vooral veel overeenkomsten tussen deze dialectsprekers. De … [Lees meer...] overHet dialectenbureau: Dialect en verzet
Wil je dan ook docent worden?
Bachelor- en masterstudenten Nederlands uit Groningen schrijven in een nieuw opgezet blog over hun ervaringen met de studie Nederlands. Deze week is Nynke de Haan aan het woord. De op één na vervelendste vraag die gesteld wordt wanneer je aan de studie Nederlands begint is 'en wil je dan ook docent worden?'. De meest irritante vraag komt trouwens daar meestal vlak … [Lees meer...] overWil je dan ook docent worden?
Sectorplannen: Onthutst over de decanen
Afgelopen vrijdag, 14 april, was ik bij de Neerlandistiekdagen in Utrecht. Deze dagen worden georganiseerd door de Raad voor de Neerlandistiek, een organisatie van toonaangevende neerlandici van de verschillende universiteiten in Nederland, die als doel heeft om de neerlandistiek in brede zin te vertegenwoordigen en te versterken. Ik was betrokken bij de oprichting van deze … [Lees meer...] overSectorplannen: Onthutst over de decanen
Wie Nederlands gaat studeren, kiest voor iets exclusiefs
Dankwoord bij de toekenning van de Everwinus Wassenbergh Penning 2023 In Nederland worden dassen die spoorwegen ondergraven beschermd en er worden miljoenen uitgegeven om die hun gang te laten gaan. In Nederland worden wolven die lammetjes verslinden beschermd. In Nederland is er een nationale tuinvogeltelling om te weten of er nog genoeg puttertjes, boomklevers of … [Lees meer...] overWie Nederlands gaat studeren, kiest voor iets exclusiefs
Het dondert en het bliksemt: een herontdekte tekst van dichteres Anna van der Horst
Terwijl een recensent van het letterkundige tijdschrift Boekzaal der geleerde waerelt de dichteres Anna van der Horst (Enkhuizen, 16 oktober 1735 – Groningen, 11 juni 1785) in 1780 nog tot Groningse zanggodin uitriep, geniet zij tegenwoordig weinig bekendheid meer (1). Wie haar nog wel kent, doet dat waarschijnlijk vanwege haar vooruitstrevende visie op het vrouwelijk … [Lees meer...] overHet dondert en het bliksemt: een herontdekte tekst van dichteres Anna van der Horst
Schoolbord en vakdidactiek
Toen in september vorig jaar de Sallandse vertaling van de Heliand was verschenen, heb ik enkele malen in den lande een lezing mogen geven over dit beroemde Oudsaksische werk uit de negende eeuw. Telkens had ik de beschikking over geavanceerde apparatuur, die van tevoren was opgesteld en waarmee ik mijn PowerPoint-presentatie kon geven, die ik dan van tevoren mocht opsturen. Zo … [Lees meer...] overSchoolbord en vakdidactiek
Verloren tijd
Een avond in Amsterdam op uitnodiging van uitgeverij De Harmonie voor de presentatie van het bijzondere boek Het universum van Willem Frederik Hermans van Max Pam, Hans Renders en Piet Schreuders. Het rijk geïllustreerde boek laat de speelse, vrolijke kanten van Hermans zien en is vormgegeven in het formaat van diens Mandarijnen op zwavelzuur, dat al evenzeer van een grimlach … [Lees meer...] overVerloren tijd
Simpel genoeg om van te houden
Over Toon de stad van Lies Van Gasse en Laurens Ham (Foto van Shiva Shenoy/CC BY 2.0) De lezer van Toon de stad, het derde deel in de reeks ‘Woorden temmen’, dwaalt door een imaginaire stad. Op elk adres is een gedicht gevestigd. Samenstellers Lies Van Gasse en Laurens Ham, beiden zelf dichter en docent, hebben een plattegrond gemaakt waarop te zien is dat op … [Lees meer...] overSimpel genoeg om van te houden
Ooievaar
las ik het boek van Anjet Daanje uit. Na 655 bladzijden voelt deze lezer de behoefte om minimaal 655 woorden terug te schrijven. Ook vanwege Gemengde Gevoelens. Als ik ze nummer, kom ik misschien tot elf. 1. Daanje is een schrijver die niet te vergelijken is met wie dan ook in binnen- en, voor zover ik weet, buitenland. Met een ongelooflijke techniek jaagt ze je door elf … [Lees meer...] overOoievaar
Wat een leven, wat een boek!
Gaia van Bruggen schreef een prachtige biografie van Mimi Hamminck Schepel (1839-1930), de tweede echtgenote van Eduard Douwes Dekker, alias Multatuli. De titel van het boek roept het beeld op van deze bijzondere vrouw: 'Verheven ongemanierd'. Het verhaal wordt verteld in levend Nederlands. Ik heb het ademloos uitgelezen. De geschiedenis heeft niet mild geoordeeld over Mimi … [Lees meer...] overWat een leven, wat een boek!
Een manifest voor de humaniora
Een paar weken geleden hadden we in onze Nijmeegse afdeling Nederlandse Taal en Cultuur een discussie over de duurzaamheidsdoelstellingen. Dat komt zo: onze collega Edwin van Meerkerk heeft een subsidie gekregen om met alle opleidingen te praten over hoe we werk aan die doelstellingen in ons onderwijs kunnen verwerken. Er zijn redenen om dat niet te doen: een universitaire … [Lees meer...] overEen manifest voor de humaniora
De eerlijke vinderette
Achter het achtervoegsel 28 Onbevangen een boek lezen is er voor een etteloog niet bij. De sensor voor oude en nieuwe ette-woorden staat altijd aan, want op elke bladzijde kan zomaar een ette-woord opduiken. Dat ondervond ik een paar weken geleden tijdens het lezen van De eerlijke vinder van de Belgische schrijver Lize Spit. In dat boekenweekgeschenk kwamen maar liefst … [Lees meer...] overDe eerlijke vinderette
Slips of the hand: versprekingen in gebarentaal
In het tweede nummer van Onze Taal dit jaar staat een interessant artikel van Berthold van Maris en Max Kisman over een voor de psycholinguïstiek intrigerend fenomeen: versprekingen. Als je wilt weten hoe taal in het menselijk brein werkt, dan zouden die versprekingen het inzicht daarin kunnen vergroten als je begrijpt wat er precies in het brein verkeerd gaat als mensen een … [Lees meer...] overSlips of the hand: versprekingen in gebarentaal
Rebelse kinderen, burgerlijke ouders: Mary Dorna en Annie M.G. Schmidt
‘Ik wil echt goede boeken lezen, maar niet de boeken van mijn vader,’ schreef een leerling uit V4. Voor haar leeslijst Nederlands heeft ze de ambitie om de Nederlandse literatuur te leren kennen. Haar vader staat klaar met adviezen maar zij wil haar eigen keuzes maken; ze wil boeken lezen die canoniek zijn maar die haar ook iets te zeggen hebben. Boeken die ze zich kan … [Lees meer...] overRebelse kinderen, burgerlijke ouders: Mary Dorna en Annie M.G. Schmidt
Een wonderbaarlijke voorspelbaarheid
Voornamendrift 105 We hebben een naam om gekend te worden. Die naam moet ons onderscheiden van de ander. Daarom hebben we niet allemaal dezelfde voornaam. Maar als iedereen een eigen unieke naam zou hebben is dat ook niet werkbaar. Dat zijn precies de twee uitersten waartussen het aantal verschillende voornamen dat we hebben zal liggen: allemaal dezelfde voornaam, of … [Lees meer...] overEen wonderbaarlijke voorspelbaarheid
Mark van Tongele (1956-2023)
Op 23 maart is Mark van Tongele onverwacht overleden, ‘de componist met het ruimste klankregister onder de Vlaamse dichters’, zoals Paul Demets hem noemde. Als je het volgende gedicht uit Roeivlucht leest, kun je dit niet anders dan beamen: Uit het ongetemde wordt schoonheid geboren Daar waar de gedachten bruisen, de bodem van het bewustzijnrusteloos is, komen na het … [Lees meer...] overMark van Tongele (1956-2023)
Het toilet van Couperus
Op 16 juli 2023 is het precies 100 jaar geleden dat Louis Couperus (1863-1923) overleed. Deze Nederlandse schrijver schreef poëzie, romans, reisverslagen en columns. Hij was een van de eerste vertegenwoordigers van het literaire naturalisme. Tot zijn bekendste werken behoren Eline Vere (1889), De Stille Kracht (1900), De boeken der kleine zielen (1901) en Van oude menschen, de … [Lees meer...] overHet toilet van Couperus
