Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 33) - Waar staan we nu na zoveel gesprekken over taal en miscommunicatie? Jij blijft vooral spreken over de grenzen van de taal, en zoekt daarin ook zelf de grenzen op met wat je vertelt over non-dualiteit, relativiteit, de onzekerheidsrelatie en entropie, of je houdt een verhandeling … [Lees meer...] overTaal als communicatiemiddel?
Zoekresultaten voor: gesprek
18 november 2021: Symposium erkende talen
Op 18 november 2021 organiseert het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties het Symposium erkende talen met als overkoepelend thema ‘taalemancipatie’. Het symposium zal plaatsvinden in Wolvega in Friesland. Het symposium is een voortzetting van twee succesvolle edities van het Streektalensymposium in 2017 en 2019. Het doel van het symposium is om de bij de … [Lees meer...] over18 november 2021: Symposium erkende talen
Hugo de Groot en zijn laatste kist
Het derde deel van de trilogie van Fredrik Duim heet Huig de Groot in Delft. Het geeft de gesprekken weer in de salon van Alida (Aaltje) van Overschie die wacht op de kist met het lijk van haar zoon. In het eerste bedrijf zit zij aan tafel met haar zoon Willem en haar kleinzoon Pieter. Haar schoondochter Maria van Reigerbergen arriveert pas in het tweede bedrijf. Het is … [Lees meer...] overHugo de Groot en zijn laatste kist
Wat bedoel je?
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 32) - De vorige keer kwamen we erop uit dat eenzelfde uiting, afhankelijk van de situatie, verschillende bedoelingen kan hebben. En nu ga jij voor het laatst nog een paar voorbeelden inbrengen? - Zeker! Ik maakte een gesprek mee tussen twee vriendinnen A en B, en … [Lees meer...] overWat bedoel je?
Historisch taalkundigen zijn krachtpatsers
Augustusoverwegingen over ons vak (9) Ik heb het al eerder aangestipt: de historische taalkunde is van alle subdisciplines personeel gezien de kleinste. Aan het begin van deze eeuw leek hij zelfs op sterven na dood – hoogleraren in het vak emeriteerden zonder te worden opgevolgd. Er is daarop wat actie ondernomen, maar nog steeds zijn er als ik het goed zie alleen parttime … [Lees meer...] overHistorisch taalkundigen zijn krachtpatsers
Moderne taalkundigen draaien in cirkels
Augustusoverwegingen over ons vak (8) Van de vijf subdisciplines van de neerlandistiek die ik deze week onderscheid – de moderne letterkunde, de historische letterkunde, de moderne taalkunde, de historische taalkunde, de taalbeheersing – heb ik de moderne taalkunde in het midden gezet. Van de vijf subdisciplines is de moderne taalkunde waarschijnlijk de meest esoterische, … [Lees meer...] overModerne taalkundigen draaien in cirkels
Je kunt niet niet communiceren
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 31) - In een gesprek kun je dingen horen, waarvan de ander kan zeggen: ‘Dat heb je mij niet horen zeggen.’ Maar dan is de communicatie al verstoord, en komt het niet zo gauw meer goed. Vat ik ons vorige gesprek zo goed samen? - Ja, en dat lijkt een sombere … [Lees meer...] overJe kunt niet niet communiceren
Heb je me dat horen zeggen?
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 30) - De vorige keer spraken we over wat er fout kan gaan bij de ‘overkomst’ van woorden: een associatie of een connotatie waar we geen weet van hebben. Maar er is nog veel meer aan de hand. Soms kunnen we ons door onze eigen houding, onze attitude, heel moeilijk voorstellen dat … [Lees meer...] overHeb je me dat horen zeggen?
Hugo de Groot en zijn ambitieuze koningin
Meteen na zijn toneelstuk over de ontsnapping uit Loevestein schreef Fredrik Duim een trilogie, drie korte spelen over drie plaatsen waar in 1645 het einde van Hugo de Groot zich afspeelt: het hof in Zweden waar hij zijn ontslag neemt, de herberg in Rostock waar hij overlijdt, en de huiskamer van zijn moeder in Delft waar zeven familieleden zijn begrafenis voorbereiden. Die … [Lees meer...] overHugo de Groot en zijn ambitieuze koningin
De ‘overkomst’ van woorden
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 29) - Jouw voorbeelden over miscommunicatie gaven al aan dat we ons vaak niet kunnen voorstellen dat we heel anders overkomen dan we denken. Als je begrepen wilt worden, moet je weten hoe iets overkomt. En als je iets wilt begrijpen, moet je soms afstand nemen van hoe het bij jou … [Lees meer...] overDe ‘overkomst’ van woorden
Van dampkring tot droogkap
Achter het achtervoegsel (8) Op dit moment hebben we bijna 550 ette-woorden in ons corpus, maar daaronder bevinden zich flink wat homoniemen. Zo kan een balconnette zowel een bh als een balkonbarbecue zijn. Deze maand besteden we aandacht aan de woorden waarmee vrouwelijke avonturiers aangeduid worden uit de hoogtijdagen van dit suffix, de vroege jaren … [Lees meer...] overVan dampkring tot droogkap
De eenheid van de neerlandistiek
Augustusoverwegingen over ons vak (2) Bijna vijfentwintig jaar geleden, in 1997, hield de fameuze en zeer erudiete Nijmeegse taalkundige Maarten van den Toorn (1929-2017) een lezing onder de titel De eenheid van de neerlandistiek. Die eenheid is nog steeds voor sommigen een punt van zorg. Het vak kent sinds jaar en dag drie hoofddisciplines: letterkunde, taalkunde, en … [Lees meer...] overDe eenheid van de neerlandistiek
Woorden verwijzen, maar waarnaar?
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 28) - Ik heb nog twee voorbeelden van alledaagse miscommunicatie. En ik blijf benieuwd wie nu de miscommunicatie veroorzaakt. - We zullen zien. Kom maar op. - Mijn eerste voorbeeld gaat weer over een conversatie in de auto, dit keer met bijna … [Lees meer...] overWoorden verwijzen, maar waarnaar?
Iedereen een beetje taalautist?
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 27) - Nu dan eindelijk jouw voorbeelden van miscommunicatie in alledaags taalgebruik. - Ja, ik heb wat verzameld! Ze lijken heel gezocht. Maar ze zijn mij allemaal echt overkomen. Ik heb ze steeds direct na de gesprekjes zo goed mogelijk genoteerd of … [Lees meer...] overIedereen een beetje taalautist?
Nuwe uitdagings skep nuwe geleenthede
TK kies koers na AWS12 In 2017 verskyn die elfde uitgawe van Afrikaans se Groenje Boekje, die Afrikaanse woordelys en spelreëls (AWS), saamgestel deur die Taalkommissie (TK) van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns. Die gedrukte boek in sy rooi omslag beslaan 800 bladsye; 20 hoofstukke wat die spelreëls van hedendaagse Afrikaans uiteensit; ’n woordelys wat … [Lees meer...] overNuwe uitdagings skep nuwe geleenthede
Romeinen, Germanen, gemene woorden
Lang voordat geleerden inzagen hoe allerhande talen van Europa tot in India afstammen van een enkele taal, het Indo-Europees, was er verwondering over de overeenkomsten en verschillen tussen talen. Zo moet het ook gegaan zijn met Romeinen en Germanen, toen ze eenmaal elkaars spraak hoorden. Weinig gesprekken Bij de eerste grote ontmoeting tussen deze twee werelden in de … [Lees meer...] overRomeinen, Germanen, gemene woorden
Schaadt een obsessie met spelling de economie?
In de ogen van sommigen bestaat het vak Nederlands alleen om mensen te helpen voorbij de personeelsfunctionaris te geraken. Bij Nederlands leer je om "ik word" te schrijven in plaats van "ik wordt", want als je ooit onverhoeds dat laatste schrijft in een sollicitatiebrief, gooit de afdeling Human Resources je brief zo in de prullenbak. Dat vermoeden wordt nu bevestigd door … [Lees meer...] overSchaadt een obsessie met spelling de economie?
Humor over misverstand
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 26) - In taalgebruik gaat het om woorden en zinnen. Maar beter is het misschien om die uitingen te zien als blauwdruk voor het geven van betekenis aan woorden en zinnen. Hoe werkt dat concreet, zo’n blauwdruk, een ‘nog niet uitgevoerd ontwerp’? - Huh? We zouden … [Lees meer...] overHumor over misverstand
De nieuwe Parelduiker komt eraan
De lieveling van de fraters: het dubbelleven van Frank Martinus Arion Frank Martinus Arion (1936-2015) wordt vaak in een adem genoemd met twee andere Curaçaose schrijvers, Tip Marugg en Boeli van Leeuwen, maar hij onderscheidt zich door afkomst en kleur. Arion was een zwarte schrijver uit een arme volkswijk. Hij groeide op tussen de fraters en overwoog priester te worden. … [Lees meer...] overDe nieuwe Parelduiker komt eraan
Dialect en streektaal
De derde aflevering van Over taal gesproken gaat over dialect en streektaal. Hoe staat het daar eigenlijk mee? Hoeveel dialect is er nog over, en wat is de status ervan? We praten erover met streektaaldeskundige Veronique De Tier van de Stichting Nederlandse Dialecten, samensteller van het pas verschenen dialectkaartenboekje Wie zegt wat waar? Een gesprek over de … [Lees meer...] overDialect en streektaal
Taal en entropie
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 25) - In ons vorig gesprek hadden we het over het verval van betekenis in stopwoordjes en clichés. En toen ging jij door over ‘slijtage van woorden’ en ‘waardevermindering van betekenis’, en kwam je met het begrip entropie. Leg uit! - Ik beschreef die slijtage als … [Lees meer...] overTaal en entropie
Carry van Bruggen: Een coquette vrouw
De tweede aflevering van de Fixdit-podcast gaat over Carry van Bruggen en haar roman Een coquette vrouw (1915). Annelies Verbeke gaat in gesprek gaat met Saskia Pieterse, Sjaron Minailo en Jannah Loontjens over deze uitzonderlijke schrijver en de plaats van deze roman in haar oeuvre. Op 16 september as. vindt een online leesclub van Fixdit en Querido plaats over Een … [Lees meer...] overCarry van Bruggen: Een coquette vrouw
Hoe vaak is vaak?
Als je arts zegt “je hebt een grote kans op genezing, maar mensen zoals jij hebben vaak last van bijwerkingen”, wat bedoelt die arts dan? En hoe interpreteer jij zelf deze kansen? Waarschijnlijk baseer jij veel beslissingen op statistisch geschatte kansen. Als komend weekend de kans op mooi weer groot is, besluit je misschien wel om naar het strand te gaan. Wanneer je een … [Lees meer...] overHoe vaak is vaak?
Taal in gebruik
Onbegrip begrepen 40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 24) - Onze drie vorige gesprekken gingen over woorden en betekenissen. En wat ik daaruit in elk geval overhoud, is dat woorden betekenis krijgen in het gebruik. Niet omdat ik er mijn betekenis in stop, maar omdat die betekenis gedeeld wordt met een ander. - Ja, … [Lees meer...] overTaal in gebruik
Betekenissen leiden hun eigen leven
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 23) - Kortom, een woord is geen vriendelijke gastheer voor een betekenis. Ik kan mijn eigen particuliere betekenissen niet zo maar in een woord stoppen, en ik moet dan maar genoegen nemen met een woord in zijn algemene betekenis. - Het is eigenlijk nog vreemder. … [Lees meer...] overBetekenissen leiden hun eigen leven
